Γεωδίφης
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΓΑΙΑ
  • ΚΩΙΑ
  • NEA
  • ΘΕΜΑΤΑ
  • ΦΛΥΑΡΙΕΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
ΚΩΙΑ

Ο σεισμός «φάντασμα» και η φονική πανούκλα της Κω, του 1812.

12/7/2010

 
Picture
 «Η Κως βρίσκεται στην χειρότερη κατάσταση απ’ όλα τα Ελληνικά νησιά που έχω δει, με εξαίρεση την Κύπρο. Κατοικείται από 8.000 περίπου ψυχές από τους οποίους 3.000 είναι Έλληνες και 5.000 Τούρκοι… Αυτοί κατοικούν στον Κερμετέ, το Πυλί, την Αντιμάχεια, το Ασφενδιού και την Κέφαλο. Η Χώρα που έχει το ίδιο όνομα με το νησί έχει 2000 σπίτια περίπου, τα περισσότερα τούρκικα και κατεστραμμένα ενώ μερικά είναι ετοιμόρροπα ώστε κάποιος τα πλησιάζει με φόβο. Τα τείχη επίσης έχουν σχεδόν κατεδαφιστεί και στην θέση τους βρίσκονται κακοχτισμένα και ετοιμόρροπα σπίτια. Τη μεγάλη αυτή καταστροφή προξένησαν οι βίαιες βροχοπτώσεις του 1812, από τις οποίες πλημμύρισαν και κατέρρευσαν τα τείχη και τα σπίτια. Ένας σεισμός που ακολούθησε είχε τη δική του συνεισφορά στη μεγάλη καταστροφή. Οι δυστυχίες σπάνια έρχονται μόνες αφού ενός κακού μύρια έπονται. Την ίδια χρονιά η πανούκλα θέρισε το νησί 3.000 ψυχές υπήρξαν τα θύματα της, τα 2/3 ήταν Τούρκοι και οι υπόλοιποι ήταν Έλληνες».
Με αυτό τον παραστατικό τρόπο μας διηγείται o William Turnerτην 14 Δεκεμβρίου του 1820,  στο «ημερολόγιο μιας περιήγησης στην Ανατολή» το πέρασμα του από την Κω. Ο Turner είναι ο μοναδικός από τους περιηγητές που αναφέρεται σε αυτό το δυσάρεστο γεγονός. Σε κανέναν από τους ιστορικούς καταλόγους τόσο της ευρύτερης περιοχής όσο και της Κω δεν γίνεται αναφορά στο κατακλυσμικό επεισόδιο, στο σεισμικό συμβάν του 1812 και στην πανούκλα που ακολούθησε. Ίσως, επειδή συνέβησαν κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας. Όμως, έγιναν έτσι τα περιστατικά όπως μας τα αφηγείται ο Turner;
Ο κατακλυσμός πρέπει να είχε τοπικό χαρακτήρα αφού δεν βρήκα αναφορές σχετικά με αυτό το γεγονός. Για να πλημμυρίσουν και να καταρρεύσουν τα τείχη και τα σπίτια της Χώρας πρέπει η συγκεκριμένη βροχόπτωση να ήταν πιο ισχυρή από εκείνη που έγινε την 16 Ιανουαρίου του 1969 και η οποία δημιούργησε τεράστιες καταστροφές- ζώα πνίγηκαν ,ξεχείλισαν οι ποταμοί ενώ είχαμε και τουλάχιστον ένα νεκρό.
Σε ότι αφορά τον σεισμό που ακολούθησε, έως τώρα σας μιλούσα για την στενή σχέση που έχουν οι σεισμοί με τα ρήγματα. Ωστόσο, πρέπει να γίνει κατανοητό ότι ο γήινος φλοιός βρίσκεται σε μια λεπτή ισορροπία, ανά πάσα στιγμή έτοιμος να ταλαντευτεί. Πολλές φορές έχει παρατηρηθεί ότι μπορούν να συμβούν σεισμοί μετά από έντονες βροχοπτώσεις σε μέρη όπου βρίσκονται σπηλιές και κανάλια. Οι δονήσεις που προκαλούνται από την βροχή εμφανίζονται συνήθως σε «καρστικά» τοπία δηλαδή περιοχές που αποτελούνται από ασβεστόλιθους, τρυπημένους με βαθιά κανάλια και σπηλιές στα οποία θα μπορούσε να αυξηθεί η πίεση του νερού. Μικροί σεισμοί που θα μπορούσαν να ανιχνευθούν μόνο από σεισμογράφους και να μην γίνουν αισθητοί από τους ανθρώπους, μπορούν να εμφανιστούν μετά από έντονες βροχοπτώσεις. Εάν είχαμε καρστικό τοπίο στην πόλη της Κω η πίεση του νερού μετά την έντονη βροχόπτωση θα μπορούσε να ήταν το κλειδί του σεισμού του 1812. Ωστόσο το υπόβαθρο που είναι χτισμένη η πόλη της Κω δεν είναι καρστικό και οι βροχοπτώσεις που πέφτουν πιέζουν το έδαφος της με ένα σχετικά ομοιόμορφο τρόπο, και αρκετά γρήγορα μεταφέρονται από τους ποταμούς και τα ρεύματα της επιφάνειας. Κατά συνέπεια, η πίεση των βροχοπτώσεων κάτω από το έδαφος της είναι μικρή.
