Η λάσπη στο βυθό της θάλασσας κρύβει πολύτιμες πληροφορίες για την εξέλιξη μιας περιοχής. Πολλές φορές αυτές μπορούν να σχετίζονται με υποθαλάσσια ηφαιστειακή δράση, που έγινε κατά το παρελθόν ή ακόμη με συγκρούσεις αστεροειδών στη Γη ή με κάθε άλλου είδους πληροφορία. Πριν από 15-5 εκατομμύρια χρόνια, η υποβύθιση της Αφρικανικής λιθοσφαιρικής πλάκας κάτω από τη μικροπλάκα του Αιγαίου σε ένα ή περισσότερα επίπεδα είχε ως αποτέλεσμα, εκτός των άλλων, και τη δημιουργία πολλών ηφαιστείων στον τωρινό χώρο μεταξύ της Χίου, της Σάμου, της Καλύμνου, της Κω αλλά και της μικρασιατικής ακτής. Τα ηφαίστεια μπορεί να μην υπάρχουν σήμερα αλλά τότε είχαν έντονη δράση. Οι ηφαιστειακές εκρήξεις της περιόδου εκείνης μας έδωσαν πετρώματα που βρίσκονται τόσο στο χερσαίο όσο και στον υποθαλάσσιο χώρο της περιοχής μας.
Ο χώρος από τη Σάμο ως την Κω το περίφημο «πλατώ Κω-Σάμου» αποτελείται από ηφαιστειακά υλικά. Το ανατολικό μέρος της Κω συμμετείχε σε αυτή την ηφαιστειακή δραστηριότητα και απομεινάρια αυτής της δράσης παρουσιάζονται νοτιοδυτικά της οροσειράς του Δίκαιου με ένα χαρακτηριστικό πέτρωμα που ονομάζεται «μονζονίτης», που επίσης υπάρχει στη μικρασιατική ακτή. Ο μονζονίτης συχνά συγχέεται με το γρανίτη επειδή και οι δύο είναι ελαφρά χρωματισμένοι, αλλά έχει χαλαζία μικρότερο από 20%. Απο μονζονίτη της Σχιζόπετρας και του Περιστερώνα, του νότιου μέρους του Δίκαιου, οι αρχαίοι πρόγονοί μας αλλά και οι Ρωμαίοι έφτιαξαν τους μεγαλοπρεπείς και πανέμορφους κίονες των ναών, που σήμερα συναντάμε στο νησί μας. Το συγκεκριμένο ηφαιστειακό πέτρωμα δημιουργήθηκε, όταν στο Αιγαίο υπήρχε η ενιαία ξηρά της Αιγηίδας. 
 Όμως, η κληρονομιά από τις εκρήξεις εκείνης της περιόδου δεν ήταν μόνο ο μονζονίτης, αλλά και μια σειρά από μεταλλεύματα, που σήμερα συναντάμε τόσο στο νησί μας όσο και στις γύρω περιοχές. Στον υποθαλάσσιο χώρο μεταξύ της Κω και των Ιμίων υπάρχουν ποικίλα σπάνια ορυκτά. Μεταξύ αυτών πιθανόν να υπάρχει και ένα ορυκτό που ονομάζεται «όσμιο» και ανήκει στην ομάδα του λευκόχρυσου. Είναι από τα σκληρότερα μεταλλεύματα που υπάρχουν στη φύση, αυτό με τη μεγαλύτερη πυκνότητα από όλα τα γνωστά στοιχεία και το πλέον δύστηκτο μέταλλο της ομάδας του. Επίσης είναι πολύ σπάνιο αφού παρουσιάζεται σε πολύ λίγα μέρη του πλανήτη μας.
Το όσμιο, ως στοιχείο ανακαλύφθηκε από τους Βρετανούς χημικούς Σμίθσον Τένναντ και Ουΐλιαμ Γουόλαστον το 1803, όταν αναζητούσαν μεθόδους εμπλουτισμού του λευκόχρυσου. Ανακάλυψαν, έτσι, τα στοιχεία όσμιο, ιρίδιο, ρόδιο και παλλάδιο. Το όσμιο επειδή, όταν εκτίθεται στον ατμοσφαιρικό αέρα, επικαλύπτεται από ένα λεπτό στρώμα τετροξειδίου, το οποίο δίνει μια χαρακτηριστική, διαπεραστική, έντονη οσμή και γι’ αυτό το λόγο ο Τένναντ του έδωσε τη συγκεκριμένη ονομασία η οποία προέρχεται από την ελληνική λέξη οσμή.
Πρόκειται για ένα μέταλλο αργυρόλευκο με ελαφρώς γαλάζια απόχρωση και εξαιρετικά σκληρό αλλά και εύθρυπτο, ακόμη και σε υψηλές θερμοκρασίες. Θεωρείται πολύ ανθεκτικό στη διάβρωση και πολύ δύσκολα κατασκευάζεται στο εργαστήριο, διότι, όταν εκτεθεί στον αέρα σε θερμοκρασία δωματίου, σχηματίζει το τετροξείδιο του οσμίου, το οποίο είναι ιδιαίτερα τοξικό και δηλητηριώδες, προσβάλλει έντονα το αναπνευστικό σύστημα, τα μάτια, και μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να προκαλέσει τύφλωση, καθώς επίσης προκαλεί ζημιά και στο δέρμα. Λόγω της μεγάλης αδράνειάς του, απαντά συνήθως ελεύθερο στη φύση και όχι με μορφή ενώσεων.
Το όσμιο ως μέταλλο προέρχεται είτε από εξωγήινα αντικείμενα, όπως αστεροειδείς ή κομήτες είτε από βαθιές διαδικασίες στο εσωτερικό της Γης κυρίως του γήινου μανδύα. Τα άτομα οσμίου υπάρχουν σε δύο ισότοπα, ένα εκ των οποίων είναι ελαφρώς βαρύτερο από το άλλο. Το όσμιο των εξωγήινων αντικειμένων όπως των αστεροειδών είναι πολύ πλουσιότερο στην ελαφρύτερη μορφή απ’ ότι το γήινο όσμιο. Όμως οι επιστήμονες έχουν τη δυνατότητα να προσδιορίζουν πόσο από το εξωγήινο υλικό είναι παρόν σε κάθε απόθεμα του μετάλλου που εντοπίζουν. Στη βόρεια και νότια Αμερική, το όσμιο απαντάται σε αμμώδεις όχθες ποταμών, ενώ στη Ρωσία και το Βόρνεο σε ορισμένες άμμους. Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, άνθησε το εμπόριο του οσμίου και του κόκκινου υδράργυρου, μιας άλλης ουσίας με εκρηκτικές ιδιότητες. Η αξία του οσμίου στις ΗΠΑ ανέρχεται στα 150-200.000 δολάρια ανά γραμμάριο. Η αξία του οσμίου είναι υψηλή γιατί είναι δυσεύρετο στη φύση, ενώ είναι γνωστό ότι η μεταλλουργία του ορυκτού υπήρχε εδώ και χρόνια στην πρώην Σοβιετική Ένωση.
Το όσμιο, όπως το ιρίδιο και ο κόκκινος υδράργυρος είναι μέταλλα που χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία των πυρηνικών για τις χημικές ιδιότητές τους και έχουν σχέση με τις διαστημικές εφαρμογές. Κυρίως, όμως, χρησιμοποιείται για την παραγωγή πολύ σκληρών κραμάτων με άλλα μέταλλα της ομάδος του λευκόχρυσου. Αυτό το τόσο σπάνιο μέταλλο, που μπορεί κανείς να το βρει σε πολύ μικρές ποσότητες σε λίγα μέρη της Γης, είναι γνωστό εδώ και πολλά χρόνια ότι πιθανόν να υπάρχει σε μεγάλες ποσότητες στα Ίμια. Πρόκειται κατά πάσα πιθανότητα για γήινο όσμιο που προέρχεται από τις γεωλογικές διαδικασίες που συνέβησαν στην περιοχή μας. Παρουσιάζεται με τη μορφή καρβονυλίων, επειδή αντιδρά με άνθρακα και οξυγόνο και όχι με άζωτο.
  
