Η επιφάνεια του πλανήτη μας συνεχώς αλλάζει. Οι τεκτονικές πλάκες κινούνται αργά και αναδιατάσσουν τις θέσεις και τις συνδέσεις μεταξύ των ηπείρων. Σε αυτή την αλληλουχία γεγονότων, πολλοί ωκεανοί γεννήθηκαν, αναπτύχθηκαν, και στο τέλος εξαφανίστηκαν.
Στα πλαίσια αυτού του κανόνα, στη γεωλογική ιστορία της Γης, ένας από τους πολλούς χαμένους ωκεανούς ήταν κάποιος που μόλις τελευταία ανακαλύψαμε .Οι επιστήμονες τον ονόμασαν ωκεανό της Ρέας προς τιμήν της τιτανίδας θεάς . Η ''μεγάλη μητέρα'', μητέρα του Δία και της Ήρας αλλά και κόρη του Ουρανού και της Γης και σύζυγος του Κρόνου μετατράπηκε σε έναν παλιό ωκεανό, που σήμερα πια δεν υπάρχει. H φαντασία των αρχαίων Ελλήνων έχει διαδεχτεί σήμερα την έρευνα των γεωεπιστημόνων σχετικά με αυτόν τον χαμένο και άγνωστο ωκεανό.
Κάθε ωκεανός έχει τον δικό του κύκλο ζωής. Από τη στιγμή που θα γεννηθεί, λειτουργεί ορισμένα εκατομμύρια χρόνια και σιγά σιγά καταστρέφεται, χάνεται για πάντα, βυθιζόμενος κάτω από κάποια λιθοσφαιρική πλάκα. Όπως εξαφανίζεται, αφήνει πίσω του ίχνη και αποτυπώματα, από τα οποία οι ερευνητές προσπαθούν να τον ανασκευάσουν. Αυτό είναι δυνατό αφού από την αρχική δημιουργία ενός ωκεανού μέχρι το τελικό του κλείσιμο μεσολαβεί μια συγκεκριμένη διαδοχή φαινομένων.
Πριν περίπου 540 εκατομμύρια χρόνια είχε συγκεντρωθεί η στεριά υπο μορφή ηπειρωτικής μάζας γύρω από το νότιο πόλο στην παλιά υπερήπειρο της Γκοντβάνας. Τότε έγιναν δυο γιγάντιες συγκρούσεις που έδωσαν αρχικά την Καληδόνια και αργότερα την Ερκύνια οροσειρά . Αυτά τα δύο γεγονότα ήταν σημαντικά και επέδρασαν βαθιά στην παλαιογεωγραφία, στο κλίμα και προπαντός στη γεω-βιολογική εξέλιξη του πλανήτη μας. Η ατμόσφαιρα εμπλουτίστηκε σε οξυγόνο, η δημιουργία του όζοντος στα ανώτερα στρώματά της ήταν πια γεγονός και τα αρθρόποδα με πρωτεργάτες τους πρωτόγονους σκορπιούς άρχισαν να εμφανίζονται.
Με βάση τα παλαιομαγνητικά δεδομένα που έχουμε στη διάθεση μας, τότε η ήπειρος Γκοντβάνα συνένωνε τη νότια Αμερική, την Αφρική, την Ινδία, την Αυστραλία, την Ανταρκτική και τη Μαδαγασκάρη, ενώ πιο πάνω υπήρχαν η βόρεια Αμερική, η Ευρώπη, η Σιβηρία, και η Κίνα. Ο χώρος, όπου σήμερα βρίσκεται η Ελλάδα, το Αιγαίο και το νησί της Κω, τότε ήταν θάλασσα.
Ανάμεσα στην Ευρώπη και την βόρεια Αμερική κυριαρχούσε ο «Πρωτοατλαντικός» ωκεανός, που ονομάστηκε «Ιαπετός». Στη μυθολογία μας, ο Ιαπετός ήταν πατέρας του Άτλαντα και αδελφός της Ρέας. Ανάμεσα στην Γκοντβάνα και το βόρειο σύνολο των ηπείρων υπήρχε η θάλασσα της Παλαιοτηθύος.
Ο ωκεανός της Ρέας βρισκόταν μεταξύ της υπερηπείρου Γκοντβάνας στο νότο και των μεγάλων νησιών της Αβαλόνιας στον βορρά. Διαμορφώθηκε κατά τη διάρκεια του Ορδοβίσιου δηλαδή πριν από 490-450 εκατομμύρια χρόνια, και καταστράφηκε κατά τη διάρκεια της γένεσης της Ερκύνιας οροσειράς.
Ο Ρέϊκος ωκεανός ήταν ένας πολύ σημαντικός ωκεανός για τον πλανήτη. Για ένα μεγάλο μέρος της ιστορίας του, ο ωκεανός εμφανίζεται να διευρύνεται τόσο γρήγορα όσο και ο σημερινός ανατολικός Ειρηνικός, με περίπου 17 εκατοστά το χρόνο.
Η Ρέα, σαν ωκεανός φρόντισε να παγιδεύσει τους πρώτους μικρόκοκκους άμμου στα θερμά νερά της και με την πάροδο του χρόνου να τα εναποθέσει υπό μορφή ιζήματος. Σε ζώνες γεμάτες από κοράλλια, όπως αυτές που συναντούμε στις σημερινές τροπικές περιοχές, δημιουργήθηκαν τα πρώτα εδάφη του νησιού της Κω, τα αρχαιότερα της Ελλάδας, τότε που ο Όλυμπος το βουνό, των θεών ακόμη δεν υπήρχε, η Μεσόγειος καν δεν είχε δημιουργηθεί ,οι Άλπεις και τα Ιμαλάια δεν είχαν ακόμη εμφανιστεί στην Ευρασιατική ήπειρο.
Εκεί η μητέρα των θεών τα προστάτεψε σαν παιδιά της, και τα διαφύλαξε κάτω από την ταραγμένη επιφάνειά της από τον Κρόνο, που περίμενε να τα καταπιεί όλα αυτά τα εκατομμύρια χρόνια. Η Ρέα καθόρισε τη ροή των πραγμάτων, μέσα στο βασίλειο του Κρόνου, προετοίμασε την κίνηση και τη διαδοχή. Έτσι τα ιζήματα διασώθηκαν υπο μορφή πετρωμάτων και σήμερα βρίσκονται εκεί ψηλά στην οροσειρά του Δίκαιου.
Όμως πριν από 350 εκατομμύρια χρόνια, για τους γεωλόγους το ανώτερο Δεβόνιο, ο ωκεανός της Ρέας ακολούθησε και αυτός τη μοίρα των ωκεανών. Από βαθύς ωκεανός σιγά-σιγά έγινε μια ρηχή θάλασσα από ανατολικά προς δυτικά. Τη θέση του τότε πήραν ψηλές και απότομες οροσειρές που αργότερα κυριάρχησαν στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη. Τα υπολείμματα από το βυθό αυτού του μέχρι πρότινος άγνωστου ωκεανού της Ρέας, ηλικίας τουλάχιστον 450 εκατομμυρίων ετών, συνάντησαν στα ορεινά του Δίκαιου, ο Ιάκωβος Ζαρράφτης, ο Ardito Desio , ο Neumayr και τόσοι άλλοι. Αυτά σήμερα αποτελούν κομμάτια που απέμειναν από τον αρχαίο ωκεανό. Απομεινάρια του Ρέϊκου ωκεανού, που κάποτε κάλυπτε το βόρειο μέρος της ηπείρου Γκοντβάνας εντοπίζονται σήμερα εκτός από τις Πίσω Θέρμες της Κω και στη βόρεια και κεντρική Ευρώπη.
Η μελέτη των πετρωμάτων της Κω έδειξε ότι από την διάσπαση μιας υπερηπείρου που κάποτε συναποτελούσαν ενωμένες η Αφρική, μέρος της Ευρώπης και της Αμερικής, προήλθε το ένα μέρος του υλικού που απαρτίζει σήμερα το νησί μας.
Μία πρόσφατη μελέτη επιβεβαιώνει ότι την περίοδο κατά την οποία δημιουργούνταν τα πρώτα εδάφη του νησιού, ένα άλλο τμήμα του γήινου φλοιού που σχηματίστηκε στη Σκανδιναβία βρίσκεται τώρα στην Αλάσκα.Η απόδειξη γι 'αυτό έρχεται από δεδομένα που συγκέντρωσαν γεωεπιστήμονες σε όλο τον κόσμο. Η πιο πρόσφατη έρευνα (Beranek et al. 2013) χρησιμοποιεί περισσότερες τεχνικές για να αποδείξει τη σχέση μεταξύ ενός τμήματος της Αλάσκας με βράχους που τώρα βρίσκονται στη Βόρεια Σκανδιναβία. Είναι από καιρό γνωστό ότι τόσο η Αλάσκα όσο και ο Καναδάς του Ειρηνικού αποτελούνται από τμήματα του φλοιού που σχηματίστηκαν αλλού. Το εν λόγω τμήμα, καλύπτει περίπου 100.000 τετρ. χιλιόμετρα από την British Columbia έως την Αλάσκα.


