Blog Archives

Ο πρώτος γεωλογικός χάρτης της Κω.

7/3/2010

Ο πρώτος γεωλογικός χάρτης της Κω δημοσιεύθηκε το 1874. Ο συντάκτης του ήταν ένας από τους μεγαλύτερους παλαιοντολόγους της εποχής που όμως πέθανε πολύ νέος. Ο Neumayr, Melchior ήταν Γερμανός ενώ για κάποιο χρονικό διάστημα βρέθηκε στην Κω. Ο λόγος που επισκέφτηκε το νησί μας δεν τον γνωρίζω. Όμως δημιούργησε τον πρώτο γεωλογικό χάρτη και έναν από τους παλαιότερους της Ελλάδας. Σήμερα, ο χάρτης βρίσκεται στην βιβλιοθήκη του ΙΓΜΕ. Με την ευκαιρία θα ήθελα να ευχαριστήσω στην Ελευθερία Πογιατζή, Γεωλόγο του ΙΓΜΕ για τις πολύτιμες πληροφόρίες που μας έδωσε. Ωστόσο, ο Neumayr θα μπορούσε να τιμηθεί από το νησί μας για την προσφορά του. Κάποιο μέρος από το τόπο μας θα μπορούσε να φέρει το όνομα του. Ήταν από τα μεγάλα ονόματα της Παλαιοντολογίας.
Ποιος ήταν όμως ο Neumayr, Melchior; Γεννήθηκε στην Γερμανία, ήταν παλαιοντολόγος ασπόνδυλων και γεωλόγος ενώ πέθανε σε ηλικία μόλις 44 χρονών από καρδιακή ασθένεια το 1890. Μπορεί να πέθανε νέος όμως έζησε την κατάλληλη στιγμή αφού βοήθησε στην ανάπτυξη της παλαιοντολογίας ως επιστήμη. Εκείνο τον καιρό έγινε ένθερμος οπαδός και υποστηρικτής της θεωρίας της εξέλιξης των ειδών του Δαρβίνου, και συνέβαλε στην κατανόηση της φυσικής αλλαγής, όπως εκφράζεται μέσω των απολιθωμάτων αλλά και στην παλαιοντολογική έρευνα. Εργάστηκε σε μεγάλο βαθμό σε ασπόνδυλα (κυρίως μαλάκια και Αμμωνίτες). Μία από τις αρχικές συνεισφορές του στην εξελικτική θεωρία ήταν να δείξει τον τρόπο με τον οποίο τα απολιθώματα, μπορούν να ανιχνευθούν μέσα στο χρόνο και η σχέση που έχουν αυτά με τα πετρώματα που τα περιέχουν. Επίσης έκανε σημαντικές έρευνες στην Παλαιοκλιματολογία που σχετίζονται με τη βιολογική αλλαγή, που δείχνουν για παράδειγμα ότι οι πανίδες των ασπόνδυλων των προηγούμενων εποχών συνδέονται με το κλίμα του παρελθόντος. Ο Neumayr επίσης έκανε διάφορες έρευνες που αφορούσαν την παλαιογεωγραφία, την στρωματογραφία και την γεωλογία. Σημαντικές στιγμές της ζωής του Neumayr, Melchior
Γεννήθηκε στο Μόναχο, Γερμανία, στις 24 Οκτωβρίου 1845.
-1863: αρχίζει τις μελέτες στο πανεπιστήμιο του Μονάχου
-1867: Ph.D., στο πανεπιστήμιο του Μονάχου
-1868: μετακινείται προς τη Βιέννη και συμμετέχει στην Αυστριακή Γεωλογική Εταιρεία.
-1869: αρχίζει τις διαχρονικές μελέτες των απολιθωμένων μαλακίων γλυκού νερού στη Γιουγκοσλαβία
-1870s: έρευνες σχετικά με την ευρωπαϊκή ασπόνδυλη παλαιοντολογία
-1873-1890: καθηγητής της παλαιοντολογίας, πανεπιστήμιο της Βιέννης
-1883: δημοσιεύει «Über Klimatische Zonen Während der Jura und Kreidezeit» σε Denkschriften der Akademie der Wissenschaften,Wien,mathematisch-Naturwissenschaftliche Klasse
-1886: δημοσιεύει τον δεύτερο τόμο του Erdgeschichte, με τον V. Uhlig
-1887: γίνεται συντάκτης της Palaeontographica
-1889: δημοσιεύει τον πρώτο τόμο του Stämme des Thierreiches
-Πεθαίνει στη Βιέννη, Αυστρία, στις 29 Ιανουαρίου 1890.

