Αυτές οι τεράστιες προσκρούσεις μπορεί να έχουν δημιουργήσει μερικούς από τους πρώτους ηπειρωτικούς πυρήνες, που ονομάζονται cratons, κατά τη διάρκεια της Αρχαϊκής χρονικής περιόδου της Γης( γεωλογικός αιώνας , που διήρκησε από 4.000 έως 2.500 εκατομμύρια χρόνια πριν, μετά την Εποχή του Άδη-άλλος ένας γεωλογικός αιώνας που ονομάσθηκε εξαιτίας της έλλειψης στοιχείων για της εξέλιξη της Γης).
Στο εσωτερικό των ηπείρων εκτείνονται σχεδόν επίπεδες περιοχές, όπως η Ρωσική πεδιάδα. Οι περιοχές αυτές είναι τα παλιότερα τμήματα της Γης, που τα πετρώματά τους είναι ηλικίας 4 δισεκατομμυρίων ετών. Οι ήπειροι έχουν έναν σταθερό ηπειρωτικό πυρήνα, που αποτελείται εξ’ολοκλήρου ή εν μέρει από πετρώματα του φλοιού, με σύνθετες δομές. Τέτοια τμήματα του ηπειρωτικού φλοιού καλούνται «κρατόν» δηλαδή τεμάχη ηπείρων του Προκάμβριου τα οποία δεν παραμορφώθηκαν. Οι κρατονικές μάζες όταν εμφανίζονται στην επιφάνια ονομάζονται ασπίδες π.χ. Καναδική Ασπίδα.
Ο όρος craton χρησιμοποιείται για να διακρίνει το σταθερό τμήμα του ηπειρωτικού φλοιού από περιοχές που είναι πιο γεωλογικά ενεργές και ασταθείς. Η λέξη craton προτάθηκε για πρώτη φορά από τον αυστριακό γεωλόγο Leopold Kober το 1921 .Πρόκειται για ένα παλιό και σταθερό τμήμα της ηπειρωτικής λιθόσφαιρας που συχνά επιβιώνει από τους κύκλους της σύγκρουσης και ανοίγματος των ηπείρων. Βρίσκονται γενικά στο εσωτερικό των τεκτονικών πλακών. Αποτελούνται από αρχαία κρυσταλλικά υπόγεια πετρώματα, τα οποία μπορεί να έχουν καλυφθεί από νεότερους ιζηματογενείς σχηματισμούς. Έχουν μια παχιά κρούστα και βαθιές λιθοσφαιρικές ρίζες που εκτείνονται όσο αρκετές εκατοντάδες χιλιόμετρα μέσα στο μανδύα της Γης .Παραδείγματα από κρατόν συναντώνται στο Ουαϊόμινγκ, την Αμαζονία στη Νότια Αμερική, το Kaapvaal Craton στη Νότια Αφρική, και το Gawler Craton στη Νότια Αυστραλία.
Γεωδίφης
Πηγές
1.earthmagazine.org
2.Βικιπαίδεια