Γεωδίφης

Πηγές 
 
1.Beranek, L., van Staal, C., McClelland, W., Israel, S., & Mihalynuk, M. (2013). Baltican crustal provenance for Cambrian-Ordovician sandstones of the Alexander terrane, North American Cordillera: evidence from detrital zircon U-Pb geochronology and Hf isotope geochemistry Journal of the Geological Society
2.Γεωστοχασμοί

Ο Ηρακλής είναι το πιο δημοφιλές και πολυσύνθετο πρόσωπο της Ελληνικής Μυθολογίας, αντικείμενο λατρείας σε όλη τη Μεσόγειο και πέρα ακόμη από αυτήν. Ήρωας πανάρχαιος. Στην Ελλάδα δεν υπήρχε αρχικά ένας μύθος με ένα πρόσωπο, αλλά ένα σύνολο διαφορετικών εξιστορήσεων, όπου υφαινόταν το δικό του όνομα. Είναι ο θαυματουργός συμπαραστάτης, που ο προϊστορικός – και όχι μόνο – άνθρωπος έχει ανάγκη.Στην αρχή, στα χρόνια που το κυνήγι και η κτηνοτροφία είναι η κύρια ασχολία των ανθρώπων, ο Ηρακλής είναι ντυμένος με λεοντή, δαμαστής των άγριων ζώων που απειλούν τον άνθρωπο και των εξημερωμένων που τον τρέφουν, αλλά και των ανεξέλεγκτων δυνάμεων της Φύσης. Είναι ο ήρωας εκπολιτιστής, που επιβάλλει την κοινωνική και ηθική τάξη, ο ήρωας της δύναμης και της ευρηματικής ευφυΐας. Αργότερα, όταν η γεωργία αποβαίνει η βασική οικονομική δραστηριότητα των ανθρώπων, συνδέεται με τη διαχείριση των υδάτων (εγγειοβελτιωτικά έργα) και η ευεργετική παρουσία του προστατεύει τις καλλιέργειες. Ανταποκρίνεται και στις θεμελιώδεις ακόμη αγωνίες των ανθρώπων (αθανασία).Βασίλης Σ. Χατζηβασιλείου, Περισσότερα

Φωτογραφία-Ο Ηρακλής και ο Κένταυρος μαρμάρινο γλυπτό,Giambologna (1529-1608), Loggia dei Lanzi (Φλωρεντία, Ιταλία)

Πορεία από το Μονάγρι προς το Ψηλό Βουνό, την ψηλότερη κορυφή του Δίκαιου. Πέρασμα από την Πλακερή, την Αγία Ποκού και το παλιό λατομείο.Βίντεο και φωτογραφίες από την περιήγηση της 24ης Μαρτίου στην Πλακερή -Ψιλό Βουνό, Κω.Το πρώτο βίντεο είναι του Διονύση Μωραΐτη και το δεύτερο του Σταμάτη Γιαννιώτη.Φωτογραφίες

Μάνος Μαστρογιώργης

Μετά από ένα καταστροφικό σεισμό, οι επιστήμονες συχνά παρακολουθούν τους σεισμούς που προηγήθηκαν του κύριου γεγονότος.
Οι προσεισμοί είναι μικρότερες δονήσεις που εκδηλώνονται κάποιες ημέρες και ώρες πριν από ένα μέτριο-προς-μεγάλο σεισμό. Είναι αινιγματικοί. Δεν δίνουν όλοι οι σεισμοί προσεισμικά γεγονότα, και παρά τις προσπάθειες εδώ και δεκαετίες των επιστημόνων, κανείς δεν έχει βρει έναν τρόπο για επιτυχή πρόβλεψη των σεισμών με τη χρήση προσεισμών.
Τώρα, μια νέα μελέτη μπορεί να εξηγήσει μερικά από τα μυστήρια που περιβάλλουν αυτούς τους τόσο αινιγματικούς σεισμούς.
Στα όρια των πλακών, η αργή κίνηση μεταξύ δύο τεκτονικών πλακών της Γης, πριν από τη μεγάλη σεισμική ρήξη προκαλεί προσεισμούς που προκύπτουν πολύ πιο γρήγορα, σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο περιοδικό Nature Geoscience. Όπως γλυστράει το ρήγμα, μικρές, ζώνες κολλάνε και αντιστέκονται σε αυτή την αργή κίνηση και τελικά σπάνε, δημιουργώντας προσεισμούς, εξηγεί ένας από τους μελετητές η Virginie Durand, μία μεταπτυχιακή φοιτήτρια στη σεισμολογία στο Ινστιτούτο της Γης Επιστήμης (ISTerre) στη Grenoble, Γαλλία.
''Έτσι, οι προσεισμοί δεν προκαλούν τους σεισμούς, όπως νομίζαμε, είπε η Durand. Αντ 'αυτού, "αυτά τα γεγονότα μπορεί να μας πουν πώς αρχίζει ένας σεισμός'', είπε. "Και αν κατανοήσουμε καλύτερα πού και πώς να αρχίζουν οι σεισμοί, μπορούμε να μετριάσουμε τον σεισμικό κίνδυνο."
Για τη μελέτη, η Durand και οι συνεργάτες της εξέτασαν σεισμικά συμβάντα μεγαλύτερα από μεγέθη 6,5R κατά μήκος της άκρης του Ειρηνικού Ωκεανού, όπου στην Ταϊβάν, την Ιαπωνία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Μεξικό λειτουργούν πυκνά σεισμικά δίκτυα παρακολούθησης. Μεταξύ των ετών 1999 και 2011, ελέγχθηκαν οι μισοί από τους σεισμούς που ήταν σε όρια των πλακών (22 σεισμοί σε ζώνες καταβύθισης και 9 σε ρήγματα οριζόντιας-ολίσθησης) και οι άλλοι μισοί ήταν ενδοπλακικοί δηλαδή σεισμοί που συνέβαιναν στο εσωτερικό των τεκτονικών πλακών . 
Ζώνες καταβύθισης είναι ζώνες σύγκρουσης μεταξύ δύο πλακών, όπου μία πλάκα βυθίζεται κάτω από την άλλη. Ρήγματα οριζόντιας -ολίσθησης είναι τα όρια όπου πλάκες ολισθαίνουν οριζόντια η μία στην άλλη. Σεισμοί ενδοπλακικοί χτυπάνε συνήθως μακριά από τα τεράστια ρήγματα που σηματοδοτούν τα όρια των πλακών.
Ενώ το πρότυπο για κάθε σεισμό σε κάθε όριο πλάκας ήταν μοναδικό, κατά μέσο όρο, η σεισμικότητα κατά μήκος των ρηγμάτων ήταν σχεδόν σταθερή μέχρι περίπου 2 μήνες πριν από ένα μεγάλο σεισμό, όταν υπήρχε μια μικρή αλλά αισθητή αύξηση, διαπίστωσαν οι ερευνητές. Σεισμικότητα αναφέρεται στη γεωγραφική κατανομή των σεισμών κατά την διάρκεια του χρόνου. 
Η αύξηση έγινε εντονότερη περίπου 20 ημέρες πριν από το κύριο γεγονός. Η σεισμική συχνότητα συνέχισε την επιτάχυνση περίπου 2 ημέρες πριν, στη συνέχεια, λίγες ώρες πριν, και συνέχισε να αυξάνεται μέχρι το τελευταίο και κύριο σπάσιμο, η μελέτη διαπίστωσε.
''Αυτή η παρατήρηση υποδεικνύει ότι ένας σεισμός προηγείται της αργής ολίσθησης των δύο πλακών που βρίσκονται σε επαφή", δήλωσε η Durand. "Εάν επιβεβαιωθεί, η σχετικά μεγάλη διάρκεια αυτής της φάσης πυρήνων μπορεί να βοηθήσει στην άμβλυνση σεισμικού κινδύνου στο μέλλον. "
Δεν παρατηρήθηκε σαφής τάση σε σεισμούς μακριά από τα όρια πλακών, στους ενδοπλακικούς σεισμούς , μια παρατήρηση που θα μπορούσε να εξηγήσει την αινιγματική έλλειψη προσεισμών για ορισμένους σεισμούς.
Η μελλοντική έρευνα θα επιβεβαιώσει εάν το συγκεκριμένο μοτίβο παρουσιάζεται και σε άλλες σεισμογενείς περιοχές σε όλο τον κόσμο, αν και για την παρακολούθηση των κινήσεων των ρηγμάτων και των προσεισμών θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την πρόβλεψη των μελλοντικών σεισμών για ορισμένους τύπους των ρηγμάτων. Δεν είναι γνωστό εάν το μοτίβο εμφανίζεται επίσης κατά μήκος των ρηγμάτων, όταν δεν υπάρχουν σεισμοί, επισημαίνουν οι ερευνητές.
**Με αφορμή την συγκεκριμένη μελέτη θα ήθελα να τονίσω ότι συχνά οι σεισμοί που εκδηλώνονται από ορισμένα τμήματα της υποθαλάσσιας ζώνης διάρρηξης του δίαυλου Κω-Νισύρου δεν συνοδεύονται από κάποια αξιόλογη προσεισμική ακολουθία. Στον τελευταίο μεγάλο σεισμό του 1933 αναφέρθηκε έλλειψη σημαντικής προσεισμικής δραστηριότητας της ζώνης διάρρηξης του Δίαυλου.


