Γεωδίφης
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΓΑΙΑ
  • ΚΩΙΑ
  • NEA
  • ΘΕΜΑΤΑ
  • ΦΛΥΑΡΙΕΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
ΚΩΙΑ

Η λειψυδρία μπορεί να καταστρέψει πολιτισμούς

19/9/2016

 
Picture
Αρχαία δεξαμενή των Μάγια
Πριν ακόμη φτάσουν οι Ισπανοί Κονκουισταδόρες,​ οι Μάγια είχαν αναπτύξει τον λαμπρότερο πολιτισμό του Δυτικού Ημισφαιρίου. Κατεργάζονταν άψογα το χαλκό και το χρυσό, κατασκεύαζαν πέτρινα σπίτια και πυραμιδοειδείς ναούς, γνώριζαν την υφαντουργία, χρησιμοποιούσαν ιερογλυφική γραφή και γνώριζαν  αρκετά από τα μυστικά της γεωργίας. Ο πολιτισμός τους χρονολογείται από το 2000 π.Χ. μέχρι το 250 μ.Χ. και μετά ξαφνικά χάνεται.
Κάτι πραγματικά δραστικό πρέπει να έχει συμβεί στους Αρχαίους Μάγια στο τέλος της κλασσικής περιόδου τον 9ο αιώνα. Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, αυτός ο προηγμένος πολιτισμός στην Κεντρική Αμερική οδηγήθηκε από την άνθηση στην κατάρρευση και γρήγορα στην συρρίκνωση του πληθυσμού. Οι μνημειώδες πέτρινες κατασκευές, όπως αυτές που είναι χτισμένες στη Γιουκατάν, σταμάτησαν πλέον να κατασκευάζονται.
Ο λόγος για αυτή την κατάρρευση παραμένει θέμα συζήτησης ακόμα και σήμερα. Ωστόσο, ένα μοντέλο από το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο της Βιέννης μπορεί να έχει βρει την εξήγηση: Η τεχνολογία άρδευσης που εξυπηρετούσε τους Μάγια κατά τη διάρκεια περιόδων ξηρασίας μπορεί να έχει πραγματικά προδώσει την κοινωνία τους και να την έχει κάνει πιο ευάλωτη σε μεγάλες καταστροφές.
Τα διδάγματα από την πρόσφατη έρευνα μπορεί να μας βοηθήσουν να αντλήσουμε σημαντικά συμπεράσματα για το δικό μας μέλλον. Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί με τους φυσικούς μας πόρους, αν τα τεχνικά μέτρα απλά ασχολούνται με την έλλειψη πόρων σε ένα επιφανειακό επίπεδο και δεν προσαρμόσουμε τη δική μας συμπεριφορά σε νέα δεδομένα, οι κοινωνίες μας θα είναι ευάλωτες.
Το νερό επηρεάζει μία κοινωνία και η κοινωνία επηρεάζει το νερό .Η παροχή νερού καθορίζει πόσα τρόφιμα είναι διαθέσιμα, έτσι ώστε με τη σειρά του επηρεάζει την ανάπτυξη του πληθυσμού. Αντίθετα, η αύξηση του πληθυσμού μπορεί να αλληλεπιδράσει με το φυσικό κύκλο του νερού για παράδειγμα μέσα από την κατασκευή των δεξαμενών.
Δεδομένου ότι το νερό και η κοινωνία έχουν στενή σχέση. Αυτός είναι ο λόγος που οι ερευνητές διερεύνησαν τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ κοινωνιολογίας και της υδρολογίας μέσα από μαθηματικά μοντέλα. Το αναδυόμενο πεδίο της Κοινωνικο-Υδρολογίας θεσπίζει μαθηματικές αλληλεξαρτήσεις, π.χ., μεταξύ της διαθεσιμότητας των τροφίμων και της γεννητικότητας ή μεταξύ της πρόσφατης έλλειψης νερού που είναι ακόμη νωπή στη μνήμη μας και τα σχέδια της κοινωνίας για την οικοδόμηση δεξαμενών νερού. Αυτά τα είδη των αλληλεπιδράσεων, σε συνδυασμό με τα ιστορικά και τα τρέχοντα δεδομένα, τελικά έχουν αποδώσει ένα πολύπλοκο σύστημα που παράγει διαφορετικά σενάρια αλληλεπιδράσεων ανθρώπου-φύσης.
Η δεξαμενή νερού μπορεί να θεωρηθεί ευλογία και κατάρα. Είναι γνωστό ότι οι Μάγια έκτιζαν δεξαμενές νερού στο πλαίσιο της προετοιμασίας για τις ξηρές περιόδους. Με το μοντέλο τους, οι επιστήμονες μπόρεσαν να αναλύσουν τα αποτελέσματα της μηχανικής νερού των Μάγια για την κοινωνία τους. Ήταν επίσης δυνατή η προσομοίωση σεναρίων με ή χωρίς δεξαμενές νερού για να συγκρίνουν τις συνέπειες αυτών των αποφάσεων.
