Blog Archives

Ο λαβύρινθος της Gibellina

29/8/2016

Την χρονιά που συνέβη ο τελευταίος μεγάλος σεισμός στην περιοχή της Κω, το ιταλικό νησί της Σικελίας συγκλονίζεται το βράδυ της 14ης Ιανουαρίου 1968 από ένα τρομερό σεισμικό συμβάν. Το επίκεντρο του επιφανειακού σεισμού, καταγράφηκε μεταξύ των πόλεων Gibellina, Σαλαπαρούτα και Poggioreale. Το κτύπημα του Εγκέλαδου σκότωσε 400, τραυμάτισε περίπου 1.000 ενώ εκτιμάται ότι έμειναν 100.000 άστεγοι.Ήταν η πρώτη μεγάλη μεταπολεμική καταστροφή της γειτονικής χώρας.
Ο σεισμός 6,1 της κλίμακας Ρίχτερ προήλθε από ένα τοπικό ανάστροφο ρήγμα που επηρέασε περίπου δώδεκα πόλεις.
Η Gibellina, μία πόλη περίπου 70 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα Παλέρμο ,υπέφερε περισσότερο. Το όνομα της ίσως σημαίνει "μικρό βουνό" και πιθανόν να προέρχεται από την αραβική Jebel (βουνό) και Zghir (μικρό).
Στην Gibellina σήμερα, συναντάται ένας τεράστιος λαβύρινθος από σκυρόδεμα που αγκαλιάζει την πλευρά ενός λόφου σαν ένα τεράστιο γκρι-λευκό όστρακο χελώνας. Ο λαβύρινθος αποτελείται από οδούς και το όλο έργο αντιστοιχεί ακριβώς στο ρυμοτομικό σχέδιο της παλιάς πόλης της παλιάς Gibellina που κάποτε βρισκόταν εδώ πριν καταστραφεί από το σεισμό του 1968.
Δυστυχώς, οι επιπτώσεις του σεισμού ήταν ολέθριες με αποτέλεσμα χιλιάδες να μείνουν άστεγοι για πολλά χρόνια μετά την καταστροφή. Οι κάτοικοι ζούσαν προσωρινά σε προκατασκευασμένα σπίτια κοντά στα ερείπια των πρώην σπιτιών τους. Τελικά, οι ρημαγμένες πόλεις εγκαταλείφθηκαν και ξαναχτίστηκαν σε νέες θέσεις.
Η Gibellina μεταφέρθηκε σε νέα τοποθεσία περίπου 20 χιλιόμετρα μακριά. Σε αντίθεση με άλλες πόλεις που καταστράφηκαν από τον σεισμό που κτύπησε την κοιλάδα Belice, η νέα Gibellina χτίστηκε με την υπερβολή που συχνά χαρακτηρίζει τα δημόσια κτίρια, τις μεγάλες πλατείες, τα μετα-μοντέρνα κτίρια, τους φαρδείς δρόμους .Η νέα Gibellina χαρακτηρίζεται από πολυάριθμα έργα μιας γιγαντιαίας σύγχρονης γλυπτικής που δημιουργήθηκαν από κορυφαίους αρχιτέκτονες και καλλιτέχνες της Ιταλίας.
Το έργο, που είναι γνωστό ως «Dream in Progress»[Όνειρο σε εξέλιξη], σχεδιάστηκε για να μετατρέψει την Gibellina σε ένα σύγχρονο υπαίθριο μουσείο.
Το 1983, ο δήμαρχος της Gibellina κάλεσε τον διεθνούς φήμης καλλιτέχνη Alberto Burri να επισκεφθεί τη νέα Gibellina. Μετά την επίσκεψη του στα ερείπια της παλιάς πόλης, ο Burri άρχισε να οραματίζεται ένα γιγάντιο μνημείο που έπρεπε να δημιουργηθεί από τα χαλάσματα, τα οποία όχι μόνο θα ήταν ένα ταιριαστό μνημείο για αυτούς που είχαν πεθάνει, αλλά επίσης θα είχε μια καλλιτεχνική σχέση μεταξύ της παλιάς και της νέας πόλης.
Το μνημείο ονομάστηκε «Cretto di Burri», ήταν μια τεράστια πλάκα από μπετόν που κάλυπτε ολόκληρη την περιοχή της παλιάς πόλης των 29 στρεμμάτων. Σχεδόν 1,5 μέτρο από σκυρόδεμα χύθηκε πάνω από την πόλη, σαν ένα πέπλο πάνω από τα ερείπια. Σκέπασε τα πάντα, από τα νεκρά δέντρα, κτίρια που είχαν καταρρεύσει, και τα σπασμένα έπιπλα. Ενώ κάλυπτε την πόλη με σκυρόδεμα, η διάταξη της αρχικής πόλης έπρεπε να διασωθεί, αφήνοντας μόνο τους δρόμους και τα μονοπάτια από το σκυρόδεμα.
Ενώ το Cretto di Burri είναι ένα έργο τέχνης που εμπνέει δέος ,μερικοί άνθρωποι αναστατώθηκαν με τον τρόπο τον οποίο η ιστορία της παλιάς πόλης είχε σβηστεί.
«Απόγονοι των ανθρώπων από την παλιά Gibellina που οριστικά εγκαταλείφθηκε δεν έχουν τίποτα, αλλά ένα ανώνυμο οικοδόμημα από σκυρόδεμα για να τιμήσουν την μνήμη των χαμένων συγγενών τους», έγραψε η Antonella Gallo στην ιστοσελίδα BestofSicily.com, ενώ αρκετοί περιγράφουν την νέα Gibellina ως έναν «άσχημο οικισμό».
Μία άλλη ιστοσελίδα για ταξιδιώτες είναι επίσης γεμάτη περιφρόνηση, εφιστώντας την προσοχή μας σε μια άλλη πόλη που καταστράφηκε από τον σεισμό, την Poggioreale η οποία έμεινε σε ερειπωμένη κατάσταση και πώς οι κάτοικοι της βρήκαν καλύτερη λύση με το να μην είναι «αποκομμένοι από την παλιά ζωή τους», επειδή ο δήμαρχος της Poggioreale προφανώς δεν είχε τόσο μεγάλες καλλιτεχνικές αξιώσεις. Παρ 'όλα αυτά, μια επίσκεψη στο Cretto di Burri θα πρέπει να είναι μια συναρπαστική εμπειρία.
Η Gibellina σήμερα για μας τους ανθρώπους ήταν μία τραγωδία όμως για την φύση ήταν μία διαδικασία εκτόνωσης από συσσωρευμένη ενέργεια χρόνων. Ο σεισμός δυστυχώς ξεσκέπασε τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι περισσότερες περιοχές της Μεσογείου και όχι μόνο.Η βελτίωση των συνθηκών των κατοίκων μιας περιοχής μετά από μία φυσική καταστροφή δεν πρέπει να αποβλέπει μόνον στην καλλιτεχνική και αρχιτεκτονική αναγέννηση που συχνά οδηγεί σε μνημειώδη κτίρια και περιττές κατασκευές, όπως το έργο τέχνης του Alberto Burri. Η αρχιτεκτονική των μνημείων πρέπει να ενσωματώνει στοιχεία και υλικά από την φυσική ομορφιά των τόπων που χάθηκαν και πάνω απ’ όλα να στηρίζεται στην εργατικότητα και το μεράκι των γηγενών.

