Γεωδίφης
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΓΑΙΑ
  • ΚΩΙΑ
  • NEA
  • ΘΕΜΑΤΑ
  • ΦΛΥΑΡΙΕΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι και οι κλιματικές αλλαγές

30/9/2010

 
Picture
Το κλίμα της Αιγύπτου είναι μοναδικό στον κόσμο. Βροχές στο Νότο, εκτός των φυσικών της συνόρων, πάντοτε προκαλούσαν πλημμύρες στον ποταμό Νείλο που τη διασχίζει, με αποτέλεσμα το έδαφός της να γίνεται γόνιμο όχι με βροχή αλλά με τη λάσπη που άφηνε η πλημμύρα. Αποτέλεσμα είναι μια λεπτή λωρίδα γόνιμης γης κατά μήκος του Νείλου, που ανοίγει σε μια τεράστια καλλιεργήσιμη έκταση μόνο βόρεια  του σημερινού Καΐρου, στο Δέλτα του ποταμού. Αλλαγές στη βροχόπτωση στο Νότο ή στη διεύθυνση των ανέμων άλλαζαν τη ροή του Νείλου και άρα τον γεωφυσικό χάρτη της χώρας. Η κατασκευή του φράγματος του Ασουάν με σκοπό την αύξηση της καλλιεργήσιμης έκτασης της χώρας περιόρισε το φαινόμενο των πλημμυρών και τελικά άλλαξε για πάντα το κλίμα.
Όμως ,για να καταλάβουμε το πόσο μπορούν έχουν επηρεάσει αυτές οι αλλαγές τη ζωή των ανθρώπων, αρκεί να σκεφτούμε ότι η στενή γόνιμη γη κατά μήκος του Νείλου, το Δέλτα και ορισμένες μεγάλες οάσεις αποτελούσαν πάντα τον χώρο διαβίωσης των Αιγυπτίων. Αν προστεθεί το γεγονός ότι η Αίγυπτος ήταν κατεξοχήν γεωργική χώρα - κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο αποτελούσε τον σιτοβολώνα όλης της Μεσογείου - είναι φανερό ότι οι κλιματικές αλλαγές επηρέαζαν και επηρεάζουν σε τεράστιο βαθμό την ίδια την επιβίωση του λαού της χώρας. Ο Νείλος ήταν και είναι ο παράγοντας γέννησης και εξαφάνισης πόλεων, μετατόπισης πληθυσμών και αυξομειώσεων στο επίπεδο ζωής των Αιγυπτίων. Τα παραπάνω έρχονται σε αντίθεση με την έκδηλη αδιαφορία για το περιβάλλον στην Αίγυπτο σήμερα, καθώς οι κάτοικοι αντιμετωπίζουν οικονομικά, πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα. Επίσης, η άκρατη προσπάθεια για πλουτισμό με το λιγότερο κόστος – από τον τουρισμό και την εκβιομηχάνιση - λίγα περιθώρια αφήνει για την ανάπτυξη περιβαλλοντικής συνείδησης. Ωστόσο έχετε ποτέ σκεφτεί ποτέ ότι η Σφίγγα, το κολοσσιαίο άγαλμα-σύμβολο της Αιγύπτου μπορεί να χαθεί; Και αυτό λόγω της αλλαγής του κλίματος στη χώρα; Καθώς τα επίπεδα υγρασίας αυξάνονται συνέχεια, επηρεάζουν τη στατική του αγάλματος σε σημείο που οι αρχαίοι δημιουργοί του δεν είχαν προβλέψει.
 Η παραπάνω περίπτωση εξετάστηκε μαζί με πολλές άλλες στο πρόσφατο τριήμερο συνέδριο γαιοαρχαιολογίας που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στο Κάιρο. Υπό την αιγίδα του Γαλλικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου (IFAO), του Γαλλικού Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (CNRS) και του αιγυπτιακού Ανώτατου Συμβουλίου Αρχαιοτήτων (SCA), 200 αρχαιολόγοι, γεωγράφοι, ιστορικοί, γεωλόγοι και παλαιοντολόγοι από 25 χώρες παρουσίασαν τις εργασίες τους ευελπιστώντας να βρουν τον τρόπο με τον οποίο οι Αιγύπτιοι αντιμετωπίζουν κατά τη διάρκεια των χιλιετιών τις κλιματικές αλλαγές.
Το πώς οι Αιγύπτιοι επιβίωσαν μετά από κλιματικές αλλαγές στο παρελθόν λοιπόν μπορεί ίσως να «φωτίσει» και τις ενέργειες για το περιβαλλοντικό μέλλον της χώρας. Στα πλαίσια αυτά, στο τριήμερο συνέδριο υπήρξαν άρθρα σχετικά με περιβαλλοντικά φαινόμενα , απεικονίσεις ακραίων καιρικών φαινομένων στα μνημεία καθώς και θέματα διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Γεωδίφης με πληροφορίες από το  Discovery news

Υπολείμματα του ανώτερου μανδύα της Γης βρίσκονται στον Αγ.Φωκά της Κω.

28/9/2010

 
 Εάν έχετε επισκεφτεί την ‘Ακλαφτη, το Μαμάλι, το Τροτσούλι, την Δρακόπετρα  και την Εμπρός Θέρμη τότε πρέπει να γνωρίζετε ότι τα φυσικά τοπία του Αγ.Φωκά της Κω, εκτός από την άγρια ομορφιά τους έχουν και κάτι άλλο κοινό: τον δολερίτη ή διάβαση αν επιθυμείτε.
Τι είναι ο δολερίτης; Είναι ένα ηφαιστειακό πέτρωμα με τεφρόχρωμη απόχρωση παρόμοιας σύστασης  με  τον βασάλτη. Περιέχει κρυστάλλους που μπορεί να παρατηρήσετε  με ένα φακό στο χέρι . Αυτό δείχνει ότι ψύχεται λίγο πιο αργά από τον βασάλτη . Συνήθως βρίσκεται σε ηφαιστειακά στόμια τα οποία διοχετεύουν τον βασάλτη στην επιφάνεια. Για τον λόγο αυτό παρουσιάζονται σε φλέβες πετρωμάτων. Ο δολερίτης σαν πέτρωμα είναι πολύ σκληρός επειδή περιέχει -πυρόξενο ένα σκληρό μετάλλευμα πυριτικών αλάτων με μια σκληρότητα 5 έως 6.5 στην κλίμακα Moh, ελαφρώς λιγότερο σκληρό από το χαλαζία ( 7 στην κλίμακα). Στην Δυτική Αυστραλία ένα στρώμα 200 χλμ μακρύ από δολερίτη , συνδέεται με το μεγαλύτερο μεταλλείο  χρυσού της περιοχής μεταξύ Norseman και Kalgoolie.
Οι δολερίτες ως πετρώματα, αποτελούν μέρος των οφιολίθων οι οποίοι πήραν το όνομα τους  εξαιτίας του πράσινου χρώματος που έχουν. Τα οφιολιθικά πετρώματα που παρατηρούνται και στην διπλανή μικρασιατική ακτή θεωρούνται υπολείμματα του ανώτερου μανδύα της Γης, τα οποία ανήλθαν στην επιφάνεια στις θέσεις διάνοιξης των ωκεάνιων λιθοσφαι¬ρικών πλακών. Αυτά τα πετρώματα  περιέχουν στοιχεία και είναι μάρτυρες σημαντικών γεωλογικών γεγονότων που συνέβησαν πριν από 161-155εκατομμύρια χρόνια  (Οξφόρδιο-Ιουρασικό).Με λίγα λόγια πρόκειται για κομμάτια από χαμένους ωκεανούς που υπήρχαν τότε στην περιοχή μας και που αποσπάσθηκαν και τοποθετήθηκαν πάνω στις ηπείρους κατά την σύγκλιση των λιθοσφαιρικών πλακών.
Οι δολερίτες έχουν παγκοσμίως χρησιμοποιηθεί ως αντιολισθηρά αδρανή οδοστρωσίας, αδρανή σκυροδεμάτων υψηλής αντοχής, σκύρα σιδηρο¬τροχιών. Σε πολλές περιπτώσεις αντικαθιστούν πλέον τα ασβεστολιθικά πετρώματα που χρησιμοποιούνταν έως σήμερα. Οι κύριες χώρες εκμε¬τάλλευσης οφιολίθων είναι η Νορβηγία, η Αυστρία και οι Η.Π.Α., ενώ η εκμετάλλευσή τους στην Ελλάδα αυξάνεται τα τελευταία χρόνια.
Γεωδίφης
Φωτογραφίες-Ο δολερίτης της Κω και χάρτης με τις τοποθεσίες όπου μπορείτε να τα βρείτε

Τι είναι ένα ενεργό ρήγμα;

