Γεωδίφης
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΓΑΙΑ
  • ΚΩΙΑ
  • NEA
  • ΘΕΜΑΤΑ
  • ΦΛΥΑΡΙΕΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
ΚΩΙΑ

Το ηφαίστειο της Νισύρου

21/4/2010

 
Picture
Στάδια εξέλιξης ηφαιστείου Νισύρου
Ο πανέμορφος μύθος του Πολυβώτη δείχνει ότι οι αρχαίοι Έλληνες διαισθάνονταν την στενή σχέση, που είχε η Νίσυρος με την Κω. Ίσως να γνώριζαν ότι τα πετρώματά της είναι παρόμοια με αυτά της δυτικής Κω.  Ο στεναγμός του Πολυβώτη αποκαλύπτει την πίεση του νησιού από την εγκλωβισμένη ενέργεια του λιωμένου πετρώματος. Η πρώτη κορυφή του νησιού χρειάστηκε χιλιάδες χρόνια υποθαλάσσιας, ηφαιστειακής δράσης για να αναδυθεί από τα νερά του νοτιανατολικού Αιγαίου. Όμως σε καμιά περίπτωση το νησί της Νισύρου δεν προήλθε από την Κω, όπως κάποιοι πιστεύουν.
Πως δημιουργήθηκε; Το νησί άρχισε να οικοδομείται σε θαλάσσιο βυθό 300 μέτρων περίπου και αποτελούνταν από ασβεστόλιθους 150 εκατομμύριων  χρόνων  τότε που ακόμη τα νησιά μας δεν υπήρχαν.Όλη η Νίσυρος δεν είναι τίποτα άλλο από ένα ηφαίστειο, αφού το νησί αποτελείται σχεδόν μόνο από λάβες. Οι αρχαιότερες λάβες έχουν ηλικία λίγο μεγαλύτερο από 150.000 χρόνια γεγονός το οποίο μας δείχνει ότι γεννήθηκε μετά από την Κω. Ο πρώτος χερσαίος ηφαιστειακός κώνος αναδύθηκε από τη θάλασσα μετά από τη μεγάλη έκρηξη του υποθαλάσσιου ηφαιστείου της Κω, δηλαδή πριν από 161.000 χρόνια. Το επόμενο χρονικό διάστημα χαρακτηρίζεται από αλληλοδιαδεχόμενα ήπια και βίαια επεισόδια. Στα επόμενα 100.000 χρόνια οικοδομείται από τέφρες και λάβες το ηφαίστειο υπο μορφή ενός πολύ μεγάλου ηφαιστειακού κώνου πάνω από τη στάθμη της θάλασσας. Μετά από επαναλαμβανόμενες τέτοιες διαδικασίες, δημιουργείται το νησί της Νισύρου, που ελάχιστα διαφέρει από το σημερινό.
Η πρώτη σειρά μεγάλων εκρήξεων εκδηλώνεται πριν περίπου   40-50.000 χρόνια, όταν το λιωμένο πέτρωμα τινάζεται στον αέρα θρυμματίζοντας το και παράγοντας εκατομμύρια τόνους από ελαφρόπετρα. Η στάχτη από αυτή την έκρηξη παρουσιάζεται σήμερα σε Τήλο, Πυργούσα και Παχιά. Το κτίσιμο της Νισύρου συνοδεύτηκε από μεγάλες καταστροφικές εκρήξεις. Στη Νίσυρο εκδηλώθηκαν δύο πολύ μεγάλες εκρήξεις τα τελευταία 30.000 χρόνια με διαστήματα ηρεμίας και ήπιων εκρήξεων, που συνοδεύονταν από εκχύσεις λάβας. Η πρώτη εκδηλώθηκε πριν από 30.000 χρόνια, όταν δημιουργήθηκε η αρχική καλντέρα της Νισύρου. Μετά ακολουθεί εκείνη των 15.000 χρόνων, όπου κατακρημνίζεται ξανά το κεντρικό τμήμα της, και δημιουργείται  η πρόσφατη καλντέρα της Νισύρου: το νεότερο από τα μεγάλα ηφαιστειακά κέντρα της Ελλάδας.
Ανάμεσα στο 1422 και το 1888 μ.Χ σημειώθηκαν 5 υδροθερμικές εκρήξεις, που οφείλονταν στην γεωθερμική ενέργεια, που είναι εγκλωβισμένη σε μικρά βάθη στην κεντρική καλντέρα του νησιού. Για τη δράση του ηφαιστείου στους προϊστορικούς  χρόνους  δεν υπάρχουν στοιχεία. Το 1871, ατμοί γέμισαν τον αέρα και τα αέρια που εκτινάχθηκαν μέσα από τη γη έδωσαν κίτρινες φλόγες και ηφαιστειακή στάχτη, που κατέστρεψε τα οπορωφόρα δέντρα. Στις 11 και 16 Σεπτεμβρίου 1873 από τις ηφαιστειακές εκρήξεις εκτινάχθηκε ηφαιστειακό υλικό, αλμυρό νερό και τέφρα και ο σεισμός που ακολούθησε σχημάτισε στον πυθμένα της καλντέρας, κρατήρα 10 μέτρων. Στο τέλος Σεπτεμβρίου του 1888 ύστερα από μια άλλη υδροθερμική έκρηξη, που οφειλόταν αποκλειστικά στην υπερθέρμανση του υπόγειου νερού εκτινάχθηκε ηφαιστειακό υλικό σε σχήμα κυλίνδρου, διαμέτρου τουλάχιστον 25 μέτρων, καθώς και λάσπη με ηφαιστειακά λιθάρια, που συνοδεύονταν από στήλη ατμού.
