Γεωδίφης
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΓΑΙΑ
  • ΚΩΙΑ
  • NEA
  • ΘΕΜΑΤΑ
  • ΦΛΥΑΡΙΕΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
ΚΩΙΑ

Οι «καμινόλακκοι» της Κω 

12/10/2012

 
Picture
Οι ασβεστόλιθοι δεν αποτελούν το αφθονότερο πέτρωμα και δεν καταλαμβάνουν μεγάλες εκτάσεις στο νησί της Κω. Όμως, οι παλιοί τους χρησιμοποιούσαν κυρίως στην οικοδομική, στην αγγειοπλαστική, στα χωράφια τους ως λίπασμα και σε διάφορες άλλες εφαρμογές. Μία από τις πολλές εφαρμογές του ασβεστόλιθου, ήταν για την κατασκευή ασβεστοκονίας. Η τεχνική της κατασκευής «κεκαυμένης ασβέστου» ήταν πάρα πολύ παλιά. Η παραγωγή άσβεστου δεν γινόταν μόνο από όσους σχεδίαζαν να χτίσουν δικό τους σπίτι. Αρκετοί τα έφτιαχναν και για βιοποριστικούς λόγους, για να πουλήσουν δηλαδή τον ασβέστη.
Παλιότερα, η «κατασκευή σπιτιού» περνούσε από τον ασβέστη. Οι παλιοί ήταν σοφοί αφού έπρεπε πρώτα να εξασφαλίσουν τις αναγκαίες ποσότητες ασβέστη για το χτίσιμο, σοβάτισμα και άσπρισμα του σπιτιού τους και μετά να το χτίσουν. Για τον λόγο αυτό σήμερα συναντάμε στην εξοχή της Κω αρχαία ερείπια από εγκαταλελειμμένα καμίνια.
Συνήθως, τα έφτιαχναν κοντά σε περιοχές όπου υπήρχε το κατάλληλο πέτρωμα(ασβεστόλιθος) ώστε να μη χρειαστεί να το μεταφέρουν μακριά. Μόλις επέλεγαν τη θέση του καμινιού, άρχιζαν το κόψιμο των κλαδιών λίγο πριν την άνοιξη, πριν ανοίξουν τα κλαδιά. Χρησιμοποιούσαν κυρίως «κατσοπρίνια» δηλαδή θαμνώδη πουρνάρια, γιατί έπρεπε να είναι γερά για να βγάζουν δυνατή φωτιά. Μετά έσκαβαν τον καμινόλακκο, σε βάθος 2 μέτρα περίπου. Τοποθετούσαν εσωτερικά, τις πέτρες από ασβεστόλιθο. Λίγο πιο πάνω από την επιφάνεια του εδάφους οι πέτρες σχημάτιζαν θόλο, ενώ άφηναν είσοδο από όπου θα έμπαιναν τα κλαδιά. Συνέχιζαν να φορτώνουν ασβεστόλιθους πάνω στο θόλο, όσο ανέβαιναν ψηλότερα τόσο μικρότερες και στο πάνω μέρος τοποθετούσαν χαλίκια. Στο όρθιο τμήμα του καμινιού που ήταν πάνω από την επιφάνεια του εδάφους, χτιζόταν εξωτερικά διπλός τοίχος με χώμα στη μέση για να μη χάνεται η θερμότητα. Με αυτό τον τρόπο, το καμίνι έμοιαζε με ένα μεγάλο φούρνο. Η κατασκευή του θόλου, απαιτούσε ιδιαίτερες ικανότητες και μόνο έμπειροι τεχνίτες μπορούσαν να τα κατασκευάσουν.
