Γεωδίφης
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΓΑΙΑ
  • ΚΩΙΑ
  • NEA
  • ΘΕΜΑΤΑ
  • ΦΛΥΑΡΙΕΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
ΚΩΙΑ

Η γεωμορφολογία του υποθαλάσσιου χώρου της Κω.

29/4/2010

 
Αν είχαμε την δυνατότητα να αφαιρέσουμε το θαλασσινό νερό που περιβάλλει το νησί της Κω θα παρατηρούσαμε κάτι το εκπληκτικό. Όρη ,φαράγγια και κοιλάδες θα ξεπρόβαλλαν στα μάτια μας. Πως αυτά δημιουργήθηκαν; Τα  μορφολογικά χαρακτηριστικά του υποθαλάσσιου χώρου της περιοχής μας  δεν αναπτύσσονται τυχαία αλλά συνδέονται με φυσικό-τεκτονικές διεργασίες που οφείλονται τόσο στο εσωτερικό της γης όσο και σε ιζηματολογικά και βιογενή αίτια.
Όπως συμβαίνει στις περισσότερες ωκεάνιες λεκάνες έτσι και στην περιοχή μας τα μορφολογικά χαρακτηριστικά της λεκάνης της Κω  χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: Στα ηπειρωτικά περιθώρια, εκεί δηλαδή που είναι τα όριά τους με τις ηπείρους και στον βαθύ ωκεάνιο πυθμένα. Το κάθε ένα από αυτά περιλαμβάνει διάφορα μορφολογικά γνωρίσματα.
Η κίνηση των τεκτονικών πλακών με όλα τα συνεπακόλουθα φαινόμενα, δημιουργεί τα κυριότερα και τα πιο έντονα μορφολογικά χαρακτηριστικά του ωκεάνιου πυθμένα. Αυτά τα υποθαλάσσια μορφολογικά χαρακτηριστικά έχουν σημαντική επίδραση στην κυκλοφορία των θαλασσών και επηρεάζουν τον χαρακτήρα των νερών μιας περιοχής. Αν δύο γειτονικές λεκάνες χωρίζονται από μία υποθαλάσσια ράχη τότε τα νερά που βρίσκονται βαθύτερα από τη ράχη δεν μπορούν να κινηθούν από τη μια λεκάνη στην άλλη. Αυτό συμβαίνει μεταξύ της λεκάνης της Κεφάλου και της βαθύτερης λεκάνης της Κω. Επίσης υποθαλάσσιοι λόφοι και μικρά βουνά είναι διάσπαρτα στον πυθμένα της θάλασσας, επιδρώντας στη ροή των θαλασσίων ρευμάτων με τη δημιουργία αναταράξεων που οδηγούν σε κατακόρυφη ανάμιξη των νερών.
Στα περιθώρια αυτά της περιοχής μας  η υφαλοκρηπίδα έχει μικρό σχετικά πλάτος και μικρή κλίση. Μετά την υφαλοκρηπίδα ακολουθεί η ηπειρωτική κατωφέρεια με μεγάλες κλίσεις. Χαρακτηριστικό της ηπειρωτικής κατωφέρειας είναι η ύπαρξη υποθαλάσσιων φαραγγιών τύπου κάνυον, μέσα στα οποία δημιουργούνται τουρβιδιτικά ρεύματα που μεταφέρουν βίαια ιζήματα προς τα χαμηλότερα και τα αποθέτουν βαθύτερα στο ηπειρωτικό κύρτωμα, σχηματίζοντας βεντάλιες(ριπίδια) απόθεσης και κανάλια διανομής της ροής. Στην περιοχή μας το βάθος της θάλασσας της υφαλοκρηπίδας δεν ξεπερνά τα 200 μέτρα ενώ έχει πλάτος από περίπου 3500-1500 μέτρα.
Σε άλλα μέρη του πλανήτη μερικές από αυτές τις θάλασσες, όπως η Θάλασσα της Νότιας Κίνας, έχουν περισσότερο από 1100 χιλιόμετρα πλάτος. Πολλές είναι σχετικά ρηχές με τυπικά βάθη 50-100μέτρα. Μερικές από τις πιο σημαντικές αυτές θάλασσες είναι: Η Θάλασσα της Ανατολικής Κίνας, η Βερύγγειος Θάλασσα, η Βόρειος Θάλασσα, η Παταγονική υφαλοκρηπίδα, κ.α. Οι υφαλοκρηπιδικές θάλασσες είναι συνήθως περιοχές με μεγάλη βιολογική παραγωγικότητα και πληθώρα αλιευμάτων. Λόγω του μικρού τους βάθους είναι επίσης δυνατή η εκμετάλλευση αποθεμάτων υδρογονανθράκων και διάφορων  σημαντικών ορυκτών.
Τα ιζήματα της υφαλοκρηπίδας προέρχονται κυρίως από τη γειτονική ήπειρο, ιδίως αν βρίσκονται κοντά σε μεγάλα ποτάμια συστήματα. Τα βιογενή ανθρακικά ιζήματα επικρατούν σε περιοχές με μεγάλη βιολογική παραγωγικότητα και περιορισμένη προσφορά χερσογενών ιζημάτων. Υπάρχει μεγάλη διαφοροποίηση στις διεργασίες και τον τύπο των επικρατούντων ιζημάτων ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες της γεωγραφικής περιοχής που βρίσκεται η υφαλοκρηπίδα.