Η Πυργούσα, το Γυαλί, η Παχιά, η Στρογγυλή αλλά και η Νίσυρος είναι απομεινάρια, που υπενθυμίζουν την έντονη ηφαιστειακή δράση μιας περιοχής, που δε λέει να καταλαγιάσει όλα αυτά τα χρόνια. Σύμφωνα με γεωφυσικές έρευνες που έγιναν στην περιοχή, παρατηρείται μια άνοδος στην επιφάνεια της Νισύρου από 14 έως 140 χιλιοστά, κάτι που οφείλεται σε υπόγεια συσσώρευση μάγματος, σε βάθος 6-7 χιλιομέτρων. Αυτό σημαίνει ότι το υπέδαφος ανυψώνεται σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Το μάγμα ανέρχεται από μεγάλα βάθη, ασκεί έντονες πιέσεις με αποτέλεσμα να διεγείρει παλαιότερα ρήγματα και να παραμορφώνει τα πετρώματα της περιοχής. Το ραδόνιο, που είναι ένα ραδιενεργό στοιχείο που χρησιμοποιείται ως δείκτης πρόγνωσης και συνδέεται έμμεσα με την σεισμικότητα της περιοχής μας δείχνει ότι το ηφαίστειο εξακολουθεί να είναι ενεργό και αργά ή γρήγορα θα εκδηλώσει κάποια  νέα έκρηξη μικρή ή μεγάλη. Στη μακραίωνη ιστορία της περιοχής τα ηφαίστεια μας εμφανίζουν περιόδους με πολλές συνεχείς εκρήξεις και διαστήματα ηρεμίας, που διαρκούν από λίγα έως χιλιάδες χρόνια. Όσο πιο μεγάλο είναι το διάστημα ηρεμίας τόσο πιο ισχυρή είναι και η έκρηξη που ακολουθεί.
Η τελευταία μεγάλη έκρηξη έγινε πριν από 10-15.000 χρόνια, ενώ η προηγούμενη σημειώθηκε πριν από 30.000 χρόνια. Το ηφαίστειο της Νισύρου παρουσιάζει μια περιοδικότητα από 10-15.000 χιλιάδες χρόνια. Πιθανόν το επόμενο χρονικό διάστημα να είμαστε κοντά σε ένα νέο ηφαιστειακό επεισόδιο στην περιοχή μας. Πόσο κοντά; Ίσως κάποια στιγμή μέσα στα επόμενα 10 ή 100 ή 1000 χρόνια. Το ηφαίστειο δείχνει να προετοιμάζεται για τη μεγάλη έκρηξη, ωστόσο δεν πρέπει να πανικοβαλλόμαστε αφού στο νησί   τα τελευταία χρόνια υπάρχει μόνιμο παρατηρητήριο ηφαιστειακής δραστηριότητας. Η παρακολούθηση των πρόδρομων φαινομένων μία εβδομάδα πριν από την έκρηξη, ίσως αποδειχτεί σωτήρια για όλους μας. Ωστόσο πρέπει να γνωρίσουμε καλύτερα τον κόσμο των ηφαιστείων. Η τρέχουσα έκρηξη  της Ισλανδίας και η εκπομπή τέφρας στην ατμόσφαιρα  μπορεί να μας δώσει μια γεύση σχετικά με τι πρέπει να αναμένουμε σε μια πιθανή μελλοντική  δράση του ηφαιστείου της Νισύρου. Για τον λόγο αυτό η Πολιτική Προστασία του Επαρχείου πρέπει να αναλάβει ένα πιο ενεργό ρόλο στον τομέα της ενημέρωσης και ασφάλειας. Πρέπει το συντομότερο δυνατό να συντάξει χάρτη επικινδυνότητας που να βασίζεται σε πιθανά σενάρια έκρηξης όχι μόνο του ηφαιστείου της Νισύρου αλλά και των άλλων ηφαιστείων που δραστηριοποιούνται στην περιοχή.
Η  περιοχή μας, είναι ούτως ή άλλως ανέκαθεν ιδιαιτέρως ενεργή από γεωλογική άποψη, και κάποια στιγμή θα εισέλθει σε μια πιο δραστήρια φάση, που θα περιλαμβάνει περισσότερες εκρήξεις ηφαιστείων, μερικές από τις οποίες μπορεί να είναι πολύ μεγάλες (ίσως και μεγαλύτερες από αυτή την Εϊγιαφιέλ). Το αποκορύφωμα της ενεργού φάσης συνδέεται στενά με την εκδήλωση σεισμών, οι οποίοι απελευθερώνουν την ένταση που συσσωρεύουν τα τεκτονικά ρήγματα κοντά στον υποθαλάσσιο χώρο της Νισύρου. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η  περιοχή μας εξακολουθεί να παραμένει μια ηφαιστειογενής ζώνη όπου αργά ή γρήγορα κάποια έκρηξη θα προκύψει.

