Ο οψιδιανός είναι ένα ηφαιστειακό πέτρωμα με υαλώδη μορφή, που εξαιτίας της ανθεκτικότητας του χρησιμοποιήθηκε πριν από 35.000 έως 11.000 χρόνια από τους προϊστορικούς ανθρώπους για την κατασκευή εργαλείων και όπλων.
Ο οψιδιανός ήταν ένα πολύτιμο πέτρωμα που βρίσκεται στη Μήλο, στην Αντίπαρο και στο Γυαλί (μεταξύ Νισύρου και Κω). Από εκεί και μέσω του εμπορίου διαδόθηκε σε όλο το Αιγαίο, καθώς και στην ηπειρωτική χώρα. Οι άνθρωποι πριν από την Εποχή του Χαλκού που ήθελαν να αποκτήσουν αιχμηρά εργαλεία και όπλα υποχρεώνονταν να ταξιδέψουν με πλοίο μέχρι τη Μήλο.
Με βάση νέες τεχνικές χρονολόγησης πετρωμάτων όπως o οψιδιανός, επιστήμονες -μεταξύ των οποίων και Έλληνες- ανακάλυψαν πως οι προϊστορικοί άνθρωποι μπορεί να ταξίδεψαν στο Αιγαίο πριν από 15.000 χρόνια. 
 Ενδείξεις για παλαιολιθικά ταξίδια στη Μήλο έχουν βρεθεί στο σπήλαιο Φράγχθι (νομός Αργολίδας). Το σπήλαιο κατοικήθηκε σίγουρα από τον Homo sapiens (30000 π. Χ.), πιθανόν και από τον άνθρωπο του Νεάντερταλ (40000 π. Χ.), ενώ υπάρχουν ενδείξεις συνεχούς κατοίκησης μέχρι το 3000 π.Χ., καθιστώντας το έναν από τους μακροβιότερους τόπους συνεχούς ανθρώπινης παρουσίας. Στο εσωτερικό του βρέθηκαν μοναδικά ευρήματα, όπως ένας ανθρώπινος σκελετός, ηλικίας 10.000 - 8.000 ετών, πήλινα θραύσματα, ειδώλια, αγαλματίδια, χάντρες, κατεργασμένα όστρακα και οψιδιανός της παλαιολιθικής εποχής. Η τελευταία ανακάλυψη έφερε τα πάνω κάτω στην αντίληψη για τις θαλάσσιες μεταφορές, καθώς γεωχημικές έρευνες έδειξαν ότι πρόκειται για οψιδιανό που προήλθε από τη Μήλο, 80 μίλια μακριά από το σπήλαιο.
«Επρόκειτο για ναυτικούς που πέρναγαν από το ένα νησί του Αιγαίου στο άλλο, φτάνοντας μέχρι τη Μικρά Ασία και την ελληνική ενδοχώρα», αναφέρει ο κ. Λάσκαρης, ο οποίος μαζί με τους συνεργάτες του δημοσιεύουν σχετικό άρθρο στο «Journal of Archaeological Science», στο τεύχος του Σεπτεμβρίου.
Οι επιστήμονες χρησιμοποιώντας μία παραδοσιακή μέθοδο - χρονολόγηση της υδάτωσης του οψιδιανού- και μια νέα τεχνική, τη φασματομετρία δευτερογενούς μάζας ιόντων της διαποτισμένης επιφάνειας η οποία τους επέτρεψε να υπολογίσουν την ποσότητα του νερού που εισχωρεί στο πέτρωμα. Με τη νέα μέθοδο, απέδειξαν ότι αντικείμενα από οψιδιανό της Μήλου κατασκευάστηκαν στην ενδοχώρα πολύ νωρίτερα από ότι αρχικά θεωρείτο. Με άλλα λόγια, οι προϊστορικοί άνθρωποι πραγματοποίησαν θαλάσσια ταξίδια στα νησιά -με άγνωστους μέχρι σήμερα τύπους πλοίων- από πολύ νωρίς.  