Όταν όλα ήταν έτοιμα, άναβαν το καμίνι κι’ άρχιζε η πιο κουραστική δουλειά . Επί 2-3 ημέρες περίπου έπρεπε να ρίχνουν συνεχώς ξύλα στις φλόγες του καμινιού. Όταν είχε ψηθεί το υλικό σε θερμοκρασία 800-1000 βαθμούς Κελσίου, ο ασβεστόλιθος (ανθρακικό ασβέστιο) έχανε το διοξείδιο του άνθρακα και μετατρεπόταν σε άσβεστο (οξείδιο του ασβεστίου).Μετά το άφηναν 10 ημέρες για να κρυώσει, και μόνο τότε άρχιζε η μεταφορά του ασβέστη σε τσουβάλια με τους γαϊδάρους στην πρωτεύουσα. Λέγεται ότι ένα επιτυχημένο ασβεστοκάμινο, μπορούσε να παράγει 12-15 τόνους ασβέστη.
Εκτός από τα ασβεστόκαμινα οι παλιοί έφτιαχναν και τα καρβουνοκάμινα δηλαδή καμίνια με στρογγυλό σχήμα όπου με σχεδόν παρόμοιο τρόπο παρήγαγαν κάρβουνα που χρησιμοποιούσαν στα σπίτια και στα μαγαζιά. Συνήθως καρβουνοκάμινα υπάρχουν σε δάση με κυπαρίσσια ή ελαιώνες .Σήμερα τα συναντάμε ως επί το πλείστον στο Ασφενδιού επειδή εκεί υπήρχαν πολλά δέντρα. Λέγεται ότι οι Ασφενδιανοί ήταν δεινοί καρβουνιάρηδες , αφού έμαθαν την τέχνη τους από τους μικρασιάτες. Το έδαφος που χρησιμοποιούσαν έπρεπε να είναι καθαρό , βρεγμένο και κυρίως επίπεδο. Πρώτα τοποθετούνταν οι κορμοί πάνω σε πέτρες για να μην αγγίζουν το έδαφος και καούν εύκολα. Τα καρβουνοκάμινα δεν γίνονταν παράνομα αφού ο αποπνιχτικός καπνός τα πρόδιδε και έτσι αναγκάζονταν να βγάλουν την απαραίτητη άδεια από το δασονομείο επί Ιταλοκρατίας. Αργότερα βέβαια έφτιαξαν καμίνια που δεν έβγαζαν μαύρο καπνό αφού χρησιμοποιούσαν αντί για φυλλώματα, λαμαρίνες και από πάνω χώμα και με αυτό τον τρόπο ξεγελούσαν τους κατακτητές.Οι κτηματολογικοί χάρτες της Κω έχουν σημειωμένες θέσεις με τοπωνύμιο Calchera που προφανώς αναφέρεται τόσο σε εγκαταλελειμμένα ασβεστοκάμινα όσο και σε καρβουνοκάμινα .
Σήμερα, ο ασβέστης στο νησί έρχεται έτοιμος σε συσκευασίες και τα σπίτια βάφονται με πλαστικά βιομηχανικά χρώματα και φαίνεται να έχει χάσει την οικονομική του αξία. Το ίδιο ισχύει για τα κάρβουνα, αφού μεγάλες ποσότητες εισάγονται. Κάποτε ήταν περιουσιακά στοιχεία και αποτελούσαν πυλώνες πάνω στους οποίους αναπτύχθηκε η τοπική οικονομία. Ωστόσο, με τα  νέα δεδομένα και  την κρίση που επικρατεί -και η οποία από ότι φαίνεται θα διαρκέσει για καιρό-εκτιμώ ότι τόσο το κάρβουνο όσο και ο ασβέστης πιθανόν και πάλι θα γίνουν  πρώτες ύλες πάνω στις οποίες θα στηριχτεί ένα σημαντικό μέρος από την οικονομία του τόπου μας.

