Γεωδίφης
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΓΑΙΑ
  • ΚΩΙΑ
  • NEA
  • ΘΕΜΑΤΑ
  • ΦΛΥΑΡΙΕΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η μολύβδαινα του Ιπποκράτη και ο γιός της Τανσού Τσιλέρ

30/9/2018

 
Picture
Μονζονίτες στη Ράχη του Αμανιού [Φωτογραφία-Μ.Μαστρογιώργης]
Το 1984, στην Κω έγινε μία ενδιαφέρουσα ανακάλυψη από την αείμνηστη αρχαιολόγο Χάρι Κάντζια. Στην Πλατεία Ανταγόρα, επί των οδών Πεισάνδρου και Μεροπίδος, βρέθηκε ένα εγκαταλελειμμένο εργαστήρι χρωμάτων. Ο χώρος στην ανατολική αρχαία αγορά της πόλης δεν λειτούργησε ως ένα απλό ατελιέ αλλά για την παραγωγή χρωμάτων και έφερε έντονα ίχνη θέρμανσης και κατεργασίας υλικού [πυράκτωση]. Επιπλέον ανακαλύφθηκε και καμίνι με υπολείμματα καύσης που είχαν αναμειχθεί με ορυκτές και χημικές ουσίες.
Το δάπεδο του εργαστηρίου ήταν κατασκευασμένο από πήλινες πλάκες, το καμίνι από πλάκες πηλού που είχαν ξεραθεί στον ήλιο, μία τεχνική που χρησιμοποιούσαν οι αγγειοπλαστες της Καρδάμαινας, ενώ ο διαχωριστικός τοίχος του κτιρίου ήταν από ιγκνιμβρίτη κόκκινο ίσως της Κεφάλου, ένα εξαίρετο μονωτικό υλικό.
Το εργαστήριο λειτούργησε από την πρώτη ελληνιστική έως την πρώιμη ρωμαϊκή περίοδο. Πιθανόν καταστράφηκε από τον σεισμό του Αντωνίνου Πίου, το 139 μ.Χ και από τότε εγκαταλείφθηκε η παραγωγή χρωμάτων στο νησί. Ηταν ένα δραστήριο εργαστήριο, όπου γινόταν παρασκευή τεχνητών χρωστικών υλικών. Στο δίχωρο δωμάτιο εντοπίστηκαν ορυκτά όπως ο αιματίτης [κοκκινόγια για τους ντόπιους], γκαιτίτης, γιαροσίτης και σελαδονίτης [πρασινόγια]. Επίσης βρέθηκε  τεχνητή επεξεργασία αιματίτη μέ μόλυβδο. Η αρχαιολογική έρευνα έδειξε ότι κατάλοιπα προήλθαν από παραγωγή μολύβδου, με τη διαδικασία διαχωρισμού του αργύρου και του μολύβδου από το κράμα του αργυρούχου μολύβδου με τη μέθοδο της κυπέλλωσης που έχει περιγραφεί από τον Πλίνιο.

