Η Kitab al Tasrif (Κιτάμπ αλ Τασρίφ) είναι αραβική εγκυκλοπαίδεια για την ιατρική και την χειρουργική, που γράφηκε από τον Αμπού αλ-Κασίμ Zahrawi (ή Abulcasis).
Σύμφωνα με τον Donald Campbell, έναν ιστορικό της αραβικής ιατρικής, ο Al-Zahrawi ήταν ο «πιο συχνά αναφερόμενος χειρούργος του Μεσαίωνα».
Ο Zahrawi (936-1013 μ.Χ) ήταν ένας άραβας-μουσουλμάνος, φαρμακολόγος, ιατρός και χειρουργός που γεννήθηκε και έζησε στην Κόρδοβα (Ανδαλουσία, νότια Ισπανία). Θεωρείται ο μεγαλύτερος χειρουργός του Μεσαίωνα, και έχει χαρακτηριστεί ως πατέρας της Χειρουργικής. Η μεγαλύτερη συμβολή του στην ιατρική είναι η πραγματεία Kitab al Tasrif, μία εγκυκλοπαίδεια από ιατρικά πρακτικά και κανόνες. Η συμβολή του Zahrawi στον τομέα των χειρουργικών διαδικασιών και μέσων είχε τεράστιο αντίκτυπο σε Ανατολή και Δύση ,μερικές από τις ανακαλύψεις του ακόμα χρησιμοποιούνται στην Εφαρμοσμένη Ιατρική.
Ήταν ο πρώτος ιατρός που έχει περιγράψει την έκτοπη κύηση (ή εγκυμοσύνη συμβαίνει όταν ένα γονιμοποιημένο ωάριο εμφυτεύεται εκτός του βλεννογόνου της κοιλότητας της μήτρας), και ο πρώτος που προσδιόρισε την κληρονομική φύση της αιμορροφιλίας. Περιγράφει επίσης την χρήση των λαβίδων σε κολπικό τοκετό. Εισήγαγε πάνω από 200 χειρουργικά εργαλεία. Αρκετοί υποστηρίζουν ότι πολλά από αυτά τα μέσα δεν είχαν χρησιμοποιηθεί ποτέ πριν από κανένα χειρούργο.
Στην Kitab al Tasrif έγραψε επίσης τη σημασία μιας θετικής σχέσης γιατρού-ασθενούς όπως και με τους μαθητές του, τους οποίους αναφέρει ως “τα παιδιά μου”.
Ο Al-Zahrawi ισχυρίζεται ότι η γνώση του προέρχεται από την προσεκτική ανάγνωση των προηγούμενων ιατρικών κειμένων καθώς και από τη δική του εμπειρία: «… ό, τι ικανότητες έχω, προκύπτουν από τον εαυτό μου και από την ανάγνωση βιβλίων των Αρχαίων και τη δίψα μου να τους κατανοήσω μέχρι να αντλήσω γνώση από αυτούς. Στη συνέχεια, μέσα από το σύνολο της ζωής μου έχω προσχωρήσει στην εμπειρία και την πρακτική … Το καθιστώ προσβάσιμο σε όλους εσάς προσπαθώντας να σώσω την γνώση από την άβυσσο της πολυλογίας».
Η αναζήτηση για θεραπείες της οδοντικής νόσου είναι τόσο παλιά όσο και η ανθρωπότητα, όπως και η σημασία του στοματογναθικού συστήματος (στόματος, των γνάθων, των δοντιών και των σχετικών δομών) στην εξέλιξη του ανθρώπου και της κοινωνίας.
