Ως Γεωπάρκα χαρακτηρίζονται από την UNESCO, περιοχές oι οποίες διαθέτουν εξέχουσα και ιδιαίτερη γεωλογική κληρονομιά. Δείτε μια θαυμάσια ταινία κινουμένων σχεδίων για την προώθηση της αγγλικής Ριβιέρας Γεωπάρκων με την γεωλογική ιστορία και κληρονομιά της. 

Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Νέου Μεξικού διαπίστωσαν με ακρίβεια την ημερομηνία  διαμόρφωσης του Grand Canyon. Η ομάδα βρήκε ίχνη από τη γέννηση του φαραγγιού 17 εκατομμύρια χρόνια πριν. Το πότε ξεκίνησε η διάβρωση στο φαράγγι ήταν  αντικείμενο συζήτησης και προβληματισμού που διήρκεσε σχεδόν εκατό χρόνια, αλλά τώρα οι ερευνητές χρησιμοποιώντας την μέθοδο ραδιοχρονολόγησης του ουράνιου-μολύβδου κατάφερε να πάρει εκπληκτικά αποτελέσματα όσον αφορά την ηλικία των πετρωμάτων, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι προηγούμενες μελέτες είχαν αποτύχει να δώσουν χρονολογήσεις πάνω από ένα εκατομμύριο χρόνια. Οι ραδιοχρονολογήσεις ουρανίου-μολύβδου βασίζονται στον υπολογισμό του συντελεστή απόσβεσης του ουρανίου σε μόλυβδο, και είναι μια τεχνική για τον προσδιορισμό της ηλικίας των ιζημάτων, διότι έχει ένα πολύ μικρό περιθώριο της ανακρίβειας. Οι επιστήμονες  εξέτασαν επίσης τις αποθέσεις κατά μήκος ποταμών στα  βαθιά σημεία του φαραγγιού. Έχουν έτσι καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η αρχική διάβρωση προήλθε από τα δυτικά, και εξαπλώθηκε σιγά-σιγά προς Ανατολάς. Αυτή η διαδικασία της διάβρωσης, πρέπει να ολοκληρώθηκε περίπου 5-6 εκατομμύρια χρόνια πριν.
Η μελέτη δεν αποτελεί έκπληξη για τους γεωλόγους, αλλά η πραγματική είδηση είναι ότι στο Grand Canyon πρόσφατα διεξήχθη κάτι το εντυπωσιακό για την προστασία του οικοσυστήματος. Με πρωτοβουλία της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, εκατομμύρια γαλόνια νερού χύθηκαν για τρεις ημέρες στο ποταμό του Κολοράντο που διασχίζει το φαράγγι. Η λειτουργία αυτή επαναλήφθηκε στην λίμνη Powell, Arizona, για τρίτη φορά τα τελευταία 45 χρόνια για να αποκατασταθεί το ενδιαίτημα. Η ποσότητα του νερού που κυκλοφόρησε θα ήταν αρκετή για να καλύψει το Empire State Building μέσα σε 20 λεπτά. 

Φωτογραφία- Το επιβλητικό φαράγγι του Grand Canyon

 

O Cryosat εν δράσει.

Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος είναι έτοιμη να προωθήσει τον περιπλοκότερο δορυφόρο για να ερευνήσει τους γήινους πάγους και το πάχος αυτών και για να τους χαρτογραφήσει: η εκτόξευση σχεδιάζεται να πραγματοποιηθεί τις 25 Φεβρουαρίου 2010. Η αποστολή του δορυφόρου CryoSat της ESA θα τοποθετηθεί σε τροχιά 700 χλμ επάνω από τη Γη από έναν ρωσικό Dnepr πύραυλο που θα προωθηθεί από το  κοσμοδρόμιο Baikonur στο Καζακστάν.
Το CryoSat θα είναι ο τρίτος από τους δορυφόρους που θα εξερευνήσουν την Γη. Το CryoSat είναι περίπου 700 και το όνομα  του προέρχεται από τα ελληνικά. Τα όργανα του έχουν βελτιστοποιηθεί για τον καθορισμό των αλλαγών στο πάχος των πάγων καθόσον μπορεί να ανιχνεύσει και το θαλάσσιο πάγο, που μπορεί να είναι από κάποια μέτρα έως μέχρι πέντε χιλιόμετρα στην Ανταρκτική.
Τα πρόσφατα αρχεία καταδεικνύουν ότι οι σημαντικές αλλαγές εμφανίζονται στις πολικές περιοχές. Προηγουμένως η κάλυψη πάγου είχε χαρτογραφηθεί από το διάστημα για πολλά έτη από τους δορυφόρους όπως Envisat. Αλλά για να καταλάβουμε περισσότερα για το πώς η αλλαγή κλίματος έχει επιπτώσεις σε αυτές τις ευαίσθητες περιοχές, υπάρχει επίσης μια επείγουσα ανάγκη να καθοριστεί πώς το πάχος πάγου αλλάζει. Τα στοιχεία από τον CryoSat θα οδηγήσουν σε μια καλύτερη κατανόηση της δυναμικής της μάζας πάγου, θα παράσχουν στη επιστημονική κοινότητα τις πολύτιμες πληροφορίες και θα συμβάλουν στις μελέτες αλλαγής κλίματος.