Το αξιοπερίεργο είναι ότι ο μολυβδαινίτης όπως και τα άλλα ορυκτά του δεν ήταν γνωστά στην αρχαιότητα. Συχνά οι αρχαίοι μπέρδευαν την μολυβδαινική ώχρα με την ώχρα του σιδήρου. Για τους παλιούς ήταν μέταλλο 3,5 φορές βαρύτερο από το νερό. Νόμιζαν ότι είναι το ίδιο με τον θειούχο σίδηρο διότι και αυτό μαυρίζει τα χέρια και μπορούσαν να γράψουν χαρακτήρες. Όμως ο Σχέελος δίδαξε την διαφορά και ο Γέλμος διαπίστωσε ότι ήταν καθαρό μέταλλο. Πρόκειται για ένα καταπληκτικό υλικό που σχεδόν δεν τήκεται ούτε διαλύεται σε οξέα και εκεί κρύβεται το μυστικό του που γνώριζαν οι Κώοι τεχνίτες πριν τον Σχέελο.
Για την παραγωγή του μολύβδου αναγκαία πρώτη ύλη είναι η λιθάργυρος που ήταν γνωστή ως μολύβδαινα. Στον αρχαίο κόσμο μολύβδαινα είναι ένα ορυκτό του μολύβδου.  Για τους αρχαίους η μολύβδαινα, ο μόλυβδος, η μολυβδίς, το plumbago κ.ά. ήταν κάθε μαύρη μαλακή ορυκτή ύλη [γαληνίτη, μολυβδαινίτη, γραφίτη] μεταλλικής όψης που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για γραφή.
Συχνά ανέφεραν την μολύβδαινα του Ιπποκράτη δηλαδή τη σκουριά που σχηματίζεται ως κατακάθι του μολύβδου -την λιθάργυρο που βρέθηκε στο εργαστήριο της οδού Μεροπίδος. Οι αρχαίοι γιατροί γεωλόγοι, όπως ο πρωτοπόρος Ιπποκράτης, την χρησιμοποιούσαν σε ασθένειες της μήτρας, των αυτιών κά. Επίσης η υψηλή αντοχή του σε οξειδοαναγωγή κάνει το μολυβδαίνιο ιδανικό υλικό για λάμες. Αυτό το μυστικό ήταν γνωστό στα ιατρικά εργαλεια της εποχής του Ιπποκράτη, όπως αυτά που βρέθηκαν στο Ασκληπιείο. Για τον Πλίνιο η μολύβδαινα του Ομήρου είναι η μολύβδινη σφαίρα που δένεται πάνω από το αγκίστρι στην πετονιά.
Όμως, το μολυβδαίνιο είναι απαραίτητο και για τη διατροφή μας. Συναντάται σε όσπρια, λάχανα, μαρούλια, δημητριακά, ηλιόσπορους και συκώτι. Σε περισσότερα από 15 γνωστά ένζυμα η λειτουργία τους στηρίζεται στο μολυβδαίνιο. Χρησιμοποιείται από τα βακτηρίδια για τη μετατροπή του αζώτου της ατμόσφαιρας σε ιόν αμμωνίου και αυτό χρησιμοποιείται στη σύνθεση πρωτεϊνών από τα φυτά. Επίσης τα φύκη χρησιμοποιούν μολυβδαίνιο για να απαλλαγούν από το θειάφι που διαφεύγει στην ατμόσφαιρα. Για τους γλάρους η μυρωδιά του τους οδηγεί στην αναζήτηση τροφής. Τα πρώτα άρματα μάχης του Α' Παγκόσμιου Πολέμου ήταν θωρακισμένα από μαγγάνιο που όμως αποδείχθηκε ότι τα διαπερνούσαν εύκολα τα βλήματα. Το πρόβλημα λύθηκε με τις προσμίξεις μολυβδαινίου με χάλυβα. Αντί για φωσφορικά λιπάσματα στις αναδασώσεις το μολυβδαίνιο μπορεί να κάνει καλύτερη δουλειά. Σε περιοχή της Κίνας παρατηρήθηκαν πολύ αυξημένα περιστατικά καρκίνου του οισοφάγου που αποδόθηκαν στη χαμηλή περιεκτικότητα του εδάφους σε μολυβδαίνιο. Οταν τα λιπάσματα εμπλουτίστηκαν με άλατα μολυβδαινίου, η ασθένεια υποχώρησε. Ομως αξίζει να αναφερθεί ότι το μητρικό πέτρωμα είναι ραδιενεργό και η οποιαδήποτε χρήση του πρέπει να γίνεται με φειδώ και σε ανοιχτό χώρο.
Το κωακό εργαστήριο ίσως ήταν από τα παλαιότερα σε διαχωρισμό αργυρομόλυβδου του αρχαίου κόσμου. Τα μεταλλεύματα του μολυβδαινίτη μετά την εξόρυξη τους χρειάζονται εμπλουτισμό. Ενα ερώτημα που μπορεί να τεθεί από που προμηθεύονταν την μολύβδαινα οι αρχαίοι Κώοι. Ηταν εισαγόμενη ή ντόπια;