27/9/2010

 
Το ρήγμα αποτελεί σπάσιμο στο φλοιό της Γης. Οι περισσότεροι σεισμοί συμβαίνουν κατά μήκος ενός ρήγματος. Όμως δεν δίνουν όλα τα ρήγματα σεισμούς. Ένα ενεργό ρήγμα είναι εκείνο το οποίο έχει προκαλέσει τουλάχιστον ένα σεισμό κατά τη διάρκεια των προηγούμενων 10.000 χρόνων (Ολόκαινο). Η ιστορική και η παλαιοσεισμολογική έρευνα βοηθούν στο χρονικό καθορισμό του τελευταίου μεγάλου σεισμού σε ένα ρήγμα. Ρήγματα που έχουν μετακινηθεί μία ή περισσότερες φορές τα τελευταία 10.000 χρόνια , ωστόσο , θεωρούνται πιθανό να κινηθούν και πάλι . Αυτά ονομάζουμε ως ενεργά ρήγματα .
Τα θεμέλια του ελλαδικού χώρου τέμνονται από πολλά ρήγματα, αλλά τα περισσότερα είναι γεωλογικά παλιά και αποτελούν ελάχιστο κίνδυνο στη σεισμική δραστηριότητα. Τα χαρακτηριστικά ενός φυσικού τοπίου μπορούν να μας δείξουν πολλές φορές την παρουσία ενεργών ρηγμάτων. Όταν η γη κατά μήκος ενός ρήγματος σπάσει αυτή μπορεί να παράγει μια επιφάνεια, που είναι γνωστή ως κάτοπτρο του ρήγματος . Για παράδειγμα , κατά τη διάρκεια του σεισμού 1929 του Murchison της Νέας Ζηλανδίας ένας γκρεμός πάνω από 4,5 μέτρα ύψος δημιουργήθηκε κατά μήκος του ρήγματος.
Η επαναλαμβανόμενη ανοδική κίνηση της γης κατά μήκος ενός ρήγματος μπορεί να δημιουργήσει απότομες λοφοπλαγιές και , με την πάροδο του γεωλογικού χρόνου ,να χτίσει τα βουνά . Πολλά από τα βουνά της χώρας μας ανυψώθηκαν από κινήσεις χωριστών ενεργών ρηγμάτων - για παράδειγμα, ο Δίκαιος της Κω η οροσειρά των 840 μέτρων που τόσο θαυμάζουμε  χτίστηκε κατά μήκος του υποθαλάσσιου ρήγματος του δίαυλου Κω-Νισύρου .
Το υπόβαθρο κατά μήκος ενός ρήγματος  καταστρέφεται συχνά από τις μετακινήσεις κατά τη διάρκεια των επαναλαμβανόμενων σεισμών. Αυτό το σπασμένο μέρος του βράχου εύκολα διαβρώνεται από το νερό, και παράγει τις γνωστές σε όλους μας κοιλάδες . Η κίνηση του ρήγματος μπορεί να αλλάξει τα χαρακτηριστικά του τοπίου, και τα ρεύματα μπορούν να αναπτύξουν γωνίες όπου διασχίζονται από ρήγματα .
Για την εκτίμηση της πιθανότητας μελλοντικών σεισμών κατά μήκος ενός γνωστού ενεργού ρήγματος , οι επιστήμονες πρέπει να καθορίσουν το πόσο συχνά , κατά μέσο όρο , οι σεισμοί έχουν συμβεί εκεί στο παρελθόν , καθώς και την ημερομηνία της τελευταίας σεισμικής κίνησης. Διάφορες μέθοδοι χρησιμοποιούνται για τον καθορισμό των ημερομηνιών των προηγούμενων σεισμών και για να εκτιμηθεί το ποσό της κίνησης που συνέβη τότε .Οι  σεισμοί συχνά προκαλούν μικρές και μεγαλύτερες ολισθήσεις που θάβουν την βλάστηση και τα δέντρα στο έδαφος. Ορύγματα σε ρήγματα συχνά αποκαλύπτουν το θαμμένο φυτικό υλικό που μπορεί να χρονολογηθεί με τη χρήση τεχνικών του ραδιενεργού άνθρακα , ενώ οι δακτύλιοι των δέντρων μπορούν να αποκαλύψουν τον αριθμό των ετών δεδομένου ότι οι νέες συστάδες δένδρων άρχισαν να δημιουργούνται και πάλι στις πλαγιές λόφων μετά απο το σεισμικό γεγονός .
Το ποσό της μετατόπισης κατά τη διάρκεια των προηγούμενων σεισμών μπορεί να εκτιμηθεί από τα χαρακτηριστικά της επιφάνειας ή από διακοπές σε στρώματα ιζημάτων που εκτίθενται σε ορύγματα των ρηγμάτων . Από την έκταση της μετατόπισης κατά τη διάρκεια ενός σεισμού, οι επιστήμονες μπορούν να εκτιμήσουν το πιθανό μέγεθος του σεισμού .
Τα ρήγματα που θεωρούνται ότι παρουσιάζουν τα μεγαλύτερα προβλήματα σεισμικού κίνδυνου είναι εκείνα που μετακινούνται πιο συχνά . Η μέση συχνότητα της κίνησης μπορεί να κυμαίνεται από μερικές εκατοντάδες χρόνια για δεκάδες χιλιάδες χρόνια . Τα πιο ενεργά ρήγματα στον ελλαδικό χώρο συμβαίνουν σε χρονικά διαστήματα κάτω από 2.000 χρόνια. Ορισμένα ρήγματα μετατοπίστηκαν στους ιστορικούς χρόνους , αλλά είναι απίθανο να προκαλέσουν σεισμούς στο εγγύς μέλλον . Ωστόσο κάθε ρήγμα έχει την δικιά του ταυτότητα και έχει την δική του συχνότητα. Οι περισσότεροι  σεισμοί στην χώρα μας  εμφανίζονται υποθαλάσσια . Τα εν λόγω υποθαλάσσια ρήγματα παρουσιάζουν ιδιαίτερο κίνδυνο για τις παράκτιες πόλεις και κωμοπόλεις , γιατί αυτοί οι σεισμοί μπορούν να προκαλέσουν τσουνάμι , είτε άμεσα από το κίνηση της γης κατά μήκος του ρήγματος ή με την ενεργοποίηση υποθαλάσσιων κατολισθήσεων .

Γεωδίφης με πληροφορίες από το Γεωλογικό Ινστιτούτο της Νέας Ζηλανδίας

Φωτογραφίες
1. Κατά τη διάρκεια του σεισμού Murchison της 17ης Ιουνίου 1929, ένα τμήμα του ρήγματος έσπασε, παράγοντας ένα κάτοπτρο πάνω από 4.5 μέτρα υψηλό
2. Το ρήγμα Alpine Fault αποτελεί το δυτικό άκρο του Νότιων Άλπεων της Νέας Ζηλανδίας . Έχουν υπάρξει επανειλημμένοι σεισμοί κατά μήκος του ρήγματος κάθε μερικές εκατοντάδες χρόνια. Συνήθως οι σεισμοί έδιναν ανυψώσεις κατά λίγα μόνο μέτρα σε έναν χρόνο. Ωστόσο το σωρευτικό αποτέλεσμα ήταν να δημιουργηθεί αυτή η οροσειρά κατά τα τελευταία εκατομμύρια χρόνια .

Οι καταβόθρες ως φυσικά φαινόμενα

25/9/2010

 
Για πολλούς  η δημιουργία των καταβοθρών δεν σχετίζεται μόνο με φυσικά φαινόμενα αλλά έχουν και άλλα αίτια. Πώς οι καταβόθρες σχηματίζονται; Σας έχω ήδη αναφέρει. Ωστόσο, παρακολουθήστε το βίντεο και δείτε πως το μυστήριο ξεδιπλώνεται πίσω σε μια από τις μεγαλύτερες καταβόθρες στην Γουιάνα, Highlands.
Οι καταβόθρες μπορεί να διαφέρουν σε μέγεθος, ξεκινώντας από λιγότερο από ένα μέτρο και φτάνοντας αρκετές εκατοντάδες μέτρα, τόσο σε διάμετρο όσο και σε βάθος. Η δημιουργία τους, μπορεί να γίνει σταδιακά ή απότομα, και βρίσκονται σε όλο τον κόσμο.
Τα νησιά του Αιγαίου είναι γεμάτα με αυτά τα σπάνια γεωλογικά φαινόμενα. Ενώ στην Γαυατεμάλα τα αίτια σχηματισμού της μεγάλης τρύπας ήταν διαφορετικά στα νησιά οι  καταβόθρες είναι ανοίγματα στο έδαφος κυρίως δίπλα στη θάλασσα, όπου μπαίνει και χάνεται το θαλασσινό νερό. Τα νερά διασχίζουν υπόγεια περάσματα  και καταλήγουν μακρυά σε όρμους. Το σπάνιο αυτό φυσικό φαινόμενο εξαρτάται από την δύναμη της ροής των νερών. Από τις πιο διάσημες καταβόθρες του ελλαδικού χώρου θεωρούνται εκείνες της Κεφαλονιάς.

Γεωδίφης

Γεωτουρισμός και καυτά αμμόλουτρα

24/9/2010

 
Ο γεωτουρισμός είναι μια μορφή εναλλακτικού  τουρισμού .Είναι μια δραστηριότητα τοπικής κλίμακας που σχετίζεται με τους φυσικούς πόρους, την ύπαιθρο  και το ανθρώπινο δυναμικό. Θα μπορούσα  να πω  ότι είναι μια μορφή περιβαλλοντικού τουρισμού και  μπορεί ακόμα να συμβάλλει υπό ορισμένες προϋποθέσεις στην περαιτέρω οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη  της περιοχής μας. Ωστόσο ,για να αποτελέσει ο γεωτουρισμός ένα ελκυστικό τουριστικό προϊόν θα πρέπει να μην περιορισθεί μόνο σε θεματικές διαδρομές του τύπου μονοπάτια, αλλά να εμπλουτισθεί με καινοτόμα προϊόντα ως ένα ολοκληρωμένο πακέτο μέσα από ένα συντονισμό εργασιών, δραστηριοτήτων και διεπιστημονικών προσεγγίσεων. Ζούμε σε μια τουριστική περιοχή η οποία ακόμη δεν έχει αντιληφτεί την δυναμική αυτού του προϊόντος. Για αυτό τον λόγο σήμερα θα σας παρουσιάσω μια πανέξυπνη ιδέα που χρησιμοποιούν στην Ιαπωνία εδώ και πολλά χρόνια.
Οι θερμές πηγές της  Takegawara Onsen του Beppu  της Ιαπωνίας ιδρύθηκαν  το 1879 και είναι ξακουστές σε όλο τον κόσμο  για τα περίφημα αμμόλουτρα . Θα μπορούσε κανείς να πει ότι το πραγματικό αξιοθέατο  της περιοχής είναι το αμμόλουτρο .Πρόκειται για ένα χώρο με άμμο όπου ξαπλώνετε, και ένας συνοδός σας  θάβει προσεκτικά σε χοντρή άμμο για δέκα έως δεκαπέντε λεπτά . Οι θεραπευτικές ιδιότητες της καυτής άμμου, και ιδιαίτερα της μαύρης άμμου, χρησιμοποιούνται σε όλο τον κόσμο, αλλά πουθενά στο βαθμό που  γίνεται στο  ιαπωνικό παράκτιο θέρετρο του Beppu .Αυτό το λουτρό άμμου είναι πολύ ασυνήθιστο σε πολύ κόσμο. Οι συνοδοί σας θάβουν  στην άμμο άνετα, ενώ ένας ήχος της θάλασσας σας χαλαρώνει. Μετά από την άμμο, μπορείτε να πάρετε ένα λουτρό στις θερμές πηγές, να πλυθείτε από την άμμο και να αναζωογονηθείτε όπως… ένα μωρό! Μπορείτε να δείτε ένα βίντεο σχετικά. Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα
http://www.japan-in-motion.com/jim/item/mov_243/

Γεωδίφης

Τι σκότωσε τον βασιλιά Τουταγχαμώνα?