Φωτογραφίες :
1. Ο πρώτος γεωλογικός χάρτης της Κω
2- Neumayr, Melchior

Ο μεγαλύτερος σεισμός της Μεσογείου.

5/3/2010

Ο μεγαλύτερος σεισμός της Μεσογείου ο οποίος συνοδεύτηκε από το επίσης μεγαλύτερο γνωστό θαλάσσιο κύμα «τσουνάμι» καταγράφηκε, τον Ιούλιο του 365 μ.Χ. στην Κρήτη και είχε συνέπειες σε όλη την περιοχή. Ο Θεοφάνης περιγράφει ότι «το θαλάσσιο κύμα υπερέβη τις υψηλές οικοδομές και τα τείχη, έριξε πλοία στις αυλές της Αλεξάνδρειας ενώ στην Αδριατική τα καράβια ακούμπησαν τον πυθμένα». Μόνον στην Αλεξάνδρεια πνίγηκαν 50.000 άνθρωποι.

Συνέβη την 21 Ιουλίου 365 μ.Χ και προήλθε από ένα ανάστροφο ρήγμα η δε μετατόπιση από αυτό ήταν περίπου 10 μέτρα και ανύψωσε τη δυτική Κρήτη και μετέτρεψε λιμάνια σε τμήματα ξηράς. Ο Αμμιανός Μαρκελλίνος βιώνει και περιγράφει την τρομερή καταστροφή «παρόμοια της οποίας δεν βρίσκει κανείς ούτε στους θρύλους ούτε στα αληθινά ιστορικά γεγονότα. Η θάλασσα αποσύρθηκε και τα νερά τραβήχτηκαν σε τέτοια έκταση ώστε ο βυθός της αποκαλύφθηκε...Τεράστιες ποσότητες νερού φόνευσαν, κατά την επιστροφή τους, πολλές χιλιάδες ανθρώπων. Όταν η μανία των νερών κόπασε, φάνηκαν μερικά κατεστραμμένα πλοία και πτώματα ναυαγών. Μερικά μεγάλα πλοία είχαν εκσφενδονιστεί από το κύμα στις στέγες σπιτιών, όπως συνέβη στην Αλεξάνδρεια, και άλλα σε απόσταση μέχρι δύο μίλια από την ξηρά».

Ο μεγάλος αυτός σεισμός συνοδεύτηκε από το μεγαλύτερο γνωστό παλιρροϊκό κύμα (τσουνάμι) στην Ιστορία. Το επίκεντρό του εντοπίζεται στον θαλάσσιο χώρο κοντά στη Φαλάσαρνα, στο νοτιοδυτικό άκρο της Κρήτης. Ο σεισμός προκάλεσε μέσα σε λίγες μόνο μέρες την ανύψωση της δυτικής Κρήτης κατά αρκετά μέτρα πάνω από το επίπεδο της θάλασσας! Από τον μεγάλο σεισμό ανυψώθηκε κατά 10 μέτρα η Φαλάσαρνα, κατά περίπου 4 μέτρα τα Χανιά και ένα περίπου μέτρο το Ηράκλειο. Διαπιστώθηκε ότι η ολίσθηση ήταν μεγαλύτερη στο ΝΑ τμήμα του ρήγματος και μικρότερη στο ΒΔ (προς Πελοπόννησο) ενώ στα Αντικύθηρα η ανύψωση ήταν στα 2,7 μέτρα. Η ανύψωση αυτή φαίνεται πολύ χαρακτηριστικά στο αρχαίο λιμάνι της Φαλάσαρνας. Μετά το σεισμό η Φαλάσαρνα φαίνεται να εγκαταλείπεται οριστικά. Στο Μεσαίωνα η θέση της είναι άγνωστη και μόλις το 1837 ο Άγγλος περιηγητής R. Pashley αναγνώρισε και ταύτισε τα ερείπιά της, όχι όμως και το λιμάνι που βρισκόταν πλέον 100 μέτρα μακριά.