Γεωδίφης με πληροφορίες από την Καθημερινή

Φωτογραφία-οψιδιανός

Στην Ελλάδα υποβάλλονται κάθε χρόνο 21.500 φάκελοι περιβαλλοντικής αδειοδότησης, όταν στη Γαλλία με εξαπλάσιο πληθυσμό και 6 φορές μεγαλύτερο ΑΕΠ κατατίθενται περίπου 4.200.
Σε ιδιώτες θα περάσουν στην ουσία οι έλεγχοι για την τήρηση των περιβαλλοντικών όρων που πρέπει να εφαρμόζουν έργα και επιχειρηματικές δραστηριότητες, με βάση το νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος, που αναμένεται να ψηφιστεί ώς το τέλος Αυγούστου από τη Βουλή. Προβλέπεται η δημιουργία μητρώου περιβαλλοντικών ελεγκτών, που θα κάνουν αυτοψίες σε εγκαταστάσεις και έργα έπειτα από αίτημα των αρμόδιων αρχών. Πρόκειται για ιδιώτες, κυρίως μηχανικούς, με προσόντα που θα καθοριστούν με μελλοντικό προεδρικό διάταγμα, το οποίο επίσης θα καθορίζει τις αμοιβές και τις κυρώσεις για τους παραβάτες. Η επιλογή και η ανάθεση μιας συγκεκριμένης επιθεώρησης θα γίνεται με ηλεκτρονική κλήρωση και με βάση τους καταλόγους που θα δημιουργηθούν ανά δραστηριότητα. Απέναντι στον ορατό κίνδυνο να ιδιωτικοποιηθεί το  λάδωμα, το νομοσχέδιο προβλέπει περιοδικούς ελέγχους από το εποπτικό συμβούλιο περιβαλλοντικών ελεγκτών που θα συγκροτηθεί μέσα σε ένα εξάμηνο από την ψήφιση του νομοσχεδίου. Το νομοσχέδιο, σύμφωνα με το αρμόδιο υπουργείο, στοχεύει στη συντόμευση των διαδικασιών περιβαλλοντικής αδειοδότησης, που σήμερα αποτελεί τροχοπέδη στην προώθηση νέων επενδύσεων, αλλά και στην κατηγοριοποίηση των δραστηριοτήτων που θα μεταθέσει στις περιφέρειες ένα μεγάλο μέρος των διαδικασιών που σήμερα κατατίθενται στις κεντρικές υπηρεσίες, με αποτέλεσμα να καθυστερούν από ένα έως και τρία χρόνια και να μην αποφεύγονται «παιχνίδια» με ευνοούμενους των εκάστοτε κυβερνήσεων.
Η σημαντικότερη παράμετρος του νέου νόμου  αφορά την κατηγοριοποίηση, η οποία όμως προβλέπεται να γίνει με μελλοντική υπουργική απόφαση, πολλαπλασιάζοντας τις ανησυχίες για «μαγειρέματα», παρ' όλο που το νομοσχέδιο προβλέπει ότι θα ακολουθηθεί η κοινοτική Οδηγία. Οι βαθμίδες μειώνονται από τρεις, που είναι σήμερα, σε δύο, με την πρώτη να περιλαμβάνει δράσεις μεγάλης εμβέλειας και να παραμένει στην αρμοδιότητα των υπηρεσιών του υπουργείου και τη δεύτερη να ανατίθεται στους διορισμένους περιφερειάρχες με τις ανύπαρκτες, κατά γενική ομολογία, υποδομές. Η διεκπεραίωση των φακέλων, σύμφωνα με το νομοσχέδιο, θα γίνεται μέσα σε 6 μήνες και θα φτάνει τον ένα χρόνο αν πρόκειται για σύνθετα έργα. Η κάθε περιβαλλοντική άδεια θα ισχύει για 10 χρόνια. Σε ειδικές περιπτώσεις προβλέπεται ότι η διάρκειά της θα μικραίνει ή θα επιμηκύνεται έως και τα 14 χρόνια. Θεσπίζεται, επίσης, το ηλεκτρονικό μητρώο αδειοδοτήσεων, όπου θα είναι προσιτές στους πολίτες όλες οι επιπτώσεις αλλά και οι υποχρεώσεις των φορέων του έργου ή της δραστηριότητας, ενώ όλα τα δικαιολογητικά και οι μελέτες θα υποβάλλονται αποκλειστικά μέσω Internet. Με τη χορήγηση της περιβαλλοντικής άδειας, κάθε έργο ή δραστηριότητα θα καταχωρίζεται με ειδικό κωδικό και θα αποκτά «περιβαλλοντική ταυτότητα». Προϋπόθεση για τη χορήγηση της άδειας είναι και η κατάθεση χρηματικής εγγύησης, η οποία, σε περίπτωση παραβίασης των περιβαλλοντικών όρων, θα καταπίπτει υπέρ του «Πράσινου Ταμείου» που λειτουργεί στο υπουργείο Περιβάλλοντος. Επιπλέον, οι περιβαλλοντικοί επιθεωρητές θα καταλογίζουν πρόστιμα ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης, που θα εγκρίνονται από τον υπουργό Περιβάλλοντος, ανεξάρτητα από το ύψος τους και θα αξιοποιούνται από το Γραφείο Αποκατάστασης Περιβαλλοντικής Ζημιάς, το νέο φορέα που δημιουργείται με το νομοσχέδιο.