23/9/2010

 
O Τουταγχαμών (1341 π.Χ.-1323 π.Χ.) ήταν ένας Αιγύπτιος φαραώ της 18ης δυναστείας, κατά την περίοδο της αιγυπτιακής ιστορίας γνωστής ως Νέο Βασίλειο. Το 1922 όταν  ο  Howard Carter ανακάλυψε σχεδόν ανέπαφο τον τάφο του Τουταγχαμώνα το γεγονός  συντάραξε  όλο τον κόσμο. Αυτό πυροδότησε ένα ανανεωμένο ενδιαφέρον του κοινού για την αρχαία Αίγυπτο, και από τότε η μάσκα του Τουταγχαμώνα εξακολουθεί να είναι ένα πολύ δημοφιλές σύμβολο. Εκθέματα και αντικείμενα από τον τάφο του έχουν περιοδεύσει τον κόσμο. Τον Φεβρουάριο του 2010, τα αποτελέσματα των εξετάσεων DNA επιβεβαίωσαν ότι Τουταγχαμών ήταν γιος του Akhenaten .
Ο Τουταγχαμών εννέα ετών έγινε φαραώ και βασίλευσε για περίπου δέκα χρόνια. Από ιστορική άποψη, η σημασία της βασιλείας του Τουταγχαμώνα απορρέει από την εισαγωγή θρησκευτικών καινοτομιών οι οποίες ήταν αντίθετες από εκείνες που έφερε ο  προκάτοχος και πατέρας του, Akhenaten. Ο τάφος του στην Κοιλάδα των Βασιλέων ανακαλύφθηκε από τον Carter σχεδόν εντελώς άθικτος – και θεωρήθηκε ο πιο πλήρης αρχαίος αιγυπτιακός βασιλικός τάφος που είχε ποτέ βρεθεί. Όμως Τουταγχαμών αν και  ξεκίνησε την  βασιλεία του σε τόσο νεαρή ηλικία, ήταν ένας από τα λίγους βασιλιάδες που λατρευόταν ως θεός και τιμήθηκε με μια λατρεία ακόμη και μετά από  τον θάνατο του. Ναοί της λατρείας του χτίστηκαν μακριά τόσο στο Kawa όσο και στο Faras στη Νουβία.
Εδώ και αρκετά χρόνια οι επιστήμονες έψαχναν να βρουν αν πέθανε από κάποιο δηλητήριο ή από κάποια ασθένεια. Τον Φεβρουάριο του 2010, οι εξετάσεις του DNA επιβεβαίωσαν ότι ο βασιλιάς πέθανε από μαλάρια .Δείτε περισσότερα στο σχετικό βίντεο
Γεωδίφης με πληροφορίες από τον National Geographic

Προσπάθεια απεξάρτησης των Γάλλων από το εμφιαλωμένο νερό

22/9/2010

 
Picture
 Πριν από λίγο καιρό οι αρχές του Παρισιού έκαναν τα αποκαλυπτήρια τεχνητής πηγής, από την οποία αναβλύζει ανθρακούχο νερό. Ο απώτερος στόχος των Γάλλων ήταν η σταδιακή απεξάρτηση των Γάλλων από το εμφιαλωμένο νερό. Ήταν η πρώτη του είδους στη Γαλλία και  θα ξεδιψά τους περαστικούς με παγωμένο νερό, στο οποίο πρώτα θα διοχετεύεται διοξείδιο του άνθρακα.
Η ανταπόκριση των κατοίκων στο νοτιο-ανατολικό Παρίσι, ήταν ενθουσιώδης. Από το πρωί, ο κόσμος συνέρρεε στον Κήπο του Ρεϊγί για να δροσιστεί στη δημόσια πηγή, με κάποιους μάλιστα να συγκρίνουν το νερό με το διάσημο ανά τον κόσμο Perrier. Η Γαλλία είναι όγδοη στον κατάλογο των χωρών με τη μεγαλύτερη κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού, καθώς ο μέσος Γάλλος υπολογίζεται πως πίνει πάνω από 100 λίτρα το χρόνο. Η συνήθειά τους αυτή ωστόσο έχει, σύμφωνα με ειδικούς, σοβαρές συνέπειες για το περιβάλλον. Μόνο το 2009, η χώρα παρήγαγε 262 χιλιάδες τόνους πλαστικών απορριμάτων!
Η πηγή που θα είναι προσβάσιμη κατά τις ώρες λειτουργίας του Κήπου του Ρεϊγί, θεωρείται τρόπον τινά ένα πείραμα, που θα καταδείξει κατά πόσο οι Γάλλοι είναι διατεθειμένοι να αλλάξουν συνήθειες. Κατά την πρόεδρο της εταιρίας ύδρευσης της γαλλικής πρωτεύουσας, ο κόσμος «θα κατανάλωνε περισσότερο νερό βρύσης εάν ήταν ανθρακούχο». Ήδη πάντως υπάρχουν ενθαρρυντικές ενδείξεις: πέρυσι οι πωλήσεις μηχανημάτων ενανθράκωσης για οικιακή χρήση εκτοξεύθηκαν.
Ο δήμος του Παρισιού, εάν το πείραμα κριθεί επιτυχές ενδέχεται να εγκαταστήσει παρόμοιες πηγές σε άλλα σημεία της πρωτεύουσας. Κοστίζουν 75.000 ευρώ η καθεμία, είναι συνδεδεμένες με το δίκτυο υδροδότησης και παρέχουν νερό για όλα τα γούστα: ανθρακούχο ή μη, παγωμένο ή σε θερμοκρασία δωματίου. Οι Γάλλοι ακολουθούν έτσι το παράδειγμα των Ιταλών που, χάρη σε 215 τέτοιες πηγές, αγοράζουν 2.300 πλαστικά μπουκάλια λιγότερα την ημέρα.
Γεωδίφης με πληροφορίες από  INDEPENDENT 

Πως ο Μωϋσής χώρισε με το ραβδί του την Ερυθρά θάλασσα;

21/9/2010

 
Σύμφωνα με μια νέα μελέτη αμερικανών ερευνητών ο Μωυσής δεν θα μπορούσε να χωρίσει την Ερυθρά Θάλασσα, με το ραβδί του  με τον τρόπο που περιγράφεται στη Βίβλο και το Κοράνι. Ένας ισχυρός άνεμος από την Ανατολή θα μπορούσε να ωθήσει πίσω τα νερά από την Ερυθρά Θάλασσα. Προσομοιώσεις υπολογιστών μιας  επιστημονικής  ομάδας του Εθνικού Κέντρου Ατμοσφαιρικών Ερευνών του Πανεπιστημίου Κολοράντο, έδειξαν για το πώς οι άνεμοι επηρεάζουν το νερό , και πως ο άνεμος θα μπορούσε να ωθήσει το νερό πίσω σε ένα σημείο μιας κλίσης ποταμού για να συγχωνευτεί με μια παράκτια λιμνοθάλασσα ."  Οι προσομοιώσεις ταιριάζουν αρκετά με εκείνα που ανέφερε η περίφημη Έξοδος, " δήλωσε ο Carl Drews του NCAR , ο οποίος ηγήθηκε της μελέτης." Ο χωρισμός των υδάτων μπορεί να γίνει κατανοητός μέσα από δυναμική των ρευστών. Ο άνεμος μετακινεί το νερό κατά τρόπο που , σύμφωνα με νόμους της φυσικής, δημιουργεί ένα ασφαλές πέρασμα με το νερό σε δύο πλευρές και στη συνέχεια απότομα επιτρέπει στο νερό να κινηθεί από πίσω "
Θρησκευτικά κείμενα παρουσιάζουν μικρές διαφορές στην ιστορία, αλλά όλα περιγράφουν τον Μωυσή να οδηγεί τους Ισραηλίτες από την Αίγυπτο πριν από τον στρατό του Φαραώ , κοντά 3.000 χρόνια πριν . Η Ερυθρά Θάλασσα άφησε τον Μωυσή και τους οπαδούς του να περάσουν με ασφάλεια , στη συνέχεια όμως συνετρίβη πίσω πνίγοντας τους διώκτες. Ο Drews και οι συνεργάτες του μελετούν πως στον  Ειρηνικό Ωκεανό  οι τυφώνες μπορούν να οδηγήσουν κατά την διάρκεια ακραίων καιρικών φαινομένων τους ισχυρούς ανέμους σε βαθιά νερά.
Η ομάδα του εντόπισαν μια περιοχή νότια της Μεσογείου από την οποία  πιθανόν  να έγινε η θρυλική διέλευση , καθώς η σύσταση του εδάφους που θα υπήρχε τότε ίσως να οδήγησε την θάλασσα να χωριστεί. Το μοντέλο απαιτεί σχηματισμό σχήματος U του ποταμού Νείλου και μια ρηχή λιμνοθάλασσα κατά μήκος της ακτογραμμής . Αυτό δείχνει ότι ένας άνεμος 63 μιλίων ανά ώρα , φυσώντας σταθερά για 12 ώρες , θα μπορούσε να έχει μεταφέρει τα νερά σε 6 μέτρα βάθος ."Αυτή η γέφυρα εδάφους ήταν 3-4 χιλιόμετρα σε μήκος και 5 χλμ. σε πλάτος , και παρέμεινε σύμφωνα με τους ερευνητές ανοιχτή για 4 ώρες, " έγραψαν στο περιοδικό Science PLoS ONE .
"Οι άνθρωποι ήταν πάντα γοητευμένοι από την ιστορία του Μωυσή και της Εξόδου, και πολλοί αναρωτιούνται αν προέρχεται από ιστορικά γεγονότα, " Drews είπε. "Αυτό που η μελέτη δείχνει είναι  ότι η περιγραφή του χωρισμού των υδάτων και η διάβαση των οπαδών του Μωυσή μπορεί  πράγματι να έχει συμβεί με βάση τους φυσικούς νόμους. "
Γεωδίφης με πληροφορίες από το Science PLoS ONE
Φωτογραφίες από την μελέτη

Πώς μπορείς να αποκαταστήσεις ένα ρυπασμένο τοπίο και να δημιουργήσεις ένα πλούσιο οικοσύστημα, με απλό και φυσικό τρόπο;