Σήμερα ο σεισμός των 8,3 Ρίχτερ, που συντάραξε τη Μεσόγειο το 365 μ.Χ. και το τσουνάμι που προκάλεσε, αποτελεί, «σχολείο» για την εφαρμογή ερευνητικών μοντέλων που μπορούν να αποκαλύψουν πολλά για το μέλλον για την ευρύτερη περιοχή του Αιγαίου. Το ελληνικό τόξο εκτείνεται από την περιοχή των κεντρικών Ιονίων νήσων μέχρι τη Ρόδο κι αποτελεί τμήμα του μετώπου σύγκλισης μεταξύ των λιθοσφαιρικών πλακών της Ευρασίας και της ανατολικής Μεσογείου μέχρι την Κύπρο. Η ολίσθηση της πλάκας έγινε στα όρια των πλακών με αποτέλεσμα να προκληθεί αυτός ο φοβερός σεισμός.

Για το νησί της Κω δεν υπάρχουν μαρτυρίες ωστόσο ο σεισμός εκτιμάται ότι πρέπει να το επηρέασε αφού πρόκειται για «παγκόσμιο» σεισμό όπως εκείνο της Σουμάτρας και της Χιλής που ζήσαμε πρόσφατα. Τα νοτιοδυτικό τμήμα του νησιού πρέπει να επηρεάστηκε από του τσουνάμι που εκδηλώθηκε από τον σεισμό της Φαλασάρνας. Μια μελέτη για τσουνάμι στα νότια παράλια της Κεφάλου ίσως να φέρει στο φώς πρόσθετα στοιχεία για αυτό το συμβάν που τότε συντάραξε την Μεσόγειο.

Φωτογραφίες:

1.Το ρήγμα που έδωσε τον μεγάλο σεισμό

2.Ερείπια της αρχαίας Φαλασάρνας.

Γιατί ανεβαίνει η στάθμη της θάλασσας;

4/3/2010

Σύμφωνα με μελέτες μέχρι το 2100 η στάθμη μπορεί να ανέβει έως και 1,40 μέτρα και θα απειλήσει παράκτιες περιοχές από το Μπανγκλαντές μέχρι τη Νέα Υόρκη. Για τον λόγο αυτό ήδη πολλά κράτη λαμβάνουν υπόψη τους τα σενάρια ανόδου της θερμοκρασίας κατά το προγραμματισμό της προστασίας των παράκτιων περιοχών τους. Το χρονοδιάγραμμα ανόδου της θερμοκρασίας, και ο παρατηρηθείς ρυθμός ανόδου των σταθμών της θάλασσας μέσα στον 20ο αιώνα έχει παρατηρηθεί ότι είναι σε αναλογία με το ρυθμό ανόδου της θερμοκρασίας. Για κάθε αύξηση κατά ένα βαθμό Κελσίου, η στάθμη θα ανυψώνεται κατά 10 έως 30 μέτρα, αν και η άνοδος αυτή χρειάζεται χιλιάδες χρόνια για να ολοκληρωθεί.

Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας δεν είναι ένα φαινόμενο που παρουσιάζεται πρώτη φορά στον πλανήτη μας. Είναι ένα γεγονός που έχει επαναληφθεί αμέτρητες φορές ειδικότερα κατά τα τελευταία 2.000.000 χρόνια. Οι δύο σημαντικότερες αιτίες της παγκόσμιας ανόδου είναι η θερμική διαστολή των ωκεανών (το νερό διαστέλλεται καθώς θερμαίνεται) και η απώλεια χερσαίου πάγου λόγω της αυξανόμενης τήξης του. Και οι δύο αιτίες όμως οφείλονται στις αλλαγές που υφίσταται το κλίμα της Γης. Που όμως οφείλεται η κλιματική περιοδικότητα; Σύμφωνα με τη θεωρία του Milankowitch τα αίτια είναι κυρίως αστρονομικά και συνδέονται με περιοδικές μεταβολές στην περιστροφή του πλανήτη μας: γύρω από τον ήλιο και γύρω από τον άξονά του. Τελευταία στο κλίμα της Γης παρεμβαίνει και ο άνθρωπος με την χρήση των ορυκτών καυσίμων.