Γεωδίφης

Πηγές
1.Βικιπαίδεια
2.protezionecivile.gov.it
3.cinquantamila.corriere.it/
4.Belice, 45 anni dopo il terremoto -ilsole24ore.com
5.BestofSicily.com

Παλαιολίμνη του Σκανδάριου

16/8/2016

"Εστιν έξω της πόλεως πηγή και λίμνη ονομαζόμενη Λάμπη ήτις εν χειμώνει μεν αυξάνει και κατά πολύ εξαπλούται,εν τω θέρει δε ξηραίνεται "Christ. Buondelmonti

Η παλαιογεωγραφική έρευνα της Κω είναι άμεσα συνδεδεμένη με αρχαίες λίμνες των οποίων το νερό ή χαμηλής ενέργειας ροές νερού κάλυπταν για χρονικά διαστήματα διάφορα τμήματα του νησιού. Στο πέρασμα του χρόνου αρκετά υδάτινα σώματα μεγάλα ή μικρά έχουν εξαφανιστεί με τελευταίο- από έναν πλούσιο κατάλογο- την παλαιολίμνη[αρχαία λίμνη που δεν υπάρχει πια] του Σκανδάριου, ένα από τα μεγαλύτερα λιμναία περιβάλλοντα που δέσποζε κάποτε στο Νοτιοανατολικό Αιγαίο.
Γεωλογικές ενδείξεις, ιστορικές αναφορές όσο και αρχαίοι χάρτες του νησιού τεκμηριώνουν με τον πιο αδιάψευστο τρόπο την ύπαρξη της.
Πριν μερικά χρόνια η πρωτεύουσα του νησιού περιβαλλόταν από δύο λίμνες,την Λάμπη του Ψαλιδίου και την Λάμπη του Σκανδάριου ή Κούμπουρνου [kum burnu στα τουρκικά σημαίνει αμμουδερό έδαφος].Κατά τον Μ. Σκανδαλίδη το τοπωνύμιο Λάμπη πρέπει να έχει σχέση με την αρχαία λέξη λάμπη ή λάπη που σημαίνει ακαθαρσίες που σχηματίζονται σε λιμνάζοντα νερά.
Η μεγαλύτερη λίμνη βρισκόταν στην Δυτική Λάμπη, κατείχε σημαντική έκταση ενώ γύρω της υπήρχαν πολλοί ανεμόμυλοι -μερικοί από τους οποίους σώζονται μέχρι σήμερα. Η ιστορία της περιοχής που φιλοξενούσε την λίμνη είναι επίσης ενδιαφέρουσα.
Σε αυτή την τοποθεσία ο Herzog αναζήτησε αρχικά το Ασκληπιείο βασιζόμενος σε μνεία του Buondelmonti, περιηγητή του 15ου αιώνα, ο οποίος άφηνε να νοηθεί ότι εκεί υπήρχε η κατοικία του Ιπποκράτη. Εκείνη την εποχή η Λάμπη του Σκανδάριου ήταν παραθαλάσσια χαμηλή περιοχή που καλυπτόταν σχεδόν όλο το χρόνο από νερό, το δε καλοκαίρι, αν αποξεραινόταν μεταβαλλόταν σε περιοχή κατάλληλη για βοσκή των ζώων.
Κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο υπάρχουν αναφορές ότι οι Άγγλοι σκόπευαν να επισκευάσουν αεροδρόμιο ωστόσο τους παρεμπόδισαν οι Γερμανοί μετά την καταστροφή του αεροδρομίου της Αντιμάχειας.
Παλιοί χάρτες περιηγητών βοηθούν να κατανοήσουμε την πιθανή εξέλιξη του υδάτινου σώματος κατά τους ιστορικούς χρόνους. Χαλκογραφία του V.M.Coronelli του 1696 σημειώνει την παρουσία της. Απουσιάζει από νεώτερη λιθογραφία του 1884 [Carte de Co -M.Deboix]. Χαλκογραφία του I. Ross, του 1844 εμφανίζει την λίμνη όμως με μικρότερη έκταση από αυτή που έχει αποτυπώσει ο Desio. Στον εξαιρετικό μορφολογικό χάρτη [1924]του Ιταλού γεωλόγου Ardito Desio η έκταση της είναι περίπου όση της Αλυκής του Τιγκακίου.
