Ήδη από την αρχαιότητα η προσωπικότητα του Δημόκριτου συνοδεύεται από διάφορες παραδόσεις, όχι πάντα κολακευτικές για τον μεγάλο ατομιστή φιλόσοφο: μία απ' αυτές, που τον θέλει να τρελαίνεται προς το τέλος της ζωής του, έχει καταγραφεί με λεπτομέρειες στα Ψευδεπίγραφα κείμενα του Ιπποκράτη, μια σειρά επιστολών με μυθιστορηματική πλοκή που συντάσσονται, σύμφωνα με τους ειδικούς, την εποχή του Τιβέριου. Προφανώς τα κείμενα αυτά δεν αναφέρονται σε καμία ιστορική πραγματικότητα· αυτό που ενδιαφέρει τον συντάκτη τους είναι η καταγραφή μιας τόσο φανταστικής όσο και διδακτικής συνάντησης του φιλοσόφου ­ που η πόλη του τον θεωρεί τρελό ­ με τον μεγάλο γιατρό.
Σύμφωνα με τη δέκατη επιστολή, η Βουλή και ο Δήμος των Αβδήρων, κρίνοντας ότι η πόλη τους βρίσκεται σε μεγάλο κίνδυνο, εξαιτίας της αρρώστιας που έπληξε το διάσημο τέκνο της, καλούν τον Ιπποκράτη να εξετάσει τον ασθενή και να τον γιατρέψει. Οι ανήσυχοι άρχοντες περιγράφουν με ακρίβεια στον γιατρό τα συμπτώματα της ασθένειας του φιλοσόφου, διακινδυνεύοντας μάλιστα μια πρώτη διάγνωση, σύμφωνα με την οποία η αρρώστια του Δημόκριτου οφείλεται στη μεγάλη του σοφία: «Παραμελώντας τα πάντα και πριν απ' όλα τον εαυτό του, άγρυπνος μέρα και νύχτα, γελάει και με τα μικρά και με τα μεγάλα, πιστεύοντας ότι ολόκληρη η ζωή είναι τίποτα. Ο ένας παντρεύεται, ο άλλος εμπορεύεται, ο τρίτος ρητορεύει· άλλος άρχει, εκπροσωπεί, ψηφίζει, αρρωσταίνει, πληγώνεται, πεθαίνει. Κι αυτός γελάει με όλα, βλέποντας τους μεν κατηφείς και σκυθρωπούς, τους δε καταχαρούμενους (...) σηκώνεται συχνά τη νύχτα και, μόνος του, σιγοτραγουδάει».
Ο Ιπποκράτης, πιστός στον όρκο του, αποδέχεται την πρόσκληση και σπεύδει στα Αβδηρα. Προηγουμένως όμως, στις επιστολές δώδεκα και δεκατρία που ο γιατρός γράφει σε δύο άλλα πρόσωπα, φροντίζει να πάρει τις αποστάσεις του από τη διάγνωση των αβδηριτών προεστών: δεν είναι καθόλου σίγουρος ότι ο Δημόκριτος είναι τρελός· αυτό που τον χαρακτηρίζει είναι μάλλον «υπερβολική ψυχική ευρωστία». Εξάλλου, επισημαίνει ο γιατρός, δεν είναι μόνο οι τρελοί αυτοί που αναζητούν τις σπηλιές και την ηρεμία· είναι και αυτοί που παρατηρούν τα ανθρώπινα πράγματα και επιθυμούν την αταραξία. Επισφραγίζεται έτσι, και μάλιστα από υπεύθυνο στόμα, η αμφίσημη συμπεριφορά που μοιράζονται συχνά οι σοφοί και οι τρελοί.