Όλο αυτό το διάστημα, των εκατομμυρίων ετών παρατηρήθηκε να εναλλάσσονται οι περίοδοι των πάγων δηλαδή οι παγετώδεις με περιόδους με λιγότερο πάγο που ονομάσαμε μεσοπαγετώδεις. Είδαμε ότι κατά τα τελευταία εκατομμύρια χρόνια αυτοί οι περίοδοι εναλλάσσονται κάθε 10.000 χρόνια. Όταν λιώνουν οι πάγοι των παγετώνων έχουμε άνοδο της θαλάσσιας στάθμης ενώ όταν έχουμε αύξηση των παγετώνων παρατηρείται μείωση της στάθμης της θάλασσας. Ωστόσο πρέπει να τονίσω ότι η άνοδος της θερμοκρασίας δεν είναι ένα γραμμικό γεγονός αφού ενδιάμεσα έχουμε και μικρής διάρκειας εποχές πτώσης θερμοκρασίας.

Όπως γίνεται αντιληπτό σημαντικό ρόλο στην λειτουργία της Γης διαδραματίζουν οι κλιματικές μεταβολές και κυρίως η τεκμηριωμένη διαδοχή ψυχρών/παγετωδών με θερμές / μεσοπαγετώδεις περιόδους (με όλα τα επακόλουθά τους, όπως είναι οι ανοδικές και καθοδικές μεταβολές της στάθμης της παγκόσμιας θάλασσας). Αξίζει να επισημανθεί ότι χωρίς αυτές τις κλιματικές αλλαγές δεν θα είχε δημιουργηθεί ο κόσμος των νησιών που τόσο εμείς λατρεύουμε. Το νησί μας χωρίς να υπερβάλλω μπορώ να πω ότι εκτός από παιδί της τεκτονικής των πλακών είναι και παιδί των κλιματικών αλλαγών. Πως έγινε αυτό, θα σου το παρουσιάσω σε κάποιο από τα επόμενα άρθρα μου.

Η παρατηρούμενη άνοδος της θερμοκρασίας κατά τα τελευταία 18.000 χρόνια είχε σαν συνέπεια, μεταξύ άλλων, και την άνοδο της στάθμης της παγκόσμιας θάλασσας, λόγω της τήξης των παγετώνων, που υπήρχαν στο βόρειο ημισφαίριο, κατά την τελευταία παγετώδη περίοδο. Τι έγινε τότε; όταν ξεκινούσε η άνοδος της θάλασσας τότε η ακτογραμμή βρισκόταν 125-150 μέτρα πιο κάτω από τη σημερινή. Ενώ όπως ήδη ανέφερα στο άρθρο μου με το Καστρί ,πριν από 9000 χρόνια η ακτή βρισκόταν 25-30 μέτρα πιο κάτω. Παρατηρώντας όλα αυτά τα φαινόμενα οι ερευνητές έχουν καταρτίσει επιστημονικά μοντέλα σχετικά με την αλλαγή της ακτογραμμής όχι μόνο του παρελθόντος αλλά και για τις μελλοντικές μεταβολές.

Τα μοντέλα αυτά στηρίζονται σε πειραματικά δεδομένα και δείχνουν ότι στα τέλη του 19ου αιώνα ξεκίνησε μια νέα άνοδος της στάθμης της θάλασσας. Εκτιμάται ότι τον 20ό αιώνα η θαλάσσια στάθμη ανήλθε κατά μέσο όρο με ταχύτητα περίπου 1,7 χιλιοστά ανά έτος. Τόσο τα μαθηματικά μοντέλα όσο και οι δορυφορικές και υδρογραφικές μετρήσεις δείχνουν ότι η άνοδος της θαλάσσιας στάθμης δεν είναι ομοιόμορφη σε όλη την επιφάνεια της Γης. Σε κάποιες περιοχές η ταχύτητα ανόδου είναι πολλαπλάσια της μέσης τιμής, ενώ σε άλλες περιοχές η στάθμη της θάλασσας χαμηλώνει. Υδρογραφικές μετρήσεις επιβεβαιώνουν τη μεγάλη γεωγραφική διακύμανση του φαινομένου. Κατά την περίοδο 1993– 2003, για την οποία οι παρατηρήσεις είναι πιο ακριβείς, η θερμική διαστολή και η τήξη χερσαίων παγετών ευθύνονται η κάθε μια περίπου για το 50% της ανόδου της στάθμης της θάλασσας. Σύμφωνα με τις υπάρχουσες προβλέψεις, αναμένεται ότι κατά τον αιώνα που διανύουμε η στάθμη της θάλασσας θα συνεχίσει να ανέρχεται, και μάλιστα με μεγαλύτερη ταχύτητα από ότι την περίοδο 1961-2003.