Γεωδίφης με πληροφορίες από το LiveScience

Φωτογραφία - Διαρρήξεις κατά μήκος του ίχνους ρήγματος του σεισμού μεγέθους-7.2 R στη Μπάχα Καλιφόρνια, στο Μεξικό το 2010. Η σεισμική ρήξη κατά μήκος των ορίων των πλακών, είναι μία από τις πολλές που δείχνει σημάδια από προσεισμούς που προκαλούνται από την αργή κίνηση πριν από το σεισμό, σύμφωνα με μία νέα μελέτη. Πηγή- John Fletcher, CICESE

Οι περισσότεροι από τους βράχους έχουν στο εσωτερικό τους, πόρους και κοιλότητες. Οι σπηλιές είναι κοιλότητες, κενά μέσα σε μία βραχώδη μάζα. Υπάρχουν πολλά είδη σπηλαίων, τα οποία διαμορφώνονται από διαφορετικές διαδικασίες: μερικές είναι μικρές, στις οποίες ο άνθρωπος δύσκολα μπορεί να διεισδύσει, ενώ άλλες είναι μεγαλύτερες.
Στην πρώτη πρωτεύουσα του νησιού, πατρίδα του Ηρακλείδη (πατέρα του Ιπποκράτη) και του Πυθαγόρειου Επίχαρμου, μεταξύ του όρους Λάθρα και του ''βραχώδους κώνου'' -όπως το ονομάζει ο Ζαρράφτης – Καστέλι, βρίσκεται το Πυργί. Το Πυργί απέχει περίπου 4,7 χιλιόμετρα από την κοινότητα της Κεφάλου.
Στο δυτικότερο άκρο της Κω, σε ένα υψίπεδο μέρος που ίσως να έχει χρησιμοποιηθεί στην ιστορία για να παρέχει τα στρατηγικά του πλεονεκτήματα,το Πυργί έχει την καλύτερη θέα στην περιοχή. Στις ανατολικές υπώρειες του αρχαίου ηφαιστείου Λάθρα, υπάρχει στους κτηματολογικούς ιταλικούς χάρτες το μέρος ''Grotta'' δηλαδή η σπηλιά.
Φθάνοντας στην περιοχή κανείς θα περίμενε να αντικρίσει κάποια εντυπωσιακή γεωμορφή στη βάση των ανατολικών πρανών του Λάθρα, ωστόσο, έρχεται αντιμέτωπος με κατάλοιπα κτιρίων και με μεγάλους ογκόλιθους που έχουν προέλθει από μια εξαιρετικά γρήγορη ροή με μορφή ''χιονοστιβάδας''. Η κατάπτωση μεγάλων ηφαιστειακών κομματιών σε μία σχεδόν επίπεδη έκταση έχει αφήσει κενά μεταξύ των βράχων ,τα οποία έχουν δημιουργήσει ποικίλες φυσικές κοιλότητες που μοιάζουν με μικρές σπηλιές. Ο σχηματισμός των πιθανόν να οφείλεται σε διαδικασίες φυσικής & χημικής αποσάθρωσης και διάβρωσης που επέδρασαν στα βραχώδη πρανή. Οι κυρίαρχες διαδικασίες αποσάθρωσης που υποβαθμίζουν μια βραχώδη πλαγιά εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το κλίμα (θερμοκρασία, ύψος βροχοπτώσεων, κλπ.).
Οι διαδικασίες αποσάθρωσης εκτός από ογκώδεις βράχους άφησαν στην περιοχή, μοναδικά φυσικά γλυπτά. Πρόκειται για μορφές κυψελοειδούς αποσάθρωσης τύπου Tafoni κυρίως σε ρυολιθικά πετρώματα που παρουσιάζονται ως σφαιρικές κοιλότητες, το εύρος και το βάθος των οποίων κυμαίνεται από μερικά χιλιοστά έως κάποια μέτρα. Αυτές οι γεωμορφές απασχόλησαν αρκετά τους ντόπιους που έφτασαν να επιστρατεύσουν την μεταφυσική για να ερμηνεύσουν την δημιουργία τους. Η εμφάνιση τους όμως σχετίζεται με την δράση κυρίως του νερού αλλά και του αέρα . Η διείσδυση του νερού εντός των πόρων του ρυόλιθου, οι διακυμάνσεις της θερμοκρασίας και η δράση των ανέμων χαλάρωσαν την συνοχή του αρχικού πετρώματος με αποτέλεσμα σήμερα να παρατηρούνται αποφλοιωμένα.
Στο Πυργί ,αναφέρει στα Κώια του ο Ιάκωβος Ζαρράφτης'' υπάρχουν μυλόπετρες και θείο για αυτό τον λόγο από το ομώνυμο ρέμα τρέχει πικρό νερό'' όμως στην περιοχή υπάρχει κρήνη από την οποία ''ρέει το ελαφρότερο και καλύτερο ύδωρ''. Υπό φυσιολογικές συνθήκες ο πορώδης με πολύ μικρή αγωγιμότητα ρυόλιθος της περιοχής έπρεπε να έδινε ελαφρά όξινο νερό(ph<7) με μέση σκληρότητα 20-25mg/l και TDS(Ολικά διαλυμένα στερεά) μόνο 70-80mg/l. Όμως, η έλλειψη βιολογικής ρύπανσης η οποία συχνά αποτελεί σημαντικό κίνδυνο για την ποιότητα του νερού αλλά κυρίως ο παχύς μανδύας αποσάθρωσης κάνουν το νερό να φιλτράρεται και για τον λόγο αυτό το νερό είναι εξαιρετικό. Οι τεράστιοι ρυολιθικοί ογκόλιθοι ηλικίας περίπου 2,6 εκατομμυρίων ετών είναι ανακατεμένοι με πρόσφατα εδάφη και αποπλυμένες αργίλους. Στα πόδια τους, στην επαφή με το υπόβαθρο που αποτελείται από παλαιότερα ανθρακικά πετρώματα λιγότερο υδροπερατά εκεί παρατηρείται η πηγή του Πυργιού, η οποία τροφοδοτείται από βρόχινα νερά που συνδέονται με την γειτονική ορεινή περιοχή.
Η γεωλογία της δυτικής Κω είναι τόσο συναρπαστική και ποικίλη. Η καταβύθιση των τεκτονικών πλακών που συντελείται εδώ και εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια νότια της Κρήτης έβαλε το χεράκι της, λιωμένο μάγμα να ανέβει και να σχηματιστούν τα ηφαίστεια της περιοχής. Τα ρήγματα που μας θυμίζουν συχνά την μετατόπιση των πλακών της γης, έχουν συμβάλει στα βουνά σήμερα να είναι μερικά μέτρα ψηλότερα ή χαμηλότερα. Βίαια γεγονότα όπως οι σεισμοί και τα ηφαίστεια μπορεί να αλλάξαν το τοπίο ξαφνικά, ενώ πιο λεπτές διαδικασίες, όπως οι καιρικές συνθήκες, αλλάξαν σιγά-σιγά την επιφάνεια της περιοχής. Όμως, μια σειρά από φυσικές διαδικασίες και λεπτές ισορροπίες συνδυάστηκαν για να δημιουργήσουν το ελαφρύ και ξεχωριστό νερό στο Πυργί.

