Οι επισκέπτες στις άνυδρες περιοχές του κόσμου, συχνά έρχονται αντιμέτωποι με τόπους που φαίνεται να είναι σχεδόν δίχως ζωή. Ωστόσο, εδώ σε αυτά τα εδάφη της ερήμου βρίσκεται συνήθως μια ιδιαίτερη κοινότητα από λειχήνες, άλγη, βρύα, μύκητες και κυανοβακτήρια που αναφέρονται στην διεθνή βιβλιογραφία ως κρυπτοβιοτικό έδαφος ή "κρούστα του εδάφους." Οι ζωντανοί οργανισμοί που ζουν σε αυτά τα εδάφη δεσμεύουν κυριολεκτικά το χώμα της ερήμου , προστατεύουν από την διάβρωση και βοηθάνε στη διατήρηση της ζωής διατηρώντας την υγρασία.
Το όνομα,cryptobiotic soil( κρυπτοβιοτικό έδαφος), έχει προέλθει από την ελληνική λέξη "Kryptos," που σημαίνει «κρυφός» και "Bios", που σημαίνει «ζωή». Ακόμα κι αν αυτή η «κρυφή ζωή» μπορεί να φαίνεται ότι είναι ακριβώς μία μάζα από σκούρα βρωμιά, είναι ζωντανοί οργανισμοί και ζωτικής σημασίας για τα οικοσυστήματα της ερήμου. Οι δραστηριότητες τους συμβάλλουν στην προσθήκη του αζώτου και του άνθρακα στο έδαφος της ερήμου, το οποίο στη συνέχεια χρησιμοποιείται από όλη τη ζωή των φυτών της ερήμου.
Το κρυπτοβιοτικό έδαφος περιέχει εκατομμύρια μικροσκοπικές ίνες που συνδέουν κόκκους άμμου μαζί και έτσι συγκρατούν το χώμα στη θέση του. Επίσης, παρέχει ένα ασφαλές και υγρό μέρος στους σπόρους για να μεγαλώσουν. Με την πάροδο του χρόνου, τα εδάφη αυτά επιτρέπουν στην γυμνή άμμο και στον βράχο σε περιοχές της ερήμου να αποικιστούν από ιθαγενείς κοινότητες φυτών.
Το κρυπτοβιοτικό έδαφος βρίσκεται συνήθως στα ερημικά περιβάλλοντα της Γης όπως στην έρημο Sonoran , στο Οροπέδιο του Κολοράντο και στα μεγάλα λιβάδια της Αλάσκας.Κάποια μορφή των βιολογικών κρουστών του εδάφους βρίσκονται σε όλες τις ηπείρους, συμπεριλαμβανομένης της Ανταρκτικής. Αυτό που όλες έχουν κοινό είναι ότι σχηματίζονται από ζωντανούς οργανισμούς.
Η κρυπτοβιοτική κρούστα του εδάφους δημιουργεί ένα τοπίο που μοιάζει με μία μικροσκοπική οροσειρά. Εδώ βρίσκεται μια ξηρά όπου οι μικροσκοπικές μαύρες και λευκές κορυφές κρούστας του εδάφους, φιλοξενούν είδη από λειχήνες και βρύα, που χωρίζονται από εξίσου μικροσκοπικές κοιλάδες που γίνονται μια ιδανική τοποθεσία για τη βλάστηση των σπόρων.
Η ανάπτυξη αυτού του ιδιαίτερου τοπίου είναι εξαιρετικά αργή. Το υπέργειο τμήμα του φλοιού του εδάφους μεγαλώνει μόνο περίπου 1 χιλιοστόμετρο το χρόνο, όταν η περιοχή δεν έχει έντονες βροχοπτώσεις. Με την πάροδο του χρόνου και εάν παραμείνει ανενόχλητη, αυτή η επιφανειακή κρούστα μπορεί να αυξηθεί έως και 10 εκατοστά σε πάχος.
Η εμφάνιση του φλοιού του εδάφους ποικίλλει στην τοπογραφία, το χρώμα και την κάλυψη της επιφάνειας. Στο Οροπέδιο του Κολοράντο οι κρούστες εδάφους τείνουν να είναι πιο σκούρες από τα γύρω εδάφη τους. Το σκούρο χρώμα προκαλείται τόσο από την πυκνότητα των οργανισμών που βρίσκονται εδώ όσο και από το χαρακτήρα των οργανισμών(κυανοβακτήρια, βρύα και λειχήνες). Σε αυτές τις περιοχές, η κρούστα του εδάφους μπορεί να είναι 70% ή περισσότερο της βλάστησης που υπάρχει .