Γεωδίφης με πληροφορίες από την Ελευθεροτυπία

Αναρωτηθήκατε ποτέ πώς η Εφαρμοσμένη Γεωλογία, μπορεί να σας βοηθήσει να πάρετε ηλεκτρική ενέργεια στο σπίτι σας; Με την χωροθέτηση ασφαλών εγκαταστάσεων κοινής ωφελείας, όπως σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτές οι εγκαταστάσεις χρειάζονται σταθερά θεμέλια, προστασία από τις πλημμύρες, καλές γεωτεχνικές συνθήκες, και να βρίσκονται μακριά από ενεργά ρήγματα. Αν η περιοχή προορίζεται για μια εγκατάσταση της ΔΕΗ τότε πρέπει να πληροί μια πρόσθετη δέσμη απαιτήσεων και πρέπει να περιλαμβάνει και την εκτίμηση του μεγέθους των σεισμών. Αν το εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας είναι υδροηλεκτρικό, ο τεχνικός γεωλόγος εμπλέκεται στην επιλογή του τόπου του φράγματος που μπορεί να είναι ακίνδυνο και αποτελεσματικό για να  κατασκευαστεί και στον προσδιορισμό των γεωλογικών συνθηκών που πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά τον σχεδιασμό και την κατασκευή. Σήραγγες, γέφυρες, ταμιευτήρες, έργα οδοποιίας, χωροθέτηση οικισμών, λιμενικά, αντιπλημμυρικά ,περιβαλλοντικά και πολλά άλλα έργα χρειάζονται εξειδικευμένες γνώσεις που μόνο ένας τεχνικός γεωλόγος μπορεί να δώσει.
Η ζωή μας είναι πιο ασφαλής επειδή ένας τεχνικός  γεωλόγος συμμετείχε μαζί με μηχανικούς ενεργά σε έργα που βελτίωσαν τις υποδομές μας. Απλά σκεφτείτε το στυλ ζωής που ζείτε. Εάν ζείτε σε μια πόλη, το πόσιμο νερό σας είναι δεδομένο, αλλά ένας τεχνικός γεωλόγος συνέβαλλε για  να το πάρετε στο σπίτι σας. Πώς; Προσδιορίζοντας έναν ασφαλή χώρο για το φράγμα που θα συγκρατούσε τη δεξαμενή. Δουλεύει για να εντοπίσει και να κατασκευάσει σήραγγες και αγωγούς που είναι απαραίτητοι για τη μεταφορά του νερού στην πόλη με ασφάλεια και χωρίς μόλυνση. Εξασφαλίζει ότι το σύστημα διανομής δεν είναι σε κίνδυνο από ασταθές έδαφος, ρήγματα ή διαβρωτικές συνθήκες του εδάφους στα πολλά χιλιόμετρα που χρησιμοποιούνται οι σωλήνες.
Αναρωτηθήκατε ποτέ αν το ψηλό κτίριο που ζείτε ή εργάζεστε θα πέσει από ένα μεγάλο σεισμό ; Η γεωλογία κάτω από ψηλά κτήρια ελέγχει τον ασφαλή σχεδιασμό του οικήματος και τη δομή. Ο τεχνικός γεωλόγος διερευνά τις εδαφολογικές συνθήκες, όχι μόνο κάτω από το κτίριο, αλλά και στη γύρω περιοχή. Πλήγηκε η περιοχή κατά το παρελθόν από σεισμούς; Ποια ενεργά ρήγματα στην περιοχή είναι πιο πιθανά να επηρεάσουν το κτίριο; Αυτές οι πληροφορίες είναι κρίσιμες για την ασφάλεια σας από έναν  επόμενο "μεγάλο" σεισμό.
Γιατί οι κατολισθήσεις συμβαίνουν και πώς μπορούν να σταματήσουν; Μερικές φορές δεν μπορεί να προληφθούν, αλλά ο τεχνικός γεωλόγος αναγνωρίζει που οι κατολισθήσεις είναι πιο πιθανό να συμβούν ή αν υπάρχουν ενδείξεις από μετακινήσεις που έγιναν στο παρελθόν. Χρησιμοποιώντας την καινοτομία και ορθές επιστημονικές γνώσεις, ο τεχνικός γεωλόγος παίζει αποφασιστικό ρόλο στον καθορισμό τρόπων για να σταματήσει η κίνηση της κατολίσθησης και στην πρόληψη καταστροφικών ζημιών. Ποιος ξέρει τι προβλήματα παραμονεύουν κατά τον σχεδιασμό μιας διαδρομής σήραγγας μετρό; Ο τεχνικός γεωλόγος οφείλει να γνωρίζει! Κάθε πόλη στον κόσμο έχει μοναδικές εδαφολογικές συνθήκες που πρέπει να αντιμετωπιστούν στον τομέα των κατασκευών. Ο τεχνικός γεωλόγος παρέχει κρίσιμες πληροφορίες για το έδαφος, τα πετρώματα  και τα υπόγεια ύδατα με επιφανειακές και υπόγειες έρευνες.
Παρατηρείστε τα σκουπίδια που μπορεί να βρίσκονται στο πεζοδρόμιο περιμένοντας ... τι; Είτε να πάνε σε ένα συμπιεστή, σε ένα αποτεφρωτήρα, ή σε ένα χώρο υγειονομικής ταφής. Μπορείτε να στοιχηματίσετε ότι ένας τεχνικός γεωλόγος είχε συμμετάσχει στη λήψη της τοποθεσίας για να είναι ασφαλές το μέρος που προορίζεται για την χρήση του. Εγκαταστάσεις διάθεσης αποβλήτων είναι καθοριστικής σημασίας για το βιοτικό μας επίπεδο ώστε να μπορούμε να απαλλαγούμε από τα σκουπίδια μας και να μην θέτουν σε κίνδυνο την υγεία μας, την παροχή νερού και του περιβάλλοντος. Ο χαρακτηρισμός των πιθανών χώρων διάθεσης των αποβλήτων είναι μία από τις σημαντικότερες θέσεις εργασίας στις οποίες ο τεχνικός γεωλόγος εμπλέκεται.
Όταν περάσετε ποτέ από ορεινούς δρόμους μπορείτε να δείτε πινακίδες που λένε «Προσοχή πτώση βράχων»; Ο τεχνικός γεωλόγος εργάζεται για τη μείωση του κινδύνου που σχετίζεται με αυτά τα σημάδια. Οι ασταθείς βράχοι σε απότομες πλαγιές πάνω από δρόμους μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα. Μέτρα για τη σταθεροποίηση βράχων και τοποθέτηση πλεγμάτων ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος καταστροφής παίρνονται μόνο με την βοήθεια ενός τεχνικού γεωλόγου. Άλλοι κίνδυνοι καταστροφών, όπως οι ροές συντριμμιών που προκύπτουν από καταρρακτώδεις βροχές απαιτούν την προσοχή των τεχνικών γεωλόγων. Η μείωση του κινδύνου που συνδέεται με τους γεωλογικές κινδύνους είναι ένα σημαντικό κομμάτι από τις δραστηριότητες του τεχνικού γεωλόγου.