Φωτογραφίες(2008)ροής λάβας από το παρατηρητήριο ηφαιστείου της Χαβάης, USGS. Τεράστιες ροές λάβας στον Ειρηνικό Ωκεανό, στην Waikupanaha, της Χαβάης. Νέφη  τέφρας από τη νοτιοανατολική πλευρά του ηφαιστείου Kilauea. Μια ματιά στο εσωτερικό ηφαιστείου. Φωτογραφίες μοναδικές που λήφθηκαν από το Αμερικάνικο Γεωλογικό Ινστιτούτο(USGS)

Οι λίμνες θεωρούνται από τα σημαντικότερα και ομορφότερα οικοσυστήματα του πλανήτη μας. Ωστόσο υπάρχουν και λίμνες που πραγματικά είναι πάρα πολύ επικίνδυνες σε σημείο να τις αποκαλούμε δολοφόνους.
Η λίμνη Kivuπου συνορεύει με τη Ρουάντα και το Κονγκό, αποτελεί απειλή για 100.000 κατοίκους της περιοχής. Η λίμνη έχει βάθος 500 μέτρα, και στα κατώτερα στρώματα της έχουν συσσωρευτεί τεράστιες συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα και μεθάνιο, που θα μπορούσε να πνίξει κάθε ζωή στην περιοχή της λίμνης. Το μεθάνιο παράγεται από βακτήρια που έχουν αναπτυχθεί, λόγω της ρύπανσης που έχει υποστεί η λίμνη. Η λίμνη Kivu έχει βρεθεί πρόσφατα να περιέχει περίπου 55 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα διαλυμένου αερίου μεθανίου σε ένα βάθος 300 μέτρων.Η  λίμνη κάθεται επάνω σε μια τεκτονική τάφρο που τραβιέται αργά, προκαλώντας την ηφαιστειακή δραστηριότητα στην περιοχή, και κάνοντας την ιδιαίτερα βαθιά. Η λίμνη περιβάλλεται από τα μεγαλοπρεπή βουνά. Η λίμνη μπορεί να απελευθερώσει τα αέρια που έχουν συσσωρευθεί με παρόμοιο τρόπο όπως έγινε το 1986 στη λίμνη Nyos στο Καμερούν. Τότε ξαφνικά 1.800 άνθρωποι πέθαναν από ασφυξία όταν το αέρια απελευθερώθηκαν από τη λίμνη.
Μόνο σε τρεις λίμνες στον κόσμο έχει παρουσιασθεί ένα παρόμοιο φαινόμενο. Οι λίμνες αυτές είναι η Kivu, η Nyos και η Manoun (επίσης στο Καμερούν). Τα δηλητηριώδη αέρια που παράγονται από μαγματική διείσδυση σε βάθος, στη συνέχεια συσσωρεύονται στο βυθό των λιμνών. 
Στις 21 Αυγούστου 1986 στις 21.30 στη λίμνη Nyosαπελευθερώθηκαν 1,6 εκατομμύρια τόνοι διοξειδίου του άνθρακα, ίσως λόγω μιας κατολίσθησης. Έως 1.800 άνθρωποι και χιλιάδες ζώα πέθαναν. Στις 15 Αυγούστου 1984, κοντά στη λίμνη Manounπαρουσιάστηκε έκρηξη, πιθανότατα εξαιτίας της απελευθέρωσης  αερίου, που σκότωσε 37 ανθρώπους. Τώρα προσπαθούν οι γεωεπιστήμονες να απελευθερώσουν τα αέρια από αυτές τις λίμνες με  ελεγχόμενο τρόπο. 

