Η περιοχή της Μεσογείου είναι σεισμικά ενεργή, λόγω της σύγκλισης προς βορρά (4-10 χιλιοστά / χρόνο) της Αφρικανικής πλάκας σε σχέση με την Ευρασιατική πλάκα κατά μήκος ενός πολύπλοκου ορίου τεκτονικών πλακών. Η σύγκλιση άρχισε περίπου 50 εκατομμύρια χρόνια πριν και συνδέεται με το κλείσιμο της θάλασσας της Τηθύος. Το σημερινό απομεινάρι της Τηθύος Θάλασσας είναι η Μεσόγειος Θάλασσα. Τα υψηλότερα ποσοστά σεισμικότητας στην περιοχή της Μεσογείου βρίσκονται κατά μήκος της ζώνης καταβύθισης της Ελληνικής τάφρου στην νότια Ελλάδα, κατά μήκος των ρηγμάτων της ζώνης Βόρειας Ανατολίας της δυτικής Τουρκίας και της ζώνης καταβύθισης της Καλαβρίας της νότιας Ιταλίας.
Τα τοπικά υψηλά ποσοστά σύγκλισης στη ζώνη καταβύθισης κοντά στην Ελληνική Τάφρο (35χιλιοστά/χρόνο)  σχετίζονται με τον εφελκυσμό που παρατηρείται  σε όλη την Ελλάδα και την δυτική Τουρκία πάνω από τον βυθιζόμενο ωκεάνιο φλοιό της  Μεσογείου. Τα κανονικά ρήγματα  του φλοιού σε όλη αυτή την περιοχή συνδέονται με την τεκτονική εξάπλωσης που παρατηρείται σήμερα στο Αιγαίο .
Η περιοχή της θάλασσας του Μαρμαρά χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη του μεγάλου ρήγματος της Βόρειας Ανατολίας το οποίο φιλοξενεί το μεγαλύτερο μέρος της σεισμικότητας της πλάγιας προς τα δεξιά  οριζόντιας κίνησης (23-24 χιλιοστά / έτος) μεταξύ της μικρο-πλάκας της Ανατολίας και της Ευρασιατικής πλάκας. Η μικρο-πλάκα της Ανατολίας στριμώχνεται προς τα δυτικά για το περαιτέρω κλείσιμο της λεκάνης της Μεσογείου, που προκαλείται από τη σύγκρουση της Αφρικανικής και της Αραβικής πλάκας στην Νοτιοανατολική Τουρκία.
Η καταβύθιση της Μεσογείου Θάλασσας κάτω από το Τυρρηνικό Πέλαγος στην ζώνη της Καλαβρίας προκαλεί μια σημαντική ζώνη σεισμικότητας γύρω από τη Σικελία και τη νότια Ιταλία. Τα ενεργά ηφαίστεια βρίσκονται πάνω από τους σεισμούς ενδιαμέσου βάθους στις Κυκλάδες στο Αιγαίο Πέλαγος και στη νότια Ιταλία.
Στην περιοχή της Μεσογείου, οι ιστορικοί σεισμοί έχουν προκαλέσει εκτεταμένες καταστροφές σε όλη την κεντρική και νότια Ελλάδα, Κύπρο, Σικελία, Κρήτη, το Δέλτα του Νείλου, Βόρεια Λιβύη, στην οροσειρά του Άτλαντα της Βόρειας Αφρικής και την Ιβηρική Χερσόνησο. Το 1903 ένα σεισμικό συμβάν μεγέθους 8.2 R στα Κύθηρα και το 1926 ένας σεισμός με 7.8 R στην Ρόδο ήταν οι μεγαλύτεροι του 20ου αιώνα  της Μεσογείου και οι οποίοι σχετίζονται με την  τεκτονική ζώνη καταβύθισης της Μεσογείου.