Γεωδίφης

Πολύ συχνά, όταν συμβεί μία καταστροφή τα κατοικίδια ζώα αφήνονται στην τύχη τους και στο τέλος χάνονται τραυματίζονται ή σκοτώνονται. Για να αποφευχθεί αυτό το τραγικό σενάριο, σε πολλές χώρες του κόσμου υπάρχουν καλά μελετημένα σχέδια καταστροφής που περιλαμβάνουν και τα κατοικίδια ζώα.
Για να προστατέψετε  τα κατοικίδια σας πρέπει να θυμάστε να τα συμπεριλάβετε στην εκκένωση σας και σε έναν προγραμματισμό αντιμετώπισης καταστροφών σε περίπτωση που υπάρχει.
Πολλά δημόσια καταφύγια που έχουν κατασκευαστεί για να στεγάσουν θύματα καταστροφών δεν δέχονται κατοικίδια, έτσι χρειάζεται να μάθετε εκ των προτέρων ποια καταφύγια ή ξενοδοχεία κατά μήκος της διαδρομής εκκένωσης σας θα δεχτούν τα κατοικίδια ζώα. Πρέπει να ξέρετε ότι  άνθρωποι πραγματικά έχασαν τη ζωή τους επειδή διατάχθηκαν να εκκενώσουν και δεν ήθελαν να αφήσουν τα κατοικίδια ζώα τους πίσω.
Οι φυσικές καταστροφές συμβαίνουν-και εκ των προτέρων ένας σχεδιασμός είναι ο καλύτερος τρόπος για τον καθένα να επιβιώσει . Οι ακόλουθες συμβουλές μπορούν προστατεύσουν, τους αγαπημένους σας και τα κατοικίδια ζώα σας σε περίπτωση καταστροφής:

1. Πρέπει να έχετε ένα σχέδιο φυσικών καταστροφών
■ Το σχέδιο εκ των προτέρων, θα αναφέρει που θα πάτε και πώς σκοπεύετε να φτάσετε εκεί.
■Χάρτη με την κύρια διαδρομή σας και μια εφεδρική διαδρομή σε περίπτωση που οι δρόμοι αποκλειστούν ή γίνουν αδιάβατοι. Βεβαιωθείτε ότι έχετε ένα χάρτη της περιοχής στην διάθεση σας.
■ Φτιάξτε μια λίστα με τα αναγκαία είδη και συμπεριλάβετε και  κτηνιάτρους κατά μήκος της διαδρομής εκκένωσης και έξω από την περιοχή σας που μπορεί να είναι σε θέση να προφυλάξουν τα κατοικίδια ζώα σας σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Συμπεριλάβετε αριθμούς τηλεφώνου έκτακτης ανάγκης.
■ Μιλήστε με τον κτηνίατρό σας, ή την τοπική υπηρεσία διαχείρισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης για πληροφορίες σχετικά με τα τοπικά σχέδια εκκένωσης που περιλαμβάνουν τα κατοικίδια ζώα.
■ Εκ των προτέρων να ενημερώσετε έναν φίλο ή γείτονα να πάρει τα κατοικίδια ζώα σας σε περίπτωση που δεν είστε στο σπίτι, όταν συμβεί μία καταστροφή. Ταυτόχρονα πρέπει να έχετε ένα σχέδιο που να περιλαμβάνει τον τρόπο με τον οποίο θα συναντηθείτε  και πώς θα φτάσετε ο ένας τον άλλον.

2. Να έχετε ένα  Kit Καταστροφών για τα κατοικίδια ζώα σας
■Φάρμακα και ιατρικά αρχεία (καθώς και στην απόδειξη του εμβολιασμού κατά της λύσσας) σε αδιάβροχο δοχείο.
■Κουτί πρώτων βοηθειών για κατοικίδια
■Λουριά, κλουβιά για τη μεταφορά κατοικίδιων ζώων
■ Ένα φίμωτρο, εάν απαιτεί κάτι τέτοιο το κατοικίδιο ζώο σας
■ Τρόφιμα και νερό για τουλάχιστον τρεις ημέρες
■ Άμμος υγιεινής κατοικιδίων και κιβώτιο απορριμάτων
■ Πρόσφατες φωτογραφίες από εσάς και το κατοικίδιο ζώο σας σε περίπτωση που χαθεί
■ Όνομα και αριθμός τηλεφώνου του κτηνιάτρου σας
■ Αν έχετε ασφάλεια κατοικίδιων ζώων, τα στοιχεία επικοινωνίας της ασφαλιστικής εταιρείας και τον αριθμό ασφαλιστικού συμβολαίου

