Φυσικές καταστροφές χτυπάνε ξαφνικά και αφήνουν πίσω τους θύματα και καταστροφές. Όταν μια πλημμύρα ή ένας σεισμός χτυπήσει μια κοινότητα , υπάρχει λίγος χρόνος στην αρχή για να δώσουμε προσοχή στα συναισθήματα των επιζώντων. Ο συναισθηματικός πόνος είναι συνήθως κρυμμένος στην αρχή, αλλά καθυστερεί συχνά, και βγαίνει πολύ καιρό μετά αφού τα συντρίμμια έχουν απομακρυνθεί.
Η ψυχολογική αναστάτωση που προκαλείται από μία καταστροφή προσελκύει όλο και περισσότερο την προσοχή αρμοδίων, κοινωνικών λειτουργών , επαγγελματιών και επιστημόνων. Μια ένδειξη της σοβαρότητας είναι η δημιουργία σε αρκετά μέρη του κόσμου Κέντρων Ψυχικής Υγείας Μελετών Έκτακτης Ανάγκης.
Τα κέντρα χρηματοδοτούν την έρευνα και παρεμβαίνουν στην παροχή συμβουλών, όταν ο Πρόεδρος μιας χώρας κηρύξει μια περιοχή σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Σχεδιάζουν επίσης προληπτικά στρατηγικές ψυχικής υγείας.
Οι ειδικοί που έχουν εργαστεί με τους επιζώντες καταστροφών τόσο από την χιονοθύελλα του 1978 στην Βοστόνη όσο με την έκρηξη του Όρους της Αγίας Ελένης το 1980 συμφώνησαν ότι οι αντιδράσεις εμπίπτουν σε μια σχεδόν προβλέψιμη ακολουθία. Το αρχικό σοκ - μια εκπληκτική αίσθηση , η έκπληξη και ο τρόμος-ακολουθούν την ευφορία, έχοντας επιβιώσει.
Ο πάστορας Φρανκ Reuter, της Southern Baptist Church στην Coalinga της Καλιφόρνιας, μετά απο έναν καταστροφικό σεισμό παρατήρησε ότι:'' Τρεις ώρες μετά είδα ανθρώπους να ρίχνουν δίσκους Frisbees , να στήνουν σκηνές και να τοποθετούν τροχόσπιτα''. Στη συνέχεια, η έξαρση διαλύεται γρήγορα στο πρόσωπο της πραγματικότητας και της κατάθλιψης, και τα αισθήματα από ήπια γίνονται ακραία.
Σύμφωνα με την Δρ Lystad,'' Υπάρχουν έξι τυπικές αρχικές αντιδράσεις: ο φόβος, το μούδιασμα και το σοκ, η σύγχυση και η δυσκολία στη λήψη αποφάσεων, η επιθυμία για πληροφορίες, ζητώντας βοήθεια για τον εαυτό τους και την οικογένεια, και η προσφορά βοήθειας σε άλλους''.
Καθυστερημένες απαντήσεις, οι οποίες μπορούν να εμφανιστούν μήνες αργότερα, περιλαμβάνουν, όπως είπε, αλλαγές στην όρεξη, πονοκέφαλους, αδυναμία ύπνου, θυμό, καχυποψία, απάθεια, κατάθλιψη, απομάκρυνση από την οικογένεια και τους φίλους, απογοήτευση με την καθυστερημένη βοήθεια, και ενοχή στο ότι δεν μπόρεσαν να προβλέψουν ή να αποφύγουν την έκτακτη ανάγκη.
O πόνος μπορεί να είναι ιδιαίτερα έντονος όταν χάνονται φίλοι ή γείτονες ή η κρατική βοήθεια δεν είναι διαθέσιμη ή όταν ένα σπίτι έχει καταστραφεί. '' Η απώλεια ενός σπιτιού είναι σαν να χάνεις ένα άκρο,'' δήλωσε ο Bill O'Callahan, βοηθός διευθυντή των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης για τον Αμερικανικό Ερυθρό Σταυρό. '' Μπορεί να έχετε εργαστεί σε αυτό το σπίτι για 20 χρόνια, μπορεί ακόμα να μην το έχετε ξοφλήσει, ίσως να μην έχετε την δυνατότητα ποτέ να αποκτήσετε ένα άλλο σπίτι, ειδικά αν είστε ηλικιωμένοι. Και αργότερα, μπορεί να μετακινηθείτε σε ένα νέο σπίτι, όμως δεν θα είναι το ίδιο με το παλιό σπίτι σας.''
