Γεωδίφης
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΓΑΙΑ
  • ΚΩΙΑ
  • NEA
  • ΘΕΜΑΤΑ
  • ΦΛΥΑΡΙΕΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
ΚΩΙΑ

Σανδαράχη, το ''αρρενικό'' ορυκτό του Θεόφραστου

8/7/2014

 
Ο Θεόφραστος ο Ερέσιος είχε ταξινομήσει τους λίθους σε διαφορετικά είδη και αναζητούσε τις συγγένειες μεταξύ τους με βάση τις διαφορετικές τους ιδιότητες. Στο έργο του ''Περί λίθων'' περιγράφει το αρρενικό(αρσενικό) ένα ορυκτό που σήμερα είναι ευρέως γνωστό ως σανδαράχη -όνομα που προέρχεται πιθανότατα από την Ανατολή.
Η σανδαράχη είναι θειούχο ορυκτό του αρσενικού, με χρώμα πορτοκαλί-κίτρινο και ειδικό βάρος 3.5, τήκεται στους 300 - 325 °C, ανήκει στην κατηγορία των σουλφιδίων.
Δεν είναι τόσο σπάνιο ορυκτό, όμως πολύ δύσκολα σχηματίζει ευδιάκριτους κρυστάλλους. Συχνά παρατηρείται σε γαιώδεις, φλοιώδεις ή ινώδεις μάζες σε κόκκους ή σε μορφή σκόνης, καθώς, με την πάροδο του χρόνου αποσυντίθεται προς κίτρινη σκόνη. Η διαδικασία αυτή είναι χρονοβόρα, επιταχύνεται, όμως, με την έκθεση του ορυκτού σε φως για αυτό τον λόγο τα δείγματα της πρέπει να αποθηκεύονται σε απόλυτο σκοτάδι. Συχνά έχει μια ξεχωριστή μυρωδιά παρόμοια με θείο, αλλά οφείλεται στο αρσενικό.
Η κίτρινη σανδαράχη στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία κυκλοφορούσε στο εμπόριο ενώ στην Κίνα είχε χρησιμοποιηθεί ως φάρμακο, ακόμη και αν ήταν πολύ τοξική. Το χρησιμοποιούσαν για να γιατρεύουν τα τραύματα από βέλη με δηλητήριο. Λόγω του εντυπωσιακού χρώματος του ορυκτού, ήταν ένα από τα αγαπημένα υλικά των αλχημιστών, τόσο στην Κίνα όσο και στη Δύση, καθώς έψαχναν μεθόδους και τρόπους για να παράξουν το χρυσό.
Κατά τον Πλίνιο, ο Γάιος προσπάθησε να φτιάξει χρυσό από κίτρινη συριακή σανδαράχη επειδή πίστευε ότι στην ορυκτολογική σύσταση της συμμετέχει και ο χρυσός στο οποίο πιθανότατα να οφείλεται το έντονο κίτρινο χρώμα.
Οι αρχαίοι Έλληνες γνώριζαν ότι ήταν τοξική όμως έκαναν χρήση της στην φαρμακολογία. Ο Στράβωνας αναφέρει ότι η εξόρυξη της ήταν επίπονη και θανατηφόρα ενώ αρκετές φορές εγκατέλειπαν την εκμετάλλευση του ορυκτού ως ασύμφορου.
Για αιώνες, η κίτρινη βαφή χρησιμοποιήθηκε ως χρωστική ύλη στη ζωγραφική και στα βουλοκέρια. Ήταν μία από τις λιγότερο κατανοητές φωτεινό κίτρινο-χρωστικές ουσίες που χρησιμοποιούσαν οι καλλιτέχνες μέχρι τον 19ο αιώνα. Ωστόσο, η ακραία τοξικότητα και ασυμβατότητα με άλλα κοινά χρωστικά υλικά συμπεριλαμβανομένων του μολύβδου και του χαλκού και η εξαλλοίωσή της από την φωτεινή ακτινοβολία περιόρισε την χρήση της ως χρωστική ουσία ιδίως όταν κίτρινες βαφές καδμίου εισήχθησαν στα χρώματα κατά τον 19ο αιώνα.
Σήμερα η κίτρινη βαφή χρησιμοποιείται στην παραγωγή της υπέρυθρης υάλου, σε λινέλαιο, ημιαγωγούς, φωτοαγωγούς, χρωστικές ουσίες και πυροτεχνήματα. Η κίτρινη βαφή εξακολουθεί να χρησιμοποιείται ευρέως στην αγροτική Ινδία ως αποτριχωτική ουσία. Χρησιμοποιείται στη βυρσοδεψία για να αφαιρέσει τις τρίχες από τα δέρματα κάτι το οποίο έκαναν και οι αρχαίοι Αιγύπτιοι.
Συνήθως παρατηρείται, σε περιβάλλοντα με υδροθερμικές διαδικασίες χαμηλών θερμοκρασιών, σε θερμές πηγές και σε φουμαρόλες. Είναι συχνό προϊόν εξαλλοίωσης άλλων αρσενικούχων ορυκτών, ιδιαίτερα της ερυθράς σανδαράχης. Έχει χαρακτηριστική οσμή. Συναντάται μαζί με την κόκκινη σανδαράχη (realgar κόκκινη σκόνη του μεταλλείου), τον αντιμονίτη, τον βαρύτη, γύψο, ασβεστίτη και ορυκτά του αργύρου και του μολύβδου.
Στην Ελλάδα συναντάται στην Σαντορίνη, στην Κω κά- συνήθως ως προϊόν που συνδέεται κυρίως με την ηφαιστειακή και την υδροθερμική δραστηριότητα. 
Κοιτάσματα της υπάρχουν στην Ρουμανία,Περού, Ιαπωνία, ΗΠΑ και την Αυστραλία. Ωστόσο, λέγεται ότι η καλύτερη σανδαράχη υπάρχει κοντά στον Ελλήσποντο(Μυσία).
Σε αντίθεση με την χώρα μας στις ΗΠΑ θεωρείται ως ένα πολύ σημαντικό και στρατηγικής σημασίας ορυκτό. Η κίτρινη σανδαράχη συνδέεται με τα κοιτάσματα χρυσού. Στο ορυχείο χρυσού Twin Creeks(3ο της Β.Αμερικής), η χαρτογράφηση της μεταλλοφορίας της ήταν καθοριστικής σημασίας στην έρευνα των γεωλόγων, για την ύπαρξη χρυσού.

Γεωδίφης

Πηγές
1.Βικιπαίδεια
2.Oρυκτά, πετρώματα και πολιτισμός-Μιχάλης Νικολάου
3.Ψηφιακή έκδοση ''Ορυκτά''-Mindat.org

Comments are closed.

    Κώια

    ''Η ανθρώπινη ζωή είναι σύντομη, η επιστήμη ατέλειωτη, ο χρόνος λίγος, η πείρα λαθεμένη και η απόφαση γεμάτη ευθύνες'' Ιπποκράτης (460-370 π.Χ)

    Picture
    Σελίδα αφιερωμένη στον εραστή της κωακής φύσης, Ιάκωβο Ζαρράφτη
    (1853-23/4/1933)

    Αρχεία

    April 2019
    February 2019
    January 2019
    December 2018
    November 2018
    October 2018
    September 2018
    August 2018
    July 2018
    June 2018
    May 2018
    April 2018
    March 2018
    February 2018
    January 2018
    December 2017
    November 2017
    October 2017
    September 2017
    August 2017
    July 2017
    June 2017
    May 2017
    April 2017
    March 2017
    February 2017
    January 2017
    December 2016
    November 2016
    October 2016
    September 2016
    August 2016
    July 2016
    June 2016
    May 2016
    April 2016
    March 2016
    January 2016
    December 2015
    November 2015
    October 2015
    September 2015
    August 2015
    July 2015
    June 2015
    May 2015
    April 2015
    March 2015
    February 2015
    January 2015
    December 2014
    November 2014
    October 2014
    September 2014
    August 2014
    July 2014
    June 2014
    May 2014
    April 2014
    March 2014
    February 2014
    January 2014
    December 2013
    November 2013
    October 2013
    September 2013
    August 2013
    July 2013
    June 2013
    May 2013
    April 2013
    March 2013
    February 2013
    January 2013
    December 2012
    November 2012
    October 2012
    September 2012
    August 2012
    July 2012
    June 2012
    May 2012
    April 2012
    March 2012
    February 2012
    January 2012
    December 2011
    November 2011
    October 2011
    September 2011
    August 2011
    July 2011
    June 2011
    May 2011
    April 2011
    March 2011
    February 2011
    January 2011
    December 2010
    November 2010
    October 2010
    September 2010
    August 2010
    July 2010
    June 2010
    May 2010
    April 2010
    March 2010
    February 2010

    RSS Feed

Powered by Create your own unique website with customizable templates.