Γεωδίφης

Πηγές
1.Κώια-Ιάκωβος Ζαρράφτης
2.Βικιπαίδεια
3.Φωτογραφίες - Σπηλιές και Tafoni σε ηφαιστειακά πετρώματα ,Πυργί

Λίγες ημέρες μετά την ανακοίνωση των αισιόδοξων αποτελεσμάτων της νορβηγικής εταιρείας PGS για τον εντοπισμό κοιτασμάτων στο Ιόνιο και στη θαλάσσια περιοχή νότια της Κρήτης,πληθαίνουν οι συζητήσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση για τον ορυκτό πλούτο της Ελλάδας και την ενίσχυση της οικονομικής και γεωπολιτικής της θέσης. Την ίδια στιγμή, οι βιομηχανίες υψηλής τεχνολογίας στην Ευρώπη αγωνιούν για το μέλλον τους, το οποίο εξαρτάται από μια άλλη ομάδα ορυκτών, τις λεγόμενες σπάνιες γαίες, χωρίς τις οποίες δεν θα μπορούσε να υπάρξει η σύγχρονη τεχνολογία. Εύλογα, λοιπόν, στο μυαλό του Έλληνα γεννάται το ερώτημα: Μήπως, εκτός από φυσικό αέριο, πετρέλαιο και χρυσό,διαθέτουμε και σπάνιες γαίες σε οικονομικά εκμεταλλεύσιμες ποσότητες;Τα δεκαεφτά ορυκτά των σπανίων γαιών αποτελούν μια σημαντική ομάδα μετάλλων με μοναδικές φυσικές και χημικές ιδιότητες,η ζήτηση των οποίων είναι αυξανόμενη, με μέσο ετήσιο ρυθμό της τάξεως του 10% λόγω της ευρείας χρήσης τους σε πληθώρα τεχνολογικών εφαρμογών και ερευνητικών δραστηριοτήτων.
Προϊόντα από τις σπάνιες γαίες υπάρχουν σε ευρύτατη γκάμα βιομηχανικών υλικών:σε ηλεκτρικά και υβριδικά αυτοκίνητα, σε τηλεοράσεις, tablets, κινητά τηλέφωνα νέου τύπου, σε οπλικά συστήματα, πυκνωτές,επεξεργαστές ηλεκτρονικών υπολογιστών,σε κρυστάλλους λέιζερ, μεταλλουργικές εφαρμογές, σε φωτοβολταϊκά συστήματα,ακόμη και στη διαστημική τεχνολογία.
Όσο εύκολο φαίνεται, όμως, να εντοπίσει κάποιος τις εφαρμογές των σπανίων γαιών στην καθημερινότητα, τόσο δύσκολος είναι ο εντοπισμός των ακριβών ποσοτήτων τους στη φύση, ενώ ακόμη δυσκολότερη είναι η επεξεργασία τους. Υπάρχουν σπάνιες γαίες στην χώρα μας ;Με λίγα λόγια, ναι, έχουμε σπάνιες γαίες στην Ελλάδα, και μάλιστα σε πολλές περιοχές, όπως καταδεικνύει πλήθος επιστημονικών ερευνών, οι οποίες χρονολογούνται από τη δεκαετία του 1980 και φτάνουν μέχρι τις μέρες μας. Περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε  κατεβάζοντας το pdf. 