Μικρές απώλειες μπορεί να είναι επίσης καταστροφικές. '' Τα στοιχεία που προκαλούν τη μεγαλύτερη θλίψη είναι φωτογραφίες,'' είπε ο κ. O'Callahan. '' Οι άνθρωποι χάνουν την ιστορία τους, όταν οι φωτογραφίες έχουν χαθεί.''
Η ταχύτητα ανάρρωσης διαφέρει από το ένα άτομο στο άλλο. '' Είναι αδύνατο να πει κανείς, ότι η θεραπεία θα διαρκέσει έξι εβδομάδες ή τρεις μήνες'', δήλωσε ο Wilma O'Callaghan, επικεφαλής της ειδικής μονάδας Τμήματος Ψυχικής Υγείας στην Καλιφόρνια.''Εμείς συνήθως περιμένουμε τα πράγματα να αποκατασταθούν μετά από έξι μήνες, και στη συνέχεια, υπάρχει μια έξαρση των συμπτωμάτων άγχους σε σημαντικές στιγμές της ζωής μας όπως οι γιορτές και γενέθλια.''
Μικρή έρευνα έχει γίνει και για τις μακροπρόθεσμες διαταραχές, αλλά ο δρ Raquel Cohen, καθηγητής ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Μαϊάμι και συν-συγγραφέας του'' Εγχειριδίου φροντίδας της ψυχικής υγείας των θυμάτων καταστροφών,'' είπε,'' Πιστεύω ότι το 10% του πληγέντος πληθυσμού θα έχει κάποια προβλήματα για δύο έως τέσσερα χρόνια.''
Μια άλλη δυσκολία είναι η πρόβλεψη για το ποιος θα επανέλθει σε φυσιολογική κατάσταση και ποιος όχι. Εάν κάποιος υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση είναι πιθανό να βιώσει περισσότερη συναισθηματική αναταραχή από κάποιον που δεν έχει, για παράδειγμα - σε συνδυασμό με τη διαθεσιμότητα των συστημάτων υποστήριξης φαίνεται να είναι μεταξύ των παραγόντων που κάνουν τη μεγάλη διαφορά.
Υπάρχουν και άλλες μεταβλητές που παίζουν σημαντικό ρόλο. Ο Δρ Michael A. Crabbs, επίκουρος καθηγητής επαγγελματικής εκπαίδευσης στο Πανεπιστήμιο του Χιούστον στο Clear Lake, ο οποίος συνεργάστηκε με τους επιζώντες από τον τυφώνα της Νεμπράσκα και τους επιζώντες από τις πλημμύρες στο Τέξας, είπε:'' Δεν θα μπορούσα να δω πέντε άτομα και να προβλέψω ποιο θα πληγεί περισσότερο. Αλλά υπάρχουν ειδικές ομάδες υψηλού κινδύνου: Τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι, οι φτωχοί και τα θύματα προηγούμενων καταστροφών'' Ο Δρ Crabbs μετά από έρευνα που έκανε στην Ομάχα μετά από έναν τυφώνα εκεί το 1973, βρήκε ότι οι γονείς ήταν τόσο απασχολημένοι με τις ζημιές με αποτέλεσμα να αγνοούν τις ανάγκες των παιδιών τους.
Ο Δρ Cohen σχολίασε:'' τα παιδιά πρέπει να επιστρέψουν στην προ-καταστροφική κατάσταση. Εάν έχουν πρόσφατα γίνει ανεξάρτητα, τότε θα φοβηθούν να φύγουν από το σπίτι ή να κοιμηθούν χωρίς φως τη νύχτα.''