20/9/2010

 
Το 1836, ο Κάρολος Δαρβίνος έφτασε στο νησί Ascensionisland ή της Αναλήψεως του Νότιου Ατλαντικού ωκεανού προς το τέλος της πεντάχρονης αποστολής του για να εξερευνήσει τον άγνωστο και παράξενο κόσμου του. Πρόκειται για ένα μικρό νησί το οποίο γειτονεύει με το νησί της Αγίας Ελένης- το νησί όπου εξορίστηκε ο Ναπολέων. Βρίσκεται ακριβώς πάνω στη μεσοατλαντική ράχη, μία σειρά από υποθαλάσσια ηφαίστεια. Γι΄ αυτό και το δικό της ηφαίστειο είναι ενεργό. Πριν από ένα εκατομμύριο χρόνια, εκρήξεις και λάβα σχημάτισαν το νησί. Όταν έφτασε ο  Δαρβίνος -πριν από 200 χρόνια, το νησί ήταν ένα γυμνό ηφαιστειακό νησί.  Αντικρίζοντας το κατέστρωσε ένα μοναδικό σχέδιο: να δημιουργήσει μία πράσινη όαση πάνω στο μαύρο ηφαιστειακό έδαφος. Το έργο άρχισε τελικά το 1850. Σε συνεργασία με επιστήμονες στο Λονδίνο, το ναυτικό μετέφερε χιλιάδες δέντρα που φυτεύθηκαν στο νησί για να αιχμαλωτίζουν τη βροχή, να παράγουν περισσότερη υγρασία και να δημιουργήσουν λασπώδη και εύφορα εδάφη. Κάθε χρόνο, τα πλοία μετέφεραν φυτά από όλο τον κόσμο. Είκοσι χρόνια αργότερα, τα βουνά είχαν γεμίσει δάση. Σήμερα οι κορυφογραμμές της καλύπτονται από πλούσια τροπικά δάση. Ο Δαρβίνος δημιούργησε μέσα σε μόλις λίγα χρόνια, ένα πλούσιο τεχνητό οικοσύστημα.
Το ίδιο έκαναν και οι Αμερικανοί επιστήμονες το 1982 στο ηφαίστειο στης Αγίας Ελένης. Μετά από μια τρομαχτική έκρηξη η χλωρίδα και η πανίδα του όρους της Αγίας Ελένης καταστράφηκε ολοσχερώς. Τότε οι επιστήμονες προέτρεψαν την αμερικανική κυβέρνηση να κλείσει τον καμένο χώρο. Έτσι και έγινε, ο χώρος «σφραγίστηκε» και οι τοπικές αρχές απαγόρευσαν κάθε είδους ανθρώπινη δραστηριότητα στην περιοχή. Μετά από λίγο καιρό ο καμένος τόπος άρχισε να δημιουργείται από το μηδέν. Νέοι οργανισμοί και φυτά άρχισαν να γεννιούνται και να αναπτύσσονται.
Το τι συνέβη στο νησί Ascensionόσο και στο όρος της Αγίας Ελένης είναι δύο παραδείγματα που έχουν να κάνουν με την δυναμική ισορροπία της Γης. Στην πρώτη περίπτωση η φύση αντέδρασε με την βοήθεια του ανθρώπου ενώ στην δεύτερη αντέδρασε από μόνη της. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι οι επανορθωτικές δυνάμεις της γήινης φύσης μπορούν να  επανασυνθέτουν οτιδήποτε έχει καταστραφεί εφόσον δεν παρεμβαίνεις στην ισορροπία των δυνάμεων που καταστρέφουν με εκείνες που δημιουργούν. Η φύση από μόνη της έχει την δυνατότητα να αποκαθιστά μια καταστροφή χωρίς «πολυδάπανες» παρεμβάσεις μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά γνωρίσματα της Γης, που την κάνει να διαφέρει από τους άλλους γνωστούς πλανήτες είναι η δυνατότητα της να δημιουργεί από το μηδέν ένα πλήρες φυσικό οικοσύστημα.
Οι τοπικές κοινωνίες αλλά και τα αρμόδια υπουργεία που ασχολούνται με το περιβάλλον θα μπορούσαν κατά τον σχεδιασμό και την διαχείριση έργων που σχετίζονται με την προστασία του περιβάλλοντος  να  χειριστούν τα προβλήματα του εδάφους και να ενσωματώσουν  στα σχέδια τους λύσεις με τις μεθόδους που μας υπαγορεύει ο μοναδικός πλανήτης μας, ακολουθώντας είτε τον δρόμο που μας έδειξε ο Δαρβίνος είτε του πειράματος του όρους της Αγίας Ελένης.

Γεωδίφης

Η καλδέρα της Αλικαρνασσού

18/9/2010

 
Σήμερα τα ενεργά ηφαίστεια της Ελλάδας είναι διατεταγμένα σε ένα τόξο που ονομάζουμε ελληνικό ηφαιστειακό τόξο και το οποίο επεκτείνεται από Δ προς Α του Αιγαίου. Το τόξο αποτελείται από τα ηφαίστεια που βρίσκονται στα Μέθανα, Μήλο, Σαντορίνη, Γυαλί, Νίσυρο και υποθαλάσσιο χώρο Κω. Η ηλικία των είναι  3-2 εκατομμυρίων χρόνων. Από αυτά μόνο εκείνα της Σαντορίνης, Νισύρου  και των  Μεθάνων  είναι ενεργά ηφαίστεια. Όλα αυτά δημιουργήθηκαν από την βύθιση της  πλάκας της Αφρικής, νότια της Κρήτης, κάτω από την περιοχή του Αιγαίου. Η διαδικασία αυτή συμβαίνει τα τελευταία 15 εκατομμύρια χρόνια, σε βάθη που κυμαίνονται μεταξύ 120 και 140 χιλιομέτρων. Στα βάθη αυτά, η παρουσία της βυθισμένης λιθόσφαιρας μέσα στο μανδύα της γης δημιουργεί ιδανικές συνθήκες, που επιτρέπουν το λιώσιμο πετρώματος και τη γένεση του μάγματος. Όλη αυτή η γεωλογική διεργασία είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθεί το ηφαιστειακό τόξο του νοτίου Αιγαίου με την παρουσία ηφαιστείων που βρίσκονται κατανεμημένα κατά μήκος μιας ζώνης μήκους 450 χιλιομέτρων.
Όμως αυτά  δεν είναι τα μοναδικά ηφαίστεια στη χώρα μας. Η Ελλάδα όπως και η μικρασιατική περιοχή είναι γεμάτη από σβησμένα ηφαίστεια, που έδρασαν πριν από εκατομμύρια χρόνια. Σχεδόν όλο το βορειοανατολικό Αιγαίο αποτελεί ένα προϊστορικό μουσείο απο χαμένα ηφαίστεια. Όσο ανεβαίνουμε προς βορρά στη χώρα μας τόσο αρχαιότερα είναι τα ηφαίστεια που συναντάμε. Στη διάρκεια του γεωλογικού χρόνου, βλέπετε τίποτα δε μένει σταθερό και αμετάβλητο. Έτσι έγινε και με την ηφαιστειότητα αφού και αυτή μετανάστευσε όλο και νοτιότερα.
Πριν  από 11-5 εκατομμύρια χρόνια (Ανώτερο Μειόκαινο), η ηφαιστειακή δραστηριότητα εμφανιζόταν βορειότερα, στο χώρο του κεντρικού Αιγαίου, την νότια Εύβοια, τη Σάμο, την Πάτμο , το ανατολικό τμήμα της Κω και την Αλικαρνασσό. Τότε η εκτεταμένη ηφαιστειακή δράση προκάλεσε την απόθεση πολλών σχηματισμών και τη δημιουργία ηφαιστειακών πετρωμάτων. Ωστόσο ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα που έγιναν εκείνη την περίοδο  ήταν οι εκρήξεις  του ηφαιστειακού κέντρου της Αλικαρνασσού.
Η πιο μεγάλη έκρηξη στη Αλικαρνασσό συνέβη πριν από περίπου 11 εκατομμύρια χρόνια  και δημιούργησε τη μεγάλη καλδέρα στην περιοχή. Τα ηφαιστειακά πετρώματα της χερσονήσου Bodrum όπως ονομάζεται σήμερα, στη ΝΔ Τουρκία και ΝΕ του Ελληνικού Τόξου, καταλαμβάνουν έκταση 138 km2. Στην δυτική πλευρά της χερσονήσου παρουσιάζονται πετρώματα από μονζονίτη τα οποία προέρχονται από εκείνη την τρομερή έκρηξη. Επιπλέον η περιοχή  εκπροσωπείται από ανδεσιτικές ροές λάβας, θόλους λάβας και πυροκλαστικά υλικά. Η ακολουθία από ιγκνιμβρίτη της περιοχής σχετίζεται με την κατάρρευση του πολύπλοκου συστήματος της καλδέρας. Η δομή της καλδέρας της Αλικαρνασσού ερευνήθηκε χρησιμοποιώντας SPOT εικόνες, ψηφιακά μοντέλα εδάφους (DEM) και αεροφωτογραφίες, σε συνδυασμό με τα δεδομένα πεδίου. Η καλντέρα είναι επιμήκης και ημι-ελλειπτική  ΒΑ-ΝΔ, με διαστάσεις 18,7 Χ 7,7 χιλιόμετρα. Η τοπογραφική περιοχή της καλδέρας καλύπτει περίπου 98 km2 ενώ η κατάρρευση της ζώνης υπολογίζεται στα 58 km2. Η καλντέρα θεωρείται ως  μικρό-μεσαία σε σύγκριση με άλλες. Ωστόσο ήταν ένα τρομερό γεγονός που συνέβαλλε και αυτό με την σειρά του στην δημιουργία του φυσικού τοπίου που σήμερα εμείς τόσο θαυμάζουμε.

 Γεωδίφης με πληροφορίες από την μελέτη των I. Ulusoya,*, E. Cubukcua, E. Aydara,*, P. Labazuyb, A. Gourgaudb, P.M. Vincentb

Όταν τα εδάφη συμπεριφέρονται σαν υγρά

16/9/2010

 
Τα τελευταία 100 χρόνια το σοβαρότερο σεισμικό συμβάν που έγινε στην Ελλάδα ήταν ο σεισμός μεγέθους 7.2R που έγινε στις 12 Αυγούστου 1953 στη Κεφαλονιά. Το γεγονός αυτό προκάλεσε τεράστιες υλικές καταστροφές κυρίως στη Κεφαλονιά, Ζάκυνθο και Ιθάκη με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 476 άνθρωποι και να τραυματιστούν άλλοι 2412. Σε σύνολο 33.000 σπιτιών που υπήρχαν τότε στα νησιά αυτά, υπήρξαν 27.659 καταρρεύσεις, σοβαρές υλικές ζημιές σε 2.780 σπίτια και ελαφρές σε 2.394 σπίτια.
Κάθε σεισμός έχει τη δική του ταυτότητα ,ωστόσο έχει παρατηρηθεί ότι ο σεισμός εκτός από τις άμεσες επιπτώσεις έχει ως επακόλουθο την ενεργοποίηση και άλλων γεωλογικών φαινομένων όπως η ρευστοποίηση εδαφών, οι καταπτώσεις βράχων, οι κατολισθήσεις και τα τσουνάμι με εξίσου σοβαρές επιπτώσεις. Η ένταση των σεισμών προκαλεί πανικό, τις ζημιές όμως τις προκαλούν άλλοι παράγοντες, τα συνοδά γεωφυσικά φαινόμενα όπως ονομάζονται και τα οποία διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή και καθορίζουν και το μέγεθος των καταστροφών. Καθορίζουν όμως, παράλληλα, και τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να γίνει η διαχείριση ενός σεισμού. Έτσι, η Λευκάδα απειλείται από κατολισθήσεις, η Καλαμάτα από τεκτονικά βυθίσματα, το Ηράκλειο και η Ρόδος  από τσουνάμι, η Λάρισα και η Καρδίτσα από ρευστοποιήσεις εδαφών.
Εδάφη μιας περιοχής που χαρακτηρίζονται από συνδυασμό λάσπης, άμμου και ρηχού υδροφόρου ορίζοντα θέλουν ιδιαίτερη προσοχή, καθώς θα μπορούσαν να παρουσιάσουν φαινόμενα ρευστοποίησης στην περίπτωση ενός ισχυρού σεισμικού επεισοδίου. Η ιδιαιτερότητα αυτών των εδαφών πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη στο σχεδιασμό και την κατασκευή κτιρίων. Ειδικές μελέτες όπως οι μικροζωνικές  ερευνούν τις τοπικές συνθήκες των εδαφών, των ρηγμάτων και σενάρια προσομοίωσης ισχυρών δονήσεων του ιστορικού παρελθόντος και μπορούν να υπολογίσουν και ποσοτικά την σεισμική επικινδυνότητα της περιοχής.
Τέτοια εδάφη είναι οι χαλαρές και λεπτές άμμοι και οι ιλυώδεις άμμοι .Στα συνεκτικά εδάφη είναι δυνατόν να αναπτυχθεί υπερπίεση νερού με αποτέλεσμα την απώλεια της αντοχής του εδάφους .Τα αποτελέσματα της ρευστοποίησης είναι ιδιαίτερα καταστροφικά όπως: η μείωση της φέρουσας ικανότητας και αστοχία στη θεμελίωση έργων ( Silos Ιαπωνία 1964 ), ή καταστροφή χωμάτινων φραγμάτων ( Αλάσκα 1964 ). Σε πολλές περιπτώσεις η ρευστοποιημένη άμμος εμφανίζεται στην επιφάνεια υπό μορφή μικρών κρατήρων και το φαινόμενο είναι άμεσα εμφανές (Κεφαλονιά, Ζάκυνθος 1983 και Μυγδονία 1978 ) .Το φαινόμενο αν λάβει σημαντική έκταση είναι δυνατό να επιφέρει σημαντικές βλάβες σε κτίρια,επιχώματα, πρανή, αντιστηρίξεις, οδοστρώματα, δεξαμενές, δίκτυα ύδρευσης .
Η Λάμπη, το Τιγκάκι αλλά και κάποιο τμήμα της Καρδάμαινας κινδυνεύουν, μετά από ένα ενδεχόμενο σεισμό, να αντιμετωπίσουν καταστροφές λόγω της ρευστότητας των εδαφών. Ο σεισμικός κίνδυνος εξαρτάται από τη σεισμική επικινδυνότητα της περιοχής και από τη τρωτότητα των τεχνικών κατασκευών που βρίσκονται στη περιοχή. Για τον λόγο αυτό κάποια στιγμή πρέπει να συνταχθούν χάρτες ζωνών επικινδυνότητας για το νησί της Κω.