3. Εάν εσείς πρέπει να εκκενώσετε, πάρτε τα κατοικίδια ζώα σας
■ Να είστε έτοιμοι να φύγετε νωρίς εάν αυτό μπορεί να γίνει. Μην περιμένετε για μια επίσημη εκκένωση, που ίσως σας υποχρεώσει να αφήσετε πίσω τα κατοικίδια ζώα σας.
■ Κρατήστε τα κατοικίδια ζώα σε λουριά ή σε κλουβιά ανά πάσα στιγμή.
■ Βεβαιωθείτε ότι το κατοικίδιο ζώο σας φοράει ταυτότητα αναγνώρισης. Συμπεριλάβετε τον αριθμό τηλεφώνου ενός φίλου ή συγγενή εκτός της περιοχής σας σε περίπτωση που το κατοικίδιο ζώο σας χαθεί και εσείς δεν μπορείτε να το προσεγγίσετε. Το κλουβί πρέπει να συνοδεύεται με στοιχεία και πληροφορίες.
■ Τα πτηνά πρέπει να μεταφέρονται σε ένα ασφαλές κλουβί ταξιδιού. Μην βάζετε νερό στο εσωτερικό του κλουβιού κατά τη μεταφορά. Αντίθετα να έχετε μερικά φρέσκα φρούτα ή λαχανικά με υψηλή περιεκτικότητα σε νερό.

4. Μετά την καταστροφή
■ Μόλις επιστρέψετε στο σπίτι σας, μην αφήνετε τα κατοικίδια ζώα να περιφέρονται ελεύθερα. Ενώ εσείς αξιολογείτε τις ζημιές που έχετε υποστεί, κρατήστε τα σκυλιά σε ένα λουρί και τα άλλα ζώα σε κλούβες.
 ■ Γνωστά μέρη και μυρωδιές μπορεί να μην υπάρχουν πια, και το κατοικίδιο ζώο σας μπορεί να αποπροσανατολιστεί. Τα κατοικίδια μπορεί εύκολα να χαθούν σε τέτοιες καταστάσεις, γι’ αυτό τον λόγο πρέπει τους δώσουμε κάποιο χρόνο για να συνηθίσουν το «νέο» περιβάλλον.
■ Να είστε υπομονετικοί. Προσπαθήστε να φέρετε τα κατοικίδια ζώα σας πίσω στην κανονική τους ρουτίνα, το συντομότερο δυνατόν, και να είστε σε επιφυλακή για προβλήματα συμπεριφοράς που σχετίζονται με το άγχος. Αν αυτά εξακολουθούν να υφίστανται, μιλήστε με τον κτηνίατρό σας.

Γεωδίφης με πληροφορίες από το  Ασφαλιστικό Ινστιτούτο  Πληροφορίας των ΗΠΑ

Η πρωτοβουλία αναπτύσσεται στο πλαίσιο του διαμεσογειακού προγράμματος Jellywatch, της Διεθνούς Επιτροπής για την Επιστημονική Παρακολούθηση της Μεσογείου, CIESM.
Η έρευνα για τις μέδουσες είναι πολύ περιορισμένη και οι πληθυσμιακές εξάρσεις, αν και είναι καθοριστικές για την ισορροπία του θαλάσσιου οικοσυστήματος, σπάνια αναφέρονται ή καταγράφονται. Γι’ αυτό το λόγο, η Διεθνής Επιτροπή για την Επιστημονική Παρακολούθηση της Μεσογείου, CIESM, έχει ξεκινήσει αυτήν τη δια-μεσογειακή πρωτοβουλία.
Στις ελληνικές θάλασσες ζουν πολυάριθμα είδη μεδουσών. Αν και για πολλούς είναι θαλάσσιοι οργανισμοί που προκαλούν φόβο, έχουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της ισορροπίας των θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Αποτελούν τροφή για πολλά θαλάσσια είδη, όπως π.χ. για τις θαλάσσιες χελώνες, ενώ κάποια είδη μέδουσας όπως η μέδουσα Κοτυλόριζα παρέχουν καταφύγιο σε νεαρά ψάρια, που κρύβονται ανάμεσα στα πλοκάμια τους, αποφεύγοντας τους θηρευτές τους. Είναι εντελώς ακίνδυνη για τον άνθρωπο, και κοσμεί μάλιστα τις θάλασσές μας.