Μεταξύ 1939 και 1999, μια σειρά καταστροφικών σεισμών της τάξης των 7R από το τεράστιο ρήγμα της ζώνης της Βόρειας Ανατολίας, άρχισε  με τον σεισμό μεγέθους 7.8R  του 1939 ( Erzincan) στο ανατολικό άκρο του συστήματος διάρρηξης της  Βόρειας Ανατολίας. Το 1999 ένας ακόμη σεισμός μεγέθους 7.6R στην Νικομήδεια, που βρίσκεται στο δυτικό άκρο του ρήγματος, χτύπησε μια από τις πιο πυκνοκατοικημένες και βιομηχανικές αστικές περιοχές της Τουρκίας σκοτώνοντας, περισσότερα από 17.000 άτομα.
Παρά το γεγονός ότι το ποσοστό σεισμικότητας είναι συγκριτικά χαμηλό κατά μήκος του βόρειου περιθωρίου της αφρικανικής ηπείρου, έχουν αναφερθεί και  καταγραφεί μεγάλοι καταστροφικοί σεισμοί από το Μαρόκο στη δυτική Μεσόγειο, από τη Νεκρά Θάλασσα έως την Ανατολική Μεσόγειο. Το 1980 ένας σεισμός 7.3R στο El Asnam ήταν ένα από τους μεγαλύτερους και πιο καταστρεπτικούς σεισμούς της Αφρικής μέσα στον 20ο αιώνα.
Μεγάλοι σεισμοί σε όλη την περιοχή της Μεσογείου είναι επίσης γνωστό ότι παράγουν σημαντικά και καταστροφικά τσουνάμι. Ένας από τα πιο εξέχοντα  ιστορικά σεισμικά γεγονότα στην περιοχή είναι ο σεισμός της Λισαβόνας της 1ης Νοεμβρίου 1755, το μέγεθος του οποίου έχει εκτιμηθεί ότι ήταν  περίπου 8,0R. Το 1755, ο σεισμός της Λισσαβώνας θεωρείται ότι εκδηλώθηκε  εντός ή πλησίον του ρήγματος μετασχηματισμού των Αζορών-Γιβραλτάρ, το οποίο καθορίζει το όριο μεταξύ της Αφρικανικής και της Ευρασιατικής πλάκας ανοικτά της δυτικής ακτής του Μαρόκου και της Πορτογαλίας. Ο σεισμός ήταν φονικός και άφησε πίσω του περίπου 60.000 νεκρούς οι περισσότεροι εκ των οποίων  οφείλονται στο τσουνάμι ύψους τουλάχιστον 15 μέτρων που σάρωσε τις ακτές της Πορτογαλίας και κατέκλυσε τα παράκτια χωριά και τη Λισαβόνα. Ένας σεισμός περίπου 8.0R κοντά Σικελία το 1693 δημιούργησε ένα μεγάλο κύμα τσουνάμι που κατέστρεψε πολλές πόλεις κατά μήκος της ανατολικής ακτής της Σικελίας. Την 28η, Δεκεμβρίου του 1908 ένας ακόμη σεισμός μεγέθους 7.2  της κλίμακας Ρίχτερ στην Μεσίνα ήταν ο πιο θανατηφόρος τεκμηριωμένος Ευρωπαϊκός σεισμός. Ο συνδυασμός της ανακίνησης του εδάφους και ενός τοπικού τσουνάμι που προκλήθηκε εκτιμάται ότι  άφησε πίσω του περίπου 60.000 έως 120.000 νεκρούς.