Επίσης απουσιάζει εντελώς από χάρτη της Κω του 1843[W.Leake].Σε χάρτη του 1891 των Paton-Hicks παρατηρούνται ανεμόμυλοι χωρίς όμως την λίμνη. Τέλος είναι καταγεγραμμένη στον υψομετρικό χάρτη Sapper-Plieniger [1920] ο οποίος μαζί με του Desio είναι πιο λεπτομερής, με πιο ακριβές τοπογραφικό υπόβαθρο από τους προηγούμενους. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο συγκεκριμένος είχε ολοκληρωθεί με την βοήθεια του Ιάκωβου Ζαρράφτη.
Σύμφωνα με τους Sapper-Plieniger, η χαμένη λίμνη υπήρχε βορειοδυτικά της πρωτεύουσας του νησιού, σε απόσταση μόλις 950 μέτρα από τα όρια της, όμορα του σημερινού οικισμού της Ν.Αλικαρνασσού.Η λίμνη κάλυπτε μία έκταση με εμβαδόν περίπου 833 χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα και τουλάχιστον μέχρι το έτος 1920 κυριαρχούσε στο οικοσύστημα της περιοχής. Όμως η αλάνθαστη πένα του Ιάκωβου Ζαρράφτη αναφέρει στα Κώια του[το 1917], την Λάμπη του Κούμπουρνου η οποία κατέχει «χώρον βαθυλόν πεδιάδος υπέρ το έν και ήμισυ εκατομμύριον τ.μ.» δηλαδή για έκταση 1.500 στρεμμάτων πολύ μεγαλύτερη από αυτή που έχει αποτυπωθεί στον υψομετρικό χάρτη. Τι ακριβώς συμβαίνει; Είναι δυνατόν να έχουν πέσει έξω στις χαρτογραφήσεις τους τόσοι περιηγητές;
Τα μορφολογικά χαρακτηριστικά της «άφαντης» Λάμπης του Σκανδάριου είναι προτιμότερο να εξεταστούν από ψηλά. Από τα υψώματα της Βίγλας, πάνω από το Ασκληπιείο είναι ορατή η «ευφορώτατη πεδιάδα» την οποία αναφέρει ο Ζαρράφτης. Ιδίως κατά τους χειμερινούς μήνες η αμμώδης τοποθεσία φαίνεται πραγματικά να «λάμπει» από στάσιμα νερά που γεμίζουν τις συνδεδεμένες αβαθείς κοιλότητες. Όμως αυτό που δεν είναι ορατό είναι το γεωλογικό στάτους της περιοχής, η τεκτονική τάφρος η οποία βυθίζεται κάποια χιλιοστά τον χρόνο. Το βύθισμα σήμερα δεν είναι ορατό επειδή έχει καλυφθεί τα τελευταία εκατοντάδες χρόνια από προσχωσιγενή υλικά.
Οι ρίζες του πρώιμου υδάτινου σώματος πρέπει να αναζητηθούν σε φυσικές διεργασίες χιλιετιών. Τα τελευταία 10.000 χρόνια ,άπειρες φορές, έχει αλλάξει το λιμναίο περιβάλλον σε σχήμα, μέγεθος και διαστάσεις για πολλές και πολύπλοκες αιτίες.
Τον 15ο-16ο αιώνα κάλυπτε το μεγαλύτερο τμήμα της Δυτικής Λάμπης. Κατά τον 18ο αιώνα είναι μικρότερη σε έκταση και λειτουργεί ως μία προσωρινή μάζα από ρηχά νερά [βάθος έως 3 μέτρα] που εμφανίζεται ή χάνεται σε σύντομο χρονικό διάστημα. Τα νερά της προέρχονταν από βροχοπτώσεις, επιφανειακές απορροές, πηγές ή ακόμη και από τη θάλασσα.