Πληθυσμιακές εξάρσεις…

Όταν αναφερόμαστε σε πληθυσμιακές εξάρσεις μεδουσών εννοούμε δεκάδες με εκατοντάδες μέδουσες ανά κυβικό μέτρο, σε μια θαλάσσια περιοχή. Καθώς ο κύκλος ζωής των μεδουσών επηρεάζεται εποχικά, είναι φυσιολογικό να παρατηρούνται κάποιες πληθυσμιακές εξάρσεις, κυρίως το καλοκαίρι. Τις τελευταίες δεκαετίες, οι ανθρωπογενείς επιδράσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον έχουν προκαλέσει μεγάλες αλλαγές, με αποτέλεσμα οι πληθυσμιακές εξάρσεις μεδουσών να παρατηρούνται συχνότερα. Οι κυριότερες αιτίες αυτών των εξάρσεων θεωρείται ότι είναι η υπεραλίευση και η αύξηση της θερμοκρασίας. Ωστόσο ο αριθμός των δεδομένων και των καταγραφών είναι πολύ περιορισμένος για να υποστηριχθεί η συγκεκριμένη θεωρία.
Γενικά, οι πληθυσμιακές εξάρσεις παρατηρούνται σε οικοσυστήματα που έχουν ήδη υποστεί αλλαγές από περιβαλλοντικούς παράγοντες.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα στις πληθυσμιακές εξάρσεις προκαλείται από τα είδη-εισβολείς, τα οποία μεταφέρονται με το έρμα των πλοίων και μέσω των ρευμάτων. Η μεταφορά ειδών σε οικοσυστήματα που δεν υπάρχουν φυσικοί θηρευτές, μπορεί να προκαλέσει εξάρσεις, με δραματικές επιπτώσεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η κατάρρευση των ιχθυαποθεμάτων και της αλιείας, στη Μαύρη Θάλασσα, στα τέλη της δεκαετίας του ’80. Προκλήθηκε από το είδος Mnemiopsis leidyi, το οποίο μεταφέρθηκε από το έρμα πλοίων από τον Ατλαντικό Ωκεανό.

Και οι επιπτώσεις τους…
Η εκτεταμένη έξαρση των μεδουσών σε μια περιοχή, προκαλεί σημαντικές κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις, επηρεάζοντας τον τουρισμό και την αλιεία.
Τουρισμός: η έντονη παρουσία μεδουσών προκαλεί μείωση στον αριθμό των τουριστών στις περιοχές που καταγράφονται οι μέδουσες.
Αλιεία: Εξάρσεις μεδουσών μπορεί επίσης να οδηγήσουν σε κατάρρευση των ιχθυαποθεμάτων σε μια περιοχή, καθώς οι μέδουσες τρέφονται με ιχθυοπλαγκτόν – δηλ με τα αυγά ψαριών, και με ζωοπλαγκτόν, εξαντλώντας έτσι την τροφή πολλών ειδών ψαριών. Αυτό επηρεάζει αρνητικά άμεσα τους πληθυσμούς διαφόρων ειδών ψαριών, ενώ παράλληλα παρατηρείται αύξηση των πληθυσμών των μεδουσών.

ΠΟΛΥΤΙΜΗ Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ

Το ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ σε συνεργασία με τη CIESM αναλαμβάνει ένα εξαιρετικά δύσκολο έργο, αφού η χώρα μας διαθέτει περισσότερα από 18 .000 χιλιόμετρα ακτογραμμής και 220. 000 χλμ2 επιφάνεια θάλασσας.
Ακριβώς για αυτό και ή συμμετοχή του κοινού στην παρατήρηση και καταγραφή των πληθυσμιακών εξάρσεων είναι πολύτιμη. Σε περίπτωση που εντοπίσετε λοιπόν μεγάλες ομάδες μεδουσών, είναι πολύ σημαντικό να στείλετε τις ακόλουθες πληροφορίες στην ηλεκτρονική διεύθυνση medousa@archipelago.gr :
- Φωτογραφίες: Οι φωτογραφίες από τις παρατηρήσεις σας είναι πολύ σημαντικές καθώς βοηθούν καθοριστικά για την αναγνώριση των ειδών.
- Περιοχή: Προσδιορισμός της περιοχής ,όπου συναντήσατε μέδουσες, ακόμα και με συντεταγμένες (αν είναι δυνατό).
- Αριθμητική προσέγγιση: Πόσες υπολογίζετε ότι ήταν ανά τετραγωνικό (<10, 10-100, 100-500, >500).

Νέα του Αρχιπελάγους

Περισσότερες πληροφορίες για την εργασία της CIESM είναι διαθέσιμες στο εξής
 site:http://www.ciesm.org/marine/programs/jellywatch.htm


http://www.archipelago.gr/en/Home/NewsofArchipelagos/tabid/121/xmmid/462/xmid/1695/xmview/2/Default.aspx