Κατά τα τελευταία 2 εκατομμύρια χρόνια οι περιοχές της υφαλοκρηπίδας υφίστανται διαρκείς εναλλαγές μεταξύ θαλάσσιου και χερσαίου περιβάλλοντος καθώς η στάθμη του νερού ανεβοκατεβαίνει κατά 120-180μέτρα  μεταξύ παγετωδών – μεσοπαγετωδών περιόδων.
Στην υφαλοκρηπίδα περιοχών με μικρό παλιρροιακό εύρος, όπως οι δικές μας, τα κύματα είναι η κυρίαρχη δύναμη στη μετακίνηση των ιζημάτων. Περιορίζονται όμως μόνο στην παράκτια ζώνη. Στα βαθύτερα, τα θαλάσσια ρεύματα μετακινούν τα λεπτότερα ιζήματα όπως την ιλύ και την άργιλο. Αν όμως υπάρχει περιορισμένη προσφορά υλικών από τη γειτονική χέρσο, τότε σημαντικές εκτάσεις της υφαλοκρηπίδας είναι καλυμμένες με υπολειμματικές αμμώδεις αποθέσεις, κατάλοιπα σταδίων της προηγούμενης παγετώδους περιόδου, όταν η στάθμη της θάλασσας ήταν χαμηλότερα.
Αντίθετα, στις υφαλοκρηπιδικές θάλασσες με μεγάλο παλιρροιακό εύρος, όπως η Βόρειος Θάλασσα, τα παλιρροιακά ρεύματα είναι ικανά να  μετακινήσουν άμμο και ιλύ σε όλη σχεδόν την έκταση της υφαλοκρηπίδας και σε διάφορες διευθύνσεις. Η άμμος στην περίπτωση αυτή σχηματίζει υποθαλάσσιες θίνες και κύματα άμμου σημαντικού ύψους, που μετακινούνται διαρκώς και αποτελούν κίνδυνο για τα παραπλέοντα μεγάλα πλοία.
Στις τροπικές υφαλοκρηπίδες, όπου επικρατεί η ανάπτυξη των κοραλλιών στα παράκτια, δημιουργείται ασβεστολιθική άμμος από τρίμματα κοραλλιών και κελυφών ασπόνδυλων λόγω της κυματικής δράσης.
Η μεγάλη κλίση της ηπειρωτικής κατωφέρειας δημιουργεί αστάθεια στα αποτιθέμενα εκεί ιζήματα με αποτέλεσμα να γίνονται συνεχείς μετακινήσεις προς μεγαλύτερα βάθη. Οι διεργασίες που προξενούν τις μετακινήσεις είναι: οι υποθαλάσσιες κατολισθήσεις είναι μετακινήσεις τεμαχών χωρίς σημαντική καταστροφή της εσωτερικής δομής των στρωμάτων. Αυτές συνδέονται με την ύπαρξη τουρβιδιτικών ρευμάτων. Αυτά τα ρεύματα σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες  είναι ικανά να διαβρώσουν και να κόψουν τα ιζήματα του βυθού σε τόσο μεγάλο βάθος. Η αιτία του έντονου ανάγλυφου είναι η ιζηματογένεση στις γειτονικές περιοχές σε σχέση με την απουσία της μέσα στο κάνυον. Έτσι μετά από κάποιο χρόνο το κάνυον εμφανίζεται βαθύτερο σε σχέση με τη γειτονική του περιοχή.
Παρατηρήθηκε ότι κοντά στις εκβολές μεγάλων ποταμών πάντα αντιστοιχούν μεγάλα κάνυον στην ηπειρωτική κατωφέρεια. Ο Αμαζόνιος π.χ., ο οποίος έχει δημιουργήσει ένα τεράστιο προδέλτα στην υφαλοκρηπίδα, στην ηπειρωτική κατωφέρεια ακολουθεί με ένα επίσης μεγάλο κάνυον με διακλαδώσεις μέσα στο οποίο δημιουργούνται τουρβιδιτικά ρεύματα. Από τη συνεχή προσφορά υλικών και την αστάθεια λόγω της μεγάλης κλίσης της ηπειρωτικής κατωφέρειας έχουν σχηματιστεί βεντάλιες απόθεσης που το συνολικό μήκος τους (των κάνυον και των βενταλιών) είναι περίπου 700-4750 μέτρα σε βάθος  μέσα στον Ατλαντικό.
Υποθαλάσσια φαράγγια βρίσκονται και στην κατωφέρεια, μετά την υφαλοκρηπίδα του Δίαυλου Κω-Νισύρου, και καταλήγουν ως τον πυθμένα της τάφρου της Κω σε βάθος περίπου  700 μέτρων. Τα μεγάλα ποτάμια της περιοχής όπως ο Κεραμικός  έρεαν επάνω στην υφαλοκρηπίδα της περιοχής, κατά την διάρκεια της περασμένης παγετώδους περιόδου και είχαν τις εκβολές τους σε σημερινό βάθος περίπου 150 μέτρων. Το βάθος αυτό είναι πολύ κοντά στην αρχή της κατωφέρειας, έτσι η μεγάλη προσφορά σε ιζήματα έδινε πρόσφορο υλικό για τουρβιδιτικά ρεύματα και τη δημιουργία των υποθαλάσσιων φαραγγιών στα δύο πλευρά των αντίθετα κινούμενων τεκτονικών πλακών. Τα ρήγματα της περιοχής  έχουν μετατρέψει τη ζώνη σε ιδιαίτερα ασταθή και επιρρεπή σε υποθαλάσσιες κατολισθήσεις.