Γεωδίφης

Πηγές
 1.«Γεωστοχασμοί» σελ.338
2.ΙΓΜΕ
3.Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Γεωλογίας

Βίντεο- Εξέλιξη του ηφαιστείου(ΙΓΜΕ)

Comments are closed.

    Κώια

    ''Η ανθρώπινη ζωή είναι σύντομη, η επιστήμη ατέλειωτη, ο χρόνος λίγος, η πείρα λαθεμένη και η απόφαση γεμάτη ευθύνες'' Ιπποκράτης (460-370 π.Χ)

    Picture
    Σελίδα αφιερωμένη στον εραστή της κωακής φύσης, Ιάκωβο Ζαρράφτη
    (1853-23/4/1933)

    Αρχεία

    April 2019
    February 2019
    January 2019
    December 2018
    November 2018
    October 2018
    September 2018
    August 2018
    July 2018
    June 2018
    May 2018
    April 2018
    March 2018
    February 2018
    January 2018
    December 2017
    November 2017
    October 2017
    September 2017
    August 2017
    July 2017
    June 2017
    May 2017
    April 2017
    March 2017
    February 2017
    January 2017
    December 2016
    November 2016
    October 2016
    September 2016
    August 2016
    July 2016
    June 2016
    May 2016
    April 2016
    March 2016
    January 2016
    December 2015
    November 2015
    October 2015
    September 2015
    August 2015
    July 2015
    June 2015
    May 2015
    April 2015
    March 2015
    February 2015
    January 2015
    December 2014
    November 2014
    October 2014
    September 2014
    August 2014
    July 2014
    June 2014
    May 2014
    April 2014
    March 2014
    February 2014
    January 2014
    December 2013
    November 2013
    October 2013
    September 2013
    August 2013
    July 2013
    June 2013
    May 2013
    April 2013
    March 2013
    February 2013
    January 2013
    December 2012
    November 2012
    October 2012
    September 2012
    August 2012
    July 2012
    June 2012
    May 2012
    April 2012
    March 2012
    February 2012
    January 2012
    December 2011
    November 2011
    October 2011
    September 2011
    August 2011
    July 2011
    June 2011
    May 2011
    April 2011
    March 2011
    February 2011
    January 2011
    December 2010
    November 2010
    October 2010
    September 2010
    August 2010
    July 2010
    June 2010
    May 2010
    April 2010
    March 2010
    February 2010

    RSS Feed

Δυναμικός-Βιβλία-Γεωπανόραμα-Χάρτες-Άρθρα-Ορυκτά-Απολιθώματα-Γλωσσάριο-Γεωπαρατηρητήριο-Παλαιογεωγραφία
Youtube-Panoramio-Noaa-Usgs-Nasa-Geowhen 
Ορισμένα από τα θέματα που εκτίθενται, προέρχονται από θεωρητικά μοντέλα και επιστημονικές μελέτες ενώ άλλα αποτελούν προσωπικές σκέψεις & απόψεις, πάντοτε θα περιέχουν κάποια αβεβαιότητα και διαφορά γνώμης. Κάποιες από τις απόψεις και αναλύσεις που εκφράζονται στον ιστοχώρο δεν αντιπροσωπεύουν εκείνες του Γεωδίφη και δεν πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες. Η λειτουργία του ιστοχώρου στοχεύει αποκλειστικά και μόνο στην ενημέρωση & ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τα θέματα γεωπεριβάλλοντος και τις δράσεις του, ενώ σε καμία περίπτωση δεν αποσκοπεί στην επίτευξη κέρδους. Οι εργασίες, ταινίες, κινούμενα σχέδια, έγγραφα, βιβλία και τόσα άλλα που δημοσιεύονται σε αυτό τον χώρο, χρησιμοποιούνται μόνο για εκπαίδευση. Οι κάτοχοι μπορούν να ζητήσουν την αφαίρεση του περιεχομένου. Οι προσωπικές εργασίες και φωτογραφίες δεν υπόκεινται σε δικαιώματα και άλλα μέτρα προστασίας πνευματικής ιδιοκτησίας. Ο ιστοχώρος αφιερώνεται στον αναγνώστη που αναζητά απαντήσεις σε θεμελιώδη ερωτήματα που σχετίζονται με τον άγνωστο κόσμο που τον περιβάλλει
Picture

   Γεωδίφης,2009