Το Ηφαιστειακό Σύμπλεγμα της Σαντορίνης ήταν ανενεργό για τα τελευταία 60 χρόνια μέχρι τον Ιανουάριο του 2011, όταν ανοδική εισροή μάγματος αναζωπύρωσε το ηφαίστειο με έντονη παραμόρφωση του εδάφους και σεισμικότητα στην καλντέρα, που διήρκεσε μέχρι τον Ιανουάριο του 2012, αλλά στη συνέχεια υποχώρησε. Η εργασία αυτή έχει ως στόχο να μελετήσει την παραμόρφωση του εδάφους και των συναχθέντων τεκτονικών συνεπειών για την περίοδο 1992-2012, κυρίως με βάση την τεχνική SqueezeSAR ™ και DGPS η οποία ενσωματώνει τα διαθέσιμα δεδομένα  από πολλούς σταθμούς GPS που έχουν τοποθετηθεί το νησί. 
Κατά την ''ήσυχη'' περίοδο 1992-2010 διαπιστώθηκε ότι στην ενδο- καλντέρα της Παλαιάς Καμμένης παρατηρήθηκε άνοδος 2-3 χιλιοστά τον χρόνο, με αυξανόμενο ρυθμό, ενώ η Νέα Καμένη δίπλα στο ασπιδωτό ηφαίστειο είχε υποχωρήσει (έως 6 χιλιοστά / έτος) με αυξανόμενο ρυθμό.
Το υπόλοιπο του Ηφαιστειακού Σύμπλεγματος της Σαντορίνης έδειξε μία ταχύτητα πεδίου που κυμαίνεται από - 1 έως + 2 χιλιοστά / χρόνο, υποδεικνύοντας μια μάλλον γραμμική παραμόρφωση κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Τα αποτελέσματα από το δίκτυο GPS είναι σε πλήρη συμφωνία με τα αποτελέσματα SqueeSAR.
Με βάση τα αποτελέσματα της ανάλυσης SqueeSAR από 12 εικόνες ENVISAT, και στοιχεία DGPS / CGPS για το τέλος του 2012, η παραμόρφωση για την περίοδο αναταραχής 2011-2012 ήταν μη-γραμμική και χαρακτηρίζεται από έντονη ακτινική παραμόρφωση στο βόρειο τμήμα της Καλντέρας (50 – 120 χιλιοστά / έτος), και επιταχύνοντας τις τιμές (> 130 mm/yr2 ). Σε συνδυασμό τα δεδομένα GPS / SqueeSAR με μοντελοποίηση Mogi έδειξαν μια πηγή που βρίσκεται βόρεια της Νέας Καμένης σε ένα ρηχό βάθος.
Ωστόσο, σταδιακά μειώνεται σε ποσοστό παραμόρφωσης όπως παρατηρήθηκε από τους περισσότερους GPS / CGPS σταθμούς μετά τον Ιανουάριο του 2012, υποδεικνύοντας ότι η τροφοδοσία μάγματος παρουσιάζει συνεχή μείωση του ρυθμού σεισμικότητας μέσα στην καλντέρα. Τα χαρακτηριστικά διάρρηξης φαίνεται να έχουν σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της παραμόρφωσης, η οποία συνεχίζει μέχρι το τέλος του 2012, αλλά σε πολύ χαμηλό επίπεδο.

Γεωδίφης με πληροφορίες από το sciencedirect.com

Φωτογραφία – Από μια προηγούμενη μελέτη που έδειχνε την Σαντορίνη ως ένα τεράστιο μπαλόνι του μάγματος που φουσκώνει . Σύμφωνα με την μελέτη του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης ο θάλαμος από λιωμένο πέτρωμα κάτω από το ηφαίστειο της Σαντορίνης έχει επεκταθεί 10 έως 20.000.000 κυβικά μέτρα - έως και 15 φορές (το μέγεθος του Ολυμπιακού Σταδίου του Λονδίνου) - μεταξύ Ιανουάριο 2011 και Απρίλιο 2012.

Στις 21 Ιουλίου 365 μ.Χ, ένας σεισμός 8.3R ,ο μεγαλύτερος που καταγράφηκε στην Μεσόγειο, προκάλεσε τσουνάμι που κατέστρεψε διάφορες περιοχές στο Αιγαίο, το δέλτα του Νείλου, την ανατολική Σικελία και τμήματα της Αδριατικής έως το βόρειο σύγχρονο Ντουμπρόβνικ.
Μια ομάδα Ιταλών επιστημόνων, με συντονίστρια την Alina Polonia από το Ινστιτούτο Θαλάσσιων Επιστημών του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας (CNR-ISMAR), έχει εντοπίσει, στην ακτή της Σικελίας , τα ίχνη ενός τρομερού τσουνάμι , που έπληξε την Μεσόγειο περίπου 1.600 χρόνια πριν. Η έρευνα δημοσιεύεται σε επιστημονικό περιοδικό και αναφέρεται σε μία περιοχή που καλύπτει μια έκταση με αβυσσαλέα ιζήματα με πάχος έως 25 μέτρα στη βάση των οποίων υπάρχουν χοντρόκοκκες αποθέσεις, που παρασύρθηκαν στα βάθη από τη δύναμη των καταστροφικών ρευμάτων θολότητας.
"Η απόθεση είναι γνωστή με το όνομα «Ομογενίτης ή μεγατουρβιδίτης Augias» και καταλαμβάνει ένα μεγάλο μέρος της ανατολικής Μεσογείου - λέει η Αλίνα Πολωνία -. Για να καταλάβουμε την καταγωγή του είχαμε να εξετάσουμε διάφορες υποθέσεις και, μεταξύ αυτών, η πιο αξιόπιστη ήταν η έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας στη Σαντορίνη, το οποίο έλαβε χώρα στο 1627-1600 π.Χ. "
Σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα η αιτία αυτού της τεράστιας ιζηματογενούς απόθεσης ήταν αντ 'αυτού ένα τσουνάμι που δημιουργήθηκε από το μεγάλο σεισμό που έπληξε την Κρήτη το 365 μ.Χ., με μέγεθος που υπολογίζεται μεταξύ 8 - 8,5 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ.
Οι ερευνητές κατέληξαν στα συμπεράσματα τους, αναλύοντας γεωφυσικά και γεωλογικά δεδομένα, συμπεριλαμβανομένης της υψηλής ανάλυσης από ακουστικές εικόνες των ιζηματογενών αποθέσεων και πυρήνες ιζημάτων που προέρχονται από το βυθό της θάλασσας περίπου με βάθος 4.000 μέτρα. "Η επίδραση του σεισμού και των κυμάτων τσουνάμι μπορεί στην πραγματικότητα να είναι η κινητοποίηση μιας τεράστιας ποσότητας ιζήματος , η οποία αρχικά είχε αποτεθεί στο βαθύτερο τμήμα της λεκάνης - συνεχίζει η ερευνήτρια ".
Μια άλλη ενδιαφέρουσα πτυχή είναι η ανακάλυψη από ερευνητές και άλλων γεγονότων, σε όμοιες αναλογίες , με περισσότερο βάθος και διαφορετικής ηλικίας. Αυτό υποδηλώνει ότι η εκδήλωση του 365 μ.Χ. δεν ήταν μοναδική στην ιστορία της θάλασσας μας. ''Ο χρόνος επανάληψης που προκύπτει από ραδιομετρική ανάλυση, εξακολουθεί να είναι πολύ υψηλός, της τάξης των 15.000 χρόνων – καθησυχάζει η Alina Πολωνία -".
Η επιστήμη επιβεβαιώνεται από την ιστορία: ο ιστορικός Αμμιανός Μαρκελλίνος (330-397 μ.Χ.) λέει ότι στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, πάνω από 700 χλμ μακριά από το σεισμικό επίκεντρο, τα  κύματα τσουνάμι εισέβαλαν στο εσωτερικό της, προκαλώντας μεγάλες καταστροφές και χιλιάδες θανάτους.