Πάνω σε αυτά τα δεδομένα στηρίζονται και οι δορυφορικές μετρήσεις όχι μόνο της ΝΑΣΑ αλλά και κάθε ερευνητικού ιδρύματος. Έχουν δει ότι η άνοδος μπορεί να είναι της τάξης κάποιων χιλιοστών τον χρόνο, κατά μέσο όρο. Εάν το στρώμα του πάγου της Γροιλανδίας λειώσει, θα οδηγήσει τις στάθμες της θάλασσας να ανέβουν κατά 7 μέτρα σε 1.000 χρόνια. Σε ότι αφορά το νησί μας, πιστεύω ότι και αυτό θα δοκιμαστεί απο το φαινόμενο της ανόδου της θάλασσας και μάλιστα σε μεγαλύτερο βαθμό από τα γύρω νησιά. Εκτιμώ ότι η άνοδος της θαλάσσιας στάθμης θα είναι να είναι της τάξης των 0,6-0,9 μέτρων, μέσα στα επόμενα 50 χρόνια. Τα μέρη που θα επηρεαστούν περισσότερο είναι η περιοχή της Λάμπης, το Τιγκάκι και το Μαστιχάρι. Η άνοδος δεν θα είναι ομοιόμορφη και θα επηρεάσει περισσότερο τις αμμώδεις περιοχές και κυρίως εκείνες με χαμηλά υψόμετρα.

(Για τον αγαπητό φίλο Κώστα)

Φωτογραφίες:

1. Μεταβολές παγκόσμιας στάθμης της θάλασσας κατά τα τελευταία 18.000 χρόνια(Μαριολάκος)

2.Νέα εκτίμηση ανόδου θάλασσας από 1,2-1,4 μέτρα έως το έτος 2100.

Το Καστρί της Κεφάλου;

3/3/2010

Καστρί της Κεφάλου

Κατά το Ολόκαινο (Μεταπαγετώδης περίοδος), και πιο συγκεκριμένα 9.000 χρόνια πριν από σήμερα, η στάθμη της θάλασσας ανυψώνεται κατά περίπου 30 μέτρα. Το Αιγαίο αποκτά σχεδόν τη σημερινή του μορφή και χαρακτηρίζεται από θερμές κλιματολογικές συνθήκες, ευνοϊκές για μόνιμη εγκατάσταση. Διαφορές παρατηρούνται μόνο στην πορεία των ακτογραμμών, ως συνέπεια των αυξομειώσεων της στάθμης της θάλασσας λόγω της τήξης των πάγων και σεισμικών φαινομένων, που σημειώθηκαν κατά τις τελευταίες χιλιετίες. Το πρώιμο και μέσο Ολόκαινο αντιστοιχούν πολιτισμικά στη Μεσολιθική, τη Νεολιθική και την εποχή του Χαλκού.
Την εποχή που γίνονταν όλα αυτά γεννιόταν ένα πανέμορφο νησάκι στο νοτιοδυτικό τμήμα του νησιού μας: το Καστρί της Κεφάλου. Το χρονικό διάστημα πριν από 10.000-7.000 χρόνια το νησάκι δεν υπήρχε καν αφού ήταν τμήμα μιας μεγαλύτερης στεριάς, με ακτογραμμή που βρισκόταν περίπου 30- 20 μέτρα πιο βαθιά από την σημερινή. Όμως το λιώσιμο των πάγων και η αύξηση της στάθμης της θάλασσας που συντελούνταν είχαν ως αποτέλεσμα η τότε ακτογραμμή να μετατοπισθεί πιο εσωτερικά (περίπου 900 μέτρα)προς την σημερινή ακτή. Η κίνηση της ακτογραμμής ήταν καθοριστική για να αποκτήσει το Καστρί την σημερινή του μορφή.
Σε αυτό το τόσο μοναδικό νησάκι σήμερα παρατηρεί κανείς πετρώματα από δύο διαφορετικές χρονικές περιόδους. Το ανατολικό τμήμα του αποτελείται από ηφαιστειακά πετρώματα(ιγκνιμβρίτης) ηλικίας 11.000.000 ετών που προέρχονται από τις ηφαιστειακές εκρήξεις που γίνονταν τότε στην ανατολική Κω και στην μικρασιατική ξηρά. Η βραχώδης περιοχή του Αγ. Στεφάνου όπως και οι κοντινές βραχονησίδες επίσης αποτελούνται από το ίδιο υλικό. Το δυτικό μέρος είναι παλαιότερο σε ηλικία αφού είναι 140.000.000 χρόνων και αποτελείται από ασβεστόλιθους που δημιουργήθηκαν σε μια υποθαλάσσια οροσειρά η οποία υπήρχε τότε στο Αιγαίο και λεγόταν «ύβωμα Γαβρόβου» και σήμερα πια δεν υπάρχει. Πρόκειται για μια γεωλογική γειτονιά όπου συναντήθηκαν πετρώματα 140.000.000 τουλάχιστον ετών με πρόσφατες αποθέσεις που δημιουργήθηκαν 10.000 χρόνια πριν.
Πως βρέθηκαν εκεί πετρώματα διαφορετικής χρονικής περιόδου; Έπρεπε να συνεργαστούν ασύλληπτες γεωλογικές δυνάμεις για την λογική μας. Έπρεπε να δράσουν από κοινού η ιζηματογένεση, οι διαβρωτικές δυνάμεις, η τεκτονική των πλακών και τα μοναδικά ηφαίστεια της περιοχής μας ώστε να δημιουργήσουν αυτό το υπέροχο νησί. Αυτές οι δυνάμεις γέννησαν τα πρώτα υλικά από τα οποία απαρτίζεται. Αφού πέρασαν εκατομμύρια χρόνια από την δημιουργία τους, μετά ήταν μόνο θέμα χρόνου, να αναδυθεί. Οι σεισμοί των τελευταίων χιλιετιών, αλλά κυρίως οι κλιματολογικές μεταβολές αυτές που τόσο μας ταλαιπωρούν τον τελευταίο καιρό έβαλαν το χεράκι τους μαζί με τις διαβρωτικές δυνάμεις για να πάρει το νησάκι την μορφή που σήμερα τόσο μας εντυπωσιάζει. Μια ιστορία πολλών εκατομμυρίων χρόνων είναι αποτυπωμένη στους βράχους αυτής της νησίδας.