Γεωδίφης

Πηγή-USGS

Εικόνα- Χάρτης με τα επίκεντρα των σημαντικότερων σεισμών(> 5R) της Μεσογείου από το  1970 -2012

Πριν λίγα χρόνια η περιοχή του Αϊ Ζαχαρία ήταν δύσκολα προσβάσιμη από την ξηρά. Την  πανέμορφη παραλία με τα  πεντακάθαρα νερά  γνώριζαν μόνο οι βοσκοί της περιοχής και οι ψαράδες. Η συγκεκριμένη τοποθεσία είναι ορεινή χωρίς βλάστηση και απέχει από την πόλη της Κω περίπου 7,5 χιλιόμετρα . Βρίσκεται δυτικά της «Χαλκήπετρας» και πήρε το όνομα από τα  ερείπια της ομωνύμου εκκλησίας που είχαν κτίσει οι πιστικοί με πέτρες της περιοχής. Σήμερα ένα νέο πέτρινο ξωκλήσι -ξανακατασκευάστηκε πρόσφατα-αναπτύσσεται σε επίπεδα ακολουθώντας τη διαμόρφωση του εδάφους. Το ξωκλήσι βρίσκεται πάνω σε μικρό ύψωμα, προβάλλεται στην γύρω περιοχή , δεσπόζει σε αυτήν και είναι πλέον εύκολα επισκέψιμο.
Στην νότια πλαγιά του Ερημίτη πετρώματα διαφορετικής ηλικίας όπως σχιστόλιθοι, δολερίτες,  ασβεστολιθικά και ηφαιστειακά βρίσκονται δίπλα το ένα στο άλλο εξαιτίας των τεκτονικών αναταράξεων που έχει υποστεί η γη κυρίως τα  τελευταία 2 εκατομμύρια χρόνια. Το ανάγλυφο της περιοχής χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη ενός πλούσιου υδρογραφικού δικτύου που βρίσκεται στη φάση νεότητας του.
Όμως γύρω από το ξωκλήσι ,το έντονο και τραχύ φυσικό ανάγλυφο με μεγάλες κλίσεις, η έλλειψη βλάστησης, τα επιμέρους τοπογραφικά χαρακτηριστικά κάνουν την περιοχή να ξεχωρίζει. Στην τοπική γεωμορφολογία όσο και στο κλίμα οφείλονται  οι θαυμαστοί θρύλοι, που έχουν αναπτυχθεί  από τους ντόπιους.
Σύμφωνα με μια παράδοση το ξωκλήσι δεν δεχόταν από πάνω του στέγη. Για αυτό τον λόγο οι παλιοί πιστικοί που ζούσαν στην περιοχή το είχανε κτίσει μικρό, στρογγυλό με μεγάλες πέτρες δίχως πόρτα και οροφή. Όσες φορές επιχείρησαν να φτιάξουν στέγη ο νοτιάς τους την έπαιρνε και την κατέστρεφε. Βέβαια οι εποχές έχουν αλλάξει , σήμερα όποιος επισκεφτεί την τοποθεσία θα αντικρίσει μια πανέμορφη εκκλησία και μάντρες με στέγες που δεν φοβούνται πια τους νοτιάδες της περιοχής.
Οι νοτιάδες στην Κω, συνήθως παρουσιάζονται αρχές Μάρτη και διαρκούν μέχρι τα τέλη Απρίλη. Είναι χρήσιμοι και αναγκαίοι, επειδή εξομαλύνουν το χειμωνιάτικο καιρό και προετοιμάζουν τον ερχομό της άνοιξης. Οι διαφορές θερμοκρασιών της θαλάσσιας λεκάνης Κω – στεριάς, κάνει την θερμοκρασία της στεριάς πιο ευαίσθητη στις καιρικές συνθήκες. Ο άνεμος της περιοχής  όπως συμβαίνει σε όλα τα μέρη του πλανήτη μας οφείλεται στην διαφορά θερμοκρασίας του αέρα . Είναι πιο έντονος από άλλα μέρη του νησιού εξαιτίας της θέσης και της έλλειψης βλάστησης. Αν δύο συνεχόμενες τοποθεσίες συμβεί να μην έχουν την ίδια θερμοκρασία, τότε η ατμοσφαιρική πίεση της περισσότερο ψυχρής επειδή είναι μεγαλύτερη θα κινηθεί προς την  θερμότερη , κάτι που συμβαίνει συχνά στην περιοχή του Αϊ Ζαχαρία. Δεν είναι τυχαίο που οι παλιοί υποστηρίζουν ότι πάντοτε ο νοτιοανατολικός άνεμος φέρει συνεχείς βροχές και γι' αυτό λένε χαρακτηριστικά ότι « με τέτοιο  καιρό εργασία δε γίνεται».
