Η παλαιοντολογία είναι η επιστήμη που ασχολείται με τη μελέτη των όντων, τα οποία έζησαν στην Γη πριν από 10.000 χρόνια μέχρι πολλά εκατομμύρια χρόνια πίσω. Τα λείψανα αυτών κλείστηκαν μέσα στα στρώματα της Γης που σχηματίστηκαν πριν από την παρούσα γεωλογική εποχή, και μας άφησαν αυτά που ονομάζουμε, απολιθώματα. Τα απολιθώματα αποτελούν τα γράμματα, με τα οποία ο πλανήτης μας έγραψε την Ιστορία του, ενώ οι σελίδες είναι τα στρώματα(πετρώματα) τής Γης.
Όπως ήδη σας ανέφερα η διαδικασία της απολίθωσης είναι μια διαδικασία που χρειάζεται αρκετές χιλιάδες χρόνια για να γίνει και λαμβάνει μέρος όταν αντικατασταθούν τα παλιά οργανικά συστατικά των απολιθωμένων τμημάτων του οργανισμού από ανόργανα τμήματα. Τα απολιθώματα έχουν μεγάλη σημασία για τη επιστήμη, διότι παρέχουν μοναδικές πληροφορίες σχετικά με τα διάφορα στάδια της εξέλιξης του πλανήτη μας. Επίσης παίζουν σπουδαίο ρόλο στη ζωολογία και βοτανική, καθόσον οι επιστήμες αυτές διά των απολιθωμάτων μελετούν τα έμβια όντα, τα οποία έζησαν πριν από εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια, καθώς και για τις μεταβολές τις οποίες αυτά και η ζωή γενικότερα υπέστησαν κατά τους γεωλογικούς αιώνες.
Όταν ένα ζώο πεθάνει αρχίζει η διαδικασία της αποσύνθεσης. Τα σκληρά μέρη (όστρακα, κόκαλα, δόντια) αντέχουν περισσότερο από τους μαλακούς ιστούς, αλλά και αυτά αποσυντίθενται. Για να απολιθωθεί ένας οργανισμός πρέπει να σκεπαστεί με ίζημα πριν προλάβει να αποσυντεθεί. Η γρήγορη ταφή προφυλάσσει τα υπολείμματα ενός οργανισμού από το σπάσιμο και την καταστροφή από την αποσάθρωση. Ακόμα και μετά την ταφή, τα μαλακά μέρη ενός οργανισμού αποσυντίθενται από τα βακτήρια και έτσι συνήθως διατηρούνται μόνο τα σκληρά μέρη. Σε σπάνιες περιπτώσεις όμως, μπορούν να διατηρηθούν και τα μαλακά μέρη. Η μετατροπή ενός ζωντανού οργανισμού σε απολίθωμα μπορεί να διαρκέσει και εκατομμύρια χρόνια. Ωστόσο, είναι πολύ σπάνιο κάποιος οργανισμός να διατηρήσει όλα τα μορφολογικά του γνωρίσματα και επιπλέον αυτά να μείνουν αμετάβλητα. Συνήθως μόνο μικρά τμήματα ή μικροί σε μέγεθος οργανισμοί απολιθώνονται και κυρίως τα σκληρά μέρη τους όπως ο σκελετός ή το κέλυφος. Η πλειονότητα των απολιθωμάτων βρίσκεται σε θέσεις που κάποτε αποτελούσαν ένα θαλάσσιο περιβάλλον και αυτό γιατί η διατήρηση των οργανισμών σε χερσαίες συνθήκες είναι πολύ δύσκολη. Οι αναερόβιες συνθήκες που επικρατούν στο βυθό των θαλασσών ή λιμνών είναι ιδανικές για την διατήρηση των υπολειμμάτων των οργανισμών.
Πολλές φορές στη φύση συναντάμε σχηματισμούς που μοιάζουν με απολιθώματα. Οι χαρακτηριστικές αυτές μορφές καλούνται ψευδοαπολιθώματα και καμμία σχέση δεν έχουν με τον οργανικό κόσμο, αλλά είναι σχηματισμοί εντελώς ανόργανης προέλευσης. Ένα τέτοιο ψευδοαπολίθωμα κλασικής μορφής είναι οι δενδρίτες, σχηματισμοί που μοιάζουν με κλαδίσκους και φύλλα φυτού. Σχηματίζονται μεταξύ δύο σχισμογενών επιφανειών που ανήκουν σε ασβεστολιθικά συνήθως πετρώματά, όπου εισδύει το νερό που περιέχει εν διαλύσει διάφορα ανόργανα υλικά, όπως οξείδια του σιδήρου (π.χ. πυρoλoυσίτης) ή του μαγγανίου. Το νερό αναπτύσσεται δενδροειδώς, λόγω της διαφορετικής ταχύτητας διάλυσης των ασβεστολιθικών πετρωμάτων, μετά δε την εξάτμισή του παρέμειναν οι εν διαλύσει ουσίες σχηματίζοντας έτσι ομοίωμα απολιθωμένου φυτού. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα ψευδοαπολιθωμάτων, τα οποία όλα είναι σχηματισμοί ανόργανης προέλευσης.
Φωτογραφίες
1.Απολίθωμα αμμωνίτη που έζησε πριν από περίπου 400 εκατομμύρια χρόνια και κάποτε ζούσε στην θάλασσα. Οι αμμωνίτες πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια εξαφανίσθηκαν.