Γεωδίφης με πληροφορίες απο την Gaianews.it

Σεισμοί ταρακουνούν το έδαφος, ενώ τα αποτελέσματα τους συνήθως τα συνδέουμε με την ρευστοποίηση, τις κατολισθήσεις και τα τσουνάμι .Αλλά υπάρχει μια ολόκληρη σειρά από άλλα αποτελέσματα καθώς οι σεισμοί επιδρούν σε ρέματα και στα υπόγεια ύδατα.
Είμαστε όλοι εξοικειωμένοι με το πώς τα κτίρια ανταποκρίνονται στους σεισμούς, πως ταρακουνιούνται και ορισμένες φορές καταρρέουν. Ξέρουμε τι συμβαίνει στο υψηλό έδαφος-όταν συμβαίνουν κατολισθήσεις. Ξέρουμε τι συμβαίνει σε χαμηλό έδαφος από το φαινόμενο ρευστοποίησης. Αλλά οι πιο εκτεταμένες συνέπειες των σεισμών μπορούν να συμβούν στο νερό. Τα τσουνάμι, που μπορούν να προκαλέσουν καταστροφές σε όλες τις λεκάνες των ωκεανών, είναι το κύριο παράδειγμα. Το άρθρο αυτό, ωστόσο, επικεντρώνεται σε πράγματα που μπορεί να επηρεάσουν οποιοδήποτε μέρος στη γη.
Από τη φύση τους, τα υδατικά συστήματα ανταποκρίνονται στα σεισμικά κύματα από τις χαμηλότερες συχνότητες, και στον ίδιο τον σεισμό ως εκ τούτου μπορεί να επηρεάσουν την γη και το νερό με αρκετά διαφορετικό τρόπο. Ένας αυτόπτης μάρτυρας στον ποταμό του Κολοράντο αισθάνθηκε την 9η Ιανουαρίου,του 1857 στο Fort Tejon έναν σεισμό ως μια κίνηση του εδάφους, αλλά ανέφερε, ''Κοιτάξαμε το ποτάμι και το νερό, όλο τραβήχτηκε μακριά από το ένα μέρος και το άφησε στεγνό. Στη συνέχεια, σε μια στιγμή όλο επέστρεψε πάλι , πέφτοντας." Το Los Angeles Star ανέφερε ότι στο ποτάμι το νερό έπεσε βίαια σε ένα ανάχωμα και στη συνέχεια πάλι πίσω, η κίνηση επαναλήφθηκε αρκετές φορές."
Στην κεντρική κοιλάδα της Καλιφόρνιας κατά τη διάρκεια του σεισμού του 1857, ένας μάρτυρας που στεκόταν στην Λίμνη Tulare έγραψε ότι ''η λίμνη άρχισε να βρυχάται σαν τον ωκεανό σε μια θύελλα," και αμέσως έφυγε με το άλογο. Επιστρέφοντας την επόμενη μέρα, βρήκε ότι "η λίμνη ξεχείλισε πάνω στη γη για περίπου 3 μίλια. Τα ψάρια είχαν αποκλειστεί από κάθε κατεύθυνση και είχαν συγκεντρωθεί από την πίεση του νερού." Αυτό ήταν πιθανώς το αποτέλεσμα ενός μεγάλου σεισμικού στάσιμου κύματος τύπου Seiche, ένα γεγονός που προκαλεί μια λίμνη να πλατσουρίζει εμπρός και πίσω για ώρες ή μέρες.
Όταν η γη κινείται διαρκώς προς τα πάνω ή προς τα κάτω, οι επιπτώσεις στα ποτάμια μπορεί να είναι βαθιά. Οι μεγάλοι σεισμοί της Νέας Μαδρίτης του 1811-12 στις κεντρικές Ηνωμένες Πολιτείες αλλάξαν τοπικά την πορεία του ποταμού Μισισιπή, και σχημάτισαν την λίμνη Reelfoot σε μέρος όπου προηγουμένως υπήρχε ξηρά .
Το νερό κινείται υπόγεια, μέσω ενός απαλά ισορροπημένου περιβάλλοντος, διαλύει ορυκτά σε ορισμένες περιοχές και τα αποθέτει σε άλλες, ενώ το βαρύ φορτίο των ιζημάτων μεγαλώνει ή μικραίνει με τις κινήσεις που σχετίζονται με τη διάβρωση. Ακόμη και η πολύ απαλή κίνηση της ημερήσιας παλίρροιας της Γης μπορεί να παρατηρηθεί σε ορισμένα φρεάτια πηγαδιών. Σεισμική δόνηση μπορεί να προκαλέσει βλάβη στην περίπλοκη μικροδομή του υδροφόρου ορίζοντα και να την συμπιέσει δραματικά. Ρηχά υπόγεια νερά μπορεί να μετακινηθούν από το έδαφος σε αμμώδεις κοιλότητες ή να αναδυθούν σε ρέματα για σύντομα χρονικά διαστήματα.
Ένα παράδειγμα από το σεισμό του 1857 αναφέρθηκε από την εφημερίδα Los Angeles Star : "Σε μια σειρά από λόφους, περίπου 15 μίλια από την ακτή, στην περιοχή του San Fernando, μία αποστολή παρατήρησε ένα αρκετά μεγάλο ρεύμα σε βουνό και κάτω από ένα φαράγγι, όπου δεν έτρεχε νερό εξαιτίας ενός προηγούμενου σεισμού. "
Γεωθερμικές περιοχές με θερμικές πηγές είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς σε διαταραχές του σεισμού. Η πόλη του Paso Robles ήταν το πρώτο θέρετρο θερμών πηγών της Καλιφόρνιας, το 1880-αλλά στέγνωσε μετά το σεισμό του 1906 του Σαν Φρανσίσκο. Στα χρόνια που ακολούθησαν, το Δημαρχείο και άλλα δημόσια κτίρια χτίστηκαν εκεί. Στη συνέχεια, το 2003 ο σεισμός San Simeon ενεργοποίησε την πηγή και πάλι στο Δημαρχείο και στο πάρκινγκ της πόλης, καθώς και μικρότερες πηγές αλλού κατά μήκος του ενεργού ρήγματος Rinconada. Τα δύσοσμα, όξινα αέρια και το ζεστό νερό ήταν ένας πονοκέφαλος ο οποίος στο τέλος αντιμετωπίστηκε αρκετά χρόνια αργότερα διοχετεύοντας το νερό στο κοντινό ποταμό Σαλίνας. Η πηγή είναι ακόμα ενεργή κάτω από το νέο πάρκινγκ.
Πηγάδια νερού είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε σεισμικά γεγονότα. Εκατοντάδες χιλιόμετρα από την επιφανειακή ρήξη του 1857, η San Jose Telegraph έγραψε, ''έχουμε ακούσει ότι τα κανάλια των άλλων [αρτεσιανών] πηγαδιών, τα οποία είχαν σταματήσει, και έπαψαν να δίνουν νερό, έχουν ενεργοποιηθεί εκ νέου και το υπόγειο ρεύμα τώρα ρέει έξω από την οπή. " Μια εφημερίδα του Σαν Φρανσίσκο σχετικά με το σεισμό ανέφερε ότι '' το φαινόμενο στα αρτεσιανά πηγάδια ήταν κάτι μοναδικό. Το πηγάδι στο όμορφο εξοχικό σπίτι του συνταγματάρχη AJ Grayson αυξήθηκε περίπου δώδεκα ίντσες πάνω από την συνηθισμένη ροή, και στη συνέχεια έπεσε ξαφνικά τόσο πολύ κάτω, αυξήθηκε και έπεσε αρκετές φορές και στη συνέχεια ακολούθησε την συνηθισμένη του ροή .... Το μεγάλο πηγάδι της πόλης σταμάτησε ξαφνικά τη ροή του και τώρα μόλις και μετά βίας λειτουργεί. "
Οι ταλαντώσεις που αναφέρονται στο επίπεδο των υπόγειων υδάτων πιθανότατα σχετίζονται με τα χαμηλότερα συχνότητας σεισμικά κύματα, τα οποία έχουν περιόδους που συνήθως υπολογίζονται σε λίγα λεπτά. Κύματα αυτής της κλίμακας μπορεί να κάνουν το ''δαχτυλίδι της Γης'' σαν μια μεγάλη σαπουνόφουσκα, όπως παρατηρήθηκε στο σεισμό του 2004 της Σουμάτρας. Πριν από τον φονικό σεισμό του 1933 τα νερά στις πηγές του νησιού της Κω, εξαφανίστηκαν .Ενώ πολλές φορές έχει αναφερθεί -πριν από τους μεγάλους σεισμούς -σαφής αύξηση της θερμοκρασίας και της παροχής του νερού καθώς και της ποσότητας των εξερχόμενων αερίων σε Θερμά λουτρά.