Ο μολυβδαινίτης στην Κω εμφανίζεται στο Παλιό Πυλί, στην Ράχη και τον Ελαιώνα. Το ορυκτό έχει λάμψη μεταλλική με χρώμα μολυβδότεφρο με κυανωπή απόχρωση. Συναντάται διάσπαρτο σε κοιτάσματα επαφής μαζί με χαλκοπυρίτη και σιδηροπυρίτη. Από τα πορφυρικά κοιτάσματα χαλκού συχνά προέρχεται ως παραπροιόν. Επίσης υπάρχει και η μολυβδαινική ώχρα ένα άλλο γνωστό ορυκτό του μολυβδαίνιου με χρώμα από κίτρινο έως πορτοκαλί. Μάλλον σχηματίστηκε κατά το στάδιο κρυστάλλωσης του χαλαζιακού μονζονίτη και συνδέεται με την διείσδυση του μαγματικού σώματος σε ανώτερα στρώματα.
Ο τοπικός μονζονίτης χρησιμοποιείτο από την προϊστορική περίοδο για την κατασκευή εργαλείων και χειρόμυλων. Τέλος της κλασικής περιόδου, χρησιμοποιήθηκε από τοπικά εργαστήρια στην κατασκευή μεγάλων αγγείων όπως οι όλμοι, γεγονός που μαρτυράει τις εξαιρετικές γνώσεις των Κώων λιθοξόων. Επίσης παραπροϊόν του χρησιμοποιήθηκε στο καινοτόμο, για την εποχή του, εργαστήριο χρωμάτων. Την υστερορρωμαϊκή περίοδο, λαξευόταν για μονολιθικούς αρράβδωτους κίονες. Κατά την παλαιοχριστιανική περίοδο, οι κίονες του κοσμούν αρκετές εκκλησίες  του νησιού.
Από τον σεισμό του 554 μ.Χ και μετά το πέτρωμα ξεχνιέται από τους ντόπιους τεχνίτες. Μόνο γεωλόγοι και αρχαιολόγοι ασχολούνται με αυτό, έως ότου, ο φίλος μου ο Μάνος μου στέλνει ένα άρθρο που αναφέρει: «Οι Τούρκοι αγοράζουν την Κω. Στο Λαγούδι και το Παλαιό Πυλί υπάρχουν μεγάλα κοιτάσματα σπανιότατου ορυκτού, το οποίο καλείται χαλαζιακός μονζονίτης, που είναι το πολυτιμότερο είδος του διοξειδίου του πολυκρυσταλλικού πυριτίου. Ο γιός της πρώην πρωθυπουργού της Τουρκίας Τανσού Τσιλέρ -της κρίσεως των Ιμίων-που κατάγεται από την ορεινή περιοχή του Κοναριού της Κω [όχι μακριά από το κοίτασμα του κωακού μονζονίτη] ενδιαφέρεται για τον ορυκτό πλούτο της περιοχής, προκειμένου να προχωρήσει σε ευρύ φάσμα κατασκευής φωτοβολταϊκών κυττάρων.Και το πολυκρυσταλλικό πυρίτιο είναι απαραίτητο στοιχείο της κατασκευής φωτοβολταϊκών κυττάρων.»
Την μολύβδαινα των αρχαίων Κώων δεν αναζητά μόνο ο γιός της Τσιλέρ. Πρόκειται για ορυκτό που αντέχει σε υψηλές θερμοκρασίες, σε διάβρωση από οξέα και η υψηλή θερμική και ηλεκτρική αγωγιμότητα του το κάνει πολύ χρήσιμο στη βιομηχανία. Η προσθήκη του αυξάνει την ανθεκτικότητα και σκληρότητα του χάλυβα, του χυτοσιδήρου και εφαρμόζεται σε νέες τεχνολογίες. Σήμερα ο μόλυβδος χρησιμοποιείται στις μπαταρίες, τις κατασκευές, τα πυρομαχικά, σωλήνες τηλεόρασης, πυρηνική θωράκιση, κεραμικά, βάρη, και σωλήνες ή δοχεία. Οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός κατανάλωσης και ανακύκλωσης του μολύβδου. Είναι το υλικό που ίσως αντικαταστήσει τα μικροτσίπ από πυρίτιο του υπολογιστή.
Μία ένοχη αλήθεια λέει ότι για το ορυκτό ενδιαφέρεται όλος ο κόσμος εκτός από τους απογόνους του Ιπποκράτη. Οι ανοξείδωτοι χάλυβες και σίδερα, τα χημικά και λιπαντικά, τα εξαρτήματα αυτοκινήτων, ο εξοπλισμός κατασκευής, οι σωληνώσεις μεταφοράς φυσικού αερίου, οι λαμπτήρες είναι όλα αναγκαία και πολύτιμα υλικά για τον πολιτισμό μας.