Επειδή οι μεγάλες τιμές βαρομετρικής πίεσης βρίσκονται στα νότια του Αϊ Ζαχαρία, ο άνεμος που γεννιέται τον  λένε οι αιγαιοπελαγίτες «νοτιά» ενώ οι ναυτικοί τον ονομάζουν «όστρια» από μια βενετσιάνικη λέξη  . Ο νοτιάς ως άνεμος είναι  υγρός και πολλές φορές φέρνει βροχή .Όμως όταν φυσάει , αγριεύει και σηκώνει κύματα που φτάνουν σε ύψος έως  3-4 μέτρα ενώ είναι ιδιαίτερα καταστροφικός. Στους κτηματολογικούς ιταλικούς χάρτες της Κω τόσο στην ιαματική πηγή της Εμπρός Θέρμης όσο και στην Αγία Ειρήνη έχουν αποτυπωθεί μόλοι που σήμερα δεν υπάρχουν εξαιτίας των νοτιάδων της νοτιοανατολικής Κω.
Όμως, οι νοτιάδες δεν είναι μόνο καταστροφικοί αφού η υγρασία τους προετοιμάζει την γη να καρπίσει, και τα δέντρα να αναγεννηθούν. Ο νοτιάς , σημαίνει γονιμότητα και καρποφορία ενώ στις κακές του σκουριάζει σίδερα , καταστρέφει παράκτιες κατασκευές , σφυρίζει στα θολωτά κτίσματα  και ταυτόχρονα ρίχνει πρόχειρες στέγες όπως συμβαίνει εδώ και καιρό στις ακτές της νοτιοανατολικής Κω. Μοιάζει με έναν νέο που καταστρέφει και ταυτόχρονα δημιουργεί.
Η διεύθυνση κάθε ανέμου χαρακτηρίζεται από το σημείο του ορίζοντα απ΄ όπου πνέει και όχι προς τα που πνέει ο άνεμος. Οι άνεμοι ανάλογα με τα χαρακτηριστικά τους, τον τόπο, την ένταση και την διεύθυνσή τους παίρνουν το όνομα τους. Όταν ο αέρας  θερμαίνεται γίνεται πιο αραιός και πιο ελαφρύς και ανεβαίνει πιο ψηλά  από τις γύρω βαριές αέριες μάζες που θα κινηθούν και θα πάρουν τη θέση του. Η οριζόντια κίνηση του αέρα είναι ο άνεμος ενώ η κατακόρυφη κίνηση είναι το ρεύμα. Εδώ και εκατοντάδες χρόνια τα σπρωξίματα και τα παιχνίδια του αέρα έκαναν τους ντόπιους να διηγούνται για τα καμώματα των απίστευτων νοτιάδων της περιοχής.

Γεωδίφης

Πηγές
1.Βικιπαίδεια
2.Θρύλοι και παραδόσεις από τον Αη Ζαχαρία-Π.Σβουρένος

Το ξωκλήσι του Αϊ Γιώργη της Ασκόπτερας απέχει λιγότερο από 2 χιλιόμετρα από το Παλιό Πυλί. Είναι κτισμένο σε ένα μικρό ύψωμα μέσα σε μια κοιλάδα. Σε μία μη εντοιχισμένη επιγραφή αναγράφεται ότι το έτος «1636, εκοιμήθη η δούλη». Δεν γνωρίζω αν υπάρχει από τότε ή αν έχει ξαναχτιστεί μεταγενέστερα , όμως τα ερείπια που υπάρχουν κοντά στο εκκλησάκι  μοιάζουν με κελιά που πιθανόν να σχετίζονται με μοναστικές δραστηριότητες. Ίσως κάποτε να υπήρξε τόπος διαμονής κάποιων  που απαρνήθηκαν την κοινωνική ζωή και αφιέρωσαν τη ζωή τους στη λατρεία του Θεού επιλέγοντας να ζήσουν με τους κανόνες του μοναχισμού.