2.Ψευδοαπολίθωμα ,δενδρίτη
3.Ψευδοαπολίθωμα ιππόκαμπου, βρέθηκε στην Αντιμάχεια Κω
4.Ψευδοαπολίθωμα δενδρίτη όπως παρουσιάζεται στην Αγ.Μαρίνα στον Προφήτη Ηλία(Κ.Κωστογλάκης,φωτογραφία)
Όπως ήδη σας ανέφερα η διαδικασία της απολίθωσης είναι μια διαδικασία που χρειάζεται αρκετές χιλιάδες χρόνια για να γίνει και λαμβάνει μέρος όταν αντικατασταθούν τα παλιά οργανικά συστατικά των απολιθωμένων τμημάτων του οργανισμού από ανόργανα τμήματα. Τα απολιθώματα έχουν μεγάλη σημασία για τη επιστήμη, διότι παρέχουν μοναδικές πληροφορίες σχετικά με τα διάφορα στάδια της εξέλιξης του πλανήτη μας. Επίσης παίζουν σπουδαίο ρόλο στη ζωολογία και βοτανική, καθόσον οι επιστήμες αυτές διά των απολιθωμάτων μελετούν τα έμβια όντα, τα οποία έζησαν πριν από εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια, καθώς και για τις μεταβολές τις οποίες αυτά και η ζωή γενικότερα υπέστησαν κατά τους γεωλογικούς αιώνες.
Όταν ένα ζώο πεθάνει αρχίζει η διαδικασία της αποσύνθεσης. Τα σκληρά μέρη (όστρακα, κόκαλα, δόντια) αντέχουν περισσότερο από τους μαλακούς ιστούς, αλλά και αυτά αποσυντίθενται. Για να απολιθωθεί ένας οργανισμός πρέπει να σκεπαστεί με ίζημα πριν προλάβει να αποσυντεθεί. Η γρήγορη ταφή προφυλάσσει τα υπολείμματα ενός οργανισμού από το σπάσιμο και την καταστροφή από την αποσάθρωση. Ακόμα και μετά την ταφή, τα μαλακά μέρη ενός οργανισμού αποσυντίθενται από τα βακτήρια και έτσι συνήθως διατηρούνται μόνο τα σκληρά μέρη. Σε σπάνιες περιπτώσεις όμως, μπορούν να διατηρηθούν και τα μαλακά μέρη. Η μετατροπή ενός ζωντανού οργανισμού σε απολίθωμα μπορεί να διαρκέσει και εκατομμύρια χρόνια. Ωστόσο, είναι πολύ σπάνιο κάποιος οργανισμός να διατηρήσει όλα τα μορφολογικά του γνωρίσματα και επιπλέον αυτά να μείνουν αμετάβλητα. Συνήθως μόνο μικρά τμήματα ή μικροί σε μέγεθος οργανισμοί απολιθώνονται και κυρίως τα σκληρά μέρη τους όπως ο σκελετός ή το κέλυφος. Η πλειονότητα των απολιθωμάτων βρίσκεται σε θέσεις που κάποτε αποτελούσαν ένα θαλάσσιο περιβάλλον και αυτό γιατί η διατήρηση των οργανισμών σε χερσαίες συνθήκες είναι πολύ δύσκολη. Οι αναερόβιες συνθήκες που επικρατούν στο βυθό των θαλασσών ή λιμνών είναι ιδανικές για την διατήρηση των υπολειμμάτων των οργανισμών.
Πολλές φορές στη φύση συναντάμε σχηματισμούς που μοιάζουν με απολιθώματα. Οι χαρακτηριστικές αυτές μορφές καλούνται ψευδοαπολιθώματα και καμμία σχέση δεν έχουν με τον οργανικό κόσμο, αλλά είναι σχηματισμοί εντελώς ανόργανης προέλευσης. Ένα τέτοιο ψευδοαπολίθωμα κλασικής μορφής είναι οι δενδρίτες, σχηματισμοί που μοιάζουν με κλαδίσκους και φύλλα φυτού. Σχηματίζονται μεταξύ δύο σχισμογενών επιφανειών που ανήκουν σε ασβεστολιθικά συνήθως πετρώματά, όπου εισδύει το νερό που περιέχει εν διαλύσει διάφορα ανόργανα υλικά, όπως οξείδια του σιδήρου (π.χ. πυρoλoυσίτης) ή του μαγγανίου. Το νερό αναπτύσσεται δενδροειδώς, λόγω της διαφορετικής ταχύτητας διάλυσης των ασβεστολιθικών πετρωμάτων, μετά δε την εξάτμισή του παρέμειναν οι εν διαλύσει ουσίες σχηματίζοντας έτσι ομοίωμα απολιθωμένου φυτού. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα ψευδοαπολιθωμάτων, τα οποία όλα είναι σχηματισμοί ανόργανης προέλευσης.
Φωτογραφίες
1.Απολίθωμα αμμωνίτη που έζησε πριν από περίπου 400 εκατομμύρια χρόνια και κάποτε ζούσε στην θάλασσα. Οι αμμωνίτες πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια εξαφανίσθηκαν.
2.Ψευδοαπολίθωμα ,δενδρίτη
3.Ψευδοαπολίθωμα ιππόκαμπου, βρέθηκε στην Αντιμάχεια Κω
4.Ψευδοαπολίθωμα δενδρίτη όπως παρουσιάζεται στην Αγ.Μαρίνα στον Προφήτη Ηλία(Κ.Κωστογλάκης,φωτογραφία)
RSS Feed