Φωτογραφία- η λίμνη Kivu

Ολοένα πιο κόκκινος και πιο φωτεινός γίνεται ο νάνος πλανήτης Πλούτων, στις άκρες του ηλιακού μας συστήματος. Εικόνες που μετέδωσε το διαστημικό τηλεσκόπιο "Χαμπλ" της NASA δείχνουν ότι έχει πλέον μια απόχρωση 20% (ίσως και 30%) πιο ερυθρή απ’ ό,τι στο παρελθόν, αν και στο μάτι του "αμύητου" ο πλανήτης εμφανίζεται να έχει μια κιτρινο-πορτοκαλιά απόχρωση.
Οι επιστήμονες,  πιστεύουν ότι οι αλλαγές στο χρώμα του οφείλονται σε μεταβολές στους πάγους της επιφάνειάς του, καθώς ο Πλούτων εισέρχεται σε μια νέα φάση στην περιφορά του γύρω από τον ήλιο (το "πλουτώνειο έτος" διαρκεί μόλις 248 γήινα χρόνια). 
Κανένα άλλο ουράνιο σώμα στο ηλιακό μας σύστημα δεν έχει ποτέ φανεί να αλλάζει το χρώμα του σε αυτό το βαθμό. Οι εικόνες δείχνουν το παγωμένο άζωτο να παίρνει πιο φωτεινή απόχρωση στο βόρειο ημισφαίριο και πιο σκούρα στο νότιο, πιθανότατα καθώς ο επιφανειακός πάγος λιώνει στον ένα ηλιόλουστο πόλο του Πλούτωνα και ξαναπαγώνει στον άλλο, σύμφωνα με τη NASA. Το αξιοπερίεργο είναι ότι δεν έχουν παρατηρηθεί μεταβολές στη θερμοκρασία του νάνου πλανήτη, που παραμένει απίστευτα κρύος, στους μείον 233 βαθμούς Κελσίου. Μερικοί πάντως αστρονόμοι δήλωσαν "σοκαρισμένοι" από τις αλλαγές αυτές. Αποτελεί κάποια έκπληξη να βλέπει κανείς τέτοιες αλλαγές να συμβαίνουν σε τέτοια έκταση και τόσο γρήγορα. Είναι κάτι που δεν έχουν ξαναδεί. Από το 1954 μέχρι το 2000, ο Πλούτων δεν είχε αλλάξει καθόλου το χρώμα του, αλλά μετά το 2000 άρχισε να κοκκινίζει.
Ο Πλούτων είναι πολύ μικρότερος από τους άλλους οκτώ "παραδοσιακούς" πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος, καθώς με διάμετρο περίπου 2.360 χλμ. είναι μικρότερος ακόμα και από μερικούς δορυφόρους. 

Πηγή-BBC

Τον τελευταίο καιρό η επιστήμη έλυσε ένα μυστικό που αφορούσε το ηφαίστειο Oldoinyo Lengai της  Τανζανίας. Εκεί, στην μεγάλη ρηξιγενή κοιλάδα  της αφρικανικής ηπείρου σε μια θέση γνωστή από του ντόπιους  Maasai ως «βουνό του θεού», παρουσιάζονται λάβες όχι όμως όπως όλες τις άλλες . Πρόκειται για λάβες απο άνθρακα  και τις συναντά κανείς μόνο στο Oldoinyo Lengai.

Το Oldoinyo Lengai είναι η μόνη θέση στη Γη όπου λάβες από άνθρακα εκρήγνυνται και όπου το διοξείδιο του άνθρακα από ένα ηφαίστειο δεν εξαφανίζεται στην λεπτή ατμόσφαιρα  ως αέριο. Ηφαιστειακές εκρήξεις παράγουν τον ανθρακιτίτη. Οι ανθρακιτίτες είναι πυριγενή πετρώματα που αποτελούνται  από ασβεστίτη ή δολομίτη.

Πώς το μάγμα παράγει ανθρακιτίτη; Ξέρουμε τώρα την προέλευση σε ένα από τα πιό ιδιαίτερα μάγματα στη γη. Αυτό οφείλεται σε  μια τήξη πολύ μικρής ποσότητας του γήινου μανδύα, παρόμοια με αυτή που γίνεται στις μεσοωκεάνιες  ράχες . Αυτή η τήξη του μανδύα παράγει του ανθρακιτίτες. Οι ανθρακιτίτες αποτελούνται από υψηλά ποσοστά διοξειδίου του άνθρακα, περίπου 30%. Αντίθετα από τις περισσότερες λάβες που είναι υγρές στις θερμοκρασίες επάνω από 900 βαθμούς Κελσίου ,οι ανθρακιτίτες είναι πολύ πιό δροσερές και εκρήγνυνται σε μόνο 540 βαθμούς Κελσίου. Εντούτοις, είναι εξαιρετικά ρευστές, με ένα ιξώδες όπως αυτό του πετρελαίου μηχανών.