Ομοίως, ένας γάμος μπορεί να σφιχτεί ή να διαλύσει μετά από μια καταστροφή. '' Ένας γάμος θα είναι συχνά σε καλύτερη θέση, όταν περάσει από έκτακτα γεγονότα,'' είπε ο κ. O'Callahan. '' Μερικές οικογένειες ξαναβρίσκουν τον εαυτό τους και την πραγματική τους αξία. Από την άλλη πλευρά, τα ζευγάρια μπορούν να υποστούν σοβαρή πίεση, αν δεν είναι σε θέση να παρηγορήσουν ο ένας τον άλλον ή αν είχαν ήδη δυσκολίες. Πράγματι, οι συνέπειες μπορεί να αλλάξουν δραστικά τον τρόπο που οι σύντροφοι βλέπουν ο ένας τον άλλο. '' Στις παραδοσιακές οικογένειες,'' είπε ο κ. O'Callahan,'' ο σύζυγος υποτίθεται ότι θα σώσει τη γυναίκα. Στη συνέχεια, ξαφνικά το σπίτι μπορεί να καταστραφεί, μπορεί να χάσει την εργασία, έτσι μπορεί να προκύψει ένα είδος σχέσης που πλέον δεν θα εκπληρώνει το ρόλο της. Δεν είναι ασυνήθιστο να δει κανείς έξι μήνες αργότερα μια αύξηση της κακοποίησης παιδιών, την κακοποίηση συζύγου, τον αλκοολισμό και τις αυτοκτονίες ανθρώπων που απλά δεν μπορούν να χειριστούν την νέα κατάσταση. ''Οι καταστροφές επηρεάζουν τους πάντες''
Ακόμη και εκείνοι που βάζουν την καταστροφή με επιτυχία στο παρελθόν, δεν ζουν αρκετά με τον ίδιο τρόπο. Ο Arthur Lehman, ένας εργάτης, ο οποίος ζούσε 35 χλμ βόρεια από το ηφαίστειο Mount St Helens, είπε:'' Επηρέασε τις ζωές όλων μας, έτσι για πάντα θα υπάρχει μέσα μας. Στην πραγματικότητα, δεν νομίζω ότι μπορώ να το ξεχάσω ακόμη και αν ζήσω για άλλα 200 χρόνια.''
Στο Κονέκτικατ, όπου μια καταιγίδα σκότωσε 12 άτομα και κατέστρεψε 17.000 κατοικίες τον Ιούνιο του 1982, ο Δρ Joseph M. Torres, ένας κρατικός αξιωματούχος ο οποίος συντόνισε τις υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας κατά τη διάρκεια της καταστροφής, κοίταξε πίσω ένα χρόνο αργότερα και σχολίασε:'' Φυσικά οι άνθρωποι προσαρμόζονται, αλλά για κάποιους δεν θα είναι ποτέ το ίδιο. Ποτέ δεν θα έχουν ξανά ότι είχαν, ίσως όχι την ίδια γειτονιά, ή ακόμη και τους ίδιους φίλους.''
Γεωδίφης
Πηγή-New York Times
Η ψυχολογική αναστάτωση που προκαλείται από μία καταστροφή προσελκύει όλο και περισσότερο την προσοχή αρμοδίων, κοινωνικών λειτουργών , επαγγελματιών και επιστημόνων. Μια ένδειξη της σοβαρότητας είναι η δημιουργία σε αρκετά μέρη του κόσμου Κέντρων Ψυχικής Υγείας Μελετών Έκτακτης Ανάγκης.
Τα κέντρα χρηματοδοτούν την έρευνα και παρεμβαίνουν στην παροχή συμβουλών, όταν ο Πρόεδρος μιας χώρας κηρύξει μια περιοχή σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Σχεδιάζουν επίσης προληπτικά στρατηγικές ψυχικής υγείας.
Οι ειδικοί που έχουν εργαστεί με τους επιζώντες καταστροφών τόσο από την χιονοθύελλα του 1978 στην Βοστόνη όσο με την έκρηξη του Όρους της Αγίας Ελένης το 1980 συμφώνησαν ότι οι αντιδράσεις εμπίπτουν σε μια σχεδόν προβλέψιμη ακολουθία. Το αρχικό σοκ - μια εκπληκτική αίσθηση , η έκπληξη και ο τρόμος-ακολουθούν την ευφορία, έχοντας επιβιώσει.
Ο πάστορας Φρανκ Reuter, της Southern Baptist Church στην Coalinga της Καλιφόρνιας, μετά απο έναν καταστροφικό σεισμό παρατήρησε ότι:'' Τρεις ώρες μετά είδα ανθρώπους να ρίχνουν δίσκους Frisbees , να στήνουν σκηνές και να τοποθετούν τροχόσπιτα''. Στη συνέχεια, η έξαρση διαλύεται γρήγορα στο πρόσωπο της πραγματικότητας και της κατάθλιψης, και τα αισθήματα από ήπια γίνονται ακραία.