Γεωδίφης

Πηγές
1.Γεωλογικός χάρτης Κω

Παλαιογεωγραφικός χάρτης Κεφάλου

Πώς θα προστατέψουμε τις ακτές μας;

2/3/2010

Εκατοντάδες χρόνια παρατηρήσεων έδειξαν ότι τα κύματα όταν έχουμε καλό καιρό με ήρεμες κορυφές μεταξύ αυτών κυλούν κανονικά προς την ακτή. Όταν έχουμε ισχυρούς ανέμους τότε τα κύματα κινούνται με διάφορα σχήματα και μεγέθη και μπορούν να φτάνουν στην ακτή με βιαιότητα καταστρέφοντας τοιχία προστασίας και κατασκευές. Για να καταλάβουμε την δυναμική μιας ακτής και για να πάρουμε αποφάσεις πώς να την προστατέψουμε πρέπει να γνωρίζουμε πως τα κύματα δουλεύουν και επεξεργάζονται την ακτή.
Οι κύριες γεωλογικές δυνάμεις που επιδρούν στην ακτή είναι τα κύματα και οι πλημμύρες. Αυτές οι δυνάμεις διαβρώνουν τις πιο ανθεκτικές βραχώδεις ακτές. Τα κύματα και οι πλημμύρες δημιουργούν ρεύματα τα οποία μεταφέρουν ιζήματα που δημιουργούνται από την διάβρωση του εδάφους και τα αποθέτουν στις παραλίες και στα ρηχά νερά κατά μήκος μιας ακτής. Ο άνεμος που φυσά πάνω από την επιφάνεια του νερού δημιουργεί κύματα μεταφέροντας την κινητική ενέργεια από τον αέρα στο νερό. Όταν ένα απλό αεράκι φυσά με 5 έως 20 χιλιόμετρα την ώρα, το νερό σε μια ήρεμη επιφάνεια δημιουργεί μικρά κύματα με ύψος λιγότερο από 1 εκατοστό. Όπως αυξάνεται η ταχύτητα του ανέμου σε 30 χιλιόμετρα την ώρα οι κυματισμοί μετατρέπονται σε κανονικά κύματα. Δυνατά κύματα δημιουργούν μεγαλύτερα κύματα. Το μυστικό στην προστασία κάθε ακτής βρίσκεται στα κύματα, τις πλημμύρες και την μορφολογία του βυθού. Γνωρίζοντας αυτά πως αλληλεπιδρούν στην ακτή τότε μόνο μπορούμε να πάρουμε τις καλύτερες δυνατές λύσεις για προστασία της. Οι παρεμβάσεις που επιχειρούνται στις ακτές με βαριές και μεγάλες κατασκευές επιβαρύνουν το πρόβλημα των ακτών μας.
Μία από τις τεχνικές που κερδίζει έδαφος τα τελευταία χρόνια στην Αμερική, Μ. Βρετανία και σε άλλα κράτη όπου έχουν παρουσιασθεί ανάλογα προβλήματα είναι οι τεχνητοί ύφαλοι. Τι είναι: ένας τεχνητός ύφαλος είναι μια προκαλούμενη από τον άνθρωπο, υποβρύχια δομή, που φτιάχνεται για δύο λόγους: για να προστατεύσουμε την θαλάσσια ζωή και για να χρησιμεύσει στην βελτίωση της υδροδυναμικής των κυμάτων ελέγχοντας την διάβρωση παραλιών. Επιτυγχάνει τη σταθεροποίηση και την θρέψη της παραλίας και τη βελτίωση των συνθηκών κυματισμού.