Γεωδίφης

Πηγές

1.Εργαστήριο παρασκευής χρωμάτων στην αγορά της Κω-Κανζια.Χ/Κουζέλη,1987
2.Βικιπαίδεια
3.Ορυκτά ,Πετρώματα και Πολιτισμός-Νικολάου Μ. Μιχαήλ
4.USGS-Γεωλογικό Ινστιτούτο Αμερικής
5.Μελέτη των Χρωστικών του Εργαστηρίου Χρωμάτων της Αρχαίας Αγοράς της Κω με μη Καταστρεπτικές Φυσικοχημικές Τεχνικές -Κωστομητσοπούλου-Μαρκέτου Αριάδνη
6.egerssi.gr/12263-2-Παναγιώτης Αποστόλου
7.Πληροφορίες-Μάνος Μαστρογιώργης,Γ.Κασιώτης

​

H πρώτη μεγάλη Αυτοκρατορία της Ευρώπης

25/9/2018

 
Picture
Η λάρνακα του Φιλίππου -βρέθηκε στον κυρίως θάλαμο του τάφου ΙΙ της Μεγάλης Τούμπας της Βεργίνας και περιείχε τα οστά του Φιλίππου Β
​«Κι αν ο «μαύρος χρυσός» διαμορφώνει σήμερα τα σύγχρονα σύνορα, καθορίζει πολιτικές, «γεννά» πολέμους, παίζει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του πεπρωμένου των εθνών, στην ανάπτυξη των στρατιωτικών στρατηγικών και των στρατηγικών του παγκόσμιου εμπορίου, στο παρελθόν ήταν τα πολύτιμα μέταλλα (ο πραγματικός χρυσός και το ασήμι), που υπήρξαν το μέσο και η αιτία, το όχημα και το «όπλο» για τη μετατροπή του μικρού και ανίσχυρου βασίλειου των Μακεδόνων στη Βόρεια Ελλάδα, σε μια σημαντική ηγεμονία και την πρώτη μεγάλη Αυτοκρατορία της Ευρώπης.Δεν ήταν τυχαίο το ότι ο Φίλιππος πρώτα φρόντισε να εκστρατεύσει και να αποκτήσει τον έλεγχο σημαντικών κοιτασμάτων χρυσού, αργύρου και χαλκού στις περιοχές με χρυσοφόρα εδάφη βόρεια, ανατολικά και δυτικά του βασιλείου του και αρκετά χρόνια αργότερα να εκστρατεύσει εναντίον των Αθηνών.Το στρατηγικό όραμα, το θάρρος, οι ηγετικές ικανότητες, οι πολιτικές δεξιότητες, η ωριμότητα και η αστείρευτη ενέργεια αποτέλεσαν τα βασικά χαρακτηριστικά της επιτυχίας του Φιλίππου, για να μεταμορφώσει ένα ανίσχυρο Βασίλειο στο πρώτο ευρωπαϊκό κράτος, μέσα σε μια μόνον γενιά και να αλλάξει την πορεία της παγκόσμιας ιστορίας .Το διμεταλλικό νόμισμα χάρη στο Φίλιππο κυριαρχούσε πλέον στη Βόρεια Ελλάδα και σε μεγάλο μέρος του Αιγαίου. Η πιο αξιοσημείωτη, τρίτη και τελευταία, περίοδος της κυριαρχίας του Φιλίππου, από το 342 μέχρι τη δολοφονία του το 336 π.Χ., σημαδεύτηκε από την κατάκτηση μεγάλου τμήματος της Θράκης με τους πλούσιους μεταλλευτικούς και γεωργικούς πόρους και από τη συνένωση των Ελλήνων για πρώτη φορά, με σκοπό να ξεκινήσει την εκστρατεία εναντίον των Περσών. Τα επιτεύγματά του μέσα σε μία μόνο γενιά άλλαξαν για πάντα τη Μακεδονία και την Ελλάδα και συνέθεσαν το πολιτικό, στρατιωτικό και οικονομικό υπόβαθρο για την κατάκτηση της Εγγύς Ανατολής από τον Μέγα Αλέξανδρο. Αυτό που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην επιτυχία του Φιλίππου ήταν η διορατικότητά του στο να θέσει υπό τον έλεγχό του τα κοιτάσματα των πολύτιμων μετάλλων στη βόρεια Ελλάδα και στα Βαλκάνια. Ο πλούτος που αποκτήθηκε από αυτά του επέτρεψαν σε μεγάλο βαθμό την επίτευξη των φιλοδοξιών του σε συνδυασμό με την ικανότητα του γιου του να δημιουργήσει τη δική του ένδοξη ιστορία.»