Σύμφωνα με την Δρ Lystad,'' Υπάρχουν έξι τυπικές αρχικές αντιδράσεις: ο φόβος, το μούδιασμα και το σοκ, η σύγχυση και η δυσκολία στη λήψη αποφάσεων, η επιθυμία για πληροφορίες, ζητώντας βοήθεια για τον εαυτό τους και την οικογένεια, και η προσφορά βοήθειας σε άλλους''.
Καθυστερημένες απαντήσεις, οι οποίες μπορούν να εμφανιστούν μήνες αργότερα, περιλαμβάνουν, όπως είπε, αλλαγές στην όρεξη, πονοκέφαλους, αδυναμία ύπνου, θυμό, καχυποψία, απάθεια, κατάθλιψη, απομάκρυνση από την οικογένεια και τους φίλους, απογοήτευση με την καθυστερημένη βοήθεια, και ενοχή στο ότι δεν μπόρεσαν να προβλέψουν ή να αποφύγουν την έκτακτη ανάγκη.
O πόνος μπορεί να είναι ιδιαίτερα έντονος όταν χάνονται φίλοι ή γείτονες ή η κρατική βοήθεια δεν είναι διαθέσιμη ή όταν ένα σπίτι έχει καταστραφεί. '' Η απώλεια ενός σπιτιού είναι σαν να χάνεις ένα άκρο,'' δήλωσε ο Bill O'Callahan, βοηθός διευθυντή των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης για τον Αμερικανικό Ερυθρό Σταυρό. '' Μπορεί να έχετε εργαστεί σε αυτό το σπίτι για 20 χρόνια, μπορεί ακόμα να μην το έχετε ξοφλήσει, ίσως να μην έχετε την δυνατότητα ποτέ να αποκτήσετε ένα άλλο σπίτι, ειδικά αν είστε ηλικιωμένοι. Και αργότερα, μπορεί να μετακινηθείτε σε ένα νέο σπίτι, όμως δεν θα είναι το ίδιο με το παλιό σπίτι σας.''
Μικρές απώλειες μπορεί να είναι επίσης καταστροφικές. '' Τα στοιχεία που προκαλούν τη μεγαλύτερη θλίψη είναι φωτογραφίες,'' είπε ο κ. O'Callahan. '' Οι άνθρωποι χάνουν την ιστορία τους, όταν οι φωτογραφίες έχουν χαθεί.''
Η ταχύτητα ανάρρωσης διαφέρει από το ένα άτομο στο άλλο. '' Είναι αδύνατο να πει κανείς, ότι η θεραπεία θα διαρκέσει έξι εβδομάδες ή τρεις μήνες'', δήλωσε ο Wilma O'Callaghan, επικεφαλής της ειδικής μονάδας Τμήματος Ψυχικής Υγείας στην Καλιφόρνια.''Εμείς συνήθως περιμένουμε τα πράγματα να αποκατασταθούν μετά από έξι μήνες, και στη συνέχεια, υπάρχει μια έξαρση των συμπτωμάτων άγχους σε σημαντικές στιγμές της ζωής μας όπως οι γιορτές και γενέθλια.''
Μικρή έρευνα έχει γίνει και για τις μακροπρόθεσμες διαταραχές, αλλά ο δρ Raquel Cohen, καθηγητής ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Μαϊάμι και συν-συγγραφέας του'' Εγχειριδίου φροντίδας της ψυχικής υγείας των θυμάτων καταστροφών,'' είπε,'' Πιστεύω ότι το 10% του πληγέντος πληθυσμού θα έχει κάποια προβλήματα για δύο έως τέσσερα χρόνια.''
Μια άλλη δυσκολία είναι η πρόβλεψη για το ποιος θα επανέλθει σε φυσιολογική κατάσταση και ποιος όχι. Εάν κάποιος υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση είναι πιθανό να βιώσει περισσότερη συναισθηματική αναταραχή από κάποιον που δεν έχει, για παράδειγμα - σε συνδυασμό με τη διαθεσιμότητα των συστημάτων υποστήριξης φαίνεται να είναι μεταξύ των παραγόντων που κάνουν τη μεγάλη διαφορά.