Η επιστολή δεκαεπτά περιγράφει τη συνάντηση του τρελού και του γιατρού, στην οποία προφανώς τείνει το σύνολο της μικρής αυτής μυθιστορίας. Ο Ιπποκράτης φτάνει στο σπίτι του Δημόκριτου που βρίσκεται κοντά στα τείχη της πόλης και αντικρίζει τον φιλόσοφο, «μόνο του, καθισμένο σε μια πέτρα κάτω από έναν πυκνό πλάτανο, μ' ένα χειρόγραφο στα γόνατα, λιπόσαρκο, κατάχλωμο, με μακριά γένια». Τι γράφεις; τον ρωτάει ο γιατρός. Γράφω για την τρέλα, απαντάει ο τρελός. Υστερα από τη σύντομη έκθεση του περιεχομένου της πραγματείας, ο Ιπποκράτης, εκφράζοντας τον θαυμασμό του, συμπληρώνει: Είσαι ευδαίμων, Δημόκριτε, που απολαμβάνεις τόση ηρεμία· σε μένα αυτό δεν επιτρέπεται. Και γιατί, Ιπποκράτη, δεν επιτρέπεται; ρωτάει ο φιλόσοφος. «Γιατί τα κτήματα, το σπίτι, τα παιδιά, τα δάνεια, οι αρρώστιες, οι θάνατοι, οι υπηρέτες, οι γάμοι κι όλα τα υπόλοιπα μου αφαιρούν την ευκαιρία να συμμετέχω στην ηρεμία».
Με την απάντηση αυτή ο φιλόσοφος ξεσπάει σε τρανταχτό γέλιο. Γιατί γελάς; τον ρωτάει ο συνομιλητής του. Και τότε ο Δημόκριτος σοβαρεύει και απαντάει: Μ' ένα μόνο πράγμα γελάω, με τους ανθρώπους που τους λείπει το μυαλό, που τους λείπουν τα ορθά έργα, που είναι νήπιοι στα σχέδιά τους, που υποφέρουν μάταια καταβάλλοντας τεράστιους κόπους χωρίς καμιά ωφέλεια, που τρέχουν στα πέρατα της γης με οδηγό τις άμετρες επιθυμίες τους, που δεν σταματούν ποτέ να κυνηγούν το χρυσάφι, θέλοντας να αποκτήσουν όλο και περισσότερο, ανησυχώντας μήπως και τους λείψει. Αλλοι αγοράζουν σκυλιά, άλλοι αγοράζουν άλογα· σπεύδουν να παντρευτούν γυναίκες που αμέσως στη συνέχεια τις περιφρονούν· ερωτεύονται κι αμέσως μετά μισούν· θέλουν παιδιά και στη συνέχεια τα εγκαταλείπουν.
«Σε τι διαφέρει αυτή η κενή και αλόγιστη σπουδή από την τρέλα;» ρωτάει ο Δημόκριτος τον Ιπποκράτη, προτείνοντάς του ένα επικίνδυνο πνευματικό πείραμα. Σκέψου, του λέει, να είχαμε τη δυνατότητα να ξεσκεπάσουμε όλα τα σπίτια και να μπορούσαμε να δούμε, χωρίς κανένα εμπόδιο, τι γίνεται στο εσωτερικό τους. Θα βλέπαμε άλλους να κλαίνε κι άλλους να γελούν· άλλους να τρώνε κι άλλους να πεινούν. Αλλους να βασανίζουν τους οικείους των, άλλους να παρασκευάζουν δηλητήρια κι άλλους να μηχανεύονται κατηγορίες εναντίον των φίλων τους. Αλλοι συλλέγουν έπιπλα, άλλοι αγάλματα κι άλλοι πίνακες: ο καθένας με την τρέλα του. Αλλά όλοι είναι παράφρονες από ματαιοδοξία: «Θερσίται δ' εισί του βίου πάντες». Γι' αυτό γελάω, γιατρέ.