Τι θα μπορούσε να έχει συμβεί; Η έντονη βροχή συνήθως πέφτει στα κανάλια και σκάβει το έδαφος. Η αυξανόμενη πίεση του νερού μέσα σε έναν βράχο είναι ένας από τρεις τρόπους για να σπάσει το έδαφος. Η συμπίεση και η διαστολή του εδάφους είναι οι άλλοι δύο. Η πίεση του νερού ενεργεί σαν τον υδραυλικό γρύλο, που αναγκάζει το συμπαγές έδαφος να σπάσει και επιτρέπει στα κομμάτια να γλιστρήσουν το ένα μετά το άλλο. Εάν αυτό συμβαίνει σε μια μεγάλη κλίμακα σε μια μεγάλη ρωγμή, μπορεί να προκαλέσει έναν σεισμό. Έχουν παρατηρηθεί σεισμοί με μέγεθος κάτω από 2,4 Ρίχτερ, όταν  οι βροχοπτώσεις είναι βαριές. Αν πολύ νερό πέσει σε κάθε τετραγωνικό μέτρο του εδάφους κατά τη διάρκεια του κάθε κατακλυσμού, τότε η βροχόπτωση μπορεί να προκαλέσει μια αύξηση της πίεσης σε μία σεισμική ρωγμή κάτω από το έδαφος. Όμως το έδαφος στην Χώρα που ανέφερε ο Turner είναι χαλαρό , δεν χαρακτηρίζεται από σωλήνες όπου το νερό κυλάει μέσω ενός σύνθετου δικτύου υδραυλικών εγκαταστάσεων και δεν θα μπορούσε να κάνει τη βροχή να προκαλέσει τον σεισμό του 1812.
Ωστόσο,ο γήινος φλοιός μπορεί να είναι τόσο κοντά στην αστάθεια που ακόμη και οι μικροσκοπικές μεταβολές της πίεσης που συνδέονται με την βροχόπτωση μπορούν να προκαλέσουν σεισμούς. Ακόμη και περιοχές δίχως καρστικά τοπία μπορεί να επηρεασθούν με μια έντονη βροχόπτωση όμως με μια βασική προϋπόθεση. Πρέπει να υπάρξει μια πρόσθετη πίεση στο έδαφος και κυρίως μια σεισμική ρωγμή κάτω από το έδαφος. Αν πράγματι έγινε κάτι τέτοιο το ζητούμενο είναι που μπορεί να είναι αυτή η ρωγμή που έδωσε τον σεισμό 1812; Με τις επιχωματώσεις και τις παρεμβάσεις που έχουν γίνει στην περιοχή της Χώρας είναι δύσκολο κανείς να την εντοπίσει. Μία γεωφυσική έρευνα με τον κατάλληλο εξοπλισμό ίσως θα ήταν πάρα πολύ χρήσιμη και καθοριστική στην λύση αυτού του γρίφου.
Ο σεισμός θα μπορούσε να ήταν υπεύθυνος στην πιο αφανιστική πανδημία της ιστορίας της Κω. Τα θύματα πρέπει να εμφάνιζαν πυρετό και διάφορα εξογκώματα στο σώμα τους, μέχρι να πεθάνουν μέσα στον τρόμο. Συνήθως η νόσος μεταδίδεται στον άνθρωπο από το τσίμπημα ψύλλων που παρασιτούν σε άρρωστο ποντικό. Μεταδίδεται εύκολα και γρήγορα με άμεση ή έμμεση επαφή. Η πανούκλα είναι βαριάς μορφής ασθένεια, με υψηλό πυρετό και τοξική κατάσταση. Αλλά δεν ήταν μόνον ο σεισμός, οι  επιδημίες της πανούκλας, κυρίως πλήττουν παραθαλάσσιες περιοχές, ενώ στην περίπτωση μας θα πρέπει να είχε προσλάβει χαρακτήρα ενδημικό. Η επιδημία πρέπει να είχε καταστροφικά αποτελέσματα και πρέπει  να έκανε τους κατοίκους του νησιού να καταφύγουν στα γύρω προάστια και στα ορεινά για να σωθούν. Πιθανόν η  εξάπλωση του λοιμού να  γινόταν μέσα από τον δηλητηριώδη βρώμικο αέρα που εισέπνεαν οι κάτοικοι της Χώρας.  

Πηγές:
1. Wikipedia
2.Μάρκογλου.Α.–Η Κως μέσα από τα χαρακτικά των Ευρωπαίων περιηγητών και Χαρτογράφων(15ος-19ος αιώνας)
3.NewScientist

Comments are closed.

    Κώια

    ''Η ανθρώπινη ζωή είναι σύντομη, η επιστήμη ατέλειωτη, ο χρόνος λίγος, η πείρα λαθεμένη και η απόφαση γεμάτη ευθύνες'' Ιπποκράτης (460-370 π.Χ)

    Picture
    Σελίδα αφιερωμένη στον εραστή της κωακής φύσης, Ιάκωβο Ζαρράφτη
    (1853-23/4/1933)

    Αρχεία

    April 2019
    February 2019
    January 2019
    December 2018
    November 2018
    October 2018
    September 2018
    August 2018
    July 2018
    June 2018
    May 2018
    April 2018
    March 2018
    February 2018
    January 2018
    December 2017
    November 2017
    October 2017
    September 2017
    August 2017
    July 2017
    June 2017
    May 2017
    April 2017
    March 2017
    February 2017
    January 2017
    December 2016
    November 2016
    October 2016
    September 2016
    August 2016
    July 2016
    June 2016
    May 2016
    April 2016
    March 2016
    January 2016
    December 2015
    November 2015
    October 2015
    September 2015
    August 2015
    July 2015
    June 2015
    May 2015
    April 2015
    March 2015
    February 2015
    January 2015
    December 2014
    November 2014
    October 2014
    September 2014
    August 2014
    July 2014
    June 2014
    May 2014
    April 2014
    March 2014
    February 2014
    January 2014
    December 2013
    November 2013
    October 2013
    September 2013
    August 2013
    July 2013
    June 2013
    May 2013
    April 2013
    March 2013
    February 2013
    January 2013
    December 2012
    November 2012
    October 2012
    September 2012
    August 2012
    July 2012
    June 2012
    May 2012
    April 2012
    March 2012
    February 2012
    January 2012
    December 2011
    November 2011
    October 2011
    September 2011
    August 2011
    July 2011
    June 2011
    May 2011
    April 2011
    March 2011
    February 2011
    January 2011
    December 2010
    November 2010
    October 2010
    September 2010
    August 2010
    July 2010
    June 2010
    May 2010
    April 2010
    March 2010
    February 2010

    RSS Feed

Δυναμικός-Βιβλία-Γεωπανόραμα-Χάρτες-Άρθρα-Ορυκτά-Απολιθώματα-Γλωσσάριο-Γεωπαρατηρητήριο-Παλαιογεωγραφία
Youtube-Panoramio-Noaa-Usgs-Nasa-Geowhen 
Ορισμένα από τα θέματα που εκτίθενται, προέρχονται από θεωρητικά μοντέλα και επιστημονικές μελέτες ενώ άλλα αποτελούν προσωπικές σκέψεις & απόψεις, πάντοτε θα περιέχουν κάποια αβεβαιότητα και διαφορά γνώμης. Κάποιες από τις απόψεις και αναλύσεις που εκφράζονται στον ιστοχώρο δεν αντιπροσωπεύουν εκείνες του Γεωδίφη και δεν πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες. Η λειτουργία του ιστοχώρου στοχεύει αποκλειστικά και μόνο στην ενημέρωση & ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τα θέματα γεωπεριβάλλοντος και τις δράσεις του, ενώ σε καμία περίπτωση δεν αποσκοπεί στην επίτευξη κέρδους. Οι εργασίες, ταινίες, κινούμενα σχέδια, έγγραφα, βιβλία και τόσα άλλα που δημοσιεύονται σε αυτό τον χώρο, χρησιμοποιούνται μόνο για εκπαίδευση. Οι κάτοχοι μπορούν να ζητήσουν την αφαίρεση του περιεχομένου. Οι προσωπικές εργασίες και φωτογραφίες δεν υπόκεινται σε δικαιώματα και άλλα μέτρα προστασίας πνευματικής ιδιοκτησίας. Ο ιστοχώρος αφιερώνεται στον αναγνώστη που αναζητά απαντήσεις σε θεμελιώδη ερωτήματα που σχετίζονται με τον άγνωστο κόσμο που τον περιβάλλει
Picture

   Γεωδίφης,2009