Η πλειοψηφία των ανθρακιτιτών μπορεί να δημιουργήθηκαν τα τελευταία 2,5 δισεκατομμύρια χρόνια.

Φωτογραφία: Λάβα  ανθρακιτίτη που εξερράγη πρόσφατα από το ηφαίστειο OldoinyoLengai.

Στην ταξινόμηση των παγκόσμιων αποδεδειγμένων αποθεμάτων πετρελαίου, ο Καναδάς βρίσκεται πίσω από μόνο τη Σαουδική Αραβία. Ο Καναδάς κατέχει κατ' εκτίμηση 178.6 δισεκατομμύρια βαρέλια εξαιτίας  της τεχνολογίας που διαθέτει για επεξεργασία ακατέργαστου πετρελαίου. Τα  174 δισεκατομμύρια βαρέλια , βρίσκονται στις ασφαλτούχες  άμμους πετρελαίου της Αλμπέρτα, οι οποίες καλύπτουν 140.200 τετραγωνικά χιλιόμετρα  της επαρχίας. Πρόκειται για μια έκταση μεγαλύτερη από εκείνη της Ελλάδας.

Τι είναι  ασφαλτούχοι άμμοι;

Οι ασφαλτούχοι άμμοι αποτελούνται από άμμο με νερό και μια κολλώδη ταινία πίσσας, απο πετρέλαιο. Η πίσσα μπορεί να ξεπλυθεί από την άμμο και να καθαριστεί και να δώσει καύσιμα. Σε μερικές περιπτώσεις, η πίσσα-άμμος μπορεί να αντληθεί από φρεάτια όπως το τυποποιημένο πετρέλαιο, αλλά στα κοιτάσματα  της  Athabasca, οι άμμοι είναι βρίσκονται κοντά στην επιφάνεια. Εδώ, οι επιχειρήσεις πετρελαίου σκάβουν  την άμμο από την επιφάνεια αφού αφαιρέσουν την κάλυψη της βλάστησης και του χώματος. Το αποτέλεσμα είναι φαίνεται αυτήν την εικόνα. Τα χωματένια ορυχεία και οι λασπώδεις λίμνες αντικατέστησαν το σκούρο πράσινο βόρειο δάσος.

Τα ορυχεία ακολουθούν την πορεία του Athabasca ποταμού, η σκοτεινή καφετιά κορδέλα του νερού . Ο ποταμός είναι σημαντικός στη λειτουργία του κοιτάσματος. Κατά τη διάρκεια της πολύ μακροχρόνιας διάρκειας ζωής του, ο ποταμός διάβρωνε τα ιζήματα που κάλυπταν κάποτε τα αποθέματα πετρελαίου, φέρνοντας τα βαθμιαία κοντά στην επιφάνεια. Χωρίς τον ποταμό, οι άμμοι πετρελαίου θα θάβονταν πιθανώς κάτω από ένα παχύ στρώμα της γης

Ο ποταμός είναι επίσης βασικός στη μεταλλευτική διαδικασία. Για να χωρίσουν την πίσσα από την άμμο, οι παραγωγοί λούζουν τις άμμους με ζεστό νερό. Το μολυσμένο νερό δεν μπορεί να επιστραφεί στον ποταμό Athabasca, από τον οποίο προήλθε, και καταλήγει σε λίμνες, ορατές στην εικόνα. Αυτές οι λίμνες είναι ένας από τους περιβαλλοντικούς κινδύνους αυτών των ορυχείων. Οι λίμνες αντικαθιστούν τους φυσικούς υγρότοπους και επειδή περιέχουν τις τοξικές χημικές ουσίες, είναι μια απειλή στην άγρια φύση. Τον Απρίλιο του 2008,  εκατοντάδες πάπιες πέθαναν όταν έπεσαν μέσα σε μια από αυτές τις λίμνες. Οι ντόπιοι ανησυχούν ότι το τοξικό νερό μπορεί να ρυπάνει το υπόγειο νερό ή τον ποταμό Athabasca, ο οποίος, όπως η εικόνα δείχνει, είναι πολύ κοντά σε πολλές από τις λίμνες.

GEOLOGY.COM