Συνήθως μία λίμνη μπορεί να σχηματιστεί από σεισμούς, ηφαίστεια, παγετώνες, καθιζήσεις, ποτάμια δράση, πτώση μετεωρίτη, συσσώρευση οργανικού υλικού, ανθρωπογενείς δράσεις, αιολική δράση και διάφορες άλλες αιτίες.
Στην περίπτωση μας η συσσώρευση οργανικού υλικού στο αμμώδες έδαφος και η αιολική δράση είναι καθοριστική στην απομόνωση της λόγω του σχηματισμού φυσικών φραγμάτων από την πυκνή ανάπτυξη βλάστησης, φυκών κά. Ίσως κατά διαστήματα να έχει λειτουργήσει ως λιμνοθάλασσα πίσω από αμμώδη φυσικά φράγματα που προήλθε από την ανύψωση της θαλάσσιας στάθμης και τη συμπύκνωση των ιζημάτων με αποτέλεσμα την κάλυψη με θαλασσινό νερό των εκβολικών συστημάτων των αμμωδών εμποδίων. Είναι βέβαιο ότι αρκετές φορές το υδάτινο σώμα έχει αλλάξει τα χαρακτηριστικά του και από λίμνη μπορεί να έχει μετατραπεί, σε έλος, βάλτο ή τέναγος. Μελέτη ιζημάτων,απολιθωμάτων, γυρεοκόκκων ή φυτικών λειψάνων μπορεί να αναπαριστάνει το παλαιοπεριβαντολογικό καθεστώς.
Όλες οι λίμνες είναι προσωρινές, μπορεί να εξαφανιστούν από υπερχείλιση των νερών σε περιοχές με υγρό και θερμό κλίμα ή από την μεγαλύτερη εξάτμιση σε περιοχές με ξηρό ή ημίξηρο κλίμα. Οι σχετικά βαθιές λίμνες δεν έχουν πλούσια βλάστηση ενώ τα έλη είναι ρηχές εκτάσεις με στάσιμα νερά με σχετικά καλή κατάσταση ποιότητας νερού. Περιέχουν δενδρώδη βλάστηση και χαρακτηρίζονται από την απόθεση αποσυντεθειμένων φυτικών υπολειμμάτων όπως τα τενάγη.
Οι χάρτες των περιηγητών συνηγορούν ότι το λιμναίο σύστημα βρισκόταν σε φθίνουσα πορεία όταν κατέλαβαν το νησί οι Ιταλοί. Η ανεπιθύμητη βαλτώδης έκταση επικίνδυνη για ελονοσία,κίτρινο πυρετό, ή για αναθυμιάσεις επικίνδυνων αερίων από αποσύνθεση διαφόρων οργανικών ουσιών [μεθάνιο,μονοξείδιο ή διοξείδιο του άνθρακα κά.] και η αναζήτηση γόνιμων εδαφών οδήγησε σε αποξήρανση και την μετατροπή της σε γεωργική έκταση.
Οι Ιταλοί με ειδικό νόμο το 1931 κατάφεραν να περιέλθει στο Ιταλικό Δημόσιο κάθε κτήμα που έμενε ακαλλιέργητο για 3 χρόνια με αποτέλεσμα τεράστιες εκτάσεις να απαλλοτριωθούν σε χαμηλότατες τιμές και να αποδοθούν σε Ιταλούς αποίκους που δημιούργησαν πρότυπα γεωργικά κέντρα [Torre di Lambi] και το 1936 αξιοποίησαν την περιοχή με εγγειοβελτιωτικά έργα. Όμως η αποίκιση της περιοχής με Ιταλούς αποίκους [Νέο-Κώοι] απέτυχε επειδή οι νέοι κάτοικοι δεν μπόρεσαν να ζήσουν μακριά από τους δικούς τους και να προσαρμοστούν στις ιδιαίτερες συνθήκες του νησιού.
Η λίμνη αποξηράνθηκε από ανθρωπογενή αίτια, μάλιστα ένα μεγάλο τμήμα της έχει οικοδομηθεί, αναπτυχθεί τουριστικά και σήμερα πλέον έχει εξαφανιστεί. Αλληλεπιδράσεις μεταξύ φύσης και ανθρώπου οδήγησαν σε αφανισμό έναν πλούσιο και μοναδικό βιότοπο. Το ερώτημα που τίθεται είναι αν κέρδισε ο άνθρωπος ή έχασε η φύση;