Λίγα μέτρα από το ιερό υπάρχει μια βρυσούλα με εξαιρετικό πόσιμο νερό. Πάνω από τον  Αϊ Γιώργη μια πανύψηλη αβραμιθιά, μεγάλης ηλικίας, στολίζει την περιοχή. Οι παλιοί πίστευαν ότι οι αβραμιθιές ήταν αποκλειστικά δέντρα της Κω. Ωστόσο, αυτό δεν ισχύει αφού πρόκειται για καθαρά μεσογειακά- αιωνόβια είδη που συναντώνται, σε προσήλιες βραχώδεις εκτάσεις. Οι πιο πολλές αβραμιθιές στην Κω βρίσκονται στο Παραδείσι και το Παλιό Πυλί επειδή προτιμάνε σχετικά υγρές περιοχές, έως 600 μέτρα σε ύψος. Η αβραμιθιά του Αϊ Γιώργη εδώ και χρόνια αντέχει την ξηρασία το καλοκαίρι και το κρύο τον χειμώνα. Έχει ένα ανθεκτικό γκρίζο κορμό με μία χαρακτηριστική κουφάλα. Τα περίεργα κερατοειδή εξογκώματα που παρουσιάζει τον χειμώνα προέρχονται από έντομα. Οι αρχαίοι  έβγαζαν απ’αυτά μια κίτρινη χρωστική ουσία με την οποία έβαφαν τα μεταξωτά υφάσματα τους.
Κάτω από το ύψωμα ένα μικρό φαράγγι κάνει τον τόπο κατάλληλο για ερημίτες. Πρόκειται για ένα τοπογραφικό χαρακτηριστικό μεγάλης ηλικίας τουλάχιστον Πλειστοκαινικής (2 εκ. ετών). Τα περισσότερα φαράγγια έχουν διανοιχθεί σε ασβεστόλιθους ή σε κροκαλοπαγή πετρώματα.  Η δημιουργία του δεν σχετίζεται με την ύπαρξη κάποιου μεγάλου ποταμού του παρελθόντος αλλά με τεκτονικές διαδικασίες που ωστόσο δεν ανάγονται στην εποχή των γεωλογικών διεργασιών που δημιούργησαν το ίδιο το νησί της Κω. Σχηματίστηκε κατά την ανύψωση του νησιού όταν ασκήθηκαν πιέσεις  στα πετρώματα της περιοχής με αποτέλεσμα να διαρρηχτούν όπως θα ράγιζε ένας τοίχος.
Πέρα από τα κατακόρυφα τοιχώματα του φαραγγιού , τα ανάστροφα ρήγματα ,τον αβράμιθα , την αρχαία  μονή και το ρέμα Σκαλί με το κρύο νερό που το διασχίζει , το φυσικό τοπίο της περιοχής ξεχωρίζει για τις επιβλητικές καρστικές μορφές του. Καταβόθρες,  σπήλαια, ρωγμές και πιθανόν ύπαρξη υπόγειων ρεμάτων κάνουν τον πανέμορφο τόπο μοναδικό και ίσως για τον λόγο αυτό να επιλέχτηκε από μοναχούς ή μοναχές .