Η φυσική διαδικασία που δημιουργεί την χαρακτηριστική τοπογραφία επιφάνειας τόσο κοινή μεταξύ των κρουστών του εδάφους είναι το αποτέλεσμα των νηματοειδών κυανοβακτηρίων και των ειδών των πράσινων αλγών. Όταν η βροχή έρχεται σε αυτές τις περιοχές της ερήμου, οι ζωντανοί οργανισμοί απορροφούν το νερό και διογκώνονται σε μέγεθος. Νέο βλαστικό υλικό μεγαλώνει, δημιουργώντας ένα νέο δίκτυο από νήματα και έλυτρα. Επαναλαμβανόμενες συνθήκες υγρασίας σε ένα δίκτυο από κενά έλυτρα που παραμένουν ακόμη και όταν η ξηρασία επιστρέψει στο κοντινό έδαφος, βοηθά στην εμφάνιση της μικροσκοπικής οροσειράς.
Πρόκειται για εξαιρετικά εύθραυστο έδαφος σε φυσικές περιοχές όπου ο φλοιός του εδάφους είναι επισκέψιμος από ανθρώπους ιδιαίτερα όταν δεν υπάρχουν μονοπάτια και δρόμοι. Κάθε δραστηριότητα μπορεί να βλάψει σοβαρά τους ζωντανούς οργανισμούς που απαρτίζουν την κρούστα του εδάφους. Μόλις αυτή να καταστραφεί, και ανάλογα με την ποσότητα της υγρασίας που λαμβάνει μια περιοχή, μπορεί να πάρει μεταξύ 30 και 300 έτη για την κρούστα του εδάφους να επιδιορθώσει την ζημιά.
Τι αποτελεί μεγάλη απειλή για όλα τα κρυπτοβιοτικά εδάφη; Τα οχήματα 4Χ4, ακόμη και οι στρατιωτικές δραστηριότητες. Για εμάς που αυτά τα εδάφη είναι τόσο ζωτικής σημασίας για τη σταθερότητα του εδάφους,για την ατμοσφαιρική σταθεροποίηση του αζώτου, για την πρόληψη της διάβρωσης και την βλάστηση των σπόρων, πρέπει να τα γνωρίζουμε ότι χρήζουν προστασία από την καταστροφή. Στις ΗΠΑ υπάρχει εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τα παιδιά σε μικρή ηλικία για το πόσο σημαντικά είναι τα κρυπτοβιοτικά εδάφη και τη σημασία τους για την οικολογία της περιοχής.
Έτσι την επόμενη φορά που θα έχετε την ευκαιρία να επισκεφθείτε μία από τις μεγάλες ή μικρές ερημικές περιοχές του κόσμου ή σε άνυδρα οικοσυστήματα, ρίξτε μια ματιά στα κρυπτοβιοτικά εδάφη. Όταν βρείτε κάποια, γονατίστε και ρίξτε μια προσεκτική ματιά στο μικροσκοπικό κόσμο τους. Θαυμάστε τον άγνωστο και μυστηριώδη κόσμο τους και μην ξεχνάτε τον εύθραυστο χαρακτήρα τους και ότι πρόκειται για ένα οικολογικό σύστημα που μας προστατεύει.
Γεωδίφης
Πηγές
1.Βικιπαίδεια
2.livescience.com
Το όνομα,cryptobiotic soil( κρυπτοβιοτικό έδαφος), έχει προέλθει από την ελληνική λέξη "Kryptos," που σημαίνει «κρυφός» και "Bios", που σημαίνει «ζωή». Ακόμα κι αν αυτή η «κρυφή ζωή» μπορεί να φαίνεται ότι είναι ακριβώς μία μάζα από σκούρα βρωμιά, είναι ζωντανοί οργανισμοί και ζωτικής σημασίας για τα οικοσυστήματα της ερήμου. Οι δραστηριότητες τους συμβάλλουν στην προσθήκη του αζώτου και του άνθρακα στο έδαφος της ερήμου, το οποίο στη συνέχεια χρησιμοποιείται από όλη τη ζωή των φυτών της ερήμου.
Το κρυπτοβιοτικό έδαφος περιέχει εκατομμύρια μικροσκοπικές ίνες που συνδέουν κόκκους άμμου μαζί και έτσι συγκρατούν το χώμα στη θέση του. Επίσης, παρέχει ένα ασφαλές και υγρό μέρος στους σπόρους για να μεγαλώσουν. Με την πάροδο του χρόνου, τα εδάφη αυτά επιτρέπουν στην γυμνή άμμο και στον βράχο σε περιοχές της ερήμου να αποικιστούν από ιθαγενείς κοινότητες φυτών.
Το κρυπτοβιοτικό έδαφος βρίσκεται συνήθως στα ερημικά περιβάλλοντα της Γης όπως στην έρημο Sonoran , στο Οροπέδιο του Κολοράντο και στα μεγάλα λιβάδια της Αλάσκας.Κάποια μορφή των βιολογικών κρουστών του εδάφους βρίσκονται σε όλες τις ηπείρους, συμπεριλαμβανομένης της Ανταρκτικής. Αυτό που όλες έχουν κοινό είναι ότι σχηματίζονται από ζωντανούς οργανισμούς.