Γεωδίφης

Πηγές
1.Ιστορία της Νήσου Κω -Χατζηβασιλείου.Β
2.Βικιπαίδεια
3.Τοπωνυμικά και ονοματικά της Νήσου Κω- Σκανδαλίδης.Μ
4.Η Κως μέσα από τα Χαρακτικά των Ευρωπαίων Χαρτογράφων [15ος-19ος αιώνας]-Μαρκόγλου. Α
5.Γεωμορφολογία-Παυλόπουλος.Κ

Μακροζωία και αθανασία στον φυσικό κόσμο

5/8/2016

«Όταν η γη ήταν ακόμα σκεπασμένη από νερά, μέσα στη θάλασσα διαμορφωνόταν η ζωή. Μετά όμως από την αποχώρηση του υγρού στοιχείου εξαιτίας της θερμότητας του ήλιου, όσα από τα θαλάσσια όντα βρέθηκαν στην ξηρά έπρεπε να προσαρμοστούν στο νέο περιβάλλον» Αναξίμανδρος (610-547/6 π.Χ.)Προσωκρατικός φιλόσοφος από τη Μίλητο.

Από τη στιγμή που θα γεννηθεί ένας οργανισμός στη Γη, ξεκινάει η αντίστροφη μέτρηση που οδηγεί στα γερατειά και αργότερα στο θάνατο. Σύμφωνα με την φυσική επιλογή οι οργανισμοί που είναι περισσότερο προσαρμοσμένοι στο περιβάλλον τους επιβιώνουν και αναπαράγονται περισσότερο από τους λιγότερο προσαρμοσμένους. Κάθε είδος έχει τόση διάρκεια ζωής, όση χρειάζεται για να μπορέσει να προσαρμοστεί στις αλλαγές και να βελτιώσει τις πιθανότητες επιβίωσής του.
Ζούμε κατά μέσο όρο μια σταγόνα στον ωκεανό σε σύγκριση με άλλα πλάσματα. Όμως η εκπληκτική βιοποικιλότητα του πλανήτη μας, μας επιτρέπει να συναντήσουμε πληθυσμούς με διάφορες μορφές γήρανσης, πολλές από τις οποίες είναι συναρπαστικές.
Σήμερα το είδος μας έχει αρκετά μακρά ζωή σε σχέση με το παρελθόν: Το μέσο παγκόσμια προσδόκιμο ζωής κάποιου που γεννήθηκε το 2015 είναι 71,4 χρόνια. Πρόκειται για καλό μέσο όρο σε σύγκριση με ορισμένα θηλυκά ενήλικα εφημερόπτερα, που ζουν για λιγότερο από 5 λεπτά -έχουν απλά αρκετό καιρό για να ζευγαρώσουν και να γεννήσουν τα αυγά.
Όμως στον θαυμαστό κόσμο της φύσης είναι ένα πράγμα να επιβιώνεις σε αντίξοες συνθήκες, αλλά εντελώς άλλο να χτυπάς ένα κουμπί επαναφοράς όταν βρίσκεσαι αντιμέτωπος με μια επικείμενη απειλή.