Τον όρο καρστ, χρησιμοποιούν οι γεωλόγοι σε τοπία - οικοσυστήματα, (επιφανειακά ή υπόγεια) που προκύπτουν από την αποσάθρωση - διάλυση των πετρωμάτων και κυρίως αυτών που έχουν στρωματώδη δομή. Τα πετρώματα της περιοχής είναι διαφορετικής λιθολογίας και ηλικίας . Πλην του υψώματος της εκκλησίας που αποτελείται από μονζονίτη(γρανίτη του Δίκαιου) είναι κυρίως ασβεστολιθικά, που έχουν διαβρωθεί, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν τα λεγόμενα καρστικά φαινόμενα. Όταν σταγόνες  βρόχινου νερού ελαφρώς όξινου ρέουν από τον ασβεστόλιθο, τον διαλύουν. Κάθε ρωγμή ή βύθισμα που έχει δημιουργηθεί σιγά σιγά διευρύνεται. Με το πέρασμα του χρόνου δημιουργούνται χοάνες και υπόγειες ρωγμές που συνεχώς επεκτείνονται , μέσα απο τις οποίες περνά το νερό δημιουργώντας συστήματα αγωγών και κυρίως σπηλαίων σε πολλά επίπεδα. Αυτές οι δίοδοι κατευθύνουν τόσο την επιφανειακή όσο και την υπόγεια ροή του νερού .Μερικές  από αυτές τις καρστικές δομές  γίνονται βαθμιαία λεπτότερες , και κάποια στιγμή καταρρέουν, αλλάζοντας το τοπίο της Ασκόπετρας. Με την συγκεκριμένη διαδικασία μπορούν να δημιουργηθούν και να εξαφανιστούν χαρακτηριστικά μέσα σε μία νύχτα . Η  ηλικία των καρστικών δομών είναι  σχετικά νέα σύμφωνα με την γεωλογική κλίμακα και οφείλονται στην χέρσευση κατά την νεοτεκτονική περίοδο.
Το  νησί της Κω μπορεί να μην φημίζεται για τα σπήλαια του, όμως τα καρστικά σπήλαια της Ασκόπετρας με τις υπόγειες δαιδαλώδεις ρωγμές  είναι αρκετά , δεν είναι μεγάλα αλλά είναι πανέμορφα. Ορισμένα από αυτά αποτέλεσαν κρησφύγετο σε εμπόλεμες περιόδους ενώ ίσως να θεωρήθηκαν και ιερά κατά παλαιότερες εποχές. Σήμερα , τα έγκοιλα, τους σπηλαιώδεις σχηματισμούς και τα σπήλαια της Ασκόπετρας χρησιμοποιούν για τις καθημερινές τους ανάγκες  οι πιστικοί(βοσκοί).Πολλά από αυτά έχουν μετατραπεί σε στάβλους και αποθήκες. Στεγάζουν τα ζώα τους με αποτέλεσμα η εικόνα να είναι απαράδεκτη. Ίσως, να άξιζε μια καλύτερη τύχη στην φυσική μας κληρονομιά.

Γεωδίφης

Πηγές
1.Βικιπαίδεια
2.Γεωλογικός χάρτης Κω
3.Λαογραφικά κειμήλια-Ν.Ζάρακα

Κοντά στο όρος Σύμπετρο του Δήμου Κω , εκεί όπου «η κυφότης της ανατολικής οροσειράς καταντά εις δευτέρα σελλάδα» ,υπάρχει μια μικρή κοιλότητα όπου τα βρόχινα νερά αποσταλάζουν δημιουργώντας μια λιμνούλα η οποία πολλές φορές διατηρείται κατά την θερινή περίοδο. Με τον όρο «κυφότητα» όπως αναφέρει με γλαφυρό τρόπο ο Ιάκωβος Ζαρράφτης στα Κώια του εννοεί την ραχιτική παραμόρφωση δηλαδή το καμπούριασμα στην προκειμένη περίπτωση του Σύμπετρου ενώ ως «σελλάδα» αποκαλεί την κοιλοειδή θέση στην ράχη του βουνού.