Αυστραλός καθηγητής γεωλογίας –με ειδίκευση στην οικονομία της γεωλογίας– James Ross, σε διάλεξή του στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης,

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ ​

    Κώια

    ''Η ανθρώπινη ζωή είναι σύντομη, η επιστήμη ατέλειωτη, ο χρόνος λίγος, η πείρα λαθεμένη και η απόφαση γεμάτη ευθύνες'' Ιπποκράτης (460-370 π.Χ)

    Picture
    Σελίδα αφιερωμένη στον εραστή της κωακής φύσης, Ιάκωβο Ζαρράφτη
    (1853-23/4/1933)

    Αρχεία

    April 2019
    February 2019
    January 2019
    December 2018
    November 2018
    October 2018
    September 2018
    August 2018
    July 2018
    June 2018
    May 2018
    April 2018
    March 2018
    February 2018
    January 2018
    December 2017
    November 2017
    October 2017
    September 2017
    August 2017
    July 2017
    June 2017
    May 2017
    April 2017
    March 2017
    February 2017
    January 2017
    December 2016
    November 2016
    October 2016
    September 2016
    August 2016
    July 2016
    June 2016
    May 2016
    April 2016
    March 2016
    January 2016
    December 2015
    November 2015
    October 2015
    September 2015
    August 2015
    July 2015
    June 2015
    May 2015
    April 2015
    March 2015
    February 2015
    January 2015
    December 2014
    November 2014
    October 2014
    September 2014
    August 2014
    July 2014
    June 2014
    May 2014
    April 2014
    March 2014
    February 2014
    January 2014
    December 2013
    November 2013
    October 2013
    September 2013
    August 2013
    July 2013
    June 2013
    May 2013
    April 2013
    March 2013
    February 2013
    January 2013
    December 2012
    November 2012
    October 2012
    September 2012
    August 2012
    July 2012
    June 2012
    May 2012
    April 2012
    March 2012
    February 2012
    January 2012
    December 2011
    November 2011
    October 2011
    September 2011
    August 2011
    July 2011
    June 2011
    May 2011
    April 2011
    March 2011
    February 2011
    January 2011
    December 2010
    November 2010
    October 2010
    September 2010
    August 2010
    July 2010
    June 2010
    May 2010
    April 2010
    March 2010
    February 2010

    RSS Feed

Δυναμικός-Βιβλία-Γεωπανόραμα-Χάρτες-Άρθρα-Ορυκτά-Απολιθώματα-Γλωσσάριο-Γεωπαρατηρητήριο-Παλαιογεωγραφία
Youtube-Panoramio-Noaa-Usgs-Nasa-Geowhen 
Ορισμένα από τα θέματα που εκτίθενται, προέρχονται από θεωρητικά μοντέλα και επιστημονικές μελέτες ενώ άλλα αποτελούν προσωπικές σκέψεις & απόψεις, πάντοτε θα περιέχουν κάποια αβεβαιότητα και διαφορά γνώμης. Κάποιες από τις απόψεις και αναλύσεις που εκφράζονται στον ιστοχώρο δεν αντιπροσωπεύουν εκείνες του Γεωδίφη και δεν πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες. Η λειτουργία του ιστοχώρου στοχεύει αποκλειστικά και μόνο στην ενημέρωση & ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τα θέματα γεωπεριβάλλοντος και τις δράσεις του, ενώ σε καμία περίπτωση δεν αποσκοπεί στην επίτευξη κέρδους. Οι εργασίες, ταινίες, κινούμενα σχέδια, έγγραφα, βιβλία και τόσα άλλα που δημοσιεύονται σε αυτό τον χώρο, χρησιμοποιούνται μόνο για εκπαίδευση. Οι κάτοχοι μπορούν να ζητήσουν την αφαίρεση του περιεχομένου. Οι προσωπικές εργασίες και φωτογραφίες δεν υπόκεινται σε δικαιώματα και άλλα μέτρα προστασίας πνευματικής ιδιοκτησίας. Ο ιστοχώρος αφιερώνεται στον αναγνώστη που αναζητά απαντήσεις σε θεμελιώδη ερωτήματα που σχετίζονται με τον άγνωστο κόσμο που τον περιβάλλει
Picture

   Γεωδίφης,2009