Γεωδίφης-πηγή:Γεωστοχασμοί

Φωτογραφίες-Αναπαράσταση της περιοχής των Ιμίων, το χρονικό διάστημα μεταξύ 11-8 εκατομμύρια χρόνια πριν, τότε που η Αιγηίδα ξηρά επικρατούσε της θάλασσας στην ευρύτερη περιοχή μας. Δεξιά, μικροποσότητα οσμίου.

Πριν λίγες ημέρες με πλησίασε κάποιος φίλος μου Γερμανός, ο οποίος έχει εγκατασταθεί μόνιμα στην Κω μαζί με την σύζυγο του. ‘Έμεινε έκπληκτος  όταν σε μια συζήτηση έμαθε για το τσουνάμι του Αιγαίου ή τσουνάμι της Αμοργού όπως συνηθίζω να το αποκαλώ. Για το σχετικό θέμα έχω ήδη μιλήσει ωστόσο σήμερα θα παρουσιάσω πως το γεγονός  έγινε αισθητό στο πανέμορφο νησί της Καλύμνου.
Το ημερολόγιο έλεγε 9 Ιουλίου 1956 όταν κοντά στην Αμοργό εκδηλώνεται ένας ισχυρότατος σεισμός μεγέθους 7,5R. Ο σεισμός συνοδεύεται και από υποθαλάσσια κατολίσθηση με αποτέλεσμα να εκδηλωθεί σε πολύ λίγο χρόνο ένα τσουνάμι. Απο το τρομερό γεγονός του 1956 υπάρχουν μαρτυρίες από έναν μηχανικό του ∆ήµου της Καλύµνου. Σύμφωνα με τις περιγραφές του μόλις σε 13 λεπτά µετά το σεισµό άρχισε να υποχωρεί η θάλασσα, η οποία σε ορισµένες περιοχές έφθασε τα 200 μέτρα από την ακτογραμμή. Μετά από 5 λεπτά έφθασε στο Καντούκι το πρώτο κύµα κινούµενο µε αστραπιαία ταχύτητα από Α προς  ∆ και στην συνέχεια ακολούθησαν τα άλλα δύο που κατέκλυσαν το πεδινό µέρος της νήσου σε βάθος 200 µέτρα. Το κύµα έφθασε σε ύψος 3,60 µέτρα. Σε µερικά σηµεία η στάθµη της θάλασσας κατήλθε κατά 2,5µ περίπου και σε άλλα ανήλθε κατά 5,5µ περίπου.Στον οικισµό Ποθαία η θάλασσα αρχικά υποχώρησε και εν συνεχεία επανήλθε µε υπερυψωµένη στάθµη και κατέκλυσε τα  κτήρια κυρίως της παραλίας προξενώντας σοβαρές ζηµιές. Σηµειώθηκαν τρεις διαδοχικές υποχωρήσεις της θάλασσας, εκ των οποίων η τρίτη ήταν µεγαλύτερη. Κατά την υποχώρηση τα νερά της θάλασσας παρέσυραν ζώα, δένδρα,σκεύη και κουφώµατα σπιτιών σε απόσταση 1000–1500µ. Σε µερικά σηµεία παρατηρήθηκε πρόσχωση της παραλίας, στα περισσότερα όµως απογύµνωση του εδάφους. Η ορµή των νερών ήταν τόσο µεγάλη, ώστε τεχνητοί ογκόλιθοι προοριζόµενοι για την επισκευή του λιµένος ευρισκόµενοι 100µ. περίπου εντός της ξηράς, υπέστησαν σοβαρές ζηµιές. Περισσότερα από 30 αλιευτικά σκάφη και ένα µεγάλο ιστιοφόρο παρασύρθηκαν. Τρία άτοµα πνίγηκαν και µια µεγάλη έκταση καλλιεργίσιµης γής αχρηστεύθηκε από την κατάκλυση της θάλασσας.
Στην Αστυπάλαια  (Λειβάδι) η στάθµη της θάλασσας µε τη λήξη του σεισµού κατήλθε περί τα 5µέτρα και τα  νερά απεσύρθησαν αρχικά σε απόσταση 100µ. Και ακολούθως επροχώρησαν σε βάθος 400µ. από την ακτή και µέχρι ύψος 4µ. Βυθίστηκαν 12 αλιευτικά σκάφη, κατεκλύσθησαν καλλιεργήσιµες εκτάσεις,παρασύρθηκαν περιουσίες και τραυµατίστηκαν δύο άτοµα.
Ο καταστροφικός σεισµός εκτός από την Κάλυμνο και την Αστυπάλαια  έγινε ιδιαίτερα αισθητός στη Σαντορίνη,την Ανάφη την Ίο, την Πάρο, τη Νάξο,  τη Λέρο, την Πάτµο και τους Λειψούς. Στο νησί της Κω έγινε αισθητό το τσουνάμι ιδιαίτερα στις παραλίες μεταξύ του Μαστιχαρίου-Κεφάλου. Απο αυτό το τρομερό γεγονός, συνολικά 529 οικίες καταστράφηκαν, 1482 υπέστησαν σηµαντικές βλάβες και 1750 ελαφρές βλάβες, ενώ  53 άτοµα σκοτώθηκαν και 100 τραυµατίστηκαν. Πρέπει να σηµειωθεί ότι πολλές βλάβες που σηµειώθηκαν στα πυκνοκατοικηµένα χωριά Ηµεροβίγλι, Φηρά και Οία οφείλονται στον τρόπο οικοδόµησης των οικιών και στην ύπαρξη στοών, τόξων κλπ, κακής ποιότητας κατασκευής µε µεγάλα ανοίγµατα και χωρίς στηρίξεις θεµελίωσης σε περιοχές µε απότοµο ανάγλυφο. Σε ότι αφορά ,το σεισµικό θαλάσσιο κύµα έφτασε σε  ύψος τα 25 µέτρα στην Αµοργό,20µέτρα στην Αστυπάλαια, 10 µέτρα στη Φολέγανδρο, 5µέτρα στους Λειψούς ενώ έγινε αισθητό µέχρι και τη Χίο και Ρόδο (0,15-0,20µέτρα).

*Με την ευκαιρία, κάνω έκκληση, άν κάποιος γνωρίζει περισσότερα ή έχει στην κατοχή του οπτικοαυκουστικό υλικό από το συγκεκριμένο γεγονός ή από οτιδήποτε άλλο που αφορά το γεωπεριβάλλον και θα ήθελε να το δημοσιεύσει θα μπορούσε να έλθει σε επικοινωνία στην ηλεκτρονική διεύθυνση geodifhs@gmail.com
Σας ευχαριστώ εκ των προτέρων.

Φωτογραφία–Πως το τσουνάμι του 1956 έπληξε την Κάλυμνο
Χάρτης από Shebalin(1974)- Σχετικά με το πως ο σεισμός έπληξε το νοτιοανατολικό Αιγαίο.Οι διακεκκομένες γραμμές είναι οι ισόσειστες καμπύλες και συνδέουν περιοχές που είχαν ίδιες βλάβες ή άλλες επιπτώσεις από το ίδιο σεισμό.
Πηγές-Γαλανόπουλος,Αμβράσης και Ι.Α.Αντωνόπουλος

Για όσους θέλουν να μάθουν περισσότερα σας παραπέμπω στην μελέτη " The 1956 earthquake and tsunami in Amorgos, Greece" των Emile A. Okal, Costas E. Synolakis, Burak Uslu, Nikos Kalligeris and Evangelos Voukouvalas, περισσότερα