Η παλαιότερη καταγραφή αυτών των θεραπειών χρονολογούνται από το 3.000 π.Χ., σύμφωνα με μια αιγυπτιακή ιερογλυφική γραφή που δείχνει τον Hessian-Re ως επικεφαλή των οδοντιάτρων και γιατρών ενός δικαστηρίου. Ωστόσο αξίζει να εστιάσουμε την προσοχή μας στην Kitab al Tasrif του Zahrawi, την ιατρική πραγματεία που ολοκληρώθηκε το 1000 μ.Χ και είχε μεγάλη επιρροή ιδιαίτερα στην φαρμακολογία. Η εγκυκλοπαίδεια μεταφράστηκε στα λατινικά από τον Gerard της Κρεμόνα κατά τη διάρκεια του 12ου αιώνα, περιέχει τα ορυκτά που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση των ασθενειών του στόματος και των δοντιών. Η Στοματολογία ή Παθολογία του Στόματος είναι εξειδίκευση της Οδοντιατρικής Επιστήμης που ασχολείται με τη μελέτη των νοσημάτων της στοματογναθικής περιοχής, από πλευράς αιτιοπαθογένειας, κλινικής εικόνας, ιστοπαθολογίας, διάγνωσης, πρόγνωσης και θεραπείας. Στο γνωστικό περιεχόμενο της εντάσσονται οι άφθες, νοσήματα γλώσσας και χειλέων, τραυματικές βλάβες, όγκοι, ο καρκίνος και οι προκαρκινικές βλάβες του στόματος καθώς και τα συστηματικά νοσήματα, πολλά από τα οποία εκδηλώνονται με αρχικές βλάβες στη στοματική κοιλότητα, όπως τα πομφολυγώδη δερματοβλεννογόνια νοσήματα, οι λοιμώξεις και ειδικότερα η HIV-λοίμωξη, αιματολογικά νοσήματα κ.ά.
Η πραγματεία κάνει ιδιαίτερη αναφορά στην στύψη(την είχε χρησιμοποιήσει ο Ιπποκράτης), την πίσσα(άσφαλτο), ορυκτά της αργίλου (φυλλοπυριτικά), το αρσενικό, το θείο, το bolus armenus (κόκκινος πηλός από την Αρμενία λόγω της παρουσίας του οξειδίου του σιδήρου, περιέχει επίσης ένυδρα πυριτικά άλατα αργιλίου και, ενδεχομένως, του μαγνησίου), βόρακα, ασβέστη, χαλκοσκουριά (ανθρακικό χαλκό, χλωριούχο χαλκό και άλλα άλατα του χαλκού), κοράλλι (ασβεστίτη), λάπις λάζουλι ( lazurite), μαρκασίτης, μάρμαρο, μάργαρο, κίτρινη βαφή, αλάτι (αλίτης) και βιτριόλι. Ορισμένες θεραπείες που περιγράφονται από τον Abulcasis έχουν ομοιότητες με αυτές που αναφέρονται από τον Διοσκουρίδη και είχαν γίνει νωρίτερα γνωστές στο εγχειρίδιο Materia Medica (1ο αιώνα μ.Χ). Αποτελεί προπομπό του μεταγενέστερου Hortus Sanitatis (1496) του Johannes de Cuba, και οδηγό για τις πρόσφατες φαρμακοποιίες. Οι μεταγενέστεροι συγγραφείς έχουν επηρεαστεί από τους προκατόχους τους, και έτσι οι θεραπείες τους.
Οι επιστήμονες μελετώντας διαδικασίες-κάποιες έχουν διατηρηθεί, άλλες έχουν απορριφθεί ή νεοεισαχθεί -μπόρεσαν να εντοπίσουν και να αξιολογήσουν την εξελικτική πορεία των ορυκτών που περιέχουν φαρμακευτικές και οδοντιατρικές ενώσεις, και να προσδιορίσουν πολλά από τα ορυκτά τα οποία χρησιμοποίησαν αργότερα σε θεραπευτικές ενώσεις. Μερικά από τα παλιά θεραπευτικά μέτρα με ορυκτά, ακόμη είναι αποτελεσματικά, έχουν ένα στενό θεραπευτικό εύρος και συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται από τη σύγχρονη φαρμακολογία. Έτσι, η στυπτηρία (ένυδρο θειικό αργίλιο κάλιο) εξακολουθεί συχνά να περιέχεται σε παρασκευάσματα για στοματικές πλύσεις και γαργάρες, και χρησιμοποιείται ως αιμοστατικό για την αντιμετώπιση και θεραπεία των αφθών. Ο βόρακας (βορικό νάτριο), επίσης έχει αντισηπτικές ιδιότητες και είναι ένα χρήσιμο θεραπευτικό μέσο για τα έλκη και τη λοίμωξη του λαιμού. Επιπλέον το αρσενικό χρησιμοποιείται για το έλκος στο στόμα και ως καυστικό. Άλλα άλατα, όπως το ανθρακικό ασβέστιο που περιέχεται στο μάρμαρο, μάργαρο ή κοράλλι, εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται ως αντισηπτικά και επαναμεταλλοποιητές δοντιών όπως και στα λευκαντικά δοντιών.