Γεωδίφης
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΓΑΙΑ
  • ΚΩΙΑ
  • NEA
  • ΘΕΜΑΤΑ
  • ΦΛΥΑΡΙΕΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
ΚΩΙΑ

Οι  ηφαιστειακές Καστέλλες του Μία Ποταμού

24/6/2017

 
«Η περιφέρεια της Καρδαμένης εγκλείει έδαφος πεδιάδος παραλιακής από του Ελαιώνος προς Α. έως της προς Δ. άκρας Χελώνης έδαφος εύφορον, το δε προς Β. έδαφος είναι όμοιον της Αντιμάχειας. Ποταμούς δε [χειμάρρους] έχει έξ. Τρεις προς Α. τον του Βαγιού, τον Στόλων και τον Μείαν ποταμόν ….» Ι.Ζαρράφτης, Κώια-1917
 
Ο Μίας ή Μείας(=μεγάλος) ποταμός απέχει περίπου 2 χιλιόμετρα από το Κάστρο της Αντιμάχειας, ένα πολύ σημαντικό και με πλούσια ιστορία οχυρό του 14ου αιώνα που έχτισαν οι Ιωαννίτες Ιππότες, σε οροπέδιο που εκτείνεται στο κεντρικό τμήμα του νησιού.
Το πλατώ της Αντιμάχειας εκτός από το κάστρο του Χελιόν ντε Βιλνέβ φιλοξενεί ύψωμα με απόκρημνες πλαγιές το όποιο οι ντόπιοι αποκαλούν Καστέλλι.
Η επιβλητική ορεινή τοποθεσία στο Καστέλλι, στην πραγματικότητα περιλαμβάνει δύο λόφους με ύψος που φτάνει τα 140 μέτρα. Το Καστέλλι 1 με το Καστέλλι 2 που βρίσκεται δυτικά έχουν καταγραφεί από τους Ιταλούς. Το τοπωνύμιο του μπορεί να υποδεικνύει εκτός από κάστρο και ανηφορικό ή κατηφορικό τόπο σύμφωνα με τον Μ. Σκανδαλίδη. Όμως παρατηρώντας από νότια τις δύσβατες πλαγιές του λόφου φαίνονται ξεκάθαρα τα φυσικά στοιχεία οχύρωσης που παραπέμπουν σε τείχη κάστρου. Πρόκειται για ένα ακόμη τοπωνύμιο που σχετίζεται με την γεωλογία της περιοχής.
Το τοπωνύμιο συναντάται και σε άλλα μέρη της Κω όπως οι Καστέλλες κοντά στη πηγή του Αγ.Νικολάου της πρωτεύουσας του νησιού, το Καστέλλι ή Καστέλλα - το φρούριο των Σταυροφόρων-βόρεια του ακρωτηρίου Τηγάνι στην Κέφαλο αλλά και το ύψωμα Καστέλλο στο Ψαλίδι κάτω από τις Θεριότρυπες.
Οι Καστέλλες της Καρδάμαινας δημιουργήθηκαν πριν από 161.000 χρόνια, από ροή ηφαιστειακών υλικών. Η ροή απελευθερώθηκε βίαια από κατάρρευση καλδέρας από το υποθαλάσσιο ηφαίστειο της Αβύσσου και όργωσε την περιοχή ,κινούμενη πάνω από παλιά πετρώματα, που τότε βρίσκονταν κάτω από το νερό της θάλασσας. Ένα μέρος από τα ηφαιστειακά υλικά με τοξικά αέρια που ξεχύθηκαν από τον κρατήρα , κατευθύνθηκαν προς τον Δίκαιο. Αυτά τα υλικά σταθεροποιήθηκαν πάνω στο αρχαίο υπόβαθρο αφήνοντας πίσω τους το φυσικό κάστρο που σήμερα εντυπωσιάζει τον περιηγητή.
Ο Μίας μπορεί σήμερα να είναι ρέμα εποχιακής ροής, όμως έχει διαδραματίσει τον σημαντικότερο ρόλο στην δημιουργία της πεδινής έκτασης της Κάμπας[πεδιάδα] της Καρδάμαινας.  Το νερό του ως μεταφορικό και διαλυτικό μέσο αποτελεί τον κύριο παράγοντα διαμόρφωσης του τελικού αναγλύφου της επιφάνειας της πλούσιας Κάμπας. Η περιοχή τροφοδοσίας του, η κορυφογραμμή Κουβά λειτουργεί πραγματικά ως κουβάς καθώς συλλέγει το βρόχινο νερό το οποίο οδηγεί στον Μεγάλο ποταμό. Μετά από διαδρομή περίπου 4 χλμ φτάνει στην πεδινή τοποθεσία Καλόκαρδος (επώνυμο ιδιοκτήτη γης) και τέλος χύνεται στην Δυτική Λεκάνη της Κω - στο Καρπάθιο Πέλαγος.
Φερτά υλικά και προσχώσεις έχουν δημιουργήσει την εύφορη ρεματιά του Rio Grande όπως έλεγαν οι Ιταλοί το Μία. Η γόνιμη γη του ποταμού βρίθει από εξαιρετικά προϊόντα. Από τα εδάφη του παράγεται η γνωστή πλιζίνα (καρπούζι) της Καρδάμαινας. Πρόκειται για λέξη τουρκική την οποία χρησιμοποιούν στην Καρδάμαινα, ενώ το φυτό το λένε πλιζινιά. Οι παλιοί λένε ότι ''η καλή πλιζίνα θέλει παράχωμα'' και ο Μίας έχει άφθονο. Η συγκεκριμένη λέξη χρησιμοποιείται και στην Νίσυρο όπως και στο Καστελλόριζο.
Το χώμα του Μία δίνει καλά κρεμμύδια. Στο Μεσαίωνα, τα κρεμμύδια ήταν τόσο σημαντικά τρόφιμα που οι άνθρωποι πλήρωναν το ενοίκιο τους με αυτά. Στην αρχαία Ελλάδα, οι αθλητές κατανάλωναν μεγάλες ποσότητες κρεμμυδιού, διότι πίστευαν ότι ελαφρύνει την ισορροπία του αίματος. Οι Ρωμαίοι μονομάχοι έτριβαν με κρεμμύδια τους μυς τους.
Η ροδιά που ευδοκιμεί στην εσωτερική πεδιάδα υποδηλώνει ότι το έδαφος του είναι ανθεκτικό σε παράσιτα. Στην αρχαιότητα, χρησιμοποιούσαν τη φλούδα της ροδιάς στη βυρσοδεψία και στην ιατρική. Στην ελληνική μυθολογία, το ρόδι ήταν γνωστό ως ''ο καρπός των νεκρών", που έχει ξεπηδήσει από το αίμα του Άδωνη.
Κατεβαίνοντας από τις Καστέλλες προς την πεδιάδα, σε λόφο- δυτικά του Μία- συναντάται το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία της Καρδάμαινας. Απολιθώματα στα ηφαιστειοιζηματογενή εδάφη πάνω στα οποία έχει κτιστεί το ξωκλήσι μαρτυρούν το αρχαίο θαλάσσιο περιβάλλον που κυριαρχούσε για εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια στην περιοχή πριν ακόμη σχηματιστούν οι Καστέλλες.
Σύμφωνα με τους παλιούς ο Προφήτης Ηλίας κάποτε ναυάγησε και φοβήθηκε την θάλασσα. Πήρε ένα κουπί και όπως άλλαζε πόλεις. Ρωτούσε τι είναι αυτό, οι περαστικοί του απαντούσανε ''κουπί'' και αυτός έφευγε. Όταν πήγε σε ένα μέρος του είπανε ότι είναι ξύλο, τότε εκεί στάθηκε- στην κορυφή του βουνού. Για αυτό τον λόγο όλα τα εκκλησάκια που φέρουν το όνομα του είναι σε βουνά.
Τέλος, αξίζει ιδιαίτερη προσοχή το πλακάκι από ψαρόπετρα, όπως την λένε οι ντόπιοι, που έχει τοποθετηθεί στο δάπεδο του ξωκλησιού. Το πυριγενές ένας σχετικά ασυνήθιστος τύπος πετρώματος που δημιουργήθηκε σε μεγάλα βάθη της κρούστας, δεν είναι άλλο από το γρανιτοειδές (χαλαζιακό μονζονίτη) το οποίο απαρτίζει μέρος του ορεινού όγκου του Δίκαιου. Κολώνες από ψαρόπετρα συναντώνται σε αρκετά μνημεία του νησιού όπως στον Πλάτανο του Ιπποκράτη. Κατά πάσα πιθανότητα, προέρχεται από την κοντινή ζώνη κορημάτων του Ελαιώνα όπου υπήρχε αρχαίο λατομείο. Δημιουργεί θετικά συναισθήματα να έρχεσαι σε επαφή με αρχαία υλικά της κωακής γης που στολίζουν εκκλησιαστικά και αρχαιολογικά μνημεία του νησιού.
 
Γεωδίφης
 
Πηγές
 
1.Κώια-Ι.Ζαρράφτης
2.Βικιπαίδεια
3.Γεωλογικός χάρτης Κω- ΙΓΜΕ
4.Τοπωνυμικά και ονοματικά της Νήσου Κω- Σκανδαλίδης.Μ
5.Τοπωνύμια της Ν.Κω-Ν.Ζάρακας

​

Comments are closed.

    Κώια

    ''Η ανθρώπινη ζωή είναι σύντομη, η επιστήμη ατέλειωτη, ο χρόνος λίγος, η πείρα λαθεμένη και η απόφαση γεμάτη ευθύνες'' Ιπποκράτης (460-370 π.Χ)

    Picture
    Σελίδα αφιερωμένη στον εραστή της κωακής φύσης, Ιάκωβο Ζαρράφτη
    (1853-23/4/1933)

    Αρχεία

    April 2019
    February 2019
    January 2019
    December 2018
    November 2018
    October 2018
    September 2018
    August 2018
    July 2018
    June 2018
    May 2018
    April 2018
    March 2018
    February 2018
    January 2018
    December 2017
    November 2017
    October 2017
    September 2017
    August 2017
    July 2017
    June 2017
    May 2017
    April 2017
    March 2017
    February 2017
    January 2017
    December 2016
    November 2016
    October 2016
    September 2016
    August 2016
    July 2016
    June 2016
    May 2016
    April 2016
    March 2016
    January 2016
    December 2015
    November 2015
    October 2015
    September 2015
    August 2015
    July 2015
    June 2015
    May 2015
    April 2015
    March 2015
    February 2015
    January 2015
    December 2014
    November 2014
    October 2014
    September 2014
    August 2014
    July 2014
    June 2014
    May 2014
    April 2014
    March 2014
    February 2014
    January 2014
    December 2013
    November 2013
    October 2013
    September 2013
    August 2013
    July 2013
    June 2013
    May 2013
    April 2013
    March 2013
    February 2013
    January 2013
    December 2012
    November 2012
    October 2012
    September 2012
    August 2012
    July 2012
    June 2012
    May 2012
    April 2012
    March 2012
    February 2012
    January 2012
    December 2011
    November 2011
    October 2011
    September 2011
    August 2011
    July 2011
    June 2011
    May 2011
    April 2011
    March 2011
    February 2011
    January 2011
    December 2010
    November 2010
    October 2010
    September 2010
    August 2010
    July 2010
    June 2010
    May 2010
    April 2010
    March 2010
    February 2010

    RSS Feed

Powered by Create your own unique website with customizable templates.