Η «αθάνατη μέδουσα»

Μέχρι σήμερα έχει βρεθεί ένα ζώο στην Γη που θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι αθάνατο. Ένα είδος μέδουσας- το Turritopsis dohrnii, που ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά στη δεκαετία του 1880 στη Μεσόγειο Θάλασσα και είναι γνωστή ως η «αθάνατη μέδουσα».Το Turritopsis συναντάται συχνά στον δίαυλο Κω-Νισύρου. Είναι μόνο περίπου 4,5 χιλιοστά αλλά μπορεί να επανέλθει σε ένα προηγούμενο στάδιο ανάπτυξης, αν έχει τραυματιστεί ή απειλείται με κάποιο τρόπο. Ο κυτταρικός μηχανισμός του χαρακτηρίζεται από μία σπάνια διαδικασία γνωστή ως φυσική διαφοροποίηση που στηρίζεται στην ανακύκλωση των κυττάρων του. Ωστόσο η αθανασία του Turritopsis dohrnii προκαλεί πονοκέφαλο στην επιστημονική κοινότητα καθώς εγείρει μια ενδιαφέρουσα ερώτηση σχετικά με τη φύση της θνησιμότητας του αφού όλα τα κύτταρα του αντικαθίστανται. Πόσο αθάνατος είναι ένας οργανισμός όταν δεν ο ίδιος;

Μαθουσάλες στον φυτικό και ζωικό κόσμο του πλανήτη μας;

Μια πρόσφατη μελέτη αναφέρει ένα σφουγγάρι βαθιάς θάλασσας από το είδος Monorhaphis chuni να έχει ζήσει για 11.000 χρόνια. Οι άνθρωποι συχνά ξεχνούν ότι τα σφουγγάρια είναι ζώα και μερικά από αυτά έχουν πολύ μακρά διάρκεια ζωής. Εκτός από τα σφουγγάρια και τα κοράλλια είναι καλά παραδείγματα βλαστικής αναπαραγωγής μία διαδικασία που οδηγεί σε μεγάλη διάρκεια ζωής - πάνω από 200 χρόνια στην περίπτωση των κοραλλιών και ίσως και χιλιάδες χρόνια στην περίπτωση των σφουγγαριών.
Πιθανώς ο παλαιότερος γνωστός μύκητας είναι η ostoyae Armillaria. Μερικοί συγγραφείς πιστεύουν ότι ένας γιγάντιος μύκητας αυτού του είδους στο Εθνικό Δρυμό Malheur (ΗΠΑ) μπορεί να ζει πάνω από 2.400 χρόνια και είναι ο οργανισμός Μαθουσάλας στον πλανήτη. Επιπλέον μια αχιβάδα,πέθανε σε ηλικία 507 χρόνων. Η διάρκεια ζωής μιας αχιβάδας είναι συνήθως περίπου 225 χρόνια. Μπορεί να έχετε ακούσει για την Μινγκ, μία αχιβάδα βαθιάς θάλασσας που πήρε το όνομά της από την κινεζική δυναστεία, κατά την οποία γεννήθηκε. Όταν πέθανε το 2006, πιστεύεται ότι ήταν το μακροβιότερο ζώο που έχει καταγραφεί ποτέ. Αυτή η ωκεάνια αχιβάδα επιστημονικά γνωστή ως Arctica islandica, όμως είχε ένα άδοξο τέλος. Το 2006, οι επιστήμονες την σκότωσαν κατά λάθος όταν ανασύρθηκε στα ανοικτά των ακτών της Ισλανδίας κατά την μεταφορά της σε εργαστήριο για την έρευνα της κλιματικής αλλαγής. Μπορεί να υπάρχουν και άλλα δείγματα που κρύβονται στη λάσπη, αλλά η Μινγκ ήταν τυχερή αφού κέρδισε μεταθανάτια φήμη.
Όσον αφορά τα θηλαστικά ορισμένες φάλαινες φαίνεται να ζουν έως 200 χρόνια. Είναι λογικό, δεδομένου ότι τα θαλάσσια θηλαστικά ζουν σε ψυχρά νερά. Ένα ψυχρό περιβάλλον προκαλεί μια χαμηλή θερμοκρασία του σώματος, το οποίο με τη σειρά του σημαίνει αργό μεταβολισμό και έτσι λιγότερη ζημιά στους ιστούς.