Οι βροχοπτώσεις κάθε χρόνο μεταφέρουν τον επικίνδυνο υδράργυρο  από τα πεσμένα φύλλα του φθινοπώρου προς το περιβάλλον, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Αμερικανικού  Γεωλογικού Ινστιτούτου.
Ο υδράργυρος είναι ένας περιβαλλοντικός  ρύπος που συσσωρεύεται πολύ συχνά στα ψάρια και την τροφική αλυσίδα και ενέχει κίνδυνο για την υγεία ,για τους ανθρώπους και την άγρια ​​ζωή. Το νερό της βροχής είναι μια σημαντική οδός μέσω της οποίας ο υδράργυρος μεταφέρεται από την ατμόσφαιρα στο περιβάλλον, αλλά οι νέες μελέτες από το USGS δείχνουν ότι τα φύλλα και οι βελόνες που πέφτουν στο δασικό έδαφος κάθε έτος-αφήνουν τουλάχιστον τόσο υδράργυρο στα οικοσυστήματα όση και η πτώση από την βροχόπτωση
"Πριν από αυτές τις μελέτες, δεν γνωρίζαμε την σχέση του υδράργυρου σε διαφορετικούς τύπους δασών σε όλη την ανατολική περιοχή των ΗΠΑ», δήλωσε ο υδρολόγος Martin Risch που έλαβε μέρος στην έρευνα του USGS. «Η έρευνά μας διαπίστωσε ότι οι ετήσιες ποσότητες υδραργύρου που πέφτουν το φθινόπωρο από δάση φυλλοβόλων ήταν ίσες ή υπερέβαιναν  τα ετήσια ποσά που αποτίθενται εξαιτίας της βροχόπτωσης."
Οι περισσότερες ποσότητες  από τον υδράργυρο που τελικά καταλήγουν στα ψάρια και στις τροφικές αλυσίδες προέρχεται από τον αέρα, και ένα μεγάλο μέρος του υδραργύρου στην ατμόσφαιρα προέρχεται από ανθρώπινες πηγές, όπως η καύση άνθρακα των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής, βιομηχανικών καυστήρων, παραγωγής τσιμέντου, και αποτεφρωτήρες. Τα δάση φυσικά απομακρύνουν τον υδράργυρο από τον αέρα και ενσωματώνουν τον υδράργυρο επάνω στα φύλλα και τις βελόνες των δέντρων.
Οι επιστήμονες του USGS ερεύνησαν τα επίπεδα υδραργύρου στα φυλοβόλλα, από τα δάση κατά τη διάρκεια μιας τριετούς περιόδου σε 15 ανατολικές πολιτείες των ΗΠΑ. Όταν συνέκριναν τα αποτελέσματα με αυτά από μια ξεχωριστή μελέτη του υδραργύρου των βροχοπτώσεων στην περιοχή των Μεγάλων Λιμνών, βρήκαν παρόμοιες γεωγραφικές ιδιαιτερότητες για τον υδράργυρο των φυλλοβόλων, καθώς και τον υδράργυρο των βροχοπτώσεων: Και οι δύο τύποι των εναποθέσεων υδραργύρου ήταν γενικά ψηλοί στις ίδιες περιοχές και χαμηλοί στις ίδιες περιοχές.
"Η ίδια γεωγραφική συμπεριφορά δείχνει ότι οι ίδιες πηγές εκπομπής υδραργύρου που επηρεάζουν τα επίπεδα υδραργύρου εξαιτίας βροχοπτώσεων σε μια περιοχή μπορεί επίσης να επηρεάσουν τα επίπεδα υδραργύρου στα δάση στην ίδια περιοχή", δήλωσε ο Risch.
Επιπλέον, η μελέτη βροχόπτωσης δεν βρήκε καλυτέρευση του ποσού της ατμοσφαιρικής εναπόθεσης υδραργύρου μέσω των βροχοπτώσεων, στην περιοχή των Μεγάλων Λιμνών για μία περίοδο 7 ετών, και διαπίστωσε ότι το ύψος των βροχοπτώσεων στην περιοχή, είχε αυξηθεί κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Αυτή η μελέτη της βροχόπτωσης καλύπτει μια χρονική περίοδο που προηγείται των νέων ρυθμίσεων που θα εισαγάγει η αμερικανική Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος για τη μείωση των εκπομπών υδραργύρου στις ΗΠΑ 