Μόλις 3,20 χιλιόμετρα  χωρίζουν το Τιγκάκι της Κω από το νησί της Ψερίμου. Για όσους δεν γνωρίζουν την περιοχή, η Ψέριμος των 130 κατοίκων βρίσκεται βόρεια της Κω και νοτιοανατολικά της Καλύμνου. Η επιφάνεια του νησιού είναι μόλις 15 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Πρόκειται για το μεγαλύτερο από τα νησιά που ανήκουν διοικητικά στον δήμο Καλύμνου. Το νησί έχει πολλούς χαμηλούς λόφους και μικρές κοιλάδες με άφθονα ελαιόδεντρα ενώ  θεωρείται ο παράδεισος για όσους απεχθάνονται τους δρόμους και τα αυτοκίνητα. Οι ακρογιαλιές του νησιού είναι πανέμορφες  ενώ περιτριγυρίζονται από κρυστάλλινα, καταγάλανα και καθαρά νερά.
Κάποτε ο φίλος μου καθηγητής Γιώργος Μάρκου τότε πρόξενος του ιταλικού κράτους στην Κω επιχείρησε να δημιουργήσει στο νησί ένα περιβαλλοντικό πάρκο με 5-10 κατοικίες για VIP. Ένα πάρκο για πολύ σημαντικές διεθνείς προσωπικότητες, προσπάθησε πολύ για αυτό όμως βρήκε απέναντι του ένα υδροκέφαλο κράτος που αδυνατεί να κατανοήσει πως  μπορείς να αναδείξεις και να διεθνοποιήσεις έναν μικρό και όμορφο τόπο.
Η Ψέριμος είναι ένας από τους πολλούς  παράδεισους της βιοποικιλότητας του Αιγαίου. Η διαφορετική γεωλογική της ιστορία και η απομόνωση έχουν αφήσει τα ίχνη τους στην εξέλιξη των ειδών της περιοχής. Ωστόσο η πανίδα και η χλωρίδα του νησιού εδώ και τουλάχιστον 10.000 χρόνια έχει σταματήσει να «συμπεριφέρεται» ως μια ηπειρωτική-συνεχής μάζα εδάφους. Η κύρια ασχολία των κατοίκων της Ψερίμου είναι η κτηνοτροφία ενώ υπάρχουν και παλαιοχριστιανικές βασιλικές 5ου αι. μ.Χ. σε διάφορες θέσεις του νησιού.
Όμως το νησί που βρίσκεται δίπλα μας έχει την δική του φυσική ιστορία. Γεωλογικά είναι νεώτερο τόσο από το νησί της Κω όσο και της Καλύμνου. Ωστόσο η γεωιστορία και η φύση,  έχουν υπάρξει ιδιαίτερα γενναιόδωρες με την περιοχή. Αποτελείται ως επι το πλείστον από τον δολομίτη, ένα χαρακτηριστικό πέτρωμα με  υψηλό ποσοστό του ορυκτού δολομίτη και το οποίο είναι ανθεκτικό στην διάβρωση ενώ είναι λιγότερο διαλυτό από τον ασβεστόλιθο σε όξινα υπόγεια ύδατα. Ο δολομίτης είναι ένας ιζηματώδες ανθρακικό πέτρωμα  που μοιάζει με τον ασβεστόλιθο, ενώ το ορυκτό από το οποίο αποτελείται, οφείλει το όνομά του στον Γάλλο φυσιοδίφη και γεωλόγο Ντεοντά Ντολομιέ (1750–1801), ο οποίος ήταν από τους πρώτους που το περιέγραψε.
Όμως, οι δολομίτες έχουν κάτι το «εξωπραγματικό» που δεν το συναντάς συχνά. Στις Άλπεις οι Ιταλοί την μοναδικότητά τους, την έχουν αξιοποιήσει, και τους έχουν καταστήσει σαν έναν από τους καλύτερους προορισμούς διακοπών παντός μέσου και καιρού. Οι δολομίτες των Άλπεων είναι μια ορεινή περιοχή με πολλές και ψηλές κορφές που καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο κομμάτι του βορειοανατολικού τμήματος της Ιταλίας, κάτω ακριβώς από την Αυστρία. Εκτός από την  Ιταλία συναντάται και σε άλλες χώρες ενώ στην περιοχή Minas Gerais στη Βραζιλία σχετίζεται και με αυτοφυή χρυσό.
Ωστόσο το βασικότερο πέτρωμα από το οποίο αποτελείται η Ψέριμος κρύβει ένα παράδοξο και το οποίο  αποκαλείται ως «πρόβλημα του δολομίτη»: Ενώ η σήμερα Γη εξακολουθεί να δημιουργεί πετρώματα όπως τους ασβεστολίθους ,ψαμμίτες και σχιστολίθους, οι δολομίτες δεν σχηματίζονται πλέον. Όταν τους συναντάμε ξέρουμε πια ότι αφορούν αποθέσεις προηγουμένων γεωλογικών περιόδων. Αυτό που βλέπουμε στην Ψέριμο είναι πέτρωμα που μέσω της διαγένεσης, μετατράπηκε σε δολομίτες και το οποίο σταμάτησε ο πλανήτης μας να σχηματίζει.
Πως μπορούμε να ξεχωρίσουμε τον ασβεστόλιθο από τον δολομίτη; Χρησιμοποιώντας λίγο  υδροχλωρικό οξύ (HCl), ο ασβεστίτης του ασβεστόλιθου εμφανίζει έντονο αναβρασμό, ενώ ο δολομίτης ασθενέστατο ή καθόλου. Η ύπαρξη του ορυκτού δολομίτη συχνά συνδέεται, με μικτά θειούχα, φθορίτη, βαρύτη, χαλαζία, ορυκτά υδροθερμικής προέλευσης, σιδηρίτη, γύψο και διάφορα άλλα.
Από πού προήλθε ο ασβεστόλιθος που μας έδωσε τον δολομίτη της Ψερίμου; Στο Αιγαίο πριν από 200-100 εκ υπήρχε μια ζώνη που ονομάσαμε «Γαβρόβου– Τρίπολης» και η οποία  αποτελούσε μια τεράστια υποθαλάσσια οροσειρά-ράχη ανάμεσα σε δύο θαλάσσιες αύλακες, την Ιόνια και εκείνη της  Πίνδου (μέχρι 55 εκ.χρόνια πριν). Μέσα σε αυτό το θαλάσσιο περιβάλλον δημιουργούνταν οι ασβεστόλιθοι οι οποίοι με την σειρά τους  θα μας έδιναν τους δολομίτες της Ψερίμου.
Που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο δολομίτης; Χρησιμοποιείται σε λιπάσματα αφού διαλυτοποιείται με βραδύ ρυθμό, ιδιαίτερα στα αλκαλικά εδάφη, χωρίς όμως να μειώνει στο παραμικρό τη θρεπτική ικανότητα και αξία του λιπάσματος. Επιπρόσθετα ο δολομίτης είναι φορέας των θρεπτικών στοιχείων ασβεστίου και μαγνησίου, ιδιαίτερα αναγκαίων στα όξινα εδάφη. Στα αλκαλικά εδάφη (π.χ. ορυζώνες) ο δολομίτης δεν αυξάνει το pΗ. Επιπλέον,  ο δολομίτης χρησιμοποιείται ευρύτατα ως πυρίμαχο τούβλο για την επένδυση καμίνων, στην παρασκευή φυσικού τσιμέντου και ως δομικό υλικό, στα κτήρια ως διακοσμητική πέτρα,  και σε πολλές άλλες εφαρμογές.