Γεωδίφης

Περιήγηση στην Χώρα της Αμοργού

14/9/2010

 
H Χώρα γοητεύει τον επισκέπτη με τις παλαιές εκκλησίες, τα λευκά παραδοσιακά σπίτια με τις μικρές πλατείες,  τα σκαλιά, τις  γλάστρες  με λουλούδια και συνδυάζει το κλασσικό κυκλαδίτικο στοιχείο με μια πλούσια ιστορική παράδοση.  Θεωρείται  από τις γραφικότερες πρωτεύουσες των Κυκλάδων. Είναι χτισμένη στο μέσον περίπου του νησιού, γύρω από τον επιβλητικό βράχο με το ενετικό κάστρο(13ου αιώνα).
 Πάνω στον πτυχωμένο φλύσχη ηλικίας 90 εκ.χρόνων( ο σχηματισμός από τον οποίο αποτελείται η περιοχή)η περιήγηση στα στενά  λιθόστρωτα δρομάκια με τα πανέμορφα αρχοντικά ή στο λόφο με τους ανεμόμυλους που αγναντεύουν το Αιγαίο, συναρπάζει. Όλοι οι δρόμοι οδηγούν στην περίφημη πλακόστρωτη πλατεία από σχιστόλιθο «Λόζα» κάτω από το Κάστρο, που δεσπόζει πάνω στο βράχο στη μέση του οικισμού.
Η Χώρα, με 330 κατοίκους, βρίσκεται στο κέντρο του νησιού στη ΝΑ πλευρά του όρους Προφήτης Ηλίας ανάμεσα σε μικρούς λόφους, αθέατη από τη θάλασσα για το φόβο των πειρατών, που τα αρχαία χρόνια ήταν η μάστιγα για τα νησιά. Η όμορφη Κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική, αλλά και η μοναδική θέα του οικισμού κάνουν τη Χώρα έναν τόπο που θέλεις οπωσδήποτε να ξαναδείς.

Φωτογραφίες  από την πανέμορφη Χώρα της Αμοργού

Γεωδίφης

Ποιοι έγραψαν τα κωδικοποιημένα χειρόγραφα της Βίβλου;

13/9/2010

 
Σύμφωνα με το «Νational Geographic», τα κείμενα στους παπύρους είναι αποτέλεσμα συνεργασίας πολλών συγγραφέων από διαφορετικές κοινωνικές και θρησκευτικές ομάδες και δεν αποκλείουν να αποτελούν τον περίφημο θησαυρό του Ναού του Σολομώντα.
Εδώ και αρκετά χρόνια, οι αρχαιολόγοι έψαχναν να βρουν ποιοι έγραψαν τα χειρόγραφα της Νεκράς Θάλασσας. Πρόκειται για μια σειρά από έγγραφα που περιέχουν μερικά από τα παλαιότερα κείμενα της Βίβλου. Τελευταία , η ανακάλυψη μιας αρχαίας σήραγγας  στην Παλαιστίνη και η αποκωδικοποίηση μιας φράσης σε ένα αρχαίο κύπελλο, φέρνουν τους ερευνητές κοντά στη λύση ενός από τα μεγαλύτερα μυστήρια της Βίβλου. Τα περίπου 900 χειρόγραφα σε περγαμηνές και παπύρους είναι γραμμένα σε εβραϊκή, αραμαϊκή και ελληνική γλώσσα και ανακαλύφθηκαν σε παραθαλάσσια σπήλαια της ερήμου της Ιουδαίας πριν από 60 χρόνια. Μέχρι σήμερα οι αρχαιολόγοι πίστευαν ότι συγγραφείς τους ήταν μέλη της εβραϊκής θρησκευτικής κοινότητας των Εσσαίων. Βάσει των νέων ερευνών όμως, οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι τα έγραψαν μέλη πολλών διαφορετικών ομάδων που διέφυγαν από την Ιερουσαλήμ το 70 μ.Χ., κατά την καταστροφή του Ναού από τους Ρωμαίους.
Η φράση «Κύριε, γύρισα» σε ένα αρχαίο κύπελλο, βοήθησε τους επιστήμονες να παρατηρήσουν ότι η κωδικοποιημένη αυτή γλώσσα εμφανίζεται σε μερικά χειρόγραφα της Βίβλου. Η γραφή ήταν κατά τέτοιο τρόπο ώστε να την καταλαβαίνουν μόνο οι μυημένοι. Οι Εσσαίοι πιθανόν να ήταν ιερείς του Ναού του Σολομώντα που ήλθαν σε ρήξη  με τους βασιλιάδες και αυτοεξορίστηκαν στην έρημο, όπου και έγραψαν ορισμένα από αυτά  τα κείμενα που ίσως να φυλάσσονταν στον Ναό του Σολομώντα. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι τα αυτά τα χειρόγραφα είναι ότι έχει απομείνει από τον θησαυρό του Ναού του Σολομώντα.

Γεωδίφης με πληροφορίες από το Νational Geographic

Η οσμή των Ιμίων

11/9/2010

 
Η λάσπη στο βυθό της θάλασσας κρύβει πολύτιμες πληροφορίες για την εξέλιξη μιας περιοχής. Πολλές φορές αυτές μπορούν να σχετίζονται με υποθαλάσσια ηφαιστειακή δράση, που έγινε κατά το παρελθόν ή ακόμη με συγκρούσεις αστεροειδών στη Γη ή με κάθε άλλου είδους πληροφορία. Πριν από 15-5 εκατομμύρια χρόνια, η υποβύθιση της Αφρικανικής λιθοσφαιρικής πλάκας κάτω από τη μικροπλάκα του Αιγαίου σε ένα ή περισσότερα επίπεδα είχε ως αποτέλεσμα, εκτός των άλλων, και τη δημιουργία πολλών ηφαιστείων στον τωρινό χώρο μεταξύ της Χίου, της Σάμου, της Καλύμνου, της Κω αλλά και της μικρασιατικής ακτής. Τα ηφαίστεια μπορεί να μην υπάρχουν σήμερα αλλά τότε είχαν έντονη δράση. Οι ηφαιστειακές εκρήξεις της περιόδου εκείνης μας έδωσαν πετρώματα που βρίσκονται τόσο στο χερσαίο όσο και στον υποθαλάσσιο χώρο της περιοχής μας.
Ο χώρος από τη Σάμο ως την Κω το περίφημο «πλατώ Κω-Σάμου» αποτελείται από ηφαιστειακά υλικά. Το ανατολικό μέρος της Κω συμμετείχε σε αυτή την ηφαιστειακή δραστηριότητα και απομεινάρια αυτής της δράσης παρουσιάζονται νοτιοδυτικά της οροσειράς του Δίκαιου με ένα χαρακτηριστικό πέτρωμα που ονομάζεται «μονζονίτης», που επίσης υπάρχει στη μικρασιατική ακτή. Ο μονζονίτης συχνά συγχέεται με το γρανίτη επειδή και οι δύο είναι ελαφρά χρωματισμένοι, αλλά έχει χαλαζία μικρότερο από 20%. Απο μονζονίτη της Σχιζόπετρας και του Περιστερώνα, του νότιου μέρους του Δίκαιου, οι αρχαίοι πρόγονοί μας αλλά και οι Ρωμαίοι έφτιαξαν τους μεγαλοπρεπείς και πανέμορφους κίονες των ναών, που σήμερα συναντάμε στο νησί μας. Το συγκεκριμένο ηφαιστειακό πέτρωμα δημιουργήθηκε, όταν στο Αιγαίο υπήρχε η ενιαία ξηρά της Αιγηίδας. 
 Όμως, η κληρονομιά από τις εκρήξεις εκείνης της περιόδου δεν ήταν μόνο ο μονζονίτης, αλλά και μια σειρά από μεταλλεύματα, που σήμερα συναντάμε τόσο στο νησί μας όσο και στις γύρω περιοχές. Στον υποθαλάσσιο χώρο μεταξύ της Κω και των Ιμίων υπάρχουν ποικίλα σπάνια ορυκτά. Μεταξύ αυτών πιθανόν να υπάρχει και ένα ορυκτό που ονομάζεται «όσμιο» και ανήκει στην ομάδα του λευκόχρυσου. Είναι από τα σκληρότερα μεταλλεύματα που υπάρχουν στη φύση, αυτό με τη μεγαλύτερη πυκνότητα από όλα τα γνωστά στοιχεία και το πλέον δύστηκτο μέταλλο της ομάδας του. Επίσης είναι πολύ σπάνιο αφού παρουσιάζεται σε πολύ λίγα μέρη του πλανήτη μας.
Το όσμιο, ως στοιχείο ανακαλύφθηκε από τους Βρετανούς χημικούς Σμίθσον Τένναντ και Ουΐλιαμ Γουόλαστον το 1803, όταν αναζητούσαν μεθόδους εμπλουτισμού του λευκόχρυσου. Ανακάλυψαν, έτσι, τα στοιχεία όσμιο, ιρίδιο, ρόδιο και παλλάδιο. Το όσμιο επειδή, όταν εκτίθεται στον ατμοσφαιρικό αέρα, επικαλύπτεται από ένα λεπτό στρώμα τετροξειδίου, το οποίο δίνει μια χαρακτηριστική, διαπεραστική, έντονη οσμή και γι’ αυτό το λόγο ο Τένναντ του έδωσε τη συγκεκριμένη ονομασία η οποία προέρχεται από την ελληνική λέξη οσμή.
Πρόκειται για ένα μέταλλο αργυρόλευκο με ελαφρώς γαλάζια απόχρωση και εξαιρετικά σκληρό αλλά και εύθρυπτο, ακόμη και σε υψηλές θερμοκρασίες. Θεωρείται πολύ ανθεκτικό στη διάβρωση και πολύ δύσκολα κατασκευάζεται στο εργαστήριο, διότι, όταν εκτεθεί στον αέρα σε θερμοκρασία δωματίου, σχηματίζει το τετροξείδιο του οσμίου, το οποίο είναι ιδιαίτερα τοξικό και δηλητηριώδες, προσβάλλει έντονα το αναπνευστικό σύστημα, τα μάτια, και μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να προκαλέσει τύφλωση, καθώς επίσης προκαλεί ζημιά και στο δέρμα. Λόγω της μεγάλης αδράνειάς του, απαντά συνήθως ελεύθερο στη φύση και όχι με μορφή ενώσεων.
Το όσμιο ως μέταλλο προέρχεται είτε από εξωγήινα αντικείμενα, όπως αστεροειδείς ή κομήτες είτε από βαθιές διαδικασίες στο εσωτερικό της Γης κυρίως του γήινου μανδύα. Τα άτομα οσμίου υπάρχουν σε δύο ισότοπα, ένα εκ των οποίων είναι ελαφρώς βαρύτερο από το άλλο. Το όσμιο των εξωγήινων αντικειμένων όπως των αστεροειδών είναι πολύ πλουσιότερο στην ελαφρύτερη μορφή απ’ ότι το γήινο όσμιο. Όμως οι επιστήμονες έχουν τη δυνατότητα να προσδιορίζουν πόσο από το εξωγήινο υλικό είναι παρόν σε κάθε απόθεμα του μετάλλου που εντοπίζουν. Στη βόρεια και νότια Αμερική, το όσμιο απαντάται σε αμμώδεις όχθες ποταμών, ενώ στη Ρωσία και το Βόρνεο σε ορισμένες άμμους. Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, άνθησε το εμπόριο του οσμίου και του κόκκινου υδράργυρου, μιας άλλης ουσίας με εκρηκτικές ιδιότητες. Η αξία του οσμίου στις ΗΠΑ ανέρχεται στα 150-200.000 δολάρια ανά γραμμάριο. Η αξία του οσμίου είναι υψηλή γιατί είναι δυσεύρετο στη φύση, ενώ είναι γνωστό ότι η μεταλλουργία του ορυκτού υπήρχε εδώ και χρόνια στην πρώην Σοβιετική Ένωση.
Το όσμιο, όπως το ιρίδιο και ο κόκκινος υδράργυρος είναι μέταλλα που χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία των πυρηνικών για τις χημικές ιδιότητές τους και έχουν σχέση με τις διαστημικές εφαρμογές. Κυρίως, όμως, χρησιμοποιείται για την παραγωγή πολύ σκληρών κραμάτων με άλλα μέταλλα της ομάδος του λευκόχρυσου. Αυτό το τόσο σπάνιο μέταλλο, που μπορεί κανείς να το βρει σε πολύ μικρές ποσότητες σε λίγα μέρη της Γης, είναι γνωστό εδώ και πολλά χρόνια ότι πιθανόν να υπάρχει σε μεγάλες ποσότητες στα Ίμια. Πρόκειται κατά πάσα πιθανότητα για γήινο όσμιο που προέρχεται από τις γεωλογικές διαδικασίες που συνέβησαν στην περιοχή μας. Παρουσιάζεται με τη μορφή καρβονυλίων, επειδή αντιδρά με άνθρακα και οξυγόνο και όχι με άζωτο.
  