Γεωδίφης

Πηγή - Andrew Alden, About.com

Φωτογραφία-Αυτό το σπίτι έπεσε στην λίμνη Hebgen κατά τη διάρκεια του σεισμού του 1959 και επέπλεε κατά μήκος της ακτής . Ο ιδιοκτήτρια του σπιτιού, τότε-70-χρονη Grace Miller, δραπέτευσε μόνο αφού έσπασε με κλοτσιές την έξω μπροστινή πόρτα της . (USGS φωτογραφία από JB Hadley.)

''Τα πάντα γίνονται με την πάλη'' υποστήριζε ο Ηράκλειτος, δεν είχε άδικο. Κάθε σημείο στον πλανήτη είναι ένα πεδίο αδιάκοπου αγώνα μεταξύ αντιμαχόμενων στοιχείων. Ο αέρας, το νερό, το πέτρωμα, καθημερινά συμμετέχουν σε μία συνεχή διένεξη. Το νερό και ο άνεμος όμως με ανεξάντλητη υπομονή στο τέλος επιβάλλουν τις διαθέσεις τους,σμιλεύοντας το τοπίο και αφήνοντας πίσω εκπληκτικά φυσικά έργα όπως τα φαράγγια, τα ποτάμια ,τα σπήλαια τα οποία εμείς θαυμάζουμε μόλις βρεθούμε στην εξοχή.
Όμως, το κάθε τι γεννιέται στην Γη μέσα από τις φλόγες και κατόπιν δέχεται την επίθεση των ενδογενών και εξωγενών δυνάμεων. Στο τέλος ότι έχει δημιουργηθεί ,φθείρεται από την διάβρωση, από αυτό τον αργό κύκλο δεν ξεφεύγουν ούτε τα βουνά, και όλα ξεκινούν πάλι από την αρχή.
Όλα αρχίζουν από το πρωταρχικό στοιχείο της Γης, την λάβα. Ο κύκλος της αναγέννησης και της καταστροφής ξεκινά αρκετά χιλιόμετρα κάτω από την επιφάνεια της γης, εκεί κάτω το μάγμα , κοχλάζει στο μανδύα της Γης, λιώνει υλικό που εκτινάσσεται προς τα πάνω. Όταν φτάσει στην επιφάνεια με την μορφή ηφαιστειακής λάβας, ψύχεται σε στερεό βράχο και σκληραίνει .Τότε δέχεται την επίθεση από τις καταστρεπτικές δυνάμεις της γήινης φύσης.
Στον βυθό της θάλασσας του δίαυλου Κω -Νισύρου εκεί δημιουργείται η νέα ξηρά της περιοχής εδώ και εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια. Η πλήρη χαρτογράφηση του υποθαλάσσιου χώρου, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος «Geowarn», μας έδωσε τον πρώτο γεωλογικό υποθαλάσσιο χάρτη ακριβείας της περιοχής. Το υπερσύγχρονο ηχοβολιστικό πολυδεσμικό σύστημα υψηλής ανάλυσης και ευκρίνειας (multi-beam) αποτύπωσε με κάθε λεπτομέρεια τη μορφολογία του βυθού. Μεταξύ των 2 ηφαιστειακών νησίδων της Παχειάς και Κονδιελούσας, ο βυθός περιλαμβάνει αρκετά ενεργά( τουλάχιστον 7-10)και ανεξάρτητα ηφαίστεια. Το καθένα από αυτά αποτελεί μια ξεχωριστή φυσική δομή, έχει τη δική του ηφαιστειακή λειτουργία (δηλαδή ξεχωριστή πηγή τροφοδοσίας), δημιουργεί το δικό του τοπογραφικό ανάγλυφο και βρίσκεται σε διαφορετικό στάδιο εξέλιξης από τα γειτονικά του χερσαία ηφαίστεια.
Τα ηφαίστεια που γεννιούνται στην περιοχή μας είναι πολύ διαφορετικά από εκείνα της Ισλανδίας ή της Χαβάης όπου εκεί παρουσιάζεται διάσπαση φλοιού που συνοδεύεται με μεγάλες ποσότητες λάβας. Αντίθετα τα δικά μας ηφαίστεια μοιάζουν με εκείνα της Ινδονησίας, Χιλής, Ιαπωνίας που προκαλούν πολύ ισχυρούς σεισμούς και βίαιες εκρήξεις αλλά δεν βγάζουν καθόλου λάβα λόγω της παρουσίας τεράστιων ποσοτήτων αερίων και κυρίως ατμού.
Δημιουργήθηκαν από την ίδια φυσική αιτία. Η σύγκρουση των τεκτονικών πλακών που συντελείται νοτιότερα της Κρήτης δημιουργεί τις πλέον κατάλληλες συνθήκες για την δημιουργία ηφαιστείων και κατ' επέκταση νέας ξηράς. Όσο η Αφρικανική λιθοσφαιρική πλάκα θα βυθίζεται με μέση γωνία 38 μοιρών κάτω από την Ευρωπαϊκή τόσο θα προκαλεί την τήξη των πετρωμάτων. Το λιωμένο υλικό μη έχοντας διέξοδο θα διαπερνά την υπερκείμενη αιγαιακή μικροπλάκα και θα ανεβαίνει στην επιφάνεια από τα βαθιά ρήγματα που διέρρηξαν το φλοιό της Γης. Όσο θα διαρκεί αυτή η διαδικασία τόσο η περιοχή μας θα δοκιμάζεται από νέα ηφαιστειακά επεισόδια.

Γεωδίφης

Πηγές
1.Geowarn- Dr. V.J. Dietrich ,Institute for Mineralogy and Petrography
2.Βικιπαίδεια
3.Γεωστοχασμοί, ηλεκτρονικό βιβλίο
4.Βίντεο απο το ερευνητικό πρόγραμμα Geowarn

Το έτος 1912 το Γερμανικό Πανεπιστήμιο της Jena, στα πλαίσια της ιατρο-ιστορικής του συμβολής, εξέδωσε μια αξιόλογη πραγματεία του Καθηγητή Theod. Meyer-Steineg με τίτλο: “Chirurgische instrumente des altertums” (Χειρουργικά όργανα της αρχαιότητας), που περιλάμβανε 8 πίνακες με 68 απεικονίσεις ιατρικών εργαλείων, προερχόμενες από τις αρχαίες πόλεις Έφεσο, Πριήνη, Νινευή και Κω. Το πρώτο μεγάλο σε περιεκτικότητα εύρημα χειρουργικών εργαλείων ήταν από την Έφεσο και το δεύτερο από την Κω. Όλα τα αντικείμενα της Κω προέρχονταν από την περιοχή του ανασκαφέντα ήδη μεταξύ των ετών 1902-1905 από τον Γερμανό αρχαιολόγο Rudolf  Herzog Ασκληπιείου  και όπως γράφει ο Meyer-Steineg  βρέθηκαν «στη γωνιά ενός τειχίσματος κάτω από μια μεγάλη πέτρα».  Βασίλης Σ. Χατζηβασιλείου. Διαβάστε περισσότερα