Γεωδίφης

Πηγές
1. Βικιπαίδεια
2. Η Κως μια φορά και ένα καιρό-Π.Σβουρένος
3 . Άγονη Γραμμή -Ανδρεδάκης Κώστας


Comments are closed.

    Κώια

    ''Η ανθρώπινη ζωή είναι σύντομη, η επιστήμη ατέλειωτη, ο χρόνος λίγος, η πείρα λαθεμένη και η απόφαση γεμάτη ευθύνες'' Ιπποκράτης (460-370 π.Χ)

    Picture
    Σελίδα αφιερωμένη στον εραστή της κωακής φύσης, Ιάκωβο Ζαρράφτη
    (1853-23/4/1933)

    Αρχεία

    April 2019
    February 2019
    January 2019
    December 2018
    November 2018
    October 2018
    September 2018
    August 2018
    July 2018
    June 2018
    May 2018
    April 2018
    March 2018
    February 2018
    January 2018
    December 2017
    November 2017
    October 2017
    September 2017
    August 2017
    July 2017
    June 2017
    May 2017
    April 2017
    March 2017
    February 2017
    January 2017
    December 2016
    November 2016
    October 2016
    September 2016
    August 2016
    July 2016
    June 2016
    May 2016
    April 2016
    March 2016
    January 2016
    December 2015
    November 2015
    October 2015
    September 2015
    August 2015
    July 2015
    June 2015
    May 2015
    April 2015
    March 2015
    February 2015
    January 2015
    December 2014
    November 2014
    October 2014
    September 2014
    August 2014
    July 2014
    June 2014
    May 2014
    April 2014
    March 2014
    February 2014
    January 2014
    December 2013
    November 2013
    October 2013
    September 2013
    August 2013
    July 2013
    June 2013
    May 2013
    April 2013
    March 2013
    February 2013
    January 2013
    December 2012
    November 2012
    October 2012
    September 2012
    August 2012
    July 2012
    June 2012
    May 2012
    April 2012
    March 2012
    February 2012
    January 2012
    December 2011
    November 2011
    October 2011
    September 2011
    August 2011
    July 2011
    June 2011
    May 2011
    April 2011
    March 2011
    February 2011
    January 2011
    December 2010
    November 2010
    October 2010
    September 2010
    August 2010
    July 2010
    June 2010
    May 2010
    April 2010
    March 2010
    February 2010

    RSS Feed

Δυναμικός-Βιβλία-Γεωπανόραμα-Χάρτες-Άρθρα-Ορυκτά-Απολιθώματα-Γλωσσάριο-Γεωπαρατηρητήριο-Παλαιογεωγραφία
Youtube-Panoramio-Noaa-Usgs-Nasa-Geowhen 
Ορισμένα από τα θέματα που εκτίθενται, προέρχονται από θεωρητικά μοντέλα και επιστημονικές μελέτες ενώ άλλα αποτελούν προσωπικές σκέψεις & απόψεις, πάντοτε θα περιέχουν κάποια αβεβαιότητα και διαφορά γνώμης. Κάποιες από τις απόψεις και αναλύσεις που εκφράζονται στον ιστοχώρο δεν αντιπροσωπεύουν εκείνες του Γεωδίφη και δεν πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες. Η λειτουργία του ιστοχώρου στοχεύει αποκλειστικά και μόνο στην ενημέρωση & ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τα θέματα γεωπεριβάλλοντος και τις δράσεις του, ενώ σε καμία περίπτωση δεν αποσκοπεί στην επίτευξη κέρδους. Οι εργασίες, ταινίες, κινούμενα σχέδια, έγγραφα, βιβλία και τόσα άλλα που δημοσιεύονται σε αυτό τον χώρο, χρησιμοποιούνται μόνο για εκπαίδευση. Οι κάτοχοι μπορούν να ζητήσουν την αφαίρεση του περιεχομένου. Οι προσωπικές εργασίες και φωτογραφίες δεν υπόκεινται σε δικαιώματα και άλλα μέτρα προστασίας πνευματικής ιδιοκτησίας. Ο ιστοχώρος αφιερώνεται στον αναγνώστη που αναζητά απαντήσεις σε θεμελιώδη ερωτήματα που σχετίζονται με τον άγνωστο κόσμο που τον περιβάλλει
Picture

   Γεωδίφης,2009