Γεωδίφης-πηγή:Γεωστοχασμοί

Φωτογραφίες-Αναπαράσταση της περιοχής των Ιμίων, το χρονικό διάστημα μεταξύ 11-8 εκατομμύρια χρόνια πριν, τότε που η Αιγηίδα ξηρά επικρατούσε της θάλασσας στην ευρύτερη περιοχή μας. Δεξιά, μικροποσότητα οσμίου.

Το «εν πλω» κυκλοφόρησε!

10/9/2010

 
Picture
 Το εν πλω αποτελεί το νέο ελπιδοφόρο εγχείρημα του Αρχιπελάγους στο πεδίο της ενημέρωσης. Στόχος της εφημερίδας είναι να κοινωνήσουμε τις δράσεις μας, να προβάλουμε θέματα που αφορούν όλους, να διεγείρουμε σκέψεις και να αφυπνίσουμε συνειδήσεις. Όλα σχεδόν τα άρθρα που παρατίθενται στο εν πλω αφορούν καίρια περιβαλλοντικά προβλήματα με τα οποία ασχολείται καθημερινά η ερευνητική ομάδα του Αρχιπελάγους και τα οποία παραμένουν, μέχρι σήμερα, άλυτα.
Σε αυτή την πορεία θα γίνουμε ενοχλητικοί απέναντι σε όσους υπηρετούν το κατεστημένο που οδηγεί καθημερινά το περιβάλλον και την ποιότητα της ζωής μας σε διαρκή υποβάθμιση. Θέτουμε επί τάπητος όλα αυτά τα ζητήματα και σας καλούμε να στηρίξετε τόσο τη διάδοση τους, όσο και τη λύση τους.
Διαβάστε το πρώτο τεύχος σε ηλεκτρονική μορφή ΕΔΩ ή επικοινωνήστε μαζί μας για να λάβετε την έντυπη έκδοση – φυσικά δωρεάν.

Επιμορφωτικό πρόγραμμα για σεισμούς και τσουνάμι

10/9/2010

 
Αυτό είναι ένα μικρό ντοκιμαντέρ και αφορά το επιμορφωτικό  πρόγραμμα για τις φυσικές καταστροφές  -σεισμούς&τσουνάμι και παρουσιάσθηκε από τις  κρατικές υπηρεσίες του Μαυρίκιου, στις αρχές Ιανουαρίου του 2008. Το επιμορφωτικό πρόγραμμα είναι μέρος του συστήματος προειδοποίησης τσουνάμι του  Ινδικού Ωκεανού (IOTWS) που αναπτύχθηκε για να βοηθήσει τις περιοχές που κινδυνεύουν από τσουνάμι στην περιοχή Ινδικού Ωκεανού.
Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η πολιτική προστασία μιας περιοχής αποβλέπει στην προστασία της ζωής, υγείας και περιουσίας των πολιτών από φυσικές, τεχνολογικές  και άλλες καταστροφές που προκαλούν καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης. Στο πλαίσιο του ίδιου σκοπού περιλαμβάνεται η μέριμνα για τα αγαθά, τις πλουτοπαραγωγικές πηγές και τις υποδομές της περιοχής, με στόχο την ελαχιστοποίηση των συνεπειών των καταστροφών. Για την επίτευξη του σκοπού αυτού μια υπηρεσία πολιτικής προστασίας θα έπρεπε:
1.Να εκπονεί σχέδια και προγράμματα πρόληψης ανά κατηγορία κινδύνου όπως χάρτες επικινδυνότητας κάθε περιοχής.
2.Να λαμβάνει μέτρα ετοιμότητας, αναλαμβάνοντας δράσεις πρόληψης, ετοιμότητας, αντιμετώπισης και αποκατάστασης. 
3.Να αξιοποιεί το ανθρώπινο δυναμικό και να χρησιμοποιεί τα δημόσια και ιδιωτικά μέσα σε τοπικό επίπεδο.
4.Να υποβάλλει εισηγήσεις προς τις αρμόδιες υπηρεσίες, για την αναμόρφωση της νομοθεσίας.
5.Να  παρέχει σε κάθε πολίτη που ενδιαφέρεται έντυπα με οδηγίες προστασίας από καταστροφές.
6.Να είναι σε θέση να ενημερώνει για τους τρόπους προστασίας από πιθανές καταστροφές.
Ελπίζω κάποια στιγμή οι αρμόδιοι και στην περιοχή μας να ευαισθητοποιηθούν και να ξεκινήσουν ανάλογα προγράμματα επιμόρφωσης. Ποτέ δεν είναι αργά. 

Πηγή-USGS

Τι ήταν οι μυθικές φλόγες της Χίμαιρας;

8/9/2010

 
 Στην Ελληνική μυθολογία η Χίμαιρα ήταν ένα φοβερό τέρας που εξέπνεε φωτιά, είχε σώμα κατσίκας, κεφάλι λιονταριού, και η ουρά του κατέληγε σε φίδι. Σύμφωνα με άλλες περιγραφές, είχε περισσότερα από ένα κεφάλια, συνηθέστερα τρικέφαλος (κεφαλή λέοντα, κατσίκας και δράκοντα).Η Χίμαιρα λέει η μυθολογία μας ότι ενώθηκε με τον Όρθρο και απόγονοί τους ήταν το Λιοντάρι της Νεμέας και η Σφίγγα.Πολλοί αρχαίοι συγγραφείς έγραψαν για αυτή.Kατά τον Ησίοδο ήταν κόρη του Τυφώνα και της Έχιδνας ενώ μύθοι της Χίμαιρας βρίσκονται, στην Αινειάδα του Βιργίλιου, στην Ιλιάδα (Ζ' 179-182), του Ομήρου, κ.α. Αυτό το φοβερό και ανίκητο τέρας φονεύτηκε από τον Βελλερεφόντη, που ίππευε ένα ιπτάμενο άλογο, τον Πήγασο, στη Καρία, με τη βοήθεια της θεάς Αθηνάς. Υπάρχουν περισσότερες από μία περιγραφές σχετικά με τον τρόπο που έγινε αυτό. Σύμφωνα με μία, ο Βελλερεφόντης απλώς την χτύπησε με το ακόντιό του,ενώ με μία άλλη, χρησιμοποίησε μολύβι, το οποίο έλιωσε από την καυτή της ανάσα και την σκότωσε.
Όμως ,έχετε αναρωτηθεί ποτέ τι ήταν η μυθική Χίμαιρα και που μπορεί να βρίσκεται το μέρος όπου γεννήθηκε ο μύθος; Για κατοικία του ζώου αυτού έχουν αναφερθεί πολλές περιοχές όπως η Φρυγία, οι Ινδίες, η Λιβύη, η αρχαία Κόρινθος και η Σικυώνα.Ωστόσο,επισημότερη θεωρείται η περιοχή της Λυκίας. Η ανάλυση και ερμηνεία των διαφόρων αναφορών περί της Χίμαιρας έδειξε ότι πρόκειται για αλληγορική αναφορά του ηφαιστειώδους εδάφους της Λυκίας που προήλθε κατά μεν τον Σκύλακα από έκρηξη ηφαιστείου κοντά στη Φασήλιδα, κατά δε τον Στράβωνα, (ΙΔ' 665), από κάποια ηφαιστειώδη χαράδρα του όρους Κράγου.
Τα τελευταία χρόνια ερευνητές κατόρθωσαν να εντοπίσουν την αρχαία Χίμαιρα κοντά στην κοιλάδα του Ολύμπου μέσα στο εθνικό πάρκο της Αττάλειας στη νοτιοδυτική Τουρκία. Κάπου μεταξύ της περιοχής Kemer και της πόλης Beldibi, κοντά στο σημερινό Tekirova . Η περιοχή χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη μόνιμων φλογών που προκαλείται από τις εκπομπές μεθανίου .Αυτή η τόσο ασυνήθιστη φωτιά καίει στο λόφο για χιλιάδες χρόνια. Το σημείο αποτελείται από δύο περίπου δωδεκάδες οπές στο έδαφος, που βρίσκονται στην πλαγιά πάνω από το ναό του Ηφαίστου περίπου 3 χλμ. βόρεια του χωριού Çıralı, κοντά στην αρχαία Όλυμπο, της Λυκίας. Οι οπές εκπέμπουν μεθάνιο και μπορούν να αναφλέγονται αυτόματα. Στους αρχαίους χρόνους οι φλόγες αυτές καθοδηγούσαν τους ναυτικούς αλλά σήμερα είναι ελάχιστα χρήσιμες για τη ναυσιπλοΐα . Σύμφωνα με το μύθο οι φλόγες που βγαίνουν από την πέτρα είναι οι φλόγες που ο δράκος που έβγαζε από το στόμα του.
Απο που προέρχεται το φυσικό αέριο που εμφανίζεται στην Cirali ( Chimera );Η περιοχή, είναι γνωστή εδώ και 2500 χρόνια για την διαρροή αερίου από κάτι γεωλογικούς σχηματισμούς που ονομάζονται οφιόλιθοι . Η περιοχή αποτελείται από οφιολιθικά πετρώματα έντονα σερπεντινιωμένα υπερβασικά πετρώματα. Η διαφυγή του αερίου γίνεται στή Χίμαιρα μέσω ζωνών διάρρηξης. Τα οφιολιθικά πετρώματα βρίσκονται πάνω από μια ανθρακική πλατφόρμα , η οποία καλείται Beydagları autochthon . Η τοποθέτηση του οφιόλιθου πάνω από την ανθρακική πλατφόρμα πραγματοποιήθηκε πριν από 55-30 εκατομμύρια χρόνια. Δείγματα τόσο του αερίου όσο των οφιολιθικών σχηματισμών που συλλέχθηκαν σε διαφορετικές τοποθεσίες αναλύθηκαν για τον καθορισμό της ισοτοπικής σύστασης των αερίων όσο και για την ορυκτολογική σύσταση των οφιόλιθων . Τα αέρια περιέχουν υδρογονάνθρακες πλούσιους σε μεθάνιο ( > 91 % ). Οι αναλύσεις έδειξαν γιατί οι φλόγες της Χίμαιρας αναβοσβύνουν για τόσες εκατοντάδες χρόνια.