Γεωδίφης με πληροφορίες από το USGS

Οι σχισμές της γης είναι μεγάλες ρωγμές στο έδαφος που σχηματίζονται εξαιτίας καθίζησης του εδάφους (μείωση της υψομετρίας της επιφάνειας του). Η καθίζηση του εδάφους προκαλείται κυρίως από την άντληση των υπόγειων υδάτων. Οι σχισμές συνήθως συμβαίνουν παράλληλα με την άκρη υψωμάτων-ραχών υπεδάφους  όπου μαλακότερα εδάφη συναντώνται με το βραχώδες υπόστρωμα. Τα διαφορετικά υλικά σε χαρακτηριστικά που βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια του εδάφους προκαλούν την καθίζηση, όταν το νερό αντλείται από τον υδροφόρο ορίζοντα. Αυτό προκαλεί καταπόνηση στην επιφάνεια του εδάφους και έχει ως αποτέλεσμα το σχηματισμό μιας ρωγμής.
Αυτές οι επιφανειακές σχισμές  αρχικά ανοίγουν σιγά-σιγά όπως η επιφάνεια της γης χαμηλώνει με το χρόνο. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια μεγάλων βροχοπτώσεων , οι ρωγμές τείνουν να ανοίξουν πολύ πιο γρήγορα, επειδή το νερό διαβρώνει το έδαφος μέσα και γύρω από το άνοιγμα. Μια σχισμή γης μπορεί δυνητικά να έχει εκατοντάδες μέτρα βάθος και να είναι αρκετά χιλιόμετρα μακριά. Είναι ένας γεωλογικός κίνδυνος που εγκυμονεί σοβαρό κίνδυνο για τον άνθρωπο, τα ζώα, και τις υποδομές μας.
Οι σχισμές μπορεί να συμβούν σχεδόν σε κάθε σημείο όπου τα υπόγεια ύδατα διοχετεύονται προς την επιφάνεια. Δεν υπάρχουν πολλά μέρη που είναι απολύτως ασφαλή από αυτό το γεωλογικό κίνδυνο. Αυτές οι επικίνδυνες ρωγμές έχουν προκαλέσει αρκετά προβλήματα κατά τη διάρκεια των προηγούμενων δεκαετιών σε διάφορα μέρη της χώρας μας. Έχουν καταστραφεί αγωγοί,  δρόμοι, κανάλια, και ακόμη και σπίτια.
Ένα άλλο ζήτημα με τις σχισμές της γης είναι ότι δημιουργούν ένα εύκολο μέρος για την μόλυνση των υπόγειων νερών. Μολυσμένη απορροή ομβρίων , τα φυτοφάρμακα και άλλες χημικές ουσίες μπορούν απλά να διεισδύσουν βαθιά στη γη και να εισέλθουν στον υδροφόρο ορίζοντα. Η διαδικασία της διήθησης που κανονικά θα καθάριζε το νερό ουσιαστικά δεν συμβαίνει όταν υπάρχει μια σχισμή.
Το πρόβλημα των ρωγμών στη γη ήταν σχεδόν ανύπαρκτο πριν από 200 χρόνια. Σήμερα, χρησιμοποιούμε αποθέματα των υπόγειων υδάτων μας μέχρι πάνω από 100 φορές ταχύτερα από ότι η φύση μπορεί να τα ανανεώσει. Αυτή η ανισορροπία έχει οδηγήσει σε μία καθαρή πτώση του υδροφόρου ορίζοντα και, συνεπώς, μια ταπείνωση της επιφάνειας του εδάφους. Αν δεν μπορούμε να λύσουμε το πρόβλημα του νερού μας, δεν θα είμαστε σε θέση να λύσουμε το πρόβλημα της σχισμής.
Τι μπορούμε να κάνουμε για να προστατευτούμε; Ένα από τα πρώτα πράγματα που πρέπει να κάνετε πριν από την αγορά ακινήτων είναι να μάθετε αν υπάρχουν ρωγμές μέσα ή γύρω από τον τόπο που σας ενδιαφέρει .Κανονικά αν υπήρχε ένα Δημοτικό Γεωτεχνικό Γραφείο θα μπορούσε να σας δώσει πληροφορίες. Πολλά κράτη, όπως η Αριζόνα, έχουν χάρτες με σχισμές που είναι ελεύθερα διαθέσιμες στο κοινό. Μπορείτε επίσης να επικοινωνήσετε με κάποιο γεωλόγο ή γεωτεχνικό μηχανικό στην έρευνα και να διερευνήσετε για τους κινδύνους που μπορεί να διατρέχει το ακίνητο σας. Μπορούν να σας δώσουν μια λεπτομερή αξιολόγηση των γεωλογικών κινδύνων που επηρεάζουν τη γη. Επιπλέον, μπορείτε να ρίξετε μια ματιά στο ακίνητο που σας ενδιαφέρει στο Google Earth. Μερικές φορές, στοιχεία από τις ρωγμές στη γη μπορεί να τα δείτε σε αεροφωτογραφίες.
Σε γενικές γραμμές πρέπει να αποφύγετε την αγορά ή την οικοδόμηση μιας κατασκευής που είναι πάνω ή κοντά σε μια σχισμή. Μην ξεγελιέστε από την ύπαρξη  ακόμη μιας μικρής ρωγμής. Χρειάζεται μόνο μία καλή βροχή για να την ανοίξει και δεν υπάρχει τρόπος να προβλεφτεί πότε αυτό θα συμβεί. Επίσης, δεν υπάρχει σίγουρος τρόπος για να αντιμετωπίστε πλήρως μια σχισμή. Ακόμη και αν η σχισμή καλύπτεται με νέο χώμα ή σκυρόδεμα, εξακολουθεί να έχει τη δυνατότητα να προκαλεί προβλήματα. Η καλύτερη τακτική για την αποφυγή προβλημάτων στο μέλλον είναι να αποφεύγετε εντελώς τις ρωγμές. Οι επιστήμονες μελετούν ακόμα τρόπους για τον εντοπισμό και τον μετριασμό των προβλημάτων από τις σχισμές.
Τι θα συμβεί αν το ακίνητό σας έχει ήδη ρωγμές; Ζώντας σε ένα υπάρχον χώρο με  ρωγμή είναι δυνατό, να ληφθούν ορισμένες προφυλάξεις. Αποφύγετε οποιαδήποτε διαταραχή στο άνοιγμα  της σχισμής για οποιοδήποτε λόγο, αν μπορείτε. Θα πρέπει να καταβάλλετε κάθε προσπάθεια για να εμποδίσετε το νερό να κατευθυνθεί προς αυτή. Κρατώντας τη σχισμή μακριά από το νερό-ξηρή τότε μόνο θα διασφαλιστεί ότι δεν θα μετατραπεί σε μια τεράστια ρωγμή. Αν έχετε φυτά, δέντρα, ή γρασίδι κοντά στη ρωγμή τότε πρέπει να αποτραπεί η αποδυνάμωση τους. Αυτό θα μπορούσε να επιδεινώσει το πρόβλημα.

 
Γεωδίφης με πληροφορίες από το Γεωλογικό Ινστιτούτο της Αριζόνας

Φωτογραφία-Μια σχισμή γη που άνοιξε στο Queen Creek της Αριζόνα έπειτα από έντονες βροχοπτώσεις .