Γεωδίφης
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΓΑΙΑ
  • ΚΩΙΑ
  • NEA
  • ΘΕΜΑΤΑ
  • ΦΛΥΑΡΙΕΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
ΚΩΙΑ

Ο αινιγματικός βράχος της Οσίας Μελούς 

31/5/2013

 
Η Κως είναι πλούσια σε παλαιοχριστιανικά ξωκλήσια και βυζαντινά μνημεία. Κοντά στην λασποπηγή της Βόρκας, περίπου 900 μέτρα ΒΔ από την πρώην χωματερή του Κοκκινόνερου βρίσκεται ένας ιδιαίτερος και ξεχωριστός χώρος σε υψόμετρο 306 μέτρα από την στάθμη της θάλασσας, το μοναστηράκι της Οσίας Μελούς. 
Πρόκειται για ένα θρησκευτικό μνημείο με αρχαιολογικό ενδιαφέρον που ωστόσο δεν γνωρίζουμε την ακριβή ηλικία του. Κατά τον αρχαιολόγο R.Herzog, ο οποίος επισκέφθηκε την τοποθεσία μετά τον σεισμό των 6,6R του 1933, ίσως πρόκειται για την πρώτη χριστιανική εκκλησία του νησιού.
Τα στοιχεία που έχουμε στην διάθεση μας για την μοναχή Μελού είναι λίγα. Πριν απομονωθεί στον χώρο που βρίσκεται σήμερα η μονή- τότε έρημος και δύσβατος τόπος- λέγεται ότι μοίρασε τα ατομικά της είδη, και υπέβαλε τον εαυτό της σε στερήσεις για να πετύχει την πνευματική τελείωση. Πέθανε ανάμεσα σε βράχους και η ομώνυμη τοποθεσία αργότερα καθιερώθηκε ως χώρος προσκυνήματος από τους πιστούς ,ενώ αργότερα οικοδομήθηκε ο ναός προς τιμή της.
Το ξωκλήσι έχει κατασκευαστεί με τρόπο ώστε ο βόρειος τοίχος του ναού να είναι στερεωμένος σε έναν εντυπωσιακό ογκόλιθο που είναι σφηνωμένος σε προσχώσεις του χειμάρρου του Κοκκινόνερου. Αν και το υπάρχον κτίσμα έχει επισκευαστεί το 1948 είναι βέβαιο ότι δεν έχει «πειραχτεί» και ο χαρακτηριστικός βράχος του δεσπόζει στην περιοχή εδώ και χρόνια.
Ο αινιγματικός βράχος της Μελούς είναι ο παλαιότερος γεωλογικός σχηματισμός του νησιού και το αρχαιότερο γνωστό πέτρωμα του ελληνικού χώρου. Ανήκει γεωλογικά στην Υποπελαγονική γεωτεκτονική ζώνη δηλαδή αποτελεί μια πλαγιά της προέκτασης προς Ανατολάς της Πελαγονικής. Μιας αρχαίας υποθαλάσσιας οροσειράς -σήμερα πια δεν υπάρχει- που αποσπάστηκε από την Πανγαία και εκατέρωθεν της οποίας αναπτύχθηκαν δύο ωκεάνιες περιοχές [ζώνη Αξιού και Υποπελαγονική].Τα υλικά από τα οποία αποτελείται δημιουργήθηκαν πριν από το σπάσιμο της υπερηπείρου Πανγαίας , περίπου 440-410 εκατομμύρια χρόνια πριν. Πρόκειται για σχιστόλιθο μελανού χρώματος φυλλιτικής σύστασης με φλέβες λευκού χαλαζία, δηλαδή ένα μεταμορφωμένο πέτρωμα χαμηλού βαθμού μεταμόρφωσης. Είναι παιδί των τεκτονικών πλακών της Γης και σχετίζεται με την δημιουργία των οροσειρών.
Ο Ιάκωβος Ζαρράφτης παρομοιάζει την Μελού με την Ιασώ ή Ιησώ [Ιωνική διάλεκτος] θεότητα συνυφασμένη με την «ιερή» έννοια της Ίασης θεραπείας. Φέρεται ως κόρη του Ασκληπιού και της Ηπιόνης, αδελφή των θεοτήτων Υγιείας, Ακεσώς, Πανάκειας και Αίγλης. Θεωρεί ότι το τοπωνύμιο προέρχεται από το αρχαίο όνομα Μελλώ. Χαρακτηριστικά γράφει «Μελούν την έχουσα μέλιν ή την ούσαν γλυκείαν ως μέλι». Προσωπική εκτίμηση, ίσως οφείλεται στο μελανό χρώμα του σκουρομπλεπράσινου βράχου εξαιτίας των ορυκτών που περιέχει,  ιδίως του σερικίτη και χλωρίτη. 
Λίγα μέτρα βορειότερα από τον ναό υπάρχουν ερείπια μοναστηριού που χρονολογούνται από το έτος 1018. Ο Ζαρράφτης ισχυρίζεται ότι κάποιος μοναχός έζησε εκεί θεραπεύοντας τους πιστούς με τα πλούσια ιαματικά νερά της περιοχής. Παλαιότερα το σημερινό ρέμα του Κοκκινόνερου ονομαζόταν «Ιούλιο» επειδή το επισκέπτονταν οι ντόπιοι τον Ιούλιο και Αύγουστο για τα πλούσια νερά του. Στην μαρμάρινη είσοδο του ναού της Μελούς είναι χαραγμένη η φράση «πηγήν Ιουλίου Χίω» που επιβεβαιώνει αυτή την άποψη.
Πώς μπορεί να βρέθηκε εκεί ο βράχος; Η γεωλογία της περιοχής εκτός από την παρουσία σχιστόλιθων και νεότερων σε ηλικία αποθέσεων [μαργαικά ως επί το πλείστον υλικά 11,5-5,3 εκ.χρόνων] από την δράση αρχαίων λιμνών χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη μια ζώνης πλευρικών κορημάτων. Πρόκειται για θραύσματα πετρωμάτων ποικίλης λιθολογικής σύστασης που έχουν συσσωρευτεί μέσω περιοδικών κατολισθήσεων ή καταπτώσεων βράχων από τις παρακείμενες απότομες πλαγιές. Ο σχηματισμός των αποθέσεων αυτής της ζώνης ίσως οφείλεται στην φυσική και χημική αποσάθρωση και τις διαδικασίες διάβρωσης που ενεργούν «αθόρυβα» στις πλαγιές των οροσειρών. Οι κυρίαρχες διαδικασίες που υποβαθμίζουν μια βραχώδη πλαγιά εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το κλίμα [θερμοκρασία, ύψος βροχοπτώσεων, κλπ.] και ορισμένες φορές από την τεκτονική καταπόνηση. 
Ο βράχος της Μελούς πιθανόν αποκόπηκε από διαδικασίες αποσάθρωσης- διάβρωσης, μετακινήθηκε λόγω βαρύτητας ή κάποιου έντονου πλημμυρικού φαινομένου του παρελθόντος [πριν από το 1018] , ισορρόπησε λόγω κλίσης εδάφους ή κάποιων εμποδίων που βρέθηκαν στην διαδρομή του και στο τέλος σφηνώθηκε στα φερτά υλικά του Ιούλιου ρέματος ή Κοκκινόνερου.

Γεωδίφης

Πηγές
1.Ιστορία της Νήσου Κω-Β.Χατζηβασιλείου
2.Κώια- Ι.Ζαρράφτης
3.Βικιπαίδεια
4.Γεωλογικός χάρτης Κω-ΙΓΜΕ


Comments are closed.

    Κώια

    ''Η ανθρώπινη ζωή είναι σύντομη, η επιστήμη ατέλειωτη, ο χρόνος λίγος, η πείρα λαθεμένη και η απόφαση γεμάτη ευθύνες'' Ιπποκράτης (460-370 π.Χ)

    Picture
    Σελίδα αφιερωμένη στον εραστή της κωακής φύσης, Ιάκωβο Ζαρράφτη
    (1853-23/4/1933)

    Αρχεία

    April 2019
    February 2019
    January 2019
    December 2018
    November 2018
    October 2018
    September 2018
    August 2018
    July 2018
    June 2018
    May 2018
    April 2018
    March 2018
    February 2018
    January 2018
    December 2017
    November 2017
    October 2017
    September 2017
    August 2017
    July 2017
    June 2017
    May 2017
    April 2017
    March 2017
    February 2017
    January 2017
    December 2016
    November 2016
    October 2016
    September 2016
    August 2016
    July 2016
    June 2016
    May 2016
    April 2016
    March 2016
    January 2016
    December 2015
    November 2015
    October 2015
    September 2015
    August 2015
    July 2015
    June 2015
    May 2015
    April 2015
    March 2015
    February 2015
    January 2015
    December 2014
    November 2014
    October 2014
    September 2014
    August 2014
    July 2014
    June 2014
    May 2014
    April 2014
    March 2014
    February 2014
    January 2014
    December 2013
    November 2013
    October 2013
    September 2013
    August 2013
    July 2013
    June 2013
    May 2013
    April 2013
    March 2013
    February 2013
    January 2013
    December 2012
    November 2012
    October 2012
    September 2012
    August 2012
    July 2012
    June 2012
    May 2012
    April 2012
    March 2012
    February 2012
    January 2012
    December 2011
    November 2011
    October 2011
    September 2011
    August 2011
    July 2011
    June 2011
    May 2011
    April 2011
    March 2011
    February 2011
    January 2011
    December 2010
    November 2010
    October 2010
    September 2010
    August 2010
    July 2010
    June 2010
    May 2010
    April 2010
    March 2010
    February 2010

    RSS Feed

Powered by Create your own unique website with customizable templates.