Γεωδίφης με πληροφορίες από την Βικιπαίδεια

Το πρόβλημα της καθίζησης του εδάφους

6/9/2010

 
Picture
Στην φωτογραφία που βλέπετε παραπάνω, απεικονίζεται η καθίζηση, που συνέβη στο San Joaquin Valley της Καλιφόρνια. Ο επιστήμονας του Γεωλογικου Ινστιτούτου Αμερικής [USGS,] Joe Poland δείχνει την καθίζηση μεταξύ 1925 και 1977 που έγινε στην περιοχή εξαιτίας της απομάκρυνσης των υγρών από το έδαφος.
Χρόνια και χρόνια άντλησης υπόγειων υδάτων για άρδευση έχει προκαλέσει τη γη να υποχωρήσει . Κοιτάξτε το σημάδι που δείχνει που ήταν η επιφάνεια της γης το 1925! Συγκρίνετε αυτό το σημείο με εκείνο που ο Joe Poland στέκεται ( περίπου το 1977) .  
Η καθίζηση συνήθως συμβαίνει όταν μεγάλες ποσότητες υπόγειων υδάτων μετακινούνται από ορισμένα είδη πετρωμάτων, όπως τα λεπτόκοκκα ιζήματα . Όταν το νερό απομακρυνθεί από τα υποκείμενα πετρώματα, τότε το έδαφος υποχωρεί και πέφτει. Πολλές φορές δεν είναι εύκολο κάποιος να παρατηρήσει την καθίζηση του εδάφους γιατί μπορεί να σημειωθεί σε εκτεταμένες περιοχές και όχι σε ένα μικρό σημείο, όπως σε μια καταβόθρα. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι καθιζήσεις δεν είναι ένα καταστροφικό γεγονός – αφού πολλές περιοχές  έχουν υποστεί ζημιές της τάξης των εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ κατά τη διάρκεια των ετών.                                                                            Η καθίζηση εδάφους είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα και περισσότερο από το 80% των εντοπιζόμενων καθιζήσεων συμβαίνει κυρίως εξαιτίας της εκμετάλλευσης των υπόγειων υδάτων , καθώς και στην αυξανόμενη αστική ανάπτυξη . Σε περιοχές  άγονες, και σε πιο υγρές που έχουν πετρώματα όπως  ο ασβεστόλιθος, ο γύψος, ή το άλας, η καθίζηση εδάφους οφείλεται κυρίως στην υπερεκμετάλευση του εδάφους και στην χρήση του νερού. Στην Πόλη του Μεξικού, η ταχεία καθίζηση του εδάφους που προκλήθηκε από την απομάκρυνση των υπόγειων υδάτων έχει δημιουργήσει τεράστια προβλήματα στα ιστορικά της κτίρια, στους αυτοκινητόδρομους, και στο δίκτυ υποδομών της. 
Κα
θιζήσεις εμφανίζονται  συχνά σε καρστικές εκτάσεις, όταν διαλύεται ο ασβεστόλιθος από τη ροή ρευστών στο υπέδαφος και αυτό προκαλεί την δημιουργία κοιλοτήτων ( π.χ. σπήλαια). Αν η οροφή των εν λόγω κενών γίνει πολύ αδύναμη, μπορεί να καταρρεύσει με αποτέλεσμα τα υπερκείμενα πετρώματα θα πέσουν, προκαλώντας καθίζηση στην επιφάνεια. Αυτό το είδος της καθίζησης μπορεί να οδηγήσει σε καταβόθρες κάτι το οποίο μπορεί να φτάσει σε βάθος πολλών εκατοντάδων μέτρων.
Επίσης καθιζήσεις μπορεί να παρατηρηθούν σε υπόγεια ορυχεία, στις περιοχές άντλησης φυσικού αερίου και σε ζώνες ρηγμάτων. Επιπλέον είναι δυνατόν να παρατηρηθούν σε πολλά εδάφη που περιέχουν σημαντικά ποσοστά από πηλό που λόγω του πολύ μικρού μεγέθους των σωματιδίων επηρεάζονται από τις αλλαγές στην περιεκτικότητα σε υγρασία του εδάφους . Εποχιακή αποξήρανση των εδαφών οδηγεί  σε μια μείωση του όγκου του εδάφους και στη μείωση της επιφάνειας του εδάφους.  
​
Η καθίζηση πιο συχνά προκαλείται από τις ανθρώπινες δραστηριότητες , κυρίως εξαιτίας της αφαίρεσης του νερού κάτω από την επιφάνεια . Η υπερβολική άντληση νερού από τον υδροφόρο είναι με μεγάλη διαφορά η σημαντικότερη αιτία της καθίζησης. Σε ορισμένα υδροφόρα συστήματα , όταν αντλούνται μεγάλες ποσότητες νερού, το υπέδαφος συμπιέζεται, μειώνοντας έτσι το μέγεθος και τον αριθμό των πόρων του που κατείχε προηγουμένως με το νερό. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη μείωση της συνολικής αποθηκευτικής ικανότητας του συστήματος του υδροφόρου ορίζοντα .

Γεωδίφης με πληροφορίες από το USGS

Τα δύο πιο επικίνδυνα μέρη της Ευρώπης

4/9/2010

 
Picture
Τον  τελευταίο καιρό όπως ήδη σας ανέφερα, το ωκεανογραφικό σκάφος  Ναυτίλος βρίσκεται στην θάλασσα της περιοχή μας. Η έρευνα που διεξάγεται  είναι διεθνής και για τον λόγο αυτό  συμμετέχουν διάφορα πανεπιστημιακά κέντρα. Ωστόσο δεν είναι πρώτη φορά που γίνεται κάτι τέτοιο στην ευρύτερη περιοχή της Κω. Πριν από κάποια χρόνια, ερευνητικά κέντρα δια μέσου ενός ευρωπαϊκού προγράμματος αποτύπωσαν τον υποθαλάσσιο χώρο του δίαυλου Κω-Νισύρου.Το πρόγραμμα είχε την ονομασία Geowarn και αξίζει να σας δώσω κάποια στοιχεία σχετικά με αυτό.
Μεγάλα τμήματα της νότιας Ευρώπης, βρίσκονται σε ενεργό γεωδυναμική ζώνη και είναι όλο και πιο ευάλωτα σε σεισμούς και ηφαιστειακές δραστηριότητες. Για παράδειγμα, το ηφαίστειο της  Αίτνας  εκρήγνυται σχεδόν συνεχώς, με καταστροφικές συνέπειες σε χωριά και σε γεωργικές εκτάσεις στις πλαγιές της Σικελίας. Ωστόσο,εκτός από την Αίτνα υπάρχουν πολλές περιοχές στην Ευρώπη που θεωρούνται επικίνδυνες σε διάφορα ακραία φυσικά φαινόμενα . Λαμβάνοντας υπόψη σήμερα τις κοινωνικο-οικονομικές πτυχές, τις χρήσεις γης, τον τουριστικό και βιομηχανικό σχεδιασμό καθώς, την προστασία του περιβάλλοντος, την αξιολόγηση της επικινδυνότητας κάθε περιοχής οι ερευνητές του Geowarn κατέληξαν στο συμπέρασμα  ότι δύο περιοχές παρουσιάζουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο στον ευρωπαϊκό χώρο.
Το Geowarn, εντόπισε και μελέτησε αυτές τις περιοχές. Από την άποψη αυτή, σε δύο περιοχές παρουσιάζονται τα μεγαλύτερα  προβλήματα: Στην ηφαιστειακή ζώνη Νίσυρου/Κω, η οποία υπέστη την μεγαλύτερη ηφαιστειακή έκρηξη στην Ανατολική Μεσόγειο 161.000 χρόνια πριν και στην ηφαιστειακή επαρχία  της Καμπανίας στην Ιταλία. Μια περιοχή που περιλαμβάνει  τα  Campi Flegrei και τον Βεζούβιο, που σήμερα κατοικείται από περίπου 3,5 εκατ. άτομα. Τα  ενεργά ηφαίστεια αντιπροσωπεύουν έναν σοβαρό κίνδυνο και για τον λόγο αυτό  απαιτούν ολοκληρωμένη παρακολούθηση, μέσω δορυφόρου τοπογράφηση και μοντελοποίηση.
Ωστόσο δεν πρέπει να ανησυχούμε γιατί  αυτά τα δύο μέρη παρακολουθούνται γεωδαιτικά, σεισμικά και γεωχημικά και τα δεδομένα σε συνδυασμό με τις δορυφορικές εικόνες μεταφέρονται και εντάσσονται σε ένα γεω-χωρικό σύστημα πληροφοριών (GIS). Ένα  εντελώς νέο, διαδραστικό, και εύχρηστο εργαλείο λογισμικού έχει αναπτυχθεί και το οποίο έχει την δυνατότητα  να αναπτύσσει γραφικά μοντέλα , ενώ όλα τα δεδομένα που εξάγονται, ελέγχονται. «Το Ηφαιστειακό Σύστημα Έγκαιρης Προειδοποίησης-"GEOWARN" είναι επιστημονικά σχεδιασμένο για να καλύψει τις διεθνείς ανάγκες  σε επίπεδα συναγερμού. Το μοντέλο που αναπτύχθηκε σχετίζεται τόσο με την πρώτη αναγνώριση της επανενεργοποίησης της μαγματικής δραστηριότητας κάτω από την κρούστα όσο και με την έκρηξη του ηφαιστείου στην επιφάνεια. Σε περίπτωση επανενεργοποίησης, η εφαρμογή σε πραγματικό χρόνο ενημερώνει το  Σύστημα Προειδοποίησης  νωρίς και  στη συνέχεια, καταγράφει την  ηφαιστειακή έκρηξη  από πρόβλεψη μακροχρόνια (κίτρινο έως πορτοκαλί) ή σε πρόβλεψη βραχυπρόθεσμή(από πορτοκαλί σε κόκκινο).
Αυτό το πακέτο λογισμικού που έχει αναπτυχτεί  μπορεί να εφαρμοστεί σε εθνικά συστήματα  πολιτικής προστασίας και μπορεί να χρησιμοποιηθεί  ως ένα σύστημα προειδοποίησης για την αξιολόγηση της επικινδυνότητας, της τρωτότητας και των μελετών του κινδύνου, καθώς και σχεδιασμού έκτακτης ανάγκης. Το νέο πληροφοριακό σύστημα ενσωματώνει εκπαιδευτικές πληροφορίες προσιτές στο κοινό προκειμένου να παράγουν γνώση.  Κλείνοντας θα ήθελα να αναφέρω ότι τα τελευταία χρόνια στην Νίσυρο επιπλέον λειτουργεί ηφαιστειολογικό παρατηρητήριο το οποίο παρακολουθείται στενά  από τα μεγαλύτερα πανεπιστημιακά-ερευνητικά κέντρα της χώρας (ΑΠΘ, ΙΓΜΕ, Πανεπιστήμιο Αθηνών).
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφθείτε τον ιστοχώρο του ερευνητικού προγράμματος. 
 Πηγή -Geowarn