Οι τεχνητοί ύφαλοι μπορούν να χτιστούν με διάφορες μεθόδους. Πολλοί χτίζονται με την χρησιμοποίηση υπαρχόντων υλικών προκειμένου να δημιουργηθεί ένας ύφαλος. Μπορεί να χρησιμοποιηθούν μπάζα, ρόδες, ή και διάφορα άλλα συντρίμμια. Άλλοι τεχνητοί ύφαλοι είναι κατασκευασμένοι από γρανίτη, PVC ή/και σκυρόδεμα. Τα ιστορικά ή σύγχρονα ναυάγια γίνονται από μόνοι τους τεχνητοί ύφαλοι στον πυθμένα θάλασσας. Πάνω σε αυτά στηρίζεται η συγκεκριμένη τεχνική.
Οι τεχνητοί ύφαλοι χρησιμοποιούνται εδώ και αρκετά χρόνια στην παράκτια προστασία, στην αύξηση βιότοπων και στην παράκτια έρευνα. Η παγκόσμια πρώτη προσπάθεια έγινε στο Ελ Σεγκούντο, κοντά στο Λος Άντζελες, στην Καλιφόρνια. Η επόμενη έγινε στο Περθ, της δυτικής Αυστραλίας. Αυτός ο ύφαλος κατασκευάστηκε από μεγάλους βράχους γρανίτη που τοποθετήθηκαν σε σχήμα πυραμίδας για να μπορέσουν να επιτύχουν το σπάσιμο των κυμάτων. Παρεπιμπτόντως γρανιτοειδή έχει και το νησί μας και μάλιστα σε κοινή θέα. Τα κορήματα απο μονζονίτη, όπως χαρακτηριστικά λέγεται το πέτρωμα, βρίσκονται στους πρόποδες του Δίκαιου και θα μπορούσαν να γίνουν ιδανικοί υποθαλάσσιοι κυματοθραύστες, των ακτών μας.

Οι τεχνητοί ύφαλοι μοιάζουν με έναν «καταδυμένο κυματοθραύστη. Ένας τεχνητός ύφαλος τοποθετείται σε 150-300 μέτρα από την παράκτια ζώνη και πάντοτε σε συνδιασμό με τα ρεύματα της περιοχής μπορεί να δημιουργήσει κυματισμό και να απελευθερώσει την ενέργεια των κυμάτων, και κατά συνέπεια να μειώσει την παράκτια διάβρωση. Ο πρώτος τεχνητός σκόπελος της Ευρώπης έγινε το 2008. Η κατασκευή άρχισε στις 30 Αυγούστου 2008 στο Boscombe- Bournemouth, Αγγλίας και λειτούργησε το Νοέμβριο του 2009, ενώ αποτελείται από εμπορευματοκιβώτια. Οι λύσεις στα προβλήματα της καθημερινότητας μας δεν πρέπει να αναζητούνται πάντοτε στα μεγάλα τεχνικά έργα. Απλά έργα σχεδιασμένα όμως σωστά και με ορθολογισμό μπορούν να φέρουν τα επιθυμητά αποτελέσματα.

Φωτογραφία-1.Η παραλία Βασιλέως Γεωργίου

2. Δημιουργία τεχνητού ύφαλου