Δέντρα κωνοφόρα, κουκουνάρες, κοράλλια, ακόμη και ευρήματα από ελέφαντες και καμηλοπαρδάλεις ηλικίας εκατομμυρίων ετών εντόπισε ομάδα επιστημόνων του Πανεπιστημίου Αθηνών στη Ρόδο. Η ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής τον καθηγητή της Παλαιοβοτανικής Παλαιοντολογίας, Ευάγγελο Βελιτζέλο, ανακάλυψε σε διάφορες περιοχές της Ρόδου σημεία όπου υπάρχουν απολιθώματα μεγάλης επιστημονικής και μουσειακής σημασίας. Όπως υπογραμμίζουν μάλιστα, στα νέα ευρήματα που προέκυψαν από ανασκαφές τα τελευταία χρόνια περιλαμβάνεται μία σπάνια απολιθωμένη χλωρίδα κωνοφόρων, όπως είναι τα νέα είδη πευκίδων (κώνοι, σπέρματα, βελόνες). Τα ευρήματα των πευκίδων είναι μοναδικά στον κόσμο και οι τεράστιοι κώνοι πεύκης που έχουν βρεθεί στην περιοχή Ασγούρου της Ρόδου ενδεχομένως να υπάρχουν στη Λευκωσία της Κύπρου. Τα σπάνια αυτά κωνοφόρα δένδρα μαζί με άλλα κωνοφόρα της ευρύτερης περιοχής αποτελούν ένα σπάνιο παλαιοντολογικό υλικό και η ανεύρεση των πευκίδων στο νησί της Ρόδου σε ιζήματα 1,6 έως 1,8 εκατομμυρίων χρόνων είναι σημαντική, καθότι για πρώτη φορά έχουμε επιστημονικά δεδομένα για τη γεωιστορική εξέλιξή τους από εκατομμύρια χρόνια μέχρι σήμερα.
Στην περιοχή του Προφήτη Ηλία εντοπίστηκαν κρινοειδή και κοράλλια, όπως επίσης και στο Φαληράκι κοράλλια που η ηλικία τους εκτιμάται στα 160 εκατομμύρια χρόνια. Ακόμη στις περιοχές Αφάντου και Καλλιθέας εντοπίστηκε ένα νέο είδος κουκουνάρας που το μήκος του έφτανε τα 40 εκατοστά, ενώ στις περιοχές Πλημμύρι και Κατταβιά εντοπίστηκαν ευρήματα από ελέφαντες και καμηλοπαρδάλεις. Σημαντικό εύρημα αποτελούν τα δόντια καρχαριών, μεταξύ των οποίων και του άσπρου καρχαρία, όπως επίσης και πολλών ψαριών.  Η ερευνητική ομάδα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι πριν από πολλά εκατομμύρια χρόνια το κλίμα στη Ρόδο ήταν υποτροπικό και δεν ξεπερνούσε τους 18 βαθμούς Κελσίου, ενώ τους τρεις μήνες του χειμώνα η θερμοκρασία ήταν κάτω από το μηδέν.
Στην περιοχή του Αρχαγγέλου εμφανίζονται μοναδικοί ασβεστόλιθοι ηλικίας 230 εκατομμυρίων χρόνων με χαρακτηριστικά απολιθώματα φυκών, καθώς επίσης και κρινοειδών και μικροαπολιθωμάτων, η δε εμφάνιση αυτή που θεωρείται μοναδική στον ελληνικό χώρο, παρουσιάζει μεγάλο επιστημονικό και μουσειακό ενδιαφέρον.

Πηγή -ΤΑ ΝΕΑ

Τετάρτη, 23 Ιούνιος 2010 00:23  .Δεν μπορούν να δώσουν εξηγήσεις γι αυτό. Φίδια, τα οποία σε πολλές περιπτώσεις ξεπερνούν το 1,5 μέτρο, έχουν κάνει την εμφάνισή τους στη Λέρο, προκαλώντας ανησυχία στους κατοίκους αλλά και τους επισκέπτες του νησιού.

Απότο NEWSCOSMOS.COM

ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑ
Ανάληψη -ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΠΟΥΛΑΡΙΑΝΗΣ όπου σύμφωνα με τους παλιούς ναυτικούς του τόπου, τις νύχτες της κακοκαιρίας ανάβει φως για να βρίσκουν το δρόμο τους τα καΐκια.
Βαθύ -ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΟΥ ΔΡΑΚΟΥ με τον εντυπωσιακό διάκοσμο από σταλακτίτες και σταλαγμίτες.
Λιβάδι -Η ΣΠΗΛΙΑ ΤΟΥ ΝΕΓΡΟΥ. Η παράδοση το συνδέει με μύθους από πειρατές και τους θησαυρούς τους.
ΚΑΛΥΜΝΟΣ
 Ποθία- ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΚΕΦΑΛΑ έχει μεγάλο αρχαιολογικό και σπηλαιολογικό ενδιαφέρον. Αποτελείται από έναν διάδρομο 103 μ. με πελώριους σταλακτίτες. Στο εσωτερικό του σπηλαίου βρέθηκαν ίχνη λατρείας του Ολυμπίου Διός. Εκεί μπορεί να πάει κανείς μα καΐκι από τις Μυρτιές ή την Ποθία.
Βαθύς- ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΔΑΣΚΑΛΕΙΟ στο οποίο έχουν εντοπιστεί προϊστορικά ευρήματα, νεολιθικά εργαλεία, σφόνδυλοι και κεραμικά Μεσομινωικής και Υστερο μινωική ς Εποχής. Παλαιότερα το σπήλαιο χρησιμοποιήθηκε από τους κατοίκους για την άμυνα του νησού, καθώς βρίσκεται στην είσοδο του λιμανιού. Η πρόσβαση εκεί είναι δύσκολη.
Υπάρχουν και άλλα σπήλαια στο Βαθύ πρωτόγονης κατοίκησης, λαξευμένα στις πλαγίες των λόφων Τσιγγούρα και Κλαστάνι. Προς το εκκλησάκι του Αϊ Γιάννη τα σπήλαια είναι πυκνότερα και η πρόσβαση δύσκολη. Μασούρι ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ Εμποριός ΟΙ ΣΠΗΛΙΕΣ
 ΚΑΡΠΑΘΟΣ
 Πηγάδια- Η ΣΠΗΛΙΑ ΤΟΥ ΠΟΣΕΙΔΩΝΑ Βρίσκεται στη θέση "Μύλοι". Πρόκειται για ένα μνημειώδης λαξευτό τάφο ή ιερό. Ο τύπος ήταν πολύ συνηθισμένος στο ανατολικό Αιγαίο. Υπάρχουν ενδείξεις ότι μπροστά υπήρχε ξύλινο στέγαστρο. Ίσως ήταν ιερό της Αφροδίτης, θεάς δημοφιλούς στις λαϊκές τάξεις. Στα Πηγάδια, εξάλλου, έχουν βρεθεί αγαλματίδια της θεάς. Το πιθανότερο είναι το υπαίθριο ιερό της θεάς να ήταν το Σπήλαιο της Παρθένου, το οποίο το συναντάμε 2 χλμ μακρύτερα, στην περιοχή του Βαθυπόταμου. Η σπηλιά έχει διαβρωθεί από τη συνεχή χρήση από βοσκούς.
 ΚΑΣΟΣ
 Αγία Μαρίνα -ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΕΛΛΗΝΟΚΑΜΑΡΑ. Χρησίμευε σαν καταφύγιο των ντόπιων την περίοδο των πειρατικών επιδρομών. Η είσοδός του έχει 30 μ. πλάτος και 10 μ. ύψος. Επίσης, έχει κλειστεί από την αρχαιότητα με ισοδομικό τοίχο, που καταλήγει σε δυο ανοίγματα για την είσοδο. Βρέθηκε κεραμική διαφόρων εποχών, συμπεριλαμβανομένης και της Μυκηναϊκής. Φαίνεται ότι ήταν τόπος λατρείας από τα Μυκηναϊκά Χρόνια ως την Ελληνιστική Εποχή. Βρίσκεται στα δυτικά της Αγίας Μαρίνας. Μπροστά του, απλώνεται μια μικρή κοιλάδα, το Παραδείσι, με ελιές και χωράφια που φτάνουν ως τη θάλασσα. Απέναντι είναι το νησάκι Αρμάθια, με αλυσίδα από μικρότερα νησάκια δεξιά και αριστερά.
ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΣΕΛΑΙ. Έχει εντυπωσιακούς σταλακτίτες. Βρίσκεται σε απόσταση 2 χλμ, δυτικά από το χωριό. Έχει βάθος 30 μ. και πλάτος 8 μ. 
ΚΩΣ
Κέφαλος -ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΑΣΠΡΗ ΠΕΤΡΑ Μετά "Τα Παλάτια", προς το Ζινί, συναντάμε την "Ασπρη Πέτρα". Η εξερεύνηση του σπηλαίου, αποκάλυψε ευρήματα Νεολιθικής Εποχής και νεότερα.
 ΜΕΓΙΣΤΗ (ΚΑΣΤΕΛΟΡΙΖΟ)
 Μεγίστη (Καστελόριζο)- ΤΟ ΓΑΛΑΖΙΟ ΣΠΗΛΑΙΟ Ή ΦΩΚΙΑΛΗ. Είναι ίσως το ωραιότερο στη Μεσόγειο. Η ατμόσφαιρα ονειρική, τα χρώματα σ' όλο το φάσμα του γαλάζιου και του μπλε, ανάμεσα σε θαυμάσιους σταλακτίτες και σταλαγμίτες. Η βάρκα μπαίνει μέσα στο σπήλαιο με σκυφτούς τους επιβάτες. Καλύτερη ώρα είναι το πρωί, που χτυπάει ο ήλιος. Το νησί ανατολικά έχει πολλές σπηλιές μικρότερες. Σημαντικότερη από αυτές, είναι το Σπήλαιο Κολόνες.
 ΠΑΤΜΟΣ
Χώρα -ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΗΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗΣ. Το συναντάμε στα μισά του δρόμου από τη Χώρα για τη Σκάλα. Σύμφωνα με την παράδοση, εδώ έγραψε την "Αποκάλυψη", ο Αγιος Ιωάννης Θεολόγος, όταν έφτασε το 95 στην Πάτμο εξόριστος του Ρωμαίου αυτοκράτορα Δομιτιανού. Μπροστά στο άνοιγμα του σπηλαίου, κατεβαίνοντας μερικά σκαλιά, υπάρχει η εκκλησία της Αγίας Αννας. Ανακαινίστηκε το 17ο αι. Περιβάλλεται από μοναστηριακό συγκρότημα - τη Μονή της Αποκάλυψης - με αυλές γεμάτες λουλούδια, κελιά και παρεκκλήσια. Μπροστά στην είσοδο, υπάρχουν, λαξευμένα στην πέτρα, σκαλοπάτια.
 ΡΟΔΟΣ
 Ρόδος -ΟΙ ΠΕΡΙΕΡΓΕΣ ΣΠΗΛΙΕΣ. Θεωρούνται ιερό των νυμφών.
Καλυθιές Η ΣΠΗΛΙΑ ΤΗΣ ΚΑΛΑΜΟΝΙΑΣ. Είναι σε δυσπρόσιτη περιοχή,
μεγάλης αρχαιολογικής σημασίας, καθώς η έρευνα έδειξε ότι έζησαν οι παλαιότεροι κάτοικοι του νησιού. Κάτι αντίστοιχο, συνέβη και στη σπηλιά Κουμέλου του Αρχάγγελου.
Σάλακος Η ΣΠΗΛΙΑ ΤΗΣ ΜΑΚΑΡΟΥΝΑΣ. Πρόκειται για σπηλιά αξοποιημένη, στην άκρη του χωριού. Η Πηγή Νύμφη, είναι δίπλα. Από αυτήν, υδρεύεται και εμφιαλώνει νερό η Ρόδος.
Αρχάγγελος ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΟΥ ΚΟΥΜΕΛΟΥ. Βρίσκεται στην κορυφή του ομώνυμου λόφου. Έχει αρχαιολογικό και σπηλαιολογικό ενδιαφέρον. Στις πρόσφατες ανασκαφές βρέθηκαν αγγεία και άλλα αντικείμενα Νεολιθικής και Μυκηναϊκής Εποχής, που μαρτυρούν την αρχαιότατη κατοίκηση της περιοχής.
 ΤΗΛΟΣ
Μεγάλο Χωριό -ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΧΑΡΚΑΔΙΟ. Το Σπήλαιο Χαρκαδιό βρίσκεται ανάμεσα στο Μεγάλο Χωριό και στα Λιβάδια, σε απόσταση 3,5 χλμ. από το λιμάνι. Εκεί, το 1971 οι ανασκαφές των παλαιοντολόγων Νικολάου Συμεωνίδη και Γεωργίου Θεοδώρου έφεραν στο φως, νεολιθικά εργαλεία που χρονολογούνται από το 8000 - 7000 π.Χ. και οστά από νάνους ελέφαντες. Από τα σημαντικά αυτά ευρήματα φαίνεται ότι η Τήλος ήταν ενωμένη με την απέναντι ακτή της Μικρά Ασίας και πριν από 6 περίπου εκατομμύρια χρόνια αποκόπηκε. Όταν λοιπόν το νησί αποκόπηκε οι ελέφαντες αναγκάστηκαν να προσαρμοστούν στο νέο περιβάλλον για να επιβιώσουν. Έτσι, σιγά - σιγά μετατράπηκαν σε νάνους, που το ύψος του κυμαινόταν από 1,20 μ. έως 1,60 μ. Οι ανασκαφές στο Χαρκαδιό έχουν φέρει στο φως περίπου 12.000 οστά που υπολογίζετε ότι ανήκουν σε περισσότερους από 38 νάνους ελέφαντες. Αυτοί είναι και οι τελευταίοι ελέφαντες που έζησαν στην Ευρώπη.
Τα ευρήματα βρίσκονται στο Παλαιοντολογικό Μουσείο της Πανεπιστημιούπολης Αθηνών.
 ΧΑΛΚΗ
Χάλκη ή Νημποριό- Η ΣΠΗΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΕΛΙΑ. Πρόκειται για παλαιό ασκητήριο, με αγιογραφίες πάνω στους βράχους.
Ο ΚΑΜΕΝΟΣ ΣΠΗΛΙΟΣ Βρίσκεται στη θέση "Αμιγλάι", σε απότομο βράχο, 8 χλμ από το Νημποριό. Το 1658, ο Βενετός αρχιναύαρχος, Φραγκίσκος Μοροζίνι, εξόντωσε τους κρυμμένους εκεί κατοίκους ανάβοντας φωτιά στο στόμιο, αφού έκοψε όλες τις αμυγδαλιές. Ο Μοροζίνι εκδικήθηκε με αυτό τον τρόπο τους Χαλκίτες γιατί ειδοποίησαν τους Ρόδιους και έτσι δεν μπόρεσε να καταλάβει τη Ρόδο.

Βίντεο-Σπήλαιο Αγ.Γεωργίου-Καλυθιές Ρόδου

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον θαυμαστό κόσμο των σπηλαίων μπορείτε να απευθυνθείτε ιστοσελίδα της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας.

http://www.ese.edu.gr/default.asp

 Πηγή-Νομαρχία Δωδεκανήσου

Ταξιδεύοντας κανείς προς την νοτιοανατολική πλευρά της Πάτμου, καθώς περνάει από την παραλία του Γρίγου μέσα στον ομώνυμο όρμο ,απέναντι από το Τραγονήσι μπορεί να δει κάτι το μοναδικό. Ένα παράξενο βράχο που πολλοί το θεωρούν σαν ένα γεωλογικό θαύμα  και ο οποίος ονομάζεται Καλικατσού. Πρόκειται για ένα επιβλητικό βράχο ο οποίος αναδύεται μέσα από τη θάλασσα και αυτόν τον χώρο επέλεξαν να ζήσουν πολλοί ασκητές. Οι ασκητές αυτοί κατάφεραν να μετατρέψουν έναν φαινομενικά αφιλόξενο βράχο σε έναν πολύ άνετο χώρο. Επίσης λάξευσαν πάνω στο βράχο θέση για τα κάρβουνα, σκαλιά, στέρνα κ.ά
Για την Καλικατσού, υπάρχουν διάφορες παραδόσεις εκ των οποίων μια είναι η παρακάτω: Στη Μονή του Ιωάννη του Θεολόγου, υπάρχει μια κρυφή πόρτα η οποία οδηγεί σε ένα τούνελ. Το τούνελ αυτό διασχίζει όλη τη νότια πλευρά της Χώρας και φτάνει στην πέτρα. Λέγεται ότι κατασκευάστηκε για να μεταφέρουν οι μοναχοί την Κάρα του Απόστολου Θωμά, τα κειμήλια και τους θησαυρούς της Μονής για να τα προστατεύουν από τις διάφορες επιδρομές των πειρατών στο νησί.
Με την Πέτρα συνδέονται πολλοί μύθοι! Ο πιο διαδεδομένος μύθος λέει  ότι στη Μονή του Ιωάννη του Θεολόγου υπάρχει μια κρυφή πόρτα, μια κρύπτη η οποία οδηγεί σε ένα τούνελ. Το τούνελ σύμφωνα με την παράδοση, διασχίζει όλη την νότια πλευρά της Χώρας  καταλήγει στην Πέτρα και δημιουργήθηκε για να μεταφέρουν οι μοναχοί  την Κάρα του Αποστόλου Θωμά και όλα τα άλλα κειμήλια και τους θησαυρούς που είχε η Μονή, σε ένα  απάνεμο κόλπο της Πέτρας και να τα προφυλάξουν κατά τις συχνές επιδρομές των πειρατών στο νησί!
Όμως τι πραγματικά είναι η Καλικατσού; Για την γεωεπιστήμη ο βράχος όπως και η γύρω περιοχή δεν είναι άλλο από ένα ηφαιστειακό λατυτοπαγές που σχηματίστηκε από την συγκόλληση πολλών ηφαιστειακών βολίδων και το σχήμα του συνδέεται από τον τρόπο γέννησης και σύνδεσης των υλικών της  βασαλτικής λάβας από την οποία προήλθε.
Ο βράχος της Καλικατσού είναι αποτέλεσμα της ηφαιστειακής δράσης της Πάτμου που σχετίζεται με την υποβύθιση της Αφρικανικής πλάκας κάτω από την Ευρασιατική πλάκα. Πρόκειται για πέτρα που προήλθε από την τελευταία ηφαιστειακή δραστηριότητα της περιοχής και η οποία συνέβη περίπου 4 εκ.χρόνια πριν. Οι εκρήξεις εκείνης της περιόδου εκτός από την Καλικατσού έδωσαν και το νοτιοδυτικό τμήμα από το νησί Χιλιομόδιο.

Εικόνες-Χάρτης της περιοχής και φωτογραφία από τον βράχο

Ο πανέμορφος μύθος του Πολυβώτη δείχνει ότι οι αρχαίοι Έλληνες διαισθάνονταν την στενή σχέση, που είχε η Νίσυρος με την Κω. Ίσως να γνώριζαν ότι τα πετρώματά της είναι παρόμοια με αυτά της δυτικής Κω.  Ο στεναγμός του Πολυβώτη αποκαλύπτει την πίεση του νησιού από την εγκλωβισμένη ενέργεια του λιωμένου πετρώματος. Η πρώτη κορυφή του νησιού χρειάστηκε χιλιάδες χρόνια υποθαλάσσιας, ηφαιστειακής δράσης για να αναδυθεί από τα νερά του νοτιανατολικού Αιγαίου. Όμως σε καμιά περίπτωση το νησί της Νισύρου δεν προήλθε από την Κω, όπως κάποιοι πιστεύουν.
Πως δημιουργήθηκε; Το νησί άρχισε να οικοδομείται σε θαλάσσιο βυθό 300 μέτρων περίπου και αποτελούνταν από ασβεστόλιθους 150 εκατομμύριων  χρόνων  τότε που ακόμη τα νησιά μας δεν υπήρχαν.Όλη η Νίσυρος δεν είναι τίποτα άλλο από ένα ηφαίστειο, αφού το νησί αποτελείται σχεδόν μόνο από λάβες. Οι αρχαιότερες λάβες έχουν ηλικία λίγο μεγαλύτερο από 150.000 χρόνια γεγονός το οποίο μας δείχνει ότι γεννήθηκε μετά από την Κω. Ο πρώτος χερσαίος ηφαιστειακός κώνος αναδύθηκε από τη θάλασσα μετά από τη μεγάλη έκρηξη του υποθαλάσσιου ηφαιστείου της Κω, δηλαδή πριν από 161.000 χρόνια. Το επόμενο χρονικό διάστημα χαρακτηρίζεται από αλληλοδιαδεχόμενα ήπια και βίαια επεισόδια. Στα επόμενα 100.000 χρόνια οικοδομείται από τέφρες και λάβες το ηφαίστειο υπο μορφή ενός πολύ μεγάλου ηφαιστειακού κώνου πάνω από τη στάθμη της θάλασσας. Μετά από επαναλαμβανόμενες τέτοιες διαδικασίες, δημιουργείται το νησί της Νισύρου, που ελάχιστα διαφέρει από το σημερινό.
Η πρώτη σειρά μεγάλων εκρήξεων εκδηλώνεται πριν περίπου   40-50.000 χρόνια, όταν το λιωμένο πέτρωμα τινάζεται στον αέρα θρυμματίζοντας το και παράγοντας εκατομμύρια τόνους από ελαφρόπετρα. Η στάχτη από αυτή την έκρηξη παρουσιάζεται σήμερα σε Τήλο, Πυργούσα και Παχιά. Το κτίσιμο της Νισύρου συνοδεύτηκε από μεγάλες καταστροφικές εκρήξεις. Στη Νίσυρο εκδηλώθηκαν δύο πολύ μεγάλες εκρήξεις τα τελευταία 30.000 χρόνια με διαστήματα ηρεμίας και ήπιων εκρήξεων, που συνοδεύονταν από εκχύσεις λάβας. Η πρώτη εκδηλώθηκε πριν από 30.000 χρόνια, όταν δημιουργήθηκε η αρχική καλντέρα της Νισύρου. Μετά ακολουθεί εκείνη των 15.000 χρόνων, όπου κατακρημνίζεται ξανά το κεντρικό τμήμα της, και δημιουργείται  η πρόσφατη καλντέρα της Νισύρου: το νεότερο από τα μεγάλα ηφαιστειακά κέντρα της Ελλάδας.
Ανάμεσα στο 1422 και το 1888 μ.Χ σημειώθηκαν 5 υδροθερμικές εκρήξεις, που οφείλονταν στην γεωθερμική ενέργεια, που είναι εγκλωβισμένη σε μικρά βάθη στην κεντρική καλντέρα του νησιού. Για τη δράση του ηφαιστείου στους προϊστορικούς  χρόνους  δεν υπάρχουν στοιχεία. Το 1871, ατμοί γέμισαν τον αέρα και τα αέρια που εκτινάχθηκαν μέσα από τη γη έδωσαν κίτρινες φλόγες και ηφαιστειακή στάχτη, που κατέστρεψε τα οπορωφόρα δέντρα. Στις 11 και 16 Σεπτεμβρίου 1873 από τις ηφαιστειακές εκρήξεις εκτινάχθηκε ηφαιστειακό υλικό, αλμυρό νερό και τέφρα και ο σεισμός που ακολούθησε σχημάτισε στον πυθμένα της καλντέρας, κρατήρα 10 μέτρων. Στο τέλος Σεπτεμβρίου του 1888 ύστερα από μια άλλη υδροθερμική έκρηξη, που οφειλόταν αποκλειστικά στην υπερθέρμανση του υπόγειου νερού εκτινάχθηκε ηφαιστειακό υλικό σε σχήμα κυλίνδρου, διαμέτρου τουλάχιστον 25 μέτρων, καθώς και λάσπη με ηφαιστειακά λιθάρια, που συνοδεύονταν από στήλη ατμού.
Η Πυργούσα, το Γυαλί, η Παχιά, η Στρογγυλή αλλά και η Νίσυρος είναι απομεινάρια, που υπενθυμίζουν την έντονη ηφαιστειακή δράση μιας περιοχής, που δε λέει να καταλαγιάσει όλα αυτά τα χρόνια. Σύμφωνα με γεωφυσικές έρευνες που έγιναν στην περιοχή, παρατηρείται μια άνοδος στην επιφάνεια της Νισύρου από 14 έως 140 χιλιοστά, κάτι που οφείλεται σε υπόγεια συσσώρευση μάγματος, σε βάθος 6-7 χιλιομέτρων. Αυτό σημαίνει ότι το υπέδαφος ανυψώνεται σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Το μάγμα ανέρχεται από μεγάλα βάθη, ασκεί έντονες πιέσεις με αποτέλεσμα να διεγείρει παλαιότερα ρήγματα και να παραμορφώνει τα πετρώματα της περιοχής. Το ραδόνιο, που είναι ένα ραδιενεργό στοιχείο που χρησιμοποιείται ως δείκτης πρόγνωσης και συνδέεται έμμεσα με την σεισμικότητα της περιοχής μας δείχνει ότι το ηφαίστειο εξακολουθεί να είναι ενεργό και αργά ή γρήγορα θα εκδηλώσει κάποια  νέα έκρηξη μικρή ή μεγάλη. Στη μακραίωνη ιστορία της περιοχής τα ηφαίστεια μας εμφανίζουν περιόδους με πολλές συνεχείς εκρήξεις και διαστήματα ηρεμίας, που διαρκούν από λίγα έως χιλιάδες χρόνια. Όσο πιο μεγάλο είναι το διάστημα ηρεμίας τόσο πιο ισχυρή είναι και η έκρηξη που ακολουθεί.
Η τελευταία μεγάλη έκρηξη έγινε πριν από 10-15.000 χρόνια, ενώ η προηγούμενη σημειώθηκε πριν από 30.000 χρόνια. Το ηφαίστειο της Νισύρου παρουσιάζει μια περιοδικότητα από 10-15.000 χιλιάδες χρόνια. Πιθανόν το επόμενο χρονικό διάστημα να είμαστε κοντά σε ένα νέο ηφαιστειακό επεισόδιο στην περιοχή μας. Πόσο κοντά; Ίσως κάποια στιγμή μέσα στα επόμενα 10 ή 100 ή 1000 χρόνια. Το ηφαίστειο δείχνει να προετοιμάζεται για τη μεγάλη έκρηξη, ωστόσο δεν πρέπει να πανικοβαλλόμαστε αφού στο νησί   τα τελευταία χρόνια υπάρχει μόνιμο παρατηρητήριο ηφαιστειακής δραστηριότητας. Η παρακολούθηση των πρόδρομων φαινομένων μία εβδομάδα πριν από την έκρηξη, ίσως αποδειχτεί σωτήρια για όλους μας. Ωστόσο πρέπει να γνωρίσουμε καλύτερα τον κόσμο των ηφαιστείων. Η τρέχουσα έκρηξη  της Ισλανδίας και η εκπομπή τέφρας στην ατμόσφαιρα  μπορεί να μας δώσει μια γεύση σχετικά με τι πρέπει να αναμένουμε σε μια πιθανή μελλοντική  δράση του ηφαιστείου της Νισύρου. Για τον λόγο αυτό η Πολιτική Προστασία του Επαρχείου πρέπει να αναλάβει ένα πιο ενεργό ρόλο στον τομέα της ενημέρωσης και ασφάλειας. Πρέπει το συντομότερο δυνατό να συντάξει χάρτη επικινδυνότητας που να βασίζεται σε πιθανά σενάρια έκρηξης όχι μόνο του ηφαιστείου της Νισύρου αλλά και των άλλων ηφαιστείων που δραστηριοποιούνται στην περιοχή.
Η  περιοχή μας, είναι ούτως ή άλλως ανέκαθεν ιδιαιτέρως ενεργή από γεωλογική άποψη, και κάποια στιγμή θα εισέλθει σε μια πιο δραστήρια φάση, που θα περιλαμβάνει περισσότερες εκρήξεις ηφαιστείων, μερικές από τις οποίες μπορεί να είναι πολύ μεγάλες (ίσως και μεγαλύτερες από αυτή την Εϊγιαφιέλ). Το αποκορύφωμα της ενεργού φάσης συνδέεται στενά με την εκδήλωση σεισμών, οι οποίοι απελευθερώνουν την ένταση που συσσωρεύουν τα τεκτονικά ρήγματα κοντά στον υποθαλάσσιο χώρο της Νισύρου. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η  περιοχή μας εξακολουθεί να παραμένει μια ηφαιστειογενής ζώνη όπου αργά ή γρήγορα κάποια έκρηξη θα προκύψει.

Γεωδίφης

Πηγές
 1.«Γεωστοχασμοί» σελ.338
2.ΙΓΜΕ
3.Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Γεωλογίας

Βίντεο- Εξέλιξη του ηφαιστείου(ΙΓΜΕ)

Οι Λειψοί είναι συστάδα νησίδων του ανατολικού Αιγαίου με  περίπου  μόνιμους  700 κατοίκους. Πρόκειται για νησάκια της άγονης γραμμής που όμως βρίσκονται μόλις 60 χιλιόμετρα μακρυά από το νησί της Κω. Στην ομάδα αυτών των μικρών νησιών συμπεριλαμβάνονται οι νησίδες Ασπρονήσια, Καλαπόδια, Φράγκο, Πλάβι και άλλα μικρότερα νησιά συνολικής έκτασης 23 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Η ιστορία αυτών των νησιών είναι αναπόσπαστα συνδεμένη με την ιστορία των γειτονικών της νησιών και ιδιαίτερα της Πάτμου.  Το όνομα είναι πανάρχαιο και συναντιέται με τη μορφή "Λειψία" σε πανάρχαιες επιγραφές.
Οι Λειψοί κατοικήθηκαν από τα προϊστορικά χρόνια συνεχώς μέχρι σήμερα.  Σε διάφορα σημεία του νησιού βρέθηκαν επιγραφές και αγγεία χρονολογούμενα στους κλασσικούς χρόνους. Το 1370 π. Χ. περνούν από το νησί οι Κάρες και μετά από 170 χρόνια έρχονται οι Δωριείς που κυριεύουν το νησί γύρω στο 1200 π. Χ. Οι Ίωνες διαδέχτηκαν τους Δωριείς και ήταν κυρίαρχοι του νησιού για αρκετές δεκαετίες μετέπειτα. Απομεινάρια από διάφορα ευρήματα που βρέθηκαν πάνω σε λόφο, μαρτυρούν ότι γύρω στον 4ο αιώνα π.Χ. πρέπει να υπήρχε μία μικρή πόλη πάνω εκεί που ήταν από φυσικής πλευράς ένα οχυρό. Το 730 μ.Χ. οι Λειψοί γίνονται κομμάτι του τότε Βυζαντινού κράτους - μετέπειτα και ως τον 11ο αιώνα μ.Χ. η ιστορία των νησιών χάνεται γιατί όπως και πολλά άλλα νησιά του Αιγαίου ερημώθηκε. Τον 11ο αιώνα μ.Χ. μεταβιβάζεται στον Όσιο Χριστόδουλο το γειτονικό νησί της Πάτμου (όπου χτίζει και το μοναστήρι του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου ) καθώς και τα νησιά των Λειψών. Για 566 χρόνια, αυτά τα νησάκια, βρίσκονται στην απόλυτη κυριότητα της Μονής Πάτμου.
Η κατοίκηση των Λειψών μπορεί να ξεκίνησε πριν από 3800 χρόνια όμως η γεωλογική ιστορία του νησιού έχει  αρχίσει πριν από πολλά εκατομμύρια χρόνια. Το νησί αποτελείται από Τριαδικούς έως Ιουρασικούς ασβεστόλιθους της Πελαγονικής ζώνης δηλαδή ηλικίας 200 εκατομμυρίων χρόνων. Αν και αυτά τα  νησιά βρίσκονται κατά ένα μεγάλο μέρος μεταξύ των ηφαιστειακών νησιών της Πάτμου στο βορρά και της Κω στο νότο εν τούτοις  δεν περιέχουν κανέναν ηφαιστειακό βράχο.
Οι ασβεστόλιθοι δημιουργήθηκαν σε μια τεράστια χαμένη θάλασσα που οι γεωεπιστήμονες ονόμασαν Τηθύ και τότε κάλυπτε όλο τον ελληνικό χώρο. Σε αυτή την θάλασσα τότε υπήρχε μια υποθαλάσσια οροσειρά  η Πελαγονική που βρισκόταν ανάμεσα σε δύο ωκεανούς,  του Αξιού και εκείνο  της Πίνδου που τότε και αυτός δεν είχε γίνει ακόμη οροσειρά.  Το βάθρο στο οποίο αυτοί οι ασβεστόλιθοι εκτίθενται βρίσκεται στην Λέρο, και αποτελείται από σχιστόλιθους που συνθέτουν το μεγαλύτερο τμήμα του εσωτερικού μέρους  του νησιού. Αυτοί οι βράχοι αποσαθρώνονται ευκολότερα από τους ασβεστόλιθους και παράγουν ένα καλύτερο χώμα και σε αυτό οφείλεται η γονιμότητα της Λέρου.
Ο μεγαλύτερος σεισμός(5,7R) που έχει καταγραφεί στην περιοχή των Λειψών ήταν το 1906 με επίκεντρο τον υποθαλάσσιο χώρο μεταξύ Πάτμου και των νήσων Αρκών που βρίσκονται βορειανατολικά του νησιού. Οι Λειψοί δεν παρουσιάζουν έντονη σεισμική δραστηριότητα αφού δεν έχουν καταγραφεί σεισμογόνα ρήγματα στην περιοχή. Ωστόσο το νησί επηρεάζεται από τα γειτονικά σεισμοτεκτονικά κέντρα  της Αμοργού και της Χίου. Το 1956 το τσουνάμι της Αμοργού επονομαζόμενο και ως τσουνάμι του Αιγαίου έγινε ιδιαίτερα αισθητό με κύματα ύψους έως 3 μέτρων.

Γεωδίφης

Το νησί του Πολυβώτη όπως αποτυπώθηκε σε ιταλικό φιλμάκι. Δείτε το σχετικό βίντεο . Επιπλέον προσθέτω και άλλα βίντεο με το ίδιο θέμα.

Σχεδόν μη αναστρέψιμη είναι, πλέον, η άνοδος κατά 1-2 μέτρα της στάθμης της θάλασσας. Η ουσία του προβλήματος της στάθμης της θάλασσας είναι ότι, από τη στιγμή που θα αρχίσει, η άνοδος είναι πρακτικά μη αναστρέψιμη, ακόμη και αν φθάσουμε σε μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
Η καλύτερη εξέλιξη είναι να ανέρχεται, μετά τη σταθεροποίηση της θερμοκρασίας του πλανήτη, με σταθερό ρυθμό "για τους επόμενους αιώνες" η στάθμη της θάλασσας, και να μην επιταχύνεται αυτός ο ρυθμός. Όμως, ακόμη κι αν περιοριστεί η άνοδος της θερμοκρασίας κατά 1,5 βαθμούς Κελσίου, θα εξακολουθούμε να έχουμε άνοδο της στάθμης της θάλασσας κατά δύο μέτρα τους επόμενους αιώνες, εξέλιξη η οποία θα οδηγήσει στην εξαφάνιση ορισμένων νησιωτικών περιοχών. Η πλέον αισιόδοξη κάνει λόγο για άνοδο κατά ένα μέτρο της στάθμης αυτόν τον αιώνα στην περίπτωση αύξησης της θερμοκρασίας κατά 3 βαθμούς Κελσίου, και κατά έως και πέντε μέτρα μέσα στα επόμενα τριακόσια χρόνια.
Ένα, από τα μέρη που θα πληγούν ιδιαίτερα εκτός από την Κω που ήδη σας ανέφερα με προηγούμενο άρθρο μου, θα είναι και το νησί της Ρόδου. Η παραλιακή ζώνη της πόλεως, θα βιώσει έντονα τις αρνητικές συνέπειες της ανόδου της στάθμης της θάλασσας. Ένα λυπηρό σενάριο που όμως μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε παίρνοντας μέτρα από τώρα.
Τα δεδομένα του χάρτη προέρχονται από την ΝΑΣΑ. Πρόκειται για το σενάριο κατά το οποίο η στάθμη της θάλασσας ανέβει κατά 1 μέτρο

Είχε ελέφαντες η Τήλος; δυσπιστεί κανείς διαβάζοντας τον τίτλο. Και όμως, είχε και ήταν οι τελευταίοι ελέφαντες στην Ευρώπη. Εάν πάμε 50.000 χρόνια πίσω, θα δούμε ελέφαντες στη Τήλο. Το ύψος τους υπολογίζεται πως έφτανε στα 120-150 εκατοστά. Τα απολιθώματα που βρέθηκαν στο σπήλαιο Χαρκαδιό, κείτονταν μέσα σε στρώματα σκόνης. Ήταν 3.500 χρόνια πριν, όταν κανένας ελέφαντας δεν απέμεινε στην Τήλο.
Για τους ενδημικούς ελέφαντες της Τήλου προτάθηκε το νέο επιστημονικό όνομα Elephas tiliensis n. sp. Το νέο είδος βασίζεται στο γεγονός ότι οι ελέφαντες της Τήλου δεν ήταν ποτέ δυνατόν να αποτελούν μέρος του πληθυσμού του Elephas falconeri από την Σικελία ή άλλου πληθυσμού ενδημικών ελεφάντων, δεδομένου ότι ελέφαντες της Τήλου έζησαν πλήρως απομονωμένοι από κάθε άλλο ενδημικό ελέφαντα της Μεσογείου. Οι ελέφαντες της Τήλου  είναι αρκετά πιο μεγαλόσωμοι από τα μικρότερα είδη της Σικελίας (Elephas falconeri), της Κρήτης (Elephas creticus) και της Κύπρου (Elephas cypriotes) σύμφωνα με τις λεπτομερείς συγκρίσεις που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα. Οι ελέφαντες της Τήλου δεν απέκτησαν ποτέ τις διαστάσεις των μεγαλύτερων ενδημικών ελεφάντων της Σικελίας (Elephas mnaidriensis) και της Κρήτης (Elephas creutzburgi και Elephas chaniensis). Η μορφολογική μελέτη του νέου είδους έχει αποκαλύψει ένα είδος με πολυάριθμες αλλαγές που αφορούν στο μετακρανιακό υλικό και επιτρέπουν την περιγραφή ενός πολύ ευκίνητου ζώου καλά προσαρμοσμένου στο νησιωτικό περιβάλλον με πολύ καλές δυνατότητες κίνησης στο τραχύ έδαφος. Η εξαφάνιση του Elephas tiliensis κατά το Ολόκαινο  είναι αποτέλεσμα συνδυασμού παραγόντων περιβαλλοντικής πίεσης που προκλήθηκε από τις κλιματικές αλλαγές, τη μείωση της έκτασης του νησιού εξαιτίας της ευστατικής ανόδου της στάθμης της θάλασσας μετά το τελευταίο θερμοκρασιακό ελάχιστο αλλά και της ηφαιστειότητας στην ευρύτερη περιοχή.
Ο Elephas tiliensis n. sp. είναι ο τελευταίος ενδημικός ελέφαντας της Μεσογείου και της Ευρώπης. Ήταν ελέφαντας μικρών έως μέσων διαστάσεων τουλάχιστον 50% ή ακόμη πιο μικρόσωμος από τον πιθανό προγονό του, τον ηπειρωτικό Elephas (Palaeoloxodon) antiquus.  Η εξέλιξή τους σε νάνο ελέφαντες οφείλεται στο ακόλουθο γεγονός. Όταν αυτά τα θηλαστικά απομονώθηκαν για αρκετό χρονικό διάστημα στο νησί, μετατράπηκαν σε νάνες μορφές. Οι μεταβολές αυτές στο μέγεθός τους οφείλονται στο ιδιόμορφο νησιωτικό περιβάλλον με τα εξής χαρακτηριστικά: περιορισμένη τροφή, ορεινό έδαφος, αδυναμία ανταλλαγής γενετικού υλικού, απουσία σαρκοφάγων ειδών, κάλυψη του νησιού με ηφαιστειακό υλικό κ.λπ. 
Οι ελέφαντες της Τήλου έζησαν το διάστημα από 50.000 έως και 4.000-3.000 χρόνια πριν. Δεν γνωρίζουμε αν ό άνθρωπος ποτέ συνάντησε και κυνήγησε τον Elephas tiliensis, ωστόσο, οι ελέφαντες της Τήλου μπορεί να εξαφανίστηκαν όμως έχουν κάτι να μας διδάξουν: το πόσο σημαντικό είναι το περιβάλλον για όλα τα έμβια όντα.
 
Φωτογραφία απο τον Elephas falconeri της Σικελίας. Οι ελέφαντες της  Τήλου ήταν λίγο μεγαλύτεροι από αυτους σε διαστάσεις