Όπως αποδεικνύεται, οι δεξαμενές νερού μπορεί να προσφέρουν πραγματικά ουσιαστική ανακούφιση κατά τη διάρκεια σύντομων περιόδων ξηρασίας. Στις προσομοιώσεις χωρίς ταμιευτήρες ο πληθυσμός των Μάγια μειώνεται μετά από την ξηρασία, ενώ συνεχίζει να αυξάνεται, όσο οι δεξαμενές παρέχουν επιπλέον νερό. Ωστόσο, οι ταμιευτήρες μπορεί επίσης να κάνουν τον πληθυσμό πιο ευάλωτο κατά τη διάρκεια της παρατεταμένης ξηρασίας. Η συμπεριφορά της διαχείρισης των υδάτων μπορεί να παραμείνει η ίδια και η ζήτηση νερού ανά άτομο δεν μειώνεται, αλλά ο πληθυσμός συνεχίζει να αυξάνεται. Αυτό μπορεί στη συνέχεια να αποδειχθεί μοιραίο, εάν συμβεί μια άλλη ξηρασία με αποτέλεσμα την μείωση του πληθυσμού που είναι πιο δραματική από   ό, τι χωρίς ταμιευτήρες.
Εμείς μάλλον δεν θα μάθουμε ποτέ όλους τους λόγους για την παρακμή των Μάγια. Μετά από όλα, οι πόλεμοι ή οι επιδημίες μπορεί να έχουν παίξει το ρόλο τους. Το κοινωνικο-υδρολογικό μοντέλο που αναπτύχθηκε από τον ομάδα των ερευνητών της Βιέννης, ωστόσο, μας λέει ότι οι ξηρασίες και τα ζητήματα του νερού είναι μια πιθανή εξήγηση για την εξαφάνιση τους και μας δείχνει πόσο ευάλωτη μπορεί να είναι μία κοινωνία όταν στηρίζεται μόνο σε μηχανικά ή τεχνολογικά μέσα. Όταν πρόκειται για τους σπάνιους πόρους, οι απλούστερες λύσεις θα μπορούσαν να είναι οι καλύτερες. Θα πρέπει να αλλάξουμε τη συμπεριφορά των ανθρώπων, επανεκτιμώντας την εξάρτηση της κοινωνίας σε αυτόν τον πόρο και τη μείωση της κατανάλωσης, διαφορετικά η κοινωνία μπορεί στην πραγματικότητα να είναι πιο ευάλωτη στις καταστροφές και όχι ασφαλέστερη, παρά τις έξυπνες τεχνικές λύσεις.
Στην χώρα μας είναι ήδη γνωστό ότι πρόβλημα επάρκειας νερού έχουν οι πόλεις του Νότου, οι παράκτιες περιοχές και ιδίως τα νησιά του Αιγαίου Πελάγους. Το παγκόσμιο κλίμα αλλάζει και προκαλεί περιορισμό των βροχοπτώσεων. Τουλάχιστον 38% των κατοίκων της Μεσογείου θα αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα νερού τα επόμενα χρόνια. Στη χώρα μας έχουν περιοριστεί οι βροχοπτώσεις κατά 10-30%.
Ξοδεύουμε το νερό αλόγιστα και είμαστε σπάταλοι με έναν μοναδικό φυσικό πόρο που αν δεν προσέξουμε, δεν θα είναι αρκετός για τις στοιχειώδεις ανάγκες μας. Κυρίως τώρα, που μειώνονται οι βροχοπτώσεις, λόγω της κλιματικής αλλαγής και επηρεάζονται τα νερά πρέπει να αναρωτηθούμε:Χρειάζεται να ξοδεύουμε τόσο νερό; Το χρησιμοποιούμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο; Τι μπορούμε να κάνουμε για να μειωθεί η σπατάλη του νερού; Μήπως πρέπει να αλλάξουμε τις συνήθειες μας; Μπορούμε με μικρές αλλαγές στη συμπεριφορά μας, να πετύχουμε μεγάλη μείωση στην κατανάλωση νερού; 
Οι αρμόδιες αρχές προσπαθούν να διαχειριστούν καλύτερα τον φυσικό πόρο ωστόσο τι γίνεται όταν περιορίζονται συνεχώς τα υπόγεια αποθέματα του νερού;
Τα μαθήματα από τον πολιτισμό των Μάγια μας λένε ότι οι απλούστερες λύσεις είναι οι καλύτερες. Πρέπει το συντομότερο δυνατό να αλλάξουμε τη συμπεριφορά μας, επανασχεδιάζοντας τη σχέση της κοινωνίας με το νερό και την άμεση μείωση της κατανάλωσης, διαφορετικά γινόμαστε πιο ευάλωτοι στις καταστροφές και όχι ασφαλέστεροι, παρά τις έξυπνες και δαπανηρές τεχνικές λύσεις.