Κων/νος Κωστογλάκης

Φίλοι του περιβάλλοντος στη Κω

 Το νερό της βρύσης έρχεται μέσα από σωλήνες χαλκού είναι μία από τις κύριες πηγές ''διατροφής'' του χαλκού. Η κακή φήμη του χαλκού φαίνεται να αυξάνεται τελευταία. Το μέταλλο, που έχει ήδη αναφερθεί ως ένας από τους κύριους περιβαλλοντικούς παράγοντες που πυροδοτεί την έναρξη και την ενίσχυση της εξέλιξης της νόσου του Alzheimer, τώρα συνδέεται με την επιτάχυνση της ανάπτυξης των καρκινικών κυττάρων. Σύμφωνα με μια μελέτη ο χαλκός στο πόσιμο νερό - από τις δημόσιες παροχές νερού - επιταχύνει την ανάπτυξη των όγκων σε ποντίκια.Η έρευνα, που δημοσιεύεται στο Πρακτικά της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών (PNAS) , παρέχει άμεση απόδειξη ότι ο χαλκός μπορεί να ενισχύσει τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων στον άνθρωπο, καθώς και της ανάπτυξης των όγκων.
Οι ερευνητές, ωστόσο, δεν νομίζουν ότι ο χαλκός προκαλεί καρκίνο . Η έκθεση των υγιών ποντικών με την ίδια ποσότητα του χαλκού που παρέχονται μέσω πόσιμου νερού σε άρρωστα ποντίκια, για έως και δύο χρόνια, δεν έχει ως αποτέλεσμα την αυξημένη συχνότητα εμφάνισης του καρκίνου. Οι συγγραφείς προτείνουν ότι τα ευρήματά τους δείχνουν ότι τα επίπεδα του χαλκού θα πρέπει να παρακολουθούνται σε ασθενείς με καρκίνο ως ένας τρόπος για τον έλεγχο της διάδοσης της ασθένειας.
Προτείνουν ότι η ελαχιστοποίηση του χαλκού στο σύστημα του ασθενούς μπορεί να είναι ευεργετική στη θεραπεία του καρκίνου, ειδικά όταν συνδυάζεται με ορισμένα φάρμακα, προκειμένου να ''λιμοκτονούν'' τα καρκινικά κύτταρα, τα οποία τείνουν να απαιτούν πολύ υψηλότερες ποσότητες ενέργειας από ότι τα κανονικά .
Τον χαλκό χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι Αιγύπτιοι στα δίκτυα πόσιμου νερού.Θεωρείται ένα στοιχείο που το συναντάμε στη φύση και είναι απόλυτα φιλικό προς το περιβάλλον, μέχρι τις μέρες μας. Οι αντιμικροβιακές ιδιότητες του διατηρούν την καθαρότητα του πόσιμου νερού ενώ εμποδίζουν την ανάπτυξη μικροοργανισμών που αναπτύσσονται στο νερό όπως, βακτήρια, ιοί, άλγη κά όπως ο ιός της Νόσου των Λεγεωναρίων, το θανατηφόρο βακτήριο E. Coli και ο ιός της πολιομυελίτιδας, που εγκυμονούν κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία. Εργαστηριακές έρευνες σε δείγματα νερού από παλαιωμένα δίκτυα χαλκού, μετά από παραμονή του νερού στο δίκτυο 24 ωρών, παρουσιάζουν μείωση του ιού της πολιομυελίτιδας τύπου 1 κατά 97% και του τύπου 2 κατά 96%. Σε νέες σωληνώσεις από χαλκό, 80% του ιού της πολυομελίτιδας τύπου 2, εξαλείφθηκε μέσα σε 3 ώρες ενώ ο ιός εξαλείφθηκε εντελώς μέσα σε διάστημα 24 ωρών. Τα ίδια τεστ, δείχνουν ότι δεν απαιτούνται υψηλές συγκεντρώσεις χαλκού στο νερό, προκειμένου να εξαλειφθεί η ύπαρξη των εν λόγω ιών. Οι σωληνώσεις από χαλκό, αποτελούν έναν αποτελεσματικό τρόπο προστασίας ενάντια στην παρουσία τέτοιων τύπων οργανισμών, με συνέπεια την προστασία της δημόσιας υγείας από παθογενείς οργανισμούς ακόμη και όταν τα επίπεδα χαλκού στο νερό είναι χαμηλότερα από τα όρια, που θέτει η νέα Ευρωπαϊκή οδηγία για το πόσιμο νερό.
Παρά το γεγονός ότι, το πόσιμο νερό πρέπει να είναι απαλλαγμένο από παθογενείς οργανισμούς, είναι πολύ πιθανόν, βακτήρια, ιοί, άλγη και παράσιτα, να ευδοκιμούν στα δημόσια συστήματα παροχής πόσιμου νερού.

Γεωδίφης

Πηγές

1.http://www.copper.org.gr/

2.http://www.pnas.org/content/early/2013/11/05/1318431110.abstract?sid=a508954d-77a5-43dc-b6b1-1496970eb4d4