Γιατί τα νερά των θαλασσών μας είναι γαλάζια;

2/9/2010

 
Picture
Το Αιγαίο φημίζεται τόσο για τα πανέμορφα νησιά όσο και για την θάλασσα του. Σε πολλούς τουρίστες των νησιών μας προκαλεί εντύπωση το καθαρό γαλάζιο χρώμα των νερών του Αιγαίου. Όμως, γιατί τα αιγαιοπελαγίτικα νερά είναι γαλάζια και δεν έχουν το καφεπράσινο χρώμα και την θολούρα άλλων θαλασσινών περιοχών; Σε γενικές γραμμές αυτό που καθορίζει τη διαύγεια και το χρώμα των νερών είναι η παρουσία ή απουσία σωματιδίων που αιωρούνται μέσα στο νερό και κυρίως μικροσκοπικών θαλασσινών φυτών. Θαλασσινά νερά όπως του Αιγαίου,έχουν μικρές ποσότητες αιωρούμενων στερεών σωματιδίων και φυτοπλαγκτού για τον λόγο αυτό έχουν μεγάλη διαύγεια και ένα χαρακτηριστικό γαλάζιο ή βαθύ μπλε χρώμα. Αντίθετα, σε περιοχές όπου η  μάζα όλων των οργανισμών ενός οικοσυστήματος είναι πολύ μεγάλη, τα νερά είναι θολά και έχουν ένα χαρακτηριστικό καφεπράσινο χρώμα όπως συμβαίνει π.χ στην Βαλτική. Στις περιοχές μας τα  θολά νερά θεωρούνται από τον πολύ κόσμο σαν αποτέλεσμα της ρύπανσης της θάλασσας ενώ διαυγή νερά σημαίνουν καθαρά. Αυτό είναι σωστό μέχρι ενός σημείου.
Γιατί όμως η θάλασσα του Αιγαίου είναι γαλάζια; Γιατί έχει πολύ μικρή παραγωγικότητα δηλαδή  τα νερά της έχουν πολύ μικρές ποσότητες φυτοπλαγκτού και άλλων αιωρούμενων στερεών οργανικής προέλευσης .Η εξήγηση βέβαια δημιουργεί μια άλλη απορία: γιατί το Αιγαίο έχει μικρή παραγωγικότητα; Για να λύσουμε την απορία αυτή πρέπει να δούμε την κυκλοφορία των νερών της Μεσογείου και το σχηματισμό βαθιών νερών.
Ο Αριστοτέλης ήταν από τους πρώτους που παρατήρησε ότι η θάλασσα ποτέ δε στεγνώνει και ποτέ δεν ξεχειλίζει, δηλαδή ότι το νερό που χάνεται λόγω της εξάτμισης αναπληρώνεται από το νερό που προστίθεται από τις βροχές και από τις επιφανειακές απορροές (ποτάμια, χείμαρροι, ρέματα κλπ.). Σήμερα ξέρουμε ότι αυτό ισχύει για τους ωκεανούς αλλά όχι αναγκαστικά και για περιθωριακές θάλασσες όπως η Μεσόγειος ή η Μαύρη Θάλασσα που έχουν περιορισμένη επικοινωνία με τους ωκεανούς. Ξέρουμε ακόμα ότι η Μεσόγειος έχει παραπάνω από μία φορά στην ιστορία της μετατραπεί σε νεκρή θάλασσα ή σε μία αλμυρή έρημο όταν εξατμίστηκε το μεγαλύτερο μέρος των νερών της. Η κυκλοφορία και η ανανέωση των νερών των περιθωριακών θαλασσών, θαλασσών που βρίσκονται στα περιθώρια των μεγάλων ωκεανών, καθορίζεται κυρίως από το ισοζύγιο των νερών δηλαδή τις ποσότητες νερών που οι θάλασσες αυτές χάνουν λόγω εξάτμισης και δέχονται από τις ατμοσφαιρικές κατακρημνίσεις (βροχή, χιόνι, χαλάζι) και τις επιφανειακές απορροές (ποτάμια).Η Μεσόγειος, είναι μία περιοχή με σχετικά λίγες βροχοπτώσεις μικρά ποτάμια (με εξαίρεση το Νείλο) έχει ένα αρνητικό ισοζύγιο νερών δηλαδή χάνει μεγαλύτερες ποσότητες νερών από αυτές που δέχεται. 

 Γεωδίφης με πληροφορίες από την Βικιπαίδεια και το BBC

    Κώια

    ''Η ανθρώπινη ζωή είναι σύντομη, η επιστήμη ατέλειωτη, ο χρόνος λίγος, η πείρα λαθεμένη και η απόφαση γεμάτη ευθύνες'' Ιπποκράτης (460-370 π.Χ)

    Picture
    Σελίδα αφιερωμένη στον εραστή της κωακής φύσης, Ιάκωβο Ζαρράφτη
    (1853-23/4/1933)

    Αρχεία

    April 2019
    February 2019
    January 2019
    December 2018
    November 2018
    October 2018
    September 2018
    August 2018
    July 2018
    June 2018
    May 2018
    April 2018
    March 2018
    February 2018
    January 2018
    December 2017
    November 2017
    October 2017
    September 2017
    August 2017
    July 2017
    June 2017
    May 2017
    April 2017
    March 2017
    February 2017
    January 2017
    December 2016
    November 2016
    October 2016
    September 2016
    August 2016
    July 2016
    June 2016
    May 2016
    April 2016
    March 2016
    January 2016
    December 2015
    November 2015
    October 2015
    September 2015
    August 2015
    July 2015
    June 2015
    May 2015
    April 2015
    March 2015
    February 2015
    January 2015
    December 2014
    November 2014
    October 2014
    September 2014
    August 2014
    July 2014
    June 2014
    May 2014
    April 2014
    March 2014
    February 2014
    January 2014
    December 2013
    November 2013
    October 2013
    September 2013
    August 2013
    July 2013
    June 2013
    May 2013
    April 2013
    March 2013
    February 2013
    January 2013
    December 2012
    November 2012
    October 2012
    September 2012
    August 2012
    July 2012
    June 2012
    May 2012
    April 2012
    March 2012
    February 2012
    January 2012
    December 2011
    November 2011
    October 2011
    September 2011
    August 2011
    July 2011
    June 2011
    May 2011
    April 2011
    March 2011
    February 2011
    January 2011
    December 2010
    November 2010
    October 2010
    September 2010
    August 2010
    July 2010
    June 2010
    May 2010
    April 2010
    March 2010
    February 2010

    RSS Feed

Δυναμικός-Βιβλία-Γεωπανόραμα-Χάρτες-Άρθρα-Ορυκτά-Απολιθώματα-Γλωσσάριο-Γεωπαρατηρητήριο-Παλαιογεωγραφία
Youtube-Panoramio-Noaa-Usgs-Nasa-Geowhen 
Ορισμένα από τα θέματα που εκτίθενται, προέρχονται από θεωρητικά μοντέλα και επιστημονικές μελέτες ενώ άλλα αποτελούν προσωπικές σκέψεις & απόψεις, πάντοτε θα περιέχουν κάποια αβεβαιότητα και διαφορά γνώμης. Κάποιες από τις απόψεις και αναλύσεις που εκφράζονται στον ιστοχώρο δεν αντιπροσωπεύουν εκείνες του Γεωδίφη και δεν πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες. Η λειτουργία του ιστοχώρου στοχεύει αποκλειστικά και μόνο στην ενημέρωση & ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τα θέματα γεωπεριβάλλοντος και τις δράσεις του, ενώ σε καμία περίπτωση δεν αποσκοπεί στην επίτευξη κέρδους. Οι εργασίες, ταινίες, κινούμενα σχέδια, έγγραφα, βιβλία και τόσα άλλα που δημοσιεύονται σε αυτό τον χώρο, χρησιμοποιούνται μόνο για εκπαίδευση. Οι κάτοχοι μπορούν να ζητήσουν την αφαίρεση του περιεχομένου. Οι προσωπικές εργασίες και φωτογραφίες δεν υπόκεινται σε δικαιώματα και άλλα μέτρα προστασίας πνευματικής ιδιοκτησίας. Ο ιστοχώρος αφιερώνεται στον αναγνώστη που αναζητά απαντήσεις σε θεμελιώδη ερωτήματα που σχετίζονται με τον άγνωστο κόσμο που τον περιβάλλει
Picture

   Γεωδίφης,2009