Τα άγνωστα Αστακιδονήσια

Χάρτης του Ν.Στάνσον [1655] με την Αστακίδα[πορτοκαλί χρώμα]

Η Αστακίδα απέχει 32,5χλμ από την Σαρία της Καρπάθου και 51χλμ από την Κάσο. Το νησί ανήκει διοικητικά στο Δήμο Κάσου [Δωδεκάνησα, περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου] άν και για την κυριότητα της βρίσκονται στα μαχαίρια οι δήμοι Καρπάθου και Κάσου. Μέχρι τώρα πάντως και οι δύο πλευρές είναι ανυποχώρητες!

Είναι επίσης γνωστή ως Isola di Stacchida, Nisis Astakida[Astakidha], Nisos Astakia, Stakida [Stakidha] και Στακίδα. Σε χάρτη του 1655  του «πατέρα της γαλλικής χαρτογραφίας» Νίκολας Σάνσον [1600 -1667] σημειώνεται ως Staquida.

Η Αστακίδα δεν φαίνεται να έχει κατοικηθεί κατά τους ιστορικούς χρόνους. Το όνομα ίσως οφείλεται στο σχήμα της που μοιάζει με τη μεγάλη δαγκάνα αστακού. Έχει έκταση 0,89 τετρ.χλμ, και περίμετρο 5,31χλμ. Το ψηλότερο σημείο του νησιού έχει ύψος 159μ. από την στάθμη της θάλασσας.

Το νησί περιβάλλεται από συστάδα βραχονησίδων που περιλαμβάνει το Αστακιδόπουλο με εμβαδόν 0,09 τετρ.χλμ και περίμετρο 1,69χλμ, την νησίδα Σίαλ [Σύλα ή Φωκά] με εμβαδόν 0,02 τετρ.χιλ & περίμετρο 0,59χλμ και μία ανώνυμη νησίδα. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 όλα τα νησιά είναι ακατοίκητα.

Το νησιωτικό σύμπλεγμα αποτελείται από καρστικούς σχηματισμούς [ασβεστόλιθοι της ζώνης Τρίπολης-Γαβρόβου] ηλικίας 200-100 εκ.ετών και περιβάλλεται από βαθιά θάλασσα. Νοτιοδυτικά από τα Αστακιδονήσια υπάρχει ένας μοναδικός οικότοπος για την θαλάσσια ζωή, η δυτική τάφρος της Καρπάθου με βάθη που ξεπερνάνε τα 2500μ. Πρόκειται για μία σημαντική τεκτονική δομή με υποθαλάσσια όρη και φαράγγια που έχουν δημιουργηθεί από την δραστηριότητα των γειτονικών ρηγμάτων.

Στις 21 Ιουνίου 1942 ένας σεισμός ενδιάμεσου βάθους με μέγεθος 6.3 βαθμούς, από το ρήγμα Κάρπαθος 2 προκάλεσε καταστροφές στην Μάκρη της νοτιοδυτικής Τουρκίας. Ηταν η ισχυρότερη δόνηση που έχει παρατηρηθεί από την ομάδα υποθαλάσσιων ρηγμάτων τα οποία περιβάλλουν τα νησιά. Τα ρήγματα Αστακίδα, Σοφράνα, Ζαφόρα και τα Κάρπαθος2&3 ολισθαίνουν με ρυθμό από  0,01-3 χιλιοστά τον χρόνο και μπορούν να δώσουν σεισμούς με μέγεθος έως και 6,7 βαθμούς.

Οι νησίδες αποτελούν προστατευόμενες περιοχές του δικτύου NATURA 2004 [με κωδικό GR4210011].Η γεωγραφική απομόνωση τους τα καθιστά σημαντικό μέρος ξεκούρασης για τα μεταναστευτικά πουλιά και περιοχή αναπαραγωγής για τα θαλασσοπούλια. Η χλωρίδα χαρακτηρίζεται από την παρουσία ενδημικών ειδών. Η βλάστηση χαρακτηρίζεται από φρύγανα και στην παράκτια περιοχή από αλόφυτα. Μεγάλη οικολογική αξία έχουν τα λιβάδια της θάλασσας [Posidonia oceanica] στη θαλάσσια περιοχή της Αστακίδας. Στις νησίδες φωλιάζουν σπάνια είδη πουλιών, όπως Μαυροπετρίτης [Falco eleonorae] και Audouin [Larus audouinii]