Ο κόκκινος αχινός (Strongylocentrotus franciscanus) της Ερυθράς Θάλασσας , ο οποίος έχει υπολογιστεί ότι ζει μέχρι και 200 χρόνια και θεωρείται ένα είδος με αμελητέα γήρανση.
Μερικά ψάρια βαθιάς θάλασσας, όπως το πορτοκαλί του Ατλαντικού ή πέρκα βαθιάς θάλασσας (Hoplostethus atlanticus ), ζουν έως 175 χρόνια.
Το αρχαιότερο γνωστό άγριο πτηνό είναι ένα αλμπατρός, ηλικίας 65 χρονών,ονομάζεται Σοφία και σύντομα αναθεώρησε την άποψη των επιστημόνων ότι τέτοια είδη δεν ξεπερνούν τα 40 χρόνια. Δεν είναι μόνο η Σοφία που εξακολουθεί να γεννά και να δίνει υγιείς νεοσσούς. Μεγάλα πουλιά όπως τα αλμπατρός τείνουν να ζουν περισσότερο, έτσι ώστε να ωριμάζουν αργότερα και αναπαράγουν λιγότερο συχνά, ενώ τα μικρά πουλιά είναι τυχερά όταν ζήσουν πέντε χρόνια στην άγρια φύση. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ωριμάσουν γρήγορα και να δώσουν απογόνους όσο το δυνατόν περισσότερους κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου.
Η kakapo, ένα άκρως απειλούμενο είδος παπαγάλου κατάγεται από τη Νέα Ζηλανδία, ζει έως 60 χρόνια. Υπάρχουν σήμερα λίγο περισσότερο από 100 kakapos στη Γη.
Σύμφωνα με την βάση δεδομένων των ζώων για τη «Γήρανση και τη Μακροζωία», ο κατάλογος των οργανισμών με αμελητέα γήρανση (μαζί με την αναμενόμενη διάρκεια ζωής στην άγρια φύση) περιλαμβάνει: το Rougheye rockfish (Sebastes aleutianus) - 205 χρόνων και το πεύκο της Μεγάλης Λεκάνης Bristlecone( Pinus longaeva) - 4.713 χρόνων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η γήρανση των φυτών είναι δύσκολο να προσδιοριστεί. Αυτή η διαδικασία της βλαστικής αναπαραγωγής μπορεί, σε ορισμένα είδη, να γίνεται (θεωρητικά) αιώνια. Τα εμβόλια χρησιμοποιούνται ευρέως στην γεωργία και πολλά είδη όπως οι τουλίπες (Tulipa clusiana), η μπανάνα (Musa sapientum) κά- αποτελούν παραδείγματα για το πώς μπορεί να επιβιώσουν για εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες χρόνια . Έχουν αναφερθεί περιπτώσεις ειδών που υποβάλλονται σε κλωνική αναπαραγωγή για πάνω από 10.000 χρόνια με ένα είδος (Lomatia tasmanica), να είναι τουλάχιστον 43.600 χρόνων .Υπάρχουν είδη, ωστόσο, στα οποία η φυτική αναπαραγωγή δείχνει να μειώνεται με το χρόνο όπως το ζαχαροκάλαμο και τα εσπεριδοειδή
Η αμφιλεγόμενη απεριόριστη διάρκεια ζωής της Ύδρας- γένος μικρών ζώων του γλυκού νερού - έχει προσελκύσει την προσοχή των φυσικών επιστημόνων για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Επί του παρόντος το αρχαιότερο γνωστό ζώο στον κόσμο είναι ο Jonathan, μία γιγάντια χελώνα 183 χρόνων που ζει στο μέγαρο του κυβερνήτη της Αγίας Ελένης, τον τόπο εξορίας του Ναπολέοντα ,ένα νησί στα ανοικτά της Δυτικής Αφρικής.