Η κρυπτοβιοτική κρούστα του εδάφους δημιουργεί ένα τοπίο που μοιάζει με μία μικροσκοπική οροσειρά. Εδώ βρίσκεται μια ξηρά όπου οι μικροσκοπικές μαύρες και λευκές κορυφές κρούστας του εδάφους, φιλοξενούν είδη από λειχήνες και βρύα, που χωρίζονται από εξίσου μικροσκοπικές κοιλάδες που γίνονται μια ιδανική τοποθεσία για τη βλάστηση των σπόρων.
Η ανάπτυξη αυτού του ιδιαίτερου τοπίου είναι εξαιρετικά αργή. Το υπέργειο τμήμα του φλοιού του εδάφους μεγαλώνει μόνο περίπου 1 χιλιοστόμετρο το χρόνο, όταν η περιοχή δεν έχει έντονες βροχοπτώσεις. Με την πάροδο του χρόνου και εάν παραμείνει ανενόχλητη, αυτή η επιφανειακή κρούστα μπορεί να αυξηθεί έως και 10 εκατοστά σε πάχος.
Η εμφάνιση του φλοιού του εδάφους ποικίλλει στην τοπογραφία, το χρώμα και την κάλυψη της επιφάνειας. Στο Οροπέδιο του Κολοράντο οι κρούστες εδάφους τείνουν να είναι πιο σκούρες από τα γύρω εδάφη τους. Το σκούρο χρώμα προκαλείται τόσο από την πυκνότητα των οργανισμών που βρίσκονται εδώ όσο και από το χαρακτήρα των οργανισμών(κυανοβακτήρια, βρύα και λειχήνες). Σε αυτές τις περιοχές, η κρούστα του εδάφους μπορεί να είναι 70% ή περισσότερο της βλάστησης που υπάρχει .
Η φυσική διαδικασία που δημιουργεί την χαρακτηριστική τοπογραφία επιφάνειας τόσο κοινή μεταξύ των κρουστών του εδάφους είναι το αποτέλεσμα των νηματοειδών κυανοβακτηρίων και των ειδών των πράσινων αλγών. Όταν η βροχή έρχεται σε αυτές τις περιοχές της ερήμου, οι ζωντανοί οργανισμοί απορροφούν το νερό και διογκώνονται σε μέγεθος. Νέο βλαστικό υλικό μεγαλώνει, δημιουργώντας ένα νέο δίκτυο από νήματα και έλυτρα. Επαναλαμβανόμενες συνθήκες υγρασίας σε ένα δίκτυο από κενά έλυτρα που παραμένουν ακόμη και όταν η ξηρασία επιστρέψει στο κοντινό έδαφος, βοηθά στην εμφάνιση της μικροσκοπικής οροσειράς.
Πρόκειται για εξαιρετικά εύθραυστο έδαφος σε φυσικές περιοχές όπου ο φλοιός του εδάφους είναι επισκέψιμος από ανθρώπους ιδιαίτερα όταν δεν υπάρχουν μονοπάτια και δρόμοι. Κάθε δραστηριότητα μπορεί να βλάψει σοβαρά τους ζωντανούς οργανισμούς που απαρτίζουν την κρούστα του εδάφους. Μόλις αυτή να καταστραφεί, και ανάλογα με την ποσότητα της υγρασίας που λαμβάνει μια περιοχή, μπορεί να πάρει μεταξύ 30 και 300 έτη για την κρούστα του εδάφους να επιδιορθώσει την ζημιά.
Τι αποτελεί μεγάλη απειλή για όλα τα κρυπτοβιοτικά εδάφη; Τα οχήματα 4Χ4, ακόμη και οι στρατιωτικές δραστηριότητες. Για εμάς που αυτά τα εδάφη είναι τόσο ζωτικής σημασίας για τη σταθερότητα του εδάφους,για την ατμοσφαιρική σταθεροποίηση του αζώτου, για την πρόληψη της διάβρωσης και την βλάστηση των σπόρων, πρέπει να τα γνωρίζουμε ότι χρήζουν προστασία από την καταστροφή. Στις ΗΠΑ υπάρχει εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τα παιδιά σε μικρή ηλικία για το πόσο σημαντικά είναι τα κρυπτοβιοτικά εδάφη και τη σημασία τους για την οικολογία της περιοχής.
Έτσι την επόμενη φορά που θα έχετε την ευκαιρία να επισκεφθείτε μία από τις μεγάλες ή μικρές ερημικές περιοχές του κόσμου ή σε άνυδρα οικοσυστήματα, ρίξτε μια ματιά στα κρυπτοβιοτικά εδάφη. Όταν βρείτε κάποια, γονατίστε και ρίξτε μια προσεκτική ματιά στο μικροσκοπικό κόσμο τους. Θαυμάστε τον άγνωστο και μυστηριώδη κόσμο τους και μην ξεχνάτε τον εύθραυστο χαρακτήρα τους και ότι πρόκειται για ένα οικολογικό σύστημα που μας προστατεύει.
Γεωδίφης
Πηγές
1.Βικιπαίδεια
2.livescience.com
RSS Feed