Οι Μαχαραγιάδες ή Μαχαρατζάδες δεν υπήρχαν μόνο στην Ανατολή. Κάθε μικρή τοπική κοινωνία είχε κάποιον επιφανή, που μπορούσε να διευθύνει ή να πρωτοστατεί και να κατευθύνει κάποια δραστηριότητα ενός συγκροτημένου συνόλου. 
Συνήθως τον ρόλο του προικισμένου με ιδιαίτερες ικανότητες τον επωμιζόταν ο πιο τολμηρός. Την εποχή του μεγάλου σεισμού του 1933 οι Ασφενδιανοί απένειμαν τον άτυπο τίτλο τιμής του ''Μαχαραγιά'' σε έναν από τους καλύτερους γεωργούς του νησιού.
Ο Μαχαραγιάς του Ασφενδιού είχε το μεγαλύτερο χωράφι στον κάμπο, το πιο ξακουστό άλογο στο νησί και εκτός από αγαπητός και λεβέντης ήταν γερό ποτήρι. Σύμφωνα με τον Κώστα Τράκκα , στα χωράφια του υπήρχε δουλειά για όλους. Πρώτος έσκαβε τα αμπέλια, έσπερνε ,θέριζε κριθάρια και σιτάρια, φύτευε καπνά και ήταν ο πρωτογεωργός του νησιού.
Σαν Μαχαραγιάς καβαλούσε το άλογο, ήταν ανοιχτοχέρης και το τραπέζι του ήταν πάντα στρωμένο όχι μόνο για τους εργάτες και τις εργάτριες του αλλά και για τους Τούρκους του Κονιαριού.
Πρώτος μετέφερε το νερό του Λινοπότη στα χωράφια του και αυτό ήταν ένα επίτευγμα για εκείνη την εποχή αφού ούτε η κοινότητα είχε αυτή την δυνατότητα. Μαζί με τους εργάτες του έσκαψε ένα χαντάκι 5 χιλιομέτρων με 2,5 μέτρα βάθος και οδήγησε το νερό στα χωράφια του στην Μινιέρα. Όπου έχανε νερό το έργο του, τοποθετούσε πατελιά. Λέγεται ότι οι Ιταλοί ''ζήλεψαν'' την αξιέπαινη πρωτοβουλία και αργότερα έφτιαξαν το τσιμεντένιο υδραγωγείο με το οποίο μετέφεραν το νερό στον κάμπο του Ασφενδιού.
Ο Δίκαιος χαρακτηρίζεται για την αφθονία τρεχούμενων νερών, όμως ο Μαχαραγιάς ή Καλαβρέζος όπως τον αποκαλούσαν συχνά οι ντόπιοι δεν έπινε νερό από κάθε πηγή. Από τις πηγές που τροφοδοτούσαν τους οικισμούς του Δίκαιου είχε ''ξεχωρίσει'' το νερό της πηγής του Καπηλιανού. Το νερό αυτής της πηγής κάποτε ξεδίψαγε το Ασφενδιού. Είναι μικρότερη πηγή από εκείνη της Κεφαλόβρυσης που δίνει ζωή στην Ζιά αλλά και από την φλέβα του Άη Θεολόου που τροφοδοτεί το Λαγούδι. Ωστόσο,για τους Ασφενδιανούς είχε το καλύτερο νερό. Ήταν εξαιρετικό σε ποιότητα και είχε μεγάλη παροχικότητα. Όμως, τα τελευταία χρόνια από την πηγή ρέει λιγοστό νερό.
Καιρό πριν,εξαιτίας των έντονων βροχοπτώσεων, τα νερά κατέβαιναν ορμητικά από το ρέμα Ζηπάρι προς τα χαμηλότερα υψόμετρα. Τα βρόχινα νερά από τις κορυφές του Δίκαιου διείσδυαν στο υπέδαφος και στην συνέχεια έβρισκαν διέξοδο στην επιφάνεια μέσω της πηγής του Καπηλιανού,στην επαφή πετρωμάτων διαφορετικής λιθολογίας και υδροπερατότητας.
Οι φυσικές πηγές παλιά συνδέονταν στενά με τον κύκλο του νερού στη φύση αλλά αυτό δεν ισχύει σήμερα. Οι γεωλόγοι όταν βλέπουν το νερό, βλέπουν μια εντελώς διαφορετική εικόνα από ότι οι άνθρωποι που ασχολούνται με αυτό. Βλέπουν βράχους κάτω από την επιφάνεια της γης που ελέγχουν το νερό - ένα φυσικό σύστημα που αποθηκεύει και μεταδίδει νερό (υπόγεια ύδατα) και συνδέεται με τα ποτάμια (επιφανειακά νερά). Η γεωλογία μιας περιοχής ελέγχει την συμπεριφορά του νερού εφόσον δεν βάλει το χεράκι του ο άνθρωπος. Ο γεωλόγος γνωρίζει ότι όταν διαταραχτεί αυτή η ισορροπία μία πηγή μπορεί να χαθεί.
Η κατανόηση της γεωλογίας μιας περιοχής είναι συχνά κρίσιμη για τη συντονισμένη διαχείριση των υπόγειων και επιφανειακών υδάτων και μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη. Γνωρίζοντας πως το φυσικό σύστημα λειτουργεί και ελέγχει το νερό είναι ένα θεμελιώδες βήμα για τη διαχείριση του πόρου με σύνεση. Παρά το γεγονός ότι τα νερά είναι ένας ανανεώσιμος πόρος, δεν είναι πάντα διαθέσιμα στην απαιτούμενη ποσότητα, ιδιαίτερα σε περιόδους ξηρασίας. Ως εκ τούτου, είναι σοφό οι μέθοδοι διαχείρισης του νερού και οι πρακτικές διατήρησης που απαιτούνται, να σχεδιάζονται ορθολογικά.
Η πηγή του Μαχαραγιά, κατά κόσμο Λαμπρόγλου Σταμάτη, εδώ και χρόνια έπαψε να υδροδοτεί το Ασφενδιού. Η πηγή του Καπηλιανού όμως εξακολουθεί να υφίσταται ,αποτελώντας ένα κομμάτι από τον πολιτισμό των δουλευταράδων και νοικοκύρηδων Ασφενδιανών. Σήμερα η πηγή εκτός από άγνωστη είναι περιφραγμένη με σύρμα σε ένα χώρο γεμάτο σκουπίδια και βρομιές χωρίς να γνωρίζω τον λόγο. Μπορεί να έχει χάσει την αίγλη της όμως πιστεύω ότι με τον κατάλληλο τεχνητό εμπλουτισμό μπορεί να ''ξαναγεννηθεί'', να αναδειχτεί και γιατί όχι μαζί της να τιμηθεί ένας από τους πιο περήφανους και γενναιόδωρους ανθρώπους του νησιού.

Γεωδίφης

Πηγές

1. Κώστας Τράκκας- Προφορική αφήγηση, Πρώην Κοινοτικός Σύμβουλος
2. Παντελής Σβουρένος -Η Κως μια φορά και έναν καιρό
   
3. Φωτογραφίες- Από την πηγή του Καπηλιανού

Φωτογραφίες από την πεζοπορία στην Κω(Αγία Μελού, Κοκκινόνερο) , στις 3 Μαρτίου, μία πολύ βροχερή μέρα. Από τον Μάνο Μαστρογιώργη, περισσότερα

Ο όρμος Χιλανδρίου της Κεφάλου είναι ένα ιδιαίτερο κομμάτι της νοτιοδυτικής Κω. Τα ηφαίστεια,τα πετρώματα ηλικίας τουλάχιστον 10,5 εκ. ετών από χαμένες λίμνες,η χρυσή άμμος, οι ακτόλιθοι, ο ρυολιθικός δόμος και τα ερείπια του αρχαίου κάστρου του Βριόκαστρου, ο Κακός Ποταμός,οι αμμορυτίδες, το υποθαλάσσιο ρήγμα του Μοσχαλίου, τα καρετάκια, τα παράκτια σπήλαια, η γειτνίαση του με τον γκρεμό του Χάρακα και τόσα άλλα συνθέτουν ένα από τα ωραιότερα μέρη του νησιού.Κάποιοι το ονομάζουν Κάβο Παραντίσο.Το φωτογραφικό υλικό λήφθηκε την 31η Ιουλίου 2010.Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ανάλυση 1080 (απο το change quality)για να δείτε τις φωτογραφίες σε υψηλότερη ανάλυση.

Γεωδίφης