Βιολογική Αθανασία

Βιολογικά αθάνατοι είναι οι οργανισμοί- μονοκύτταρα και πολυκύτταρα είδη -που χαρακτηρίζονται από χαμηλό ποσοστό θνησιμότητας από γήρανση, συνήθως πεθαίνουν λόγω τραυματισμού ή από κάποια ασθένεια.
Οι βιολόγοι επιλέγουν τη λέξη «αθάνατος» για να ορίσουν κύτταρα που δεν υπόκεινται στο όριο Hayflick, δηλαδή ένα συγκεκριμένο όριο που σχετίζεται με τις διαιρέσεις που μπορούν να πραγματοποιήσουν τα κύτταρα, το οποίο προσδιορίζει και τη διάρκεια ζωής. Μπορεί ο ορισμός της αθανασίας να έχει αμφισβητηθεί στο νέο Εγχειρίδιο της Βιολογίας της Γήρανσης ,ωστόσο το όριο που ανακαλύφθηκε από τον Leonard Hayflick το 1965 εξακολουθεί να θεωρείται μια από τις αιτίες της γήρανσης.

Τι γίνεται με τον άνθρωπο;

Σύμφωνα με την Guinness World Records και την Ομάδα Έρευνας Γεροντολογίας ο μακροβιότερος άνθρωπος ήταν η Ζαν Καλμάν, μια Γαλλίδα που έζησε 122 χρόνια.
Τα κύτταρά μας δεν παραμένουν τα ίδια κατά τη διάρκεια της ζωής μας. Στην πλειοψηφία τους, διαιρούνται και αντικαθιστούν όσα έχουν φθαρεί. Η συχνότητα της διαίρεσης και της αντικατάστασης διαφέρει από όργανο σε όργανο. Οι διαιρέσεις όμως και αντικαταστάσεις δεν συμβαίνουν για πάντα. Υπάρχει ένα όριο. Ο μηχανισμός που ρυθμίζει τη σταδιακή γήρανση των κυττάρων μας βρίσκεται στην άκρη των χρωμοσωμάτων και ονομάζεται τελομερές- από τις λέξεις τέλος και μέρος .Στο σώμα μας όμως υπάρχει και ένα ένζυμο που αναστέλλει τη συρρίκνωση των τελομερών, η τελομεράση. Σχεδόν όλες οι βιοχημικές αντιδράσεις στα ζώα, στα φυτά και στους μικροοργανισμούς ρυθμίζονται από τα ένζυμα. Τα τελομερή δημιουργούνται και διατηρούνται από το ένζυμο της τελομεράσης, το οποίο έχει βαπτιστεί και «ένζυμο της αθανασίας» λόγω του ρόλου του στην κυτταρική γήρανση και στον καρκίνο.

Αιώνια ζωή πέρα από την φυσική εξέλιξη;

Αν και η παραδοχή ότι η βιολογική γήρανση μπορεί να σταματήσει ή να αντιστραφεί με την τεχνολογία παραμένει αμφιλεγόμενη, η έρευνα για την ανάπτυξη πιθανών θεραπευτικών παρεμβάσεων είναι σε εξέλιξη. Το 2012 στη Ρωσία, και στη συνέχεια στις ΗΠΑ, το Ισραήλ και την Ολλανδία, ξεκίνησε η δημιουργία πολιτικών κομμάτων με στόχο να παρέχουν πολιτική υποστήριξη σε θέματα για την αντι-γήρανση ,την έρευνα και την παράταση της ζωής δίνοντας έμφαση σε νέες τεχνολογίες που θα οδηγήσουν τελικά, στην αθανασία.
Ο Ελληνοκύπριος βιογεροντολόγος Μάριος Κυριαζής πρότεινε ότι η βιολογική αθανασία στους ανθρώπους είναι μια αναπόφευκτη συνέπεια της φυσικής εξέλιξης. Η θεωρία του της ακραίας διάρκειας ζωής μέσω παρεμβάσεων προτείνει ότι η δυνατότητα να επιτευχθεί αόριστη διάρκεια ζωής είναι συνυφασμένη με την ανθρώπινη βιολογία, και ότι θα έρθει μια εποχή που οι άνθρωποι θα συνεχίσουν να αναπτύσσουν τη νοημοσύνη τους ζώντας επ 'αόριστον, και όχι από την εξέλιξη μέσω της φυσικής επιλογής.
Σύμφωνα με επιστημονικούς υπολογισμούς περίπου 50% της πανίδας και χλωρίδας είναι δυνατό να εξαφανιστεί μέσα στα επόμενα χρόνια. Οι μαζικές δράσεις του ανθρώπου, η μόλυνση των ποταμών, η αποψίλωση των δασών, τα μεγάλα έργα ανάπτυξης, η μεταβολή του όζοντος και τόσα άλλα οδηγούν στον αφανισμό πολλών ζώων και φυτών στο πλανήτη. Σήμερα πάλι η Γη βρίσκεται στο έλεος των εξαφανίσεων αλλά από διαφορετική αιτία. Αυτή τη φορά την εξάλειψη προκαλεί το είδος «εξολοθρευτής», όπως έχει χαρακτηρίσει το ανθρώπινο είδος μας, κάποιος επιστήμονας. Τα σημερινά δεδομένα δείχνουν ότι, ο άνθρωπος υποθάλπει την 6η μεγάλη εξάλειψη των ειδών της Γης. Μέχρι τώρα έχουν χαθεί αμφίβια, κολεόπτερα, πουλιά και μεγάλα θηλαστικά από την δράση ενός είδους του οποίου τα κύτταρα υπόκεινται στο όριο Hayflick. Μπορείτε να φανταστείτε έναν μελλοντικό κόσμο με αιωνόβιους ή αθάνατους και δεσποτικούς επιβήτορες;

Γεωδίφης

Πηγές
1.Βικιπαίδεια
2.nationalgeographic.com
3.amnh.org
4.senescence.info/

Ο λαβύρινθος της Gibellina

Παλαιολίμνη του Σκανδάριου

Μακροζωία και αθανασία στον φυσικό κόσμο

Κώια

Αρχεία

Γεωδίφης,2009