Ο Ιάκωβος Ζαρράφτης προφανώς εντυπωσιάστηκε όταν ήλθε αντιμέτωπος με ένα πρωτόγνωρο θέαμα. Όταν αντίκρισε σε υψόμετρο 445 μέτρων το υδάτινο τέλμα υπέθεσε ότι σε αυτό θα γίνονται βδέλλες ένα είδος σκουληκιού με κοφτερά δόντια που κολλάνε στο δέρμα μας ή των ζώων και ρουφάνε αίμα, με το οποίο και τρέφονται. Παλιά οι βδέλλες χρησιμοποιούνταν για τοπικές αφαιμάξεις, τις τοποθετούσαν σε επιλεγμένα σημεία του ανθρώπινου σώματος. Παρεμπιπτόντως, αν ποτέ δεχτείτε επίθεση βδέλλας για να την απομακρύνετε χρησιμοποιείστε μόνο αλατόνερο. Ο Ζαρράφτης γνώριζε ότι οι  βδέλλες ζουν συνήθως σε έλη, λίμνες και αγαπούν το νερό και για αυτό της έδωσε το όνομα της Αβδελολίμνης.
Η Αβδελολίμνη καταλαμβάνει περίπου 520 τμ. Τα τελευταία χρόνια είναι εποχιακή με λιμνάζοντα νερά να παρατηρούνται μόνο τον χειμώνα. Βρίσκεται σε βύθισμα μεταξύ δύο κορυφών και είναι ένα φυσικό κοίλωμα γης κλειστού τύπου . Τροφοδοτείται αποκλειστικά και μόνο από βρόχινα νερά ενώ οι απώλειες του νερού της οφείλονται στην εξάτμιση .Δεν παρατηρούνται πιθανές διεισδύσεις του νερού στο έδαφος ή υδάτινα ρεύματα που να εκβάλλουν σ' αυτή, ενώ κοντά της δεν υπάρχουν πηγές που να αναβλύζουν. Πρόκειται για ομβρογενή λιμνούλα της οποίας η περιοδικότητα και ανάπτυξη σχετίζεται με τις περιόδους ξηρού/υγρού κλίματος και θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως παλαιοκλιματικός δείκτης για τις παλαιοικολογικές συνθήκες της περιοχής.
Αν και η Λιμνολογία- ο κλάδος που ασχολείται με την μελέτη των λιμνών- δεν προσδιορίζει με ακρίβεια πόσο νερό χρειάζεται για να θεωρηθεί μια λίμνη, ωστόσο οι πολύ περιορισμένες ποσότητες νερού  καθώς και το μικρό βάθος της , την κατατάσσουν στις δολίνες.
Η δολίνη , είναι ένα είδος καταβόθρας της οποίας το όνομα προέρχεται από το dolina, σλοβενική λέξη που σημαίνει κοιλάδα .Πρόκειται  για κοιλότητες που οφείλονται στην διαλυτική δράση του νερού σε ανθρακικά πετρώματα(καρστική διαδικασία). Όμως, επειδή η γεωλογία της περιοχής δεν υποστηρίζει την ύπαρξη καρστικών διεργασιών πιθανότατα η δομή αυτή σχετίζεται με διεργασίες τύπου pseudokarst που δημιουργήθηκαν από καθίζηση πιθανόν αλλουβιακών υλικών πάνω στο υποκείμενο υπόβαθρο(σχιστόλιθοι ηλικίας τουλάχιστον 140 εκ.ετών).
Aν η ρηξιγενής ζώνη του Σύμπετρου με διεύθυνση ΑΒΑ-ΔΝΔ σχετίζεται με αυτή την διαδικασία καθίζησης δεν είναι εύκολο να ειπωθεί. Ίσως να ευθύνεται για την ύπαρξη διαρρήξεων στους υποκείμενους σχηματισμούς (κατακερματισμός) οι οποίοι να ευνόησαν την δημιουργία της κοιλότητας στην επιφάνεια.

Γεωδίφης

Πηγές
1.Βικιπαίδεια
2.Κώια-Ιάκωβος Ζαρράφτης
3.Γεωλογικός χάρτης Κω-ΙΓΜΕ
4.Γεωλόγος -Δέσποινα Μίνου