Υπάρχουν και άλλες μεταβλητές που παίζουν σημαντικό ρόλο. Ο Δρ Michael A. Crabbs, επίκουρος καθηγητής επαγγελματικής εκπαίδευσης στο Πανεπιστήμιο του Χιούστον στο Clear Lake, ο οποίος συνεργάστηκε με τους επιζώντες από τον τυφώνα της Νεμπράσκα και τους επιζώντες από τις πλημμύρες στο Τέξας, είπε:'' Δεν θα μπορούσα να δω πέντε άτομα και να προβλέψω ποιο θα πληγεί περισσότερο. Αλλά υπάρχουν ειδικές ομάδες υψηλού κινδύνου: Τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι, οι φτωχοί και τα θύματα προηγούμενων καταστροφών'' Ο Δρ Crabbs μετά από έρευνα που έκανε στην Ομάχα μετά από έναν τυφώνα εκεί το 1973, βρήκε ότι οι γονείς ήταν τόσο απασχολημένοι με τις ζημιές με αποτέλεσμα να αγνοούν τις ανάγκες των παιδιών τους.
Ο Δρ Cohen σχολίασε:'' τα παιδιά πρέπει να επιστρέψουν στην προ-καταστροφική κατάσταση. Εάν έχουν πρόσφατα γίνει ανεξάρτητα, τότε θα φοβηθούν να φύγουν από το σπίτι ή να κοιμηθούν χωρίς φως τη νύχτα.''
Ομοίως, ένας γάμος μπορεί να σφιχτεί ή να διαλύσει μετά από μια καταστροφή. '' Ένας γάμος θα είναι συχνά σε καλύτερη θέση, όταν περάσει από έκτακτα γεγονότα,'' είπε ο κ. O'Callahan. '' Μερικές οικογένειες ξαναβρίσκουν τον εαυτό τους και την πραγματική τους αξία. Από την άλλη πλευρά, τα ζευγάρια μπορούν να υποστούν σοβαρή πίεση, αν δεν είναι σε θέση να παρηγορήσουν ο ένας τον άλλον ή αν είχαν ήδη δυσκολίες. Πράγματι, οι συνέπειες μπορεί να αλλάξουν δραστικά τον τρόπο που οι σύντροφοι βλέπουν ο ένας τον άλλο. '' Στις παραδοσιακές οικογένειες,'' είπε ο κ. O'Callahan,'' ο σύζυγος υποτίθεται ότι θα σώσει τη γυναίκα. Στη συνέχεια, ξαφνικά το σπίτι μπορεί να καταστραφεί, μπορεί να χάσει την εργασία, έτσι μπορεί να προκύψει ένα είδος σχέσης που πλέον δεν θα εκπληρώνει το ρόλο της. Δεν είναι ασυνήθιστο να δει κανείς έξι μήνες αργότερα μια αύξηση της κακοποίησης παιδιών, την κακοποίηση συζύγου, τον αλκοολισμό και τις αυτοκτονίες ανθρώπων που απλά δεν μπορούν να χειριστούν την νέα κατάσταση. ''Οι καταστροφές επηρεάζουν τους πάντες''
Ακόμη και εκείνοι που βάζουν την καταστροφή με επιτυχία στο παρελθόν, δεν ζουν αρκετά με τον ίδιο τρόπο. Ο Arthur Lehman, ένας εργάτης, ο οποίος ζούσε 35 χλμ βόρεια από το ηφαίστειο Mount St Helens, είπε:'' Επηρέασε τις ζωές όλων μας, έτσι για πάντα θα υπάρχει μέσα μας. Στην πραγματικότητα, δεν νομίζω ότι μπορώ να το ξεχάσω ακόμη και αν ζήσω για άλλα 200 χρόνια.''
Στο Κονέκτικατ, όπου μια καταιγίδα σκότωσε 12 άτομα και κατέστρεψε 17.000 κατοικίες τον Ιούνιο του 1982, ο Δρ Joseph M. Torres, ένας κρατικός αξιωματούχος ο οποίος συντόνισε τις υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας κατά τη διάρκεια της καταστροφής, κοίταξε πίσω ένα χρόνο αργότερα και σχολίασε:'' Φυσικά οι άνθρωποι προσαρμόζονται, αλλά για κάποιους δεν θα είναι ποτέ το ίδιο. Ποτέ δεν θα έχουν ξανά ότι είχαν, ίσως όχι την ίδια γειτονιά, ή ακόμη και τους ίδιους φίλους.''
Γεωδίφης
Πηγή-New York Times
RSS Feed