Φωτογραφίες- Γεωδομές του υποθαλάσσιου χώρου Κω-Νισύρου

Βίντεο σχετικό- ο υποθαλάσσιος χώρος Κω-Νισύρου-Καλύμνου

Comments are closed.

    Κώια

    ''Η ανθρώπινη ζωή είναι σύντομη, η επιστήμη ατέλειωτη, ο χρόνος λίγος, η πείρα λαθεμένη και η απόφαση γεμάτη ευθύνες'' Ιπποκράτης (460-370 π.Χ)

    Picture
    Σελίδα αφιερωμένη στον εραστή της κωακής φύσης, Ιάκωβο Ζαρράφτη
    (1853-23/4/1933)

    Αρχεία

    April 2019
    February 2019
    January 2019
    December 2018
    November 2018
    October 2018
    September 2018
    August 2018
    July 2018
    June 2018
    May 2018
    April 2018
    March 2018
    February 2018
    January 2018
    December 2017
    November 2017
    October 2017
    September 2017
    August 2017
    July 2017
    June 2017
    May 2017
    April 2017
    March 2017
    February 2017
    January 2017
    December 2016
    November 2016
    October 2016
    September 2016
    August 2016
    July 2016
    June 2016
    May 2016
    April 2016
    March 2016
    January 2016
    December 2015
    November 2015
    October 2015
    September 2015
    August 2015
    July 2015
    June 2015
    May 2015
    April 2015
    March 2015
    February 2015
    January 2015
    December 2014
    November 2014
    October 2014
    September 2014
    August 2014
    July 2014
    June 2014
    May 2014
    April 2014
    March 2014
    February 2014
    January 2014
    December 2013
    November 2013
    October 2013
    September 2013
    August 2013
    July 2013
    June 2013
    May 2013
    April 2013
    March 2013
    February 2013
    January 2013
    December 2012
    November 2012
    October 2012
    September 2012
    August 2012
    July 2012
    June 2012
    May 2012
    April 2012
    March 2012
    February 2012
    January 2012
    December 2011
    November 2011
    October 2011
    September 2011
    August 2011
    July 2011
    June 2011
    May 2011
    April 2011
    March 2011
    February 2011
    January 2011
    December 2010
    November 2010
    October 2010
    September 2010
    August 2010
    July 2010
    June 2010
    May 2010
    April 2010
    March 2010
    February 2010

    RSS Feed

Δυναμικός-Βιβλία-Γεωπανόραμα-Χάρτες-Άρθρα-Ορυκτά-Απολιθώματα-Γλωσσάριο-Γεωπαρατηρητήριο-Παλαιογεωγραφία
Youtube-Panoramio-Noaa-Usgs-Nasa-Geowhen 
Ορισμένα από τα θέματα που εκτίθενται, προέρχονται από θεωρητικά μοντέλα και επιστημονικές μελέτες ενώ άλλα αποτελούν προσωπικές σκέψεις & απόψεις, πάντοτε θα περιέχουν κάποια αβεβαιότητα και διαφορά γνώμης. Κάποιες από τις απόψεις και αναλύσεις που εκφράζονται στον ιστοχώρο δεν αντιπροσωπεύουν εκείνες του Γεωδίφη και δεν πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες. Η λειτουργία του ιστοχώρου στοχεύει αποκλειστικά και μόνο στην ενημέρωση & ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τα θέματα γεωπεριβάλλοντος και τις δράσεις του, ενώ σε καμία περίπτωση δεν αποσκοπεί στην επίτευξη κέρδους. Οι εργασίες, ταινίες, κινούμενα σχέδια, έγγραφα, βιβλία και τόσα άλλα που δημοσιεύονται σε αυτό τον χώρο, χρησιμοποιούνται μόνο για εκπαίδευση. Οι κάτοχοι μπορούν να ζητήσουν την αφαίρεση του περιεχομένου. Οι προσωπικές εργασίες και φωτογραφίες δεν υπόκεινται σε δικαιώματα και άλλα μέτρα προστασίας πνευματικής ιδιοκτησίας. Ο ιστοχώρος αφιερώνεται στον αναγνώστη που αναζητά απαντήσεις σε θεμελιώδη ερωτήματα που σχετίζονται με τον άγνωστο κόσμο που τον περιβάλλει
Picture

   Γεωδίφης,2009