Γεωδίφης
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΓΑΙΑ
  • ΚΩΙΑ
  • NEA
  • ΘΕΜΑΤΑ
  • ΦΛΥΑΡΙΕΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
ΚΩΙΑ

Γιατί το ηφαίστειο της Κω, δεν ήταν υπερηφαίστειο;

23/2/2010

 
Picture
Μέχρι το 2003, το υπερηφαίστειο δεν ήταν ένας επιστημονικός όρος που χρησιμοποιούσαν οι ηφαιστειολόγοι. Συνήθως οι επιστήμονες προτιμούσαν τις περισσότερες φορές τον όρο μεγακαλντέρα. Ωστόσο τον τελευταίο καιρό είδαμε ότι και ο όρος αυτός δεν μπορεί να ανταποκριθεί σε ηφαίστεια τεραστίων διαστάσεων που απαντώνται σε ορισμένα μέρη της Γης. Τα υπερηφαίστεια είναι σχετικά νέα στην επιστήμη.  Έτσι πρόσφατα μετά τις τελευταίες ανακαλύψεις η επιστημονική κοινότητα έθεσε κάποιες προδιαγραφές που πρέπει να τηρεί ένα υπερηφαίστειο. Όμως τι είναι ένα υπερηφαίστειο;
Ένα υπερηφαίστειο είναι ένα ηφαίστειο, ικανό να δώσει ηφαιστειακή έκρηξη, η οποία μπορεί να εκτινάξει υλικό περισσότερο από 1.000 κυβικά χιλιόμετρα (240 κυβικά μίλια), και η οποία είναι χιλιάδες φόρες περισσότερη από τις ιστορικές ηφαιστειακές εκρήξεις. Ένα υπερηφαίστειο δηλαδή εκτινάσσει περισσότερο από 1 τρισεκατομμύριο τόνους ηφαιστειακού υλικού όταν εκρήγνυται και μπορεί να καλύψει μια ολόκληρη ήπειρο από τέφρα. Μια έκρηξη του είναι περίπου 30 φορές ισχυρότερη από την ηφαιστειακή έκρηξη που εμφανίστηκε στο Κρακατόα της Ινδονησίας. Οι εκρήξεις των υπερηφαιστείων μετρούνται με έναν ηφαιστειακό δείκτη Explosivity 8 (vei-8) και αφορά κολοσσιαία γεγονότα που ρίχνουν έξω από τον κρατήρα τεράστιες ποσότητες από ηφαιστειακό  υλικό. Οι Vei-7 ή 8 εκρήξεις είναι τόσο ισχυρές που διαμορφώνουν συχνά κυκλικές καλντέρες αντί των απλών κώνων επειδή η προς τα κάτω απόσυρση του μάγματος αναγκάζει την επικαλυπτόμενη μάζα να καταρρεύσει και να γεμίσει την κενή αίθουσα μάγματος που βρίσκεται από κάτω.
Όλοι γνωρίζουμε ότι πριν από 161.000 χρόνια από σήμερα, έγινε μια τεράστια έκρηξη στον υποθαλάσσιο χώρο της Κω που ξεκίνησε από ένα μεγάλο ηφαίστειο που βρισκόταν μεταξύ Γυαλί-Κω και Νισύρου. Το συγκεκριμένο ηφαίστειο τίναξε στον αέρα 240 δισεκατομμύρια τόνους λιωμένο πέτρωμα και κάλυψε το μεγαλύτερο μέρος της Κω, με στρώματα ελαφρόπετρας και ηφαιστειακής στάχτης πάχους δεκάδων μέτρων. Την εποχή εκείνη το Γυαλί και η Στρογγυλή δεν υπήρχαν, ενώ η Νίσυρος ήταν ένα υποθαλάσσιο ηφαίστειο που πιθανά μόνο η κορυφή του βρισκόταν πάνω από τη θάλασσα. Όμως, το ηφαίστειο της Κω δεν ήταν υπερηφαίστειο: Η έκρηξη ήταν πάρα πολύ μεγάλη, έδωσε καλντέρα σαν αυτή ενός υπερηφαιστείου όμως τίναξε στον αέρα 240 δισεκατομμύρια τόνους και ήταν κατά πολύ λιγότερο από το 1 τρισεκατομμύριο τόνους ηφαιστειακού υλικού που ορίζουν οι νέες προδιαγραφές. Θα μπορούσε να θεωρηθεί το ηφαίστειο της Κω σαν μια ενδιάμεση κατάσταση μεταξύ υπερηφαιστείου και ενός πάρα πολύ μεγάλου ηφαιστείου. 
Ένα υπερηφαίστειο είναι η ισχυρότερη γνωστή καταστρεπτική δύναμη στον πλανήτη. Μόνο αστεροειδή ή άλλα κοσμικά γεγονότα είναι πιο ισχυρά και μπορούν να υπερβούν το μέγεθός τους. Η διαφορά μεταξύ των ηφαιστείων και υπερηφαιστείων έγκειται στον  τρόπο με τον οποίο το μάγμα ανέρχεται στην επιφάνεια. Σε ένα κανονικό ηφαίστειο, μια λεπτή δεξαμενή μάγματος οδηγεί σε έναν υψωμένο κώνο, με ένα σχετικά λεπτό στρώμα βράχου που προστατεύει το μάγμα από την επιφάνεια. Όταν αυξάνεται η πίεση από κάτω αυτό το ενισχύει αρκετά, με αποτέλεσμα το μάγμα να εξέρχεται προς τα πάνω.  Σε  ένα υπερηφαίστειο, το μάγμα εμφανίζεται κοντά στην επιφάνεια, αλλά μια μεγάλη μάζα του βράχου το αποτρέπει από την έξοδο. Αυτός ο βράχος διαμορφώνει την μελλοντική καλντέρα. Κατά τη διάρκεια των εκατοντάδων χιλιάδων των ετών, το μάγμα από κάτω ενισχύεται σε υλικό που συσσωρεύεται σε μια τεράστια δεξαμενή που ασκεί πίεση στην επιφάνεια. Όταν αυτή η πίεση φθάσει σε ένα κρίσιμο κατώτατο όριο, ανατινάζει ολόκληρη την επιφάνεια και ταυτόχρονα καταβυθίζεται δημιουργώντας την καλντέρα εκτινάσσοντας τις εκατοντάδες των κυβικών χιλιομέτρων της λειωμένης λάβας.
Η τελευταία φορά που ένα ηπερηφαίστειο εξερράγη ήταν το Toba της Sumatra περίπου 71.000 έτη πριν. Η τέφρα σκέπασε τον ουρανό και η ανθρωπότητα τότε βρέθηκε κοντά στην εξάλειψη. Οι ανθρωπολόγοι υπολογίζουν ότι μόνο περίπου 5.000 άνθρωποι επέζησαν σαν συνέπεια αυτού του γεγονότος. Ένα άλλο διάσημο υπερηφαίστειο βρίσκεται κάτω από το εθνικό πάρκο Yellowstone, στις ΗΠΑ. Η καλντέρα του είναι περίπου 40-50 χιλιόμετρα. Είναι τόσο μεγάλη ώστε να είναι ορατή από το διάστημα. Το Yellowstone, εκρήγνυται περίπου μιά φορά κάθε 600.000 έτη. Η τελευταία  που έδωσε ηφαιστειακή έκρηξη ήταν  630.000 έτη πριν.

 
ΜΑΚΕΔΩΝ
24/2/2010 08:11:01 am

Η ΚΑΤΑΡΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΟΤΑΝ ΕΝΑΣ ΠΑΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΚΑΤΙ Ο ΑΛΛΟΣ ΑΡΧΙΖΕΙ ΚΑΙ ΖΗΛΕΥΕΙ.


Comments are closed.

    Κώια

    ''Η ανθρώπινη ζωή είναι σύντομη, η επιστήμη ατέλειωτη, ο χρόνος λίγος, η πείρα λαθεμένη και η απόφαση γεμάτη ευθύνες'' Ιπποκράτης (460-370 π.Χ)

    Picture
    Σελίδα αφιερωμένη στον εραστή της κωακής φύσης, Ιάκωβο Ζαρράφτη
    (1853-23/4/1933)

    Αρχεία

    April 2019
    February 2019
    January 2019
    December 2018
    November 2018
    October 2018
    September 2018
    August 2018
    July 2018
    June 2018
    May 2018
    April 2018
    March 2018
    February 2018
    January 2018
    December 2017
    November 2017
    October 2017
    September 2017
    August 2017
    July 2017
    June 2017
    May 2017
    April 2017
    March 2017
    February 2017
    January 2017
    December 2016
    November 2016
    October 2016
    September 2016
    August 2016
    July 2016
    June 2016
    May 2016
    April 2016
    March 2016
    January 2016
    December 2015
    November 2015
    October 2015
    September 2015
    August 2015
    July 2015
    June 2015
    May 2015
    April 2015
    March 2015
    February 2015
    January 2015
    December 2014
    November 2014
    October 2014
    September 2014
    August 2014
    July 2014
    June 2014
    May 2014
    April 2014
    March 2014
    February 2014
    January 2014
    December 2013
    November 2013
    October 2013
    September 2013
    August 2013
    July 2013
    June 2013
    May 2013
    April 2013
    March 2013
    February 2013
    January 2013
    December 2012
    November 2012
    October 2012
    September 2012
    August 2012
    July 2012
    June 2012
    May 2012
    April 2012
    March 2012
    February 2012
    January 2012
    December 2011
    November 2011
    October 2011
    September 2011
    August 2011
    July 2011
    June 2011
    May 2011
    April 2011
    March 2011
    February 2011
    January 2011
    December 2010
    November 2010
    October 2010
    September 2010
    August 2010
    July 2010
    June 2010
    May 2010
    April 2010
    March 2010
    February 2010

    RSS Feed

Δυναμικός-Βιβλία-Γεωπανόραμα-Χάρτες-Άρθρα-Ορυκτά-Απολιθώματα-Γλωσσάριο-Γεωπαρατηρητήριο-Παλαιογεωγραφία
Youtube-Panoramio-Noaa-Usgs-Nasa-Geowhen 
Ορισμένα από τα θέματα που εκτίθενται, προέρχονται από θεωρητικά μοντέλα και επιστημονικές μελέτες ενώ άλλα αποτελούν προσωπικές σκέψεις & απόψεις, πάντοτε θα περιέχουν κάποια αβεβαιότητα και διαφορά γνώμης. Κάποιες από τις απόψεις και αναλύσεις που εκφράζονται στον ιστοχώρο δεν αντιπροσωπεύουν εκείνες του Γεωδίφη και δεν πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες. Η λειτουργία του ιστοχώρου στοχεύει αποκλειστικά και μόνο στην ενημέρωση & ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τα θέματα γεωπεριβάλλοντος και τις δράσεις του, ενώ σε καμία περίπτωση δεν αποσκοπεί στην επίτευξη κέρδους. Οι εργασίες, ταινίες, κινούμενα σχέδια, έγγραφα, βιβλία και τόσα άλλα που δημοσιεύονται σε αυτό τον χώρο, χρησιμοποιούνται μόνο για εκπαίδευση. Οι κάτοχοι μπορούν να ζητήσουν την αφαίρεση του περιεχομένου. Οι προσωπικές εργασίες και φωτογραφίες δεν υπόκεινται σε δικαιώματα και άλλα μέτρα προστασίας πνευματικής ιδιοκτησίας. Ο ιστοχώρος αφιερώνεται στον αναγνώστη που αναζητά απαντήσεις σε θεμελιώδη ερωτήματα που σχετίζονται με τον άγνωστο κόσμο που τον περιβάλλει
Picture

   Γεωδίφης,2009