Γεωδίφης

Πηγές
1.Linda Kuil et al, Conceptualizing socio-hydrological drought processes: The case of the Maya collapse, Water Resources Research (2016).
2.Βικιπαίδεια

​

Comments are closed.

    Κώια

    ''Η ανθρώπινη ζωή είναι σύντομη, η επιστήμη ατέλειωτη, ο χρόνος λίγος, η πείρα λαθεμένη και η απόφαση γεμάτη ευθύνες'' Ιπποκράτης (460-370 π.Χ)

    Picture
    Σελίδα αφιερωμένη στον εραστή της κωακής φύσης, Ιάκωβο Ζαρράφτη
    (1853-23/4/1933)

    Αρχεία

    April 2019
    February 2019
    January 2019
    December 2018
    November 2018
    October 2018
    September 2018
    August 2018
    July 2018
    June 2018
    May 2018
    April 2018
    March 2018
    February 2018
    January 2018
    December 2017
    November 2017
    October 2017
    September 2017
    August 2017
    July 2017
    June 2017
    May 2017
    April 2017
    March 2017
    February 2017
    January 2017
    December 2016
    November 2016
    October 2016
    September 2016
    August 2016
    July 2016
    June 2016
    May 2016
    April 2016
    March 2016
    January 2016
    December 2015
    November 2015
    October 2015
    September 2015
    August 2015
    July 2015
    June 2015
    May 2015
    April 2015
    March 2015
    February 2015
    January 2015
    December 2014
    November 2014
    October 2014
    September 2014
    August 2014
    July 2014
    June 2014
    May 2014
    April 2014
    March 2014
    February 2014
    January 2014
    December 2013
    November 2013
    October 2013
    September 2013
    August 2013
    July 2013
    June 2013
    May 2013
    April 2013
    March 2013
    February 2013
    January 2013
    December 2012
    November 2012
    October 2012
    September 2012
    August 2012
    July 2012
    June 2012
    May 2012
    April 2012
    March 2012
    February 2012
    January 2012
    December 2011
    November 2011
    October 2011
    September 2011
    August 2011
    July 2011
    June 2011
    May 2011
    April 2011
    March 2011
    February 2011
    January 2011
    December 2010
    November 2010
    October 2010
    September 2010
    August 2010
    July 2010
    June 2010
    May 2010
    April 2010
    March 2010
    February 2010

    RSS Feed

Δυναμικός-Βιβλία-Γεωπανόραμα-Χάρτες-Άρθρα-Ορυκτά-Απολιθώματα-Γλωσσάριο-Γεωπαρατηρητήριο-Παλαιογεωγραφία
Youtube-Panoramio-Noaa-Usgs-Nasa-Geowhen 
Ορισμένα από τα θέματα που εκτίθενται, προέρχονται από θεωρητικά μοντέλα και επιστημονικές μελέτες ενώ άλλα αποτελούν προσωπικές σκέψεις & απόψεις, πάντοτε θα περιέχουν κάποια αβεβαιότητα και διαφορά γνώμης. Κάποιες από τις απόψεις και αναλύσεις που εκφράζονται στον ιστοχώρο δεν αντιπροσωπεύουν εκείνες του Γεωδίφη και δεν πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες. Η λειτουργία του ιστοχώρου στοχεύει αποκλειστικά και μόνο στην ενημέρωση & ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τα θέματα γεωπεριβάλλοντος και τις δράσεις του, ενώ σε καμία περίπτωση δεν αποσκοπεί στην επίτευξη κέρδους. Οι εργασίες, ταινίες, κινούμενα σχέδια, έγγραφα, βιβλία και τόσα άλλα που δημοσιεύονται σε αυτό τον χώρο, χρησιμοποιούνται μόνο για εκπαίδευση. Οι κάτοχοι μπορούν να ζητήσουν την αφαίρεση του περιεχομένου. Οι προσωπικές εργασίες και φωτογραφίες δεν υπόκεινται σε δικαιώματα και άλλα μέτρα προστασίας πνευματικής ιδιοκτησίας. Ο ιστοχώρος αφιερώνεται στον αναγνώστη που αναζητά απαντήσεις σε θεμελιώδη ερωτήματα που σχετίζονται με τον άγνωστο κόσμο που τον περιβάλλει